Autostopowicz sprzed szesnastu milionów lat W 2012 roku badacze z Uniwersytetu w Manchesterze wykorzystali tomografię komputerową, by zbadać pewną utrwaloną w bursztynie jętkę. Wyniki okazały się dość zaskakujące. Z uzyskanego obrazu wynika, że kiedy jętka została uwięziona w żywicy, nie była sama, lecz przewoziła na swoim ciele pasażera: skoczogonka. Skoczogonki (Collembola) to maleńkie stawonogi żywiące się materią organiczną, które większość z nas może kojarzyć jako małe, blade, skaczące robaczki pojawiające się czasem w doniczkach i w uprawach ogrodowych.

Jest to o tyle ciekawe, że jak dotąd nie zaobserwowano skoczogonków podróżujących na jętkach – ani w skamieniałościach, ani współcześnie (zjawisko wykorzystywania innego organizmu jako środka transportu nazywa się fachowo forezją).

Wszystko wskazuje na to, że zachowany w bursztynie skoczogonek wskoczył na jętkę i usadowił się w zagłębieniu u podstawy jednego z jej skrzydeł. Wygląda też na to, że przed podróżą "zapiął pasy" i za pomocą swoich chwytnych czułków zaczepił się o ciało jętki, zabezpieczając się w ten sposób przed spadnięciem podczas lotu.

W bardzo dużym powiększeniu widać, że skoczogonek jest minimalnie oddzielony od jętki – może to sugerować, że kiedy jętka zaczęła tonąć w żywicy, miniaturowy pasażer próbował się katapultować. W przypadku zagrożenia skoczogonki skaczą, starając się w ten sposób oddalić od niebezpieczeństwa. Tu jednak to najwyraźniej nie zadziałało i ostatecznie obydwa owady zostały utrwalone w bursztynie.

#ciekawostki #przyroda #natura #zwierzeta #owady #skamienialosci #paleontologia
tag serii: #7ciekawostekprzyrodniczych

Przodkowie z bursztynów Jętki, podobnie jak ważki, to bardzo stara, wręcz pradawna grupa owadów uskrzydlonych, a ich najstarsze znane skamieniałości są datowane na późny karbon, czyli na mniej więcej trzysta milionów lat wstecz. Jętki sprzed milionów lat można oglądać między innymi w inkluzjach w bursztynie.

Najstarsza znana bursztynowa inkluzja z jętką pochodzi z dolnej kredy (około sto milionów lat wstecz) i została odnaleziona na Syberii – osobnik, który się w niej znajduje, został sklasyfikowany jako przedstawiciel wymarłego już gatunku Cretoneta zherichini. Dużo młodsze i bliższe współczesnym jętki znajdują się w inkluzjach w bursztynie bałtyckim, stanowiąc nieocenione źródła informacji na temat ewolucji i zróżnicowania gatunkowego tych stworzeń w przeszłości.

Niestety, charakter inkluzji oraz znajdujące się w niej zmętnienia i zanieczyszczenia nie zawsze umożliwiają badaczom dokładne obejrzenie zatopionego w bursztynie egzemplarza.

Na szczęście istnieje sposób na to, żeby pokonać tę przeszkodę. W 2022 roku międzynarodowy zespół badaczy z Czech, Hiszpanii, Polski i Niemiec przedstawił opis skamieniałości jętki oparty na badaniach z użyciem rentgenowskiej mikrotomografii komputerowej (micro-CT). To technika przypominająca trochę tomografię medyczną, ale działająca w mniejszej skali i ze znacznie większą zdolnością rozdzielczą – badany obiekt jest wielokrotnie i pod różnymi kątami prześwietlany wiązką promieni rentgenowskich w czasie, gdy detektor zbiera obraz, dzięki czemu można później stworzyć jego wirtualne przekroje.

Dzięki micro-CT bursztynu z jętką badaczom udało się uzyskać obraz także tych części owada, które normalnie byłyby trudne lub niemożliwe do dostrzeżenia, a także wykonać jego wirtualną rekonstrukcję.

#ciekawostki #przyroda #natura #zwierzeta #owady #skamienialosci #paleontologia #nauka
tag serii: #7ciekawostekprzyrodniczych

Jak brzmiał T-Rex
https://imgur.com/gallery/cwLh5WZ
#ciekawostki #paleontologia #dinozaury #trex

Na zdjęciu poniżej jest szkielet Protoceraptosa, dinozaura który wyginął dosyć dawno temu ale którego szczątki przez bardzo długi czas można było znaleźć zachowane w dobrym stanie na powierzchni pustyni Gobi, pierwszy naukowo zidentyfikowany egzemplarz został tak odnaleziony na terenie dzisiejszej Mongolii. Jednocześnie przypuszcza się, że szkielet tych dinozaurów był zaczątkiem wielu mitów, starożytną próbę bawienia się w paleontologię i ten lądowy dinozaur został błędnie zidentyfikowany jako... Latający gryf.

Gryfy jako takie pojawiały się w wielu mitologiach, najlepiej w naszym kręgu są kojarzone ze względu na Greków ale odpowiedniki tych istot również pojawiały się z kulturach starożytnych Chin. Przy czym dosyć zgodną założeniem środowisk naukowych jest, że sam mit wywodzi się i został rozniesiony w świat przez wedrownych Scytów którzy przemierzali wielki step euroazjatycki jako cywilizacja nomadyczna. Zaś na stokach gór przy pustyni Gobi w starożytności można było znaleźć sporo żył złota dopóki nie zostały wydłubane do czysta i właśnie scytyjscy poszukiwacze tego drogocennego metalu najprawdopodobniej roznieśli mit o gryfach po świecie.

Tylko skąd pomyłka w analizie szkieletu? O ile dziób patrząc na szkielet nie jest jakąś większą kontrowersją ale skąd się wzięły skrzydła skoro żadnych kości na to wskazujących nie ma i nigdy nie było? Ano jest jedna która dosyć mylnie na to wskazuje - układ łopatek protoceraptosa jest bardzo ale to bardzo podobny do tego jaki jest spotykany u ptaków i różni się od tego spotykanego u współczesnych zwierząt lądowych.

To jest w zasadzie na tyle jezeli chodzi o samą cenę gryfa w takim dużym skrócie chociaż jako dodatkową ciekawostkę to dodam, że w 1975 jeden z podtypów protoceraptusa został nazwany jako kozlowskii. Wynika to z uprzejmości mongolskiej wobec naszej nacji podczas wspólnych prac paleontologów z Mongolii i Polski jeszcze w ramach Układu Warszawskiego.

@Piechur chciałeś więcej to masz.

Tak poza tym to wesołego nowego roku tym co to czytają! I to zapiorunowali, huncwoterio jedna, nie ma nic za darmo!

#historia #ciekawostkihistoryczne #ciekawostki #mitologia #paleontologia #starozytnosc

Dawno temu na portalu biaukowa organizowalem spędy paleontologiczne na śląskich hałdach. Nie robiłem tego ponad rok a dzis wybrałem sie samotnie i znalazłem bardzo ładna odbitkę skrzypu karbońskiego oraz kory araukarii która łatwo pomylić z lepidodendronem. Róznica subtelna bo wzór ten sam aczkolwiek araukariia ma wypukły a lepidodendron wklęsły. ༼ ͡° ͜ʖ ͡° ༽

Jeśli ktoś chętny ze #slask #katowice #dzieci a odrobinę #paleontologia na hałdzie z możliwym ogniskiem i #offroad to zapraszam
Za friko rozsyłam podręcznik do identyfilacji polskich skamieniałosci i przekazuje know-how jak szukać i w co sie zaopatrzyć.

Kumple, co to może być?
Potrzebuję speca od identyfikacji przedmiotów. Rodzice na działce na wsi wykopali to coś. Warto chyba wspomnieć że zdarzają się tam w skale wapiennej przypadki starożytnych śladów po zwierzątkach i ich muszelkach, ale nigdy nic tak dużego. Ktoś coś?

#pytanie #cotojest #swietokrzyskie #paleontologia ?

W północnym Utah badaczka Rhiannon Vale wraz ze współpracownikami odkopała skamieniałego robaka morskiego sprzed 500 milionów lat. Nadano mu nazwę Shaihuludia shurikeni, zainspirowaną powieścią Diuna Franka Herberta. Wykorzystując skaningową mikroskopię elektronową i spektrometrię rentgenowską z dyspersją energii, naukowcy ustalili, że mają do czynienia z jedną z pierścienic. Odkrycie to jest interesujące, ponieważ te są rzadko spotykane w formacjach kambryjskich Ameryki Północnej.

Na zdjęciu cyfrowa rekonstrukcja dorosłego osobnika Shaihuludia shurikeni.

https://edition.cnn.com/2023/08/06/us/university-of-kansas-sea-worm-dune-trnd/index.html

#paleontologia #natura #skamieliny

Z kolei w Peru odnaleziono szczątki być może największego zwierzaka w historii Ziemii — wieloryb nazwany Perucetus colossus żyjący 38-40 mln lat temu mógł osiągać do 20 metrów długości i mógł ważyć do 340 ton.

Dla porównania największy znany płetwal błękitny, uważany do tej pory za największe zwierzę na świecie, osiągnął około 190 ton, choć był o ponad połowę dłuższy od Perucetusa. Z kolei najcięższy znany dinozaur, Argentinosaurus, ważył około 76 ton.

Szczątki składały się z 13 kręgów, 4 żeber i jednej kości biodrowej — sama masa całego szkieletu mogła ważyć między 5 a 8 ton.

https://www.reuters.com/science/ancient-whale-peru-may-be-most-massive-animal-ever-earth-2023-08-02/

#archeologia #peru #nauka #zwierzaczki #ciekawostki
Moderacja nie umie tagować #pdk #paleontologia

W Kanadzie odkryto najstarszy znany gatunek pływającej meduzy, skamieliny znaleziono w łupkach z Burgess (prowincja Kolumbia Brytyjska) pochodzących sprzed około 500 mln lat. Nowoodkryty gatunek nazwano Burgessomedusa phasmiformis, mógł osiągać do 20 cm wysokości i miał około 90 macek pozwalających łapać sporej wielkości ofiary. Odkrycie zostało dokonane na podstawie 182 wyjątkowo dobrze zachowanych skamieniałości

https://www.sci.news/paleontology/burgessomedusa-phasmiformis-12147.html

#ciekawostki #zwierzaczki #nauka #archeologia #kanada
#paleontologia

Perucetus colossus to nowo odkryty gatunek wieloryba, który żył 39 mln lat temu i mógł ważyć od 85 do nawet 340 ton. Olbrzymie kości, które były nawet mylone z głazami, zostały odkryte w dolinie Ica na południu Peru. Prawdopodobnie więc było to najcięższe zwierzę, jakie kiedykolwiek istniało.

https://www.iflscience.com/39-million-year-old-whale-is-chonky-contender-for-heaviest-animal-ever-70088

Badanie:
https://www.nature.com/articles/s41586-023-06381-1

#paleontologia #zwierzeta

W miejscowości Phu Noi w Kalasin w północno-wschodniej Tajlandii odkryto skamieniałość nowego gatunku dinozaura. Według ekspertów to jeden z najlepiej zachowanych szczątków dinozaurów, jakie kiedykolwiek znaleziono w Azji Południowo-Wschodniej. Minimocursor phunoiensis przemierzał naszą planetę w okresie górnej jury, około 145 milionów lat temu.

Więcej tutaj:
https://www.sci.news/paleontology/minimocursor-phunoiensis-12123.html

#paleontologia #wiadomosciswiat #tajlandia #dinozaury

Skamieniałość sprzed około 125 milionów lat, w której zachował się moment walki między ssakiem a dinozaurem. Zachowany w skamielinie dinozaur został zidentyfikowany jako psitakozaur (Psittacosaurus), zaś ssak to podobny do borsuka Repenomamus robustus.
Skamienałość została znaleziona w 2012 roku w Liujitun w prowincji Liaoning.

https://dzienniknaukowy.pl/planeta/pradawne-ssaki-polowaly-na-dinozaury

#paleontologia #dinozaury #skamieliny

Na terenie wykopalisk w Schöningen odkryto ślady ludzkich stóp sprzed 300 000 lat, czyli z okresu paleolitu. Oznacza to, że ujawniono właśnie najstarsze odciski, jakie kiedykolwiek znaleziono w Niemczech, a najprawdopodobniej i w całej Europie.
https://www.national-geographic.pl/artykul/naukowcy-odnalezli-najstarsze-slady-pozostawione-przez-czlowieka-maja-ponad-300-tys-lat-230515010111
#paleontologia #wiadomosciswiat