Dzisiaj na Placu Litewskim będzie okazja, żeby popatrzeć na Saturna przez teleskop (i to być może ostatni raz w tym roku).
Godziny 1800, gdzieś między fontanną, a pocztą.

#astronomia #kosmos #lublin

1869 "Rynek przy świetle świec" - Petrus van Schendel (1806-1870)
Malarz holendersko-belgijski specjalizujący się w nokturnach (scenach nocnych) przy źródłach światła.

Od starożytności noc oświetlano sobie lampami olejnymi i świecami dwóch typów: łojowymi z tłuszczu zwierzęcego (które słabo się paliły, kopciły i śmierdziały) oraz droższymi woskowymi (z wosku pszczelego).
W 1825 opatentowano stearynę z oczyszczonego tłuszczu zwierzęcego - świece z nią były tańsze, paliły się bezwonnie, jaśniej i czysto.
Od połowy XIX wieku dzięki wynalezieniu maszyny do masowej produkcji świec (1500 na godzinę) stały się bardzo tanie i łatwo osiągalne dla biedniejszych warstw społecznych. W 1830 r. pierwszy raz uzyskano parafinę.

Od lat 1860. wchodzą w użycie lampy naftowe, które w 2. połowie XIX wieku będą najpopularniejszym źródłem światła, a od końca XIX w. szerzy się oświetlenie elektryczne.
Oczywiście to wszystko stopniowo, zależnie od warstwy społecznej i miejsca zamieszkania. Do 1939 r. eletryczność dotarła do 3% wsi II Rzeczypospolitej, akcja elektryfikacji wsi rozpocznie się dopiero z ustawą 1950 roku.
#historiazpaszkom #ciekawostkihistoryczne #historia #malarstwo

1872 "Gentleman in a Railway Carriage" - James Tissot (1838-1902)
Na dzień dobry kilka ciekawostek o rozwoju kolei żelaznych w XIX wieku:

• 1825 w UK powstaje pierwsza linia kolejowa na świecie, 1830 w USA (które prędko stały się absolutnym pociągowym liderem), w Europie w latach 1830. tworzą kilka i od 1840. już sporo (w tym w Królestwie Polskim). W latach 1850. dochodzą dalsze kraje (np. Skandynawia, Portugalia) i pozaeuropejskie oraz kolonie (np. Brazylia, Meksyk, Indie, Egipt, Australia)
  
• w latach 1830. ruszają pierwsze budowy dworców kolejowych stylizowanych na dwory (stąd polski "dworzec") i pałace, które miały zachwycać architektonicznie
  
• w 1839 powstaje pierwszy pociągowy rozkład jazdy
  
• pierwsze koleje są bardzo zawodne - wypadają z szyn, płoną w pożarach (wewnątrz były kominki dla pasażerów), wypadki przez pasażerów co wysiadają kiedy chcą bo nie są przyzwyczajeni do niebezpieczeństw takich prędkości
  
• jak zwykle z nowymi wynalazkami - pojawiły się sprzeciwy. Niektórzy kapłani i politycy uważali je za "diabelskie nasienie zagrażające staremu światu", bywali uczeni dowodzący np. że krowy stracą mleko i od prędkości dostanie się delirium, monarchowie że to głupota bez przyszłości, a inni z obawy że pociągi zabiorą im pracę. Upowszechnienie pociągów pchali przedsiębiorcy.
  
• w Europie najciężej podróżowało się w otwartych wagonach bez ławek w 3 i 4 klasie - USA w idei równości nie tworzy podziału na klasy
  
• w 1850 roku pierwszy pociąg przekroczył prędkość 50km/h
  
• koleje bardzo spodobały się Japonii, która w 1870.-1914 nabudowała u siebie 11 tys. km torów
  
• 1879 pierwsza lokomotywa elektryczna
  
• 1883 powstaje sławny pociąg sypialniany Orient Express z Paryża do Stambułu
  
• 1884 upowszechnienie zegarków, telegrafu i pociągów skłoniło państwa do wprowadzenia stref czasowych, na Międzynarodowej Konferencji Południkowej podzielono świat na 24 strefy z południkiem przechodzącym przez Greenwich jako punkt wyjścia
  
• podróż z Paryża do Petersburga (stolicy Rosji) w 1800 roku trwa ok. 25 dni - w 1900 dzięki pociągom to ok. 36 godzin (Nord Express)
  
• w 1903 ukończono linię BB (Berlin-Bagdad)
  
• w 1904 ukończono Kolej Transsyberyjską liczącą 8 tys. km
  

#historiazpaszkom #historia #malarstwo #ciekawostkihistoryczne #pociagi

1910 "Siostra miłosierdzia" - Wojciech Kossak (1857-1942)
Artysta urodzony w Paryżu, znany głównie z malarstwa batalistycznego (np. współtworzona panorama racławicka, ułani, antypruska seria, Piłsudski na Kasztance i bez Kasztanki też). Co nie wiedziałam - ojciec Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej.

W charakterystycznym kornecie na głowie rannego opatruje jedna z szarytek z katolickiego zgromadzenia życia apostolskiego, które to często spełniały funkcję pielęgniarek. Jak ktoś rozpoznaje mundur pana wojaka to chętnie się dowiem.
#malarstwo #historiazpaszkom #historia

wtf
co te zetki znowu wymyślajo..

#ankieta

Hej śledzący #programujzpasterzem!

Już jutro, tj sobotę 9.11 ( ( ͡° ͜ʖ ͡°) ) na LIVE streamie chciałbym się Wam pochwalić nowym amatorskim projektem edukacyjnym, który właśnie ukończyłem.

Po poprzednim projekcie własnej prądnicy na korbkę i uniezależnieniu się w końcu od dostaw energii z zewnątrz postanowiłem zbudować własny generator sygnałów. Podczas streamu wyjaśnię i opowiem:

1. Czym jest generator funkcyjny czy tam sygnałów i dlaczego uważam, że jest to bardziej perspektywiczny w kontekście edukacyjnym i poniekąd ciekawszy projekt niż klasyczny "zdalnie sterowany samochód?"
2. Jakie wyzwania były przy projektowaniu układu elektronicznego, co się udało zrobić a co nie.
3. Jakie błędy popełniłem i na co powinniście uważać przy projektowaniu w obudów w 3D z perspektywy początkującego drukarza.

Memy i teksty z elektrody mile widziane ( ͡° ͜ʖ ͡°)

Zapraszam i zachęcam do supukcji kanału oraz tagu.

#elektronika #arduino #druk3d #drukarki3d #programowanie #programista15k #diy

https://www.youtube.com/watch?v=TZAj8sXrZ2o

1816 "Benjamin Franklin Drawing Electricity from the Sky" - Benjamin West (1738-1820)
Połączenie neoklasycyzmu i romantyzmu.
Scena przedstawia jednego z Ojców Założycieli USA, Benjamina Franklina, przy eksperymencie naukowym, w którym w 1752 r. za pomocą latawca, kawałka druta, sznurka, klucza, butelki lejdejskiej i burzowych chmur badał zjawisko elektryczności i piorunów.

A przy okazji garść odkryć i wynalazków XIX wieku:

• 1800 Bateria elektryczna (tzw. stos Volty, Alessandro Volta)
  
• 1810 Konserwa (30. stycznia twórca Nicolas Appert otrzymał od Napoleona nagrodę za wynalazek umieszczania obgotowanego pożywienia w pojemnikach z blachy cynkowanej)
  
• 1825 Lokomotywa parowa (George Stephenson)
  
• 1829 Pismo dla niewidzących (Louis Braille)
  
• 1835 Rewolwer (Samuel Colt)
  
• 1837 Telegraf elektromagnetyczny i alfabet doń (Samuel Morse & Alfred Vail)
  
• 1835 Fotografia dagerotypowa (Louis Jacques Mande-Daguerre)
  
• 1853 Winda (Elisha Graves Otis - pamięta kto scenę z windą Otisa w "Misja Kleopatra"?)
  
• 1853 Lampa naftowa (Ignacy Łukasiewicz)
  
• 1859 Teria ewolucji w "O powstawaniu gatunków" (Charles Darwin)
  
• 1862 Pasteryzacja (Louis Pasteur)
  
• 1866 Dynamit (Alfred Nobel)
  
• 1867 Maszyna do pisania (Christopher Sholes)
  
• 1869 Układ okresowy pierwiastków (Dimitrij Mendelejew)
  
• 1873 Dżinsy (Levi Strauss & Jacob Davis, powstały jako spodnie robocze dla poszukiwaczy złota)
  
• 1876 Telefon (Alexander Graham Bell)
  
• 1883 Elektryczny silnik indukcyjny (Nikola Tesla)
  
• 1884 Wieczne pióro (Lewis Waterman)
  
• 1885 Coca-cola (John Pemberton, sprzedawana w aptekach jako środek tonizujący działanie mózgu i nerwów)
  
• 1886 Fale radiowe (Heinrich Rudolf Hertz)
  
• 1895 Kinematograf (Auguste i Louis Lumiere)
  
• 1895 Promienie X (Wilhelm Conrad Röntgen)
  
• 1898 Rad i polon (Maria Skłodowska-Curie)
  
• 1902 Radio (Guglielmo Marconi)
  
• 1903 Samolot (Orville i Wilbur Wright)
  
• 1915 Czołg
  
• 1916 Ogólna teoria względności (Albert Einstein)
  

Wybór mój na podstawie tablicy "Wielkie odkrycia i wynalazki XIX w." z "Historia powszechna. Wiek XIX" Prof. Andrzeja Chwalby, s. 640-646.
#historiazpaszkom #ciekawostkihistoryczne #historia #malarstwo

Oto gromada M45, znana również jako Plejady lub Siedem Sióstr. Jedna z najbardziej rozpoznawalnych gromad otwartych na niebie, dobrze widoczna gołym okiem. Znajduje się w gwiazdozbiorze Byka Często dostaję zapytania co to za "cuś" na niebie. Niektórzy mylą ją też z Małym Wozem.

W mitologii greckiej Plejady były córkami Plejone i tytana Atlasa, które Zeus umieścił na niebie jako gwiazdy, aby uchronić je przed myśliwym Orionem.

W starożytności gromada ta była niezwykle istotna i pełniła funkcję kalendarza. Dla Greków pojawienie się Plejad na niebie oznaczało rozpoczęcie sezonu żeglarskiego na Morzu Śródziemnym, gdyż wtedy panowały najbardziej sprzyjające warunki. Zachodzące Plejady zbiegały się z końcem żeglugi i rozpoczęciem sezonu burz. Natomiast na drugiej półkuli koniec widoczności Plejad oznaczał dla Indian porę do zasiewu.

Plejady mają około 100 milionów lat, co w skali kosmicznej jest bardzo młodym wiekiem. Kiedy na Ziemi pojawiły się dinozaury to nie było ich jeszcze na niebie

Na gromadę składa się w sumie około 500 gwiazd. Większość z nich stanowią błękitne olbrzymy. Znajdują się w odległości około 444 lat świetlnych, a ich światło po drodze rozświetla pył, który jest prawdopodobnie pozostałością po mgławicy z której powstały.

Teleskop SW Evoguide 50ED z flattenerem.
Kamera ZWO ASI 585 MC z filtrem UV/IR
Stack 250 klatek po 16 sekund.

#kosmos #astrofotografia #astronomia

Katastrofa nad jeziorem Nyos – katastrofa w północno-zachodnim Kamerunie nad jeziorem kraterowym Nyos (ok. 322 km na północ od stolicy Yaounde), która miała miejsce 21 sierpnia 1986 roku. Wskutek uduszenia dwutlenkiem węgla śmierć poniosło 1 746 ludzi, 3 500 zwierząt hodowlanych, tysiące sztuk bydła, antylop i gryzoni w promieniu 25-30 kilometrów od jeziora[1].

W nocy z 21 na 22 sierpnia 1986 roku w jeziorze Nyos doszło do limnicznej erupcji z dna jeziora, która uwolniła około 1,6 miliona ton CO2 (objętość do kilometra sześciennego) nagromadzonego w pokładach geologicznych pod powierzchnią zbiornika wodnego. Ponieważ CO2 jest gęstszy od powietrza, gaz spłynął po zboczu góry, w którym znajduje się jezioro Nyos, po czym wypełnił dwie sąsiadujące ze sobą doliny warstwą o grubości kilkudziesięciu metrów, zastępując tym samym powietrze i zanim zdołał się rozrzedzić, udusił większość mieszkańców i zwierząt podczas snu. Około 4 000 mieszkańców opuściło okolicę, wielu z nich zaczęło cierpieć na dolegliwości związane z oddychaniem, poparzenia oraz paraliż spowodowany przez inne szkodliwe gazy.

Woda w jeziorze, zazwyczaj błękitna, chwilę po wydobyciu się gazu zmieniła kolor na ciemnoczerwony. Stało się tak na skutek wyniesienia ku powierzchni bogatych w związki żelaza wód z jego głębin.

Z dna jeziora ulotnił się gaz o tak dużej objętości, że poziom wody obniżył się o około metr. Wyciek gazu prawdopodobnie spowodował również wylew wody z jeziora, który powalił pobliskie drzewa.

https://pl.wikipedia.org/wiki/Katastrofa_nad_jeziorem_Nyos

#kamerun #katastrofy #ciekawostkihistoryczne

#heheszki #heheszkinauka #astronomia #kosmos

Kiedy kometa na niebie zaświeci
Na #apod wrzucana aż kurz leci
z dedykacją dla @UmytaPacha

https://www.astrobin.com/umfirj/C/

Kolejne piękne ujęcie C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS) (zastanawia mnie czemu ta nazwa zawsze jest pisana w nawiasie, jaki jest kod tego zapisu) z, ponownie, hiszpańskiego La Palma, ponownie wykonana z początkiem miesiąca, nad ranem. Pewnie jakaś zorganizowana akcja

#astronomia #astrofotografia

Tetyda rzuca cień na potęgę Kronosa

#apod na dziś
https://www.astrobin.com/f1sjci/

Saturn jest obecnie względem nas w ustawieniu, które nie jest najbardziej spektakularne jeżeli chodzi o prezencję pierścieni. Niemniej, dalej jest ciekawym obiektem do obserwacji (zwłaszcza jak macie teleskop o średnicy 35cm :v).

Na prezentowanym zdjęciu widzimy transfer Tedydy, piątego co do wielkości księżyca Satruna, na tle tarczy swojej planety. Po lewej stronie widać też jeszcze jeden księżyc, sądząc po rozmiarach - większy.
Może być to zatem Tytan, Rhea, Japet albo Dione - raczej wykluczam 141 mniejszych obiektów (tak, Saturn posiada 146 naturalnych satelitów).

Bardzo przyjemny widok, zazdraszczam.
Załączam też podkład muzyczny do spoglądania na zdjęcie, przygotowany specjalnie przez Gustava Holsta
https://www.youtube.com/watch?v=MO5sB56rfzA

#astronomia #astrofotografia