#lingwistyka

2
37
#Konstruktorelektrykamator #elektryka #elektronika #lingwistyka #jezykiobce #ciekawostki

Pewnie każdy kto uczęszczał na lekcje fizyki zna wzór P=I*U, czyli moc jest równa iloczynowi prądu i napięcia.
Ale skąd do licha wzięły się symbole tych jednostek, przecież prąd jest w Amperach a napięcie w W(V)oltach, a moc w Wat(t)ach.
Aż sam z ciekawości to sprawdziłem.
No i idąc po kolei wzoru.
P, od angielskiego słowa Power, czyli moc. Chociaż już Wat pochodzi od Szkota Jamesa Watta który udoskonalił maszynę parową.
I, od francuskiego zwrotu Intensité du courant w tłumaczeniu natężenie prądu (banalne). Zaś jednostką jest Amper, pochodzący od francuskiego fizyka André Marie Ampère
U, od niemieckiego Unterschied oznaczającego różnicę (potencjałów w domyśle). A jednostka to W(V)olt, od nazwiska z kolei włoskiego naukowca Alessandro Volta.
Tak prosty wzór, a jego podwaliny sięgają aż czterech krajów.
myoniwy userbar
groman43

@myoniwy Co ciekawe, anglosasi używają V zamiast U dla napięcia.

Szwester_Majester

@myoniwy Prawdziwie techniczna analiza dla umysłów takich ludzi jak my, nie wiem jak u Ciebie ale mi to daje satysfakcję z logiki jednej rzeczy wynikającej z drugiej. Z drugiej strony warto też pamiętać w życiu o pracy nad sferą czysto filozoficzną, choćby rozkminiając z rana takie zagadnienia właśnie kluczowe dla rozwoju naszej cywilizacji. Szanuję za post i pobudzenie neuronów, które w niedzielę miały mieć wolne hehe

Papa_gregorio

@myoniwy dzięki, super ciekawostka

Zaloguj się aby komentować

Zostań Patronem Hejto i odblokuj dodatkowe korzyści tylko dla Patronów

  • Włączona możliwość zarabiania na swoich treściach
  • Całkowity brak reklam na każdym urządzeniu
  • Oznaczenie w postaci rogala , który świadczy o Twoim wsparciu
  • Wcześniejszy dostęp, do wybranych funkcji na Hejto
Zostań Patronem
DLACZEGO SZYMPANSY NIE MOGĄ NAUCZYĆ SIĘ POROZUMIEWAĆ TAK, JAK MY (JĘZYKA)?

Możliwe, że pierwszy z dwóch wpisów, trochę pod siebie. Przetłumaczę wam tekst z bloga dr Herberta S. Terracea, który zajmował się tym tematem przynajmniej przez ostatnie 40 lat. W nawiasach dałem wyjaśnienia, które pomogą wam niektóre fragmenty lepiej zrozumieć.

Czterdzieści lat temu opublikowałem artykuł "Czy szympans może stworzyć zdanie?". Moja odpowiedź brzmiała zdecydowanie: "Nie". W tamtym czasie wniosek ten był kontrowersyjny. Była to również wiadomość z pierwszych stron gazet, ponieważ inni psychologowie twierdzili, że szympansy w rzeczywistości mają pewne zdolności językowe.

Dlaczego ja i inni psychologowie byliśmy zaniepokojeni zdolnościami językowymi szympansa? Powód był bardzo prosty. Podążając za B.F. Skinnerem, behawioryści uważali, że używanie języka przez człowieka można wyjaśnić jako zachowanie uwarunkowane. Byłem jednym z tych behawiorystów. Jeśli Skinner miał rację, dlaczego nie uwarunkować naszego najinteligentniejszego żyjącego przodka do nauki języka?

[ Jak dziecko mówi słowo mama i otrzyma pozytywną reakcję, to będzie je powtarzać i tak możecie rozumieć zachowanie uwarunkowane w przypadku języka. ]

Noam Chomsky zakwestionował ten pogląd i argumentował, że język jest unikalnie ludzki. Dowody przeciwne byłyby znaczące, ponieważ kwestionowały by pogląd Darwina, że język, podobnie jak wszystkie inne zdolności intelektualne, wyewoluował. Jeśli język nie wyewoluował, to w jaki inny sposób się pojawił?

Wszystkie próby nauczenia szympansów posługiwania się językiem mówionym napotykały na ten sam problem: słabo rozwinięty aparat artykulacyjny szympansów. Szympansy nie są w stanie wytwarzać dźwięków (fonemów), które składają się na ludzki język. (Na tym blogu będę miał tylko miejsce na opisanie prób nauczania Amerykańskiego Języka Migowego (ASL), języka gestów używanego przez setki tysięcy osób niesłyszących. Jak jednak wyjaśnię w następnym blogu, moje wnioski dotyczące niezdolności szympansa do nauki ASL odnoszą się również do wszystkich innych prób nauczenia zwierząt posługiwania się językiem).

W moim projekcie pracowałem z małym szympansem płci męskiej, którego nazwałem Nim Chimpsky. Był on wychowywany w nowojorskiej kamienicy przez rodzinę, która znała język migowy, a także był uczony migać przez wolontariuszy. Nim nauczył się swojego pierwszego znaku, drink (pić, napój), gdy miał cztery miesiące.

W ciągu następnych trzech i pół roku nauczył się 127 innych znaków. Najbardziej zaskakująca była jego "spontaniczna" umiejętność łączenia znaków w proste zdania. Na przykład, na zdjęciach pokazanych poniżej, Nim miga hug cat, aby bawić się z kotem.

Ta i inne kombinacje stworzone przez Nima były podstawą artykułu, który przesłałem do Science, w którym twierdziłem, że szympans może stworzyć zdanie. Jako dowód załączyłem powyższe zdjęcia. Jednak szokujące odkrycie skłoniło mnie do wycofania artykułu w trakcie jego recenzji. Podczas oglądania nagrań wideo w zwolnionym tempie, na których Nim wchodzi w interakcje ze swoimi nauczycielami. Zauważyłem, że większość jego znaków była podpowiadana przez nauczycieli.

Kiedy obserwowałem migającego Nima, zdałem sobie sprawę, że patrzę na niego przez narzucony sobie teleobiektyw. Dotyczyło to również jego nauczycieli i panelu recenzentów z NIH prowadzonego przez tłumacza ASL. Ponieważ myśleliśmy, że obserwujemy szympansa, który tworzy historię za pomocą języka migowego, nasze oczy były skupione na Nimie z wyłączeniem wszystkiego innego.

Co się stanie, gdy widok zostanie zmieniony z teleobiektywu na szerokokątny? Niżej są te same zdjęcia, na których zidentyfikowano znaki nauczyciela.

Na lewym górnym zdjęciu nauczyciel miga "you" (ty), na co Nim odpowiada "me" (ja). Na zdjęciu w prawym górnym rogu nauczycielka ma zamiar wykonać znak imienia Nima, który Nim wykonałby drapiąc się po czole literą n. Nim jej przerwał, migając "hug" (przytul), znak "dzikiej karty", który był często używany do uzyskania nagrody. W lewym dolnym panelu nauczyciel pokazał "who" (kto)? zanim Nim odpowiedział kot.

W tym i w setkach innych przypadków nauczyciele Nima przewidzieli, co może zamigać i wykonali te znaki ułamek sekundy przed nim. Udokumentowałem te interakcje i inne, które znalazłem w filmach szympansów i ich trenerów, np. Washoe i jej trenerki Beatrice Gardner, i przesłałem nowy artykuł do Science. Był to artykuł, do którego odniosłem się w pierwszym zdaniu tego bloga.

W tym momencie czytelnik może się zastanawiać: Dlaczego Nim migał? Po latach obserwacji Nima i innych szympansów, które nauczyły się migać, jedyną odpowiedzią, jaką znam, jest uzyskanie nagrody.

Rozważmy, co dzieje się podczas typowej sesji treningowej. Nauczyciel ma dostęp do wielu nagród - na przykład jedzenia, napojów, przytulania, zabawek, książek z obrazkami, możliwości zabawy z kotem itd. Nim zazwyczaj próbuje zdobyć takie nagrody bez migania. Gdy mu się to nie udaje, nauczyciel prosi go o miganie. Przy takich okazjach Nim często wyciągał ręce jako zaproszenie dla nauczyciela, by uformował z nich wymagany znak. Innym razem Nim naśladuje znak nauczyciela.

Problem z tymi metodami nauczania polega na tym, że fizyczna nagroda jest jedyną motywacją dla Nima do migania. Stoi to w jawnej sprzeczności z doświadczeniami niemowląt, które zaczynają tworzyć słowa na początku drugiego roku życia. Zazwyczaj słowa te są nazwami przedmiotów, na które niemowle i rodzic wspólnie zwracają uwagę.

Gdyby wypowiedzi niemowląt ograniczały się do żądania nagród, nigdy nie nauczyłyby się języka. Umiejętność nazywania przedmiotów lub zdarzeń wydaje się być całkowicie nieobecna u szympansów i jest najlepszym znanym mi wyjaśnieniem ich niezdolności do nauki języka.

Wracając do pytania postawionego w moim artykule naukowym, Chomsky miał rację, że szympansy nie potrafią tworzyć zdań. Ale miał rację z niewłaściwego powodu. Nie chodzi o to, że szympansy nie mogą nauczyć się gramatyki. Nie mogą nawet nauczyć się słów. Zanim niemowlę wyprodukuje pierwsze słowa, zwykle w wieku 12 miesięcy, doświadcza dwóch specjalnych niewerbalnych relacji z rodzicami, które są wyjątkowo ludzkie. Te doświadczenia, które są królewską drogą do języka, będą tematem przyszłego bloga.

Nie wiem jeszcze, czy część 2 będę tłumaczył, chyba że z nieznanych mi powodów ten wpis osiągnie jakiś fajny wynik. Hasło na dziś to: "Owce w nocy nie śpią". Ciekawe, czy ktokolwiek doczyta do końca. XD

----------------------------
https://www.psychologytoday.com/gb/blog/the-origin-words/201910/why-chimpanzees-cant-learn-language-1

> #sowietetate < tag do obserwowania i blokowania
#nauka #ciekawostki #jezyk #szympansy #psychologia #lingwistyka #ewolucja
97a2d099-68de-49e3-a1e3-eb06b83659e4
e5f6e164-c500-4cd1-bcac-f26b196e4821
417f66f3-9977-4377-95f4-2825de201b13
f7550095-4bf8-4eca-994d-d537419a7de7
999e59d5-6653-4168-8292-295b61589804
GrindFaterAnona

@DziwnaSowa super wpis, czekam na drugą część! a pamiętam, ze ostatnio czytalem o tym szympansie, ktory nauczył się migać..

malkontenthejterzyna

Nazwanie szympansa Chimpsky odnosząc się do Chompskiego to całkiem zabawny zabieg.


Super artykuł.

Zaloguj się aby komentować

Bo ten angielski to taki, hehe gówniany, hehe, język jest.

Dogshit - bardzo niska jakość
Bullshit - nieprawda
Horseshit - nonsens
Apeshit - niekontrolowany, impulsywny
Batshit - szalony
Chickenshit - tchórz
Ratshit - niska jakość
No shit - oczywiście
Holy shit - niewiarygodne
Hot shit - bardzo dobre
Dipshit - kretyn
Tough shit - a to pech
Jack shit - nic
The shit - perfekcja
Oh shit - uświadomienie sobie
Your shit - negatywnie
My shit - pozytywnie
Piece of shit - dupek
Full of shit - kłamca
Gourmet shit - pychota

#heheszki
#lingwistyka
koszotorobur

@cododiaska - zapominałeś o "Shitting bricks" oraz "Shit my pants"

UncleFester

@cododiaska Good shit

Jim_Morrison

You gotta be shitting me.

Zaloguj się aby komentować

Chińczycy to jakoś kulturowo mają kolory odwrotnie, czy tak mi nakleili żebym się zastanawiał.
Za logiką czerwony to wyłączony, a zielony włączony a kolejny raz się spotykam, że robią na odwrót.

Zapytam @bojowonastawionaowca bo Ty się możesz na tym znać.

#lingwistyka #chiny
945ff56c-acd6-4955-8bbe-42f99177c008
Pekci-Sajmon

Też to zauważyłem. W energetyce czerwony jako ostrzeżenie że jest obwód zamknięty, natomiast zielony otwarty, czyli bezpieczny. Całkowicie na odwrót jest w elektronice użytkowej np. w telewizorze czy monitorze, zielona leda wskazuje na urządzenie włączone, natomiast czerwona wyłączone (ewentualnie stand by). To powoduje niestety pomyłki, w momencie gdy człowiek jest trochę zmęczony lub zamyślony.

libertarianin

Czerwony = ciepły i niebezpieczny

entropy_

@bojowonastawionaowca właśnie mi się przypomniało o tym poście xD

Na całej tej maszynie czerwony to ok a zielony nieok

Czyli czerwony ku chwale komunizmu xD

faa56905-2f4e-4359-9232-45392a5c36fb

Zaloguj się aby komentować

Mieliśmy język zawierający mlaski (kliknięcia), to czas na kolejny równie egotyczny.

Wyobraź sobie sytuację, żyjesz na małej wyspie, wyskakujesz na grilla z kolegami, a po jakimś czasie słyszysz agresywne gwizdy. To, co z początku nie miało większego sensu, nagle zaczyna układać się w zdania.

"Ch..u zno wu śmie ci nie wyniosłeś"

Po chwili dołącza się do niego kolejny "głos"

"Nie prze jmuj się Zosiu, oni wszyscy są ta cy sami, mój też nie wyniósł"

I już wiesz, że dzisiaj do domu nie ma co wracać.

Silbo gomero, bo na nim się tutaj skupię, jest jednym z najbardziej znanych języków gwizdanych na świecie. Usłyszeć go możecie na niektórych z wysp kanaryjskich, głównie Gomerze. W ogromnym skrócie, można go rozumieć, jako gwizdany alfabet Brailla, bo tylko "konwertuje" lokalny język hiszpański na dźwięki gwizdane. Na tym pierwszym filmiku jest to fajnie pokazane. Ponad 80 kultur na świecie nadal używa jakichś form komunikacji gwizdanej. Mapka i artykuł ze Smithsonian Magazine też są niżej.

Niestety znowu angielski jest wymagany, choć można też posłuchać samych gwizdów i bez jego znajomości.

https://www.youtube.com/watch?v=TfGwFM9-wFk

https://www.youtube.com/watch?v=PgEmSb0cKBg

SM: https://www.smithsonianmag.com/science-nature/studying-whistled-languages-180978484/

#ciekawostki #sowietetate #jezykiobce #lingwistyka

@Heheszki dzięki za zwrócenie uwagi na Silbo.
82d8f108-5009-4b88-99ea-eca31efc9f17
c23336f6-3bad-48e9-9120-d46eeaad85ce
a42841ec-b4a1-43dc-9e1f-26b895e1872b
end-stage-capitalist

@DziwnaSowa trzeba jeszcze umieć gwizdać na palcach

jonas

Obserwowałem kiedyś "pokaz" użycia takiego języka w wykonaniu kelnerów na Gomerze, część wycieczki fakultatywnej. Do języków dźwięcznych i melodyjnych, jak hiszpański właśnie, to gwizdanie nadaje się nieźle jako forma komunikacji. Do szeleszczącej słowiańskiej mowy już nie bardzo to widzę.

Zaloguj się aby komentować

Dobra, to idziemy dalej w temacie lingwistyki, tym razem jestem przekonany, że to obrotu na necie nie robi @moll

Ale na serio. Niżej w cytacie macie fragment transliterowanego tekstu polskiego z lat 1448-1450. Jest to jedno z praw, zapisanych w kodeksie Świętosławowym. Waszym zadaniem jest podanie o co w nim chodzi, bez patrzenia na odpowiedź, którą specjalnie umieszczam pod tagami.

Aby przebywanie paniam prze krachkość przyrodzenia od zborow mężczyznnych owszejki było rozdzielono, aby ku sądom pozwane są, nie cisnęły <się> miedzy tłumy mężczyzne, ustawiła moc nasza ot niniejszego czasu, aby, gdy ktora pani alibo dziewica pozowąc alibo pozwana będąc przydzie na rok jej zdany, sędzia na sądzie siedzący urzędnika swego do gospody onej paniej z przeciwniki jej ma posłać, przed jimże rzecz swoję alibo przą rzeczy swej rzecznikowi alibo piercy swemu, ktoremu jej będzie lubo, wszystkę poleci…

W obrazku macie pokazane, jak ta księga wygląda bez transliteracji (zmiana pisma na nowoczesne w oparciu o brzmienie fonetyczne).

#ciekawostki #lingwistyka #jezykpolski #sowietetate

SPOILER ODPOWIEDŹ SPOILER I TAK DALY
W oparciu o owy kodeks, kobiety dostawały rzecznika w sądzie/przy procesach, żeby same ze względu na swoją słabość (słabe urodzenie) nie musiały się tam pojawiać.
6108cc0a-76b2-4033-b9ae-e0118218fa55
maximilianan

@DziwnaSowa o dziwo zrozumiałem, że kobiety mają się nie pchać wśród mężczyzn, ale umklo mi że chodzi o sprawy sądowe

moll

@DziwnaSowa trudne to nie było, tym bardziej jeśli wiesz jak wtedy sądy wyglądały ( ͡° ͜ʖ ͡°)

kermelanik

o rozdziale płci przed sądem i organizacji pośrednictwa w miejscu pobytu interesariuszki. polonistyka UJ pozdrawia 🤭

superhero

@kermelanik hmm, to jeszcze frytki poproszę i Colę bez lodu - elekrtyk ele 05 więcej zarobi

kermelanik

@superhero a kto powiedział, że ja w pierwszym zawodzie pracuję, elektryku mój słodki?

Zaloguj się aby komentować

#ciekawostki #lingwistyka
56d37719-ee53-44d8-bdca-d0f9bf719423
MarianoaItaliano

@PostMortem Pan jest pasterzem moim, niczego mi nie braknie Pamiętam jak jako młody gówniak w 1 czy 2 klasie zaprosiła mnie siostra Bernadetta z kościoła do śpiewania tego psalmu na mszy bo podobno ładnie śpiewałem, ech xD

hellgihad

@PostMortem Ten old english to trochę brzmi jak współczesny Walijski.

PostMortem

@hellgihad kiedy ich słucham to tak właśnie brzmi, jakby nie rozwinęli się językowo w ogóle od tysiąca lat ( ͡° ͜ʖ ͡°)

DiscoKhan

@hellgihad bo stary angielski jeszcze był przesiąknięty wpływami celtyckimi które później w zasadzie całkiem zdechły nie licząc najmniej przyjaznych geograficznie regionów wysp brytyjskich.


No i to jak jest zapisany a jak brzmiał to też trochę oddzielne koncepty xD

Kronos

Czyli już tak od XII wieku dałoby się jakoś dogadać. Właściwie bardziej to przypomina angielski niż scouse, cockney czy geordie

Zaloguj się aby komentować

maximilianan

He, kiedyś miałem taką rozkmine w kwestii języków azjatyckich, w których słowa brzmiące podobnie (dla nas) różnią się opierając się na różnych akcentach zgłosek. To w teorii brzmi bardzo skomplikowanie, że dane słowo różni się od innego tylko tym, że ma dłuższe "ooo" zamiast krótkiego "o!".


Ale błagam, w języku polskim też mamy takie słowa! Są nimi choćby przekleństwa. Wszyscy wiemy, że zwykle "kurwa" albo "ja pierdole" mają zupełnie inne znaczenie gdy ktoś wymawia je inaczej, nawet jeśli nie znamy kontekstu.


Stawiając akcent w różnych miejscach słów możemy zmienić jego znaczenie: "kUrwa!" Znaczy coś innego niż "kurwaa...". A "ja pierdOle!" Jest czyms innym niż "jAaa pierdooleee".

Deykun

@maximilianan 

Imho zwrócił na to co mówisz uwagę w nagraniu, że to co opisuje to nowa forma obok istniejącej intonacji, i to intonacje podnosisz tutaj, a w tych przykładach pojawia się zupełnie nowa sylaba z innym dźwiękiem a nie rozciągniecie liter.

maximilianan

@Deykun no właśnie ciężko mi to zaprezentować w formie pisanej używając polskiego alfabetu mam dokładnie na myśli zmianę intonacji, tak to ma miejsce właśnie w językach azjatyckich.


Co do dodatkowej zgłoski to w polskim też chyba byłyby na to przykłady (szczególnie w narzeczach), ale niekoniecznie odnoszące się do pewnej grupy społecznej. Choć po młodszej siostrze mojej panny zauważyłem, że lubi dodawać "-y" niekoniecznie pasujące do danych słów.

Zaloguj się aby komentować

Następna