Front włoski w I wojnie swiatowej na podstawie książki Vincenzo D'Aquila, BODYGUARD UNSEEN: A TRUE AUTOBIOGRAPHY 

#iwojnaswiatowa #historia #pierwszawojnaswiatowa #DAquila #ciekawostkihistoryczne #isonzo

Poprzednie części pod tagiem #DAquila

ROZDZIAŁ XV
OSTATNIE NAMASZCZENIE

Odpoczywając na tym miękkim łóżku, pod opieką grupy sióstr zakonnych i nieco ożywiony przez środek wzmacniający z kieliszkiem soku pomarańczowego, zdałem sobie sprawę, że naprawdę jestem chorym człowiekiem. Zacząłem zastanawiać się nad następstwami mojego oświadczenia złożonego dzień wcześniej kapitanowi mojej kompanii na froncie, że wyjdę z okopów przed Bożym Narodzeniem. W rzeczywistości miałem opuścić okopy następnego ranka, nie mając jednak pojęcia, że tego samego dnia rozpocznę fizyczną i psychiczną walkę o własne życie. Przeszedłem z jednego snu w drugi z czystego wyczerpania i zmęczenia, ale pamiętam, że śledziłem usuwanie tych codziennych kartek z kalendarza. Oznaczały one spadek moich sił fizycznych do punktu całkowitego znużenia i beznadziejnego zmęczenia, a czwartego dnia po moim wejściu do szpitala, dokładnie w wigilię Bożego Narodzenia, około jedenastej wieczorem zdałem sobie sprawę, że majaczę. 

Pierwszym sygnałem, że odchodzę od zmysłów, było pojawienie się niezwykłego kompleksu wyższości, zupełnie obcego moim normalnym uczuciom równości i braterstwa ze wszystkimi moimi bliźnimi, niezależnie od rasy, koloru skóry czy wyznania. Było bardzo oczywiste, nawet dla patrzącego na mnie z boku, że coś się dzieje z moimi komórkami mózgowymi, kiedy nagle zawołałem wojowniczym tonem, aby Najjaśniejszy Cesarz Niemiec, stawił się przede mną, abym mógł wymusić na nim natychmiastową zemstę za ogromną zbrodnię, w którą zaangażowana była Europa. Mój zdezorientowany umysł chciał, by on, który bardziej niż jakakolwiek inna osoba, mógł zapobiec wojnie i nadal może ją zakończyć, jeśli naprawdę jest prawdziwym naśladowcą Chrystusa, za którego się podawał. 

Ten niespodziewany wybuch sprawił, że lekarze i siostry zakonne przybiegli do mojego łóżka, aby błagać mnie o uspokojenie się, ale wszystko, co mogłem zrozumieć z ich interwencji, to to, że wkładali mi złotą koronę na czoło, na znak, że uznają wybitność mojej pozycji. Oczywiście złota korona była jedynie woreczkiem z lodem, który miał obniżyć moją wysoką temperaturę. Na razie uspokoiła mój umysł i pozwoliła zapomnieć o cesarzu i jego wojnie. 

Północ zbliżała się szybko, co mogłem dostrzec na zegarze, a wraz z nią nadejście dnia Bożego Narodzenia. Nagle spokój, który odzyskałem, został przerwany przez bogaty chór głosów, który przypomniał mi te słodkie anielskie chóry otaczające Dzieciątko w Jego żłobie w małym miasteczku Betlejem i łączące się w tych peanach pochwalnych: "Chwała Bogu na wysokościach, a na ziemi pokój ludziom dobrej woli". Chociaż tym razem byłem w pełni świadomy, że byłem jedynie pod wpływem halucynacji wywołanej gorączką, głosy te wywarły na mnie wrażenie jako niezrównane piękno. Do dziś czuję, że żaden ludzki chór nigdy nie będzie w stanie im dorównać. Ich muzyka zdawała się zaczynać w dużej odległości i stopniowo nabierać głębi, głośności i rezonansu, aż chóry te zdawały się przechodzić obok mojego łóżka, a następnie powoli odchodzić tam, skąd przybyły, jak wiele niewidzialnych duchów. Wraz z zanikaniem tych głosów w oddali, ogarnęło mnie przytłaczające uczucie całkowitego znużenia. 

Po ostatecznym zmierzeniu mojego pulsu i temperatury na noc, położyłem się z powrotem na łóżku, ciesząc się nadprzyrodzoną muzyką we wspomnieniach. Naraz usłyszałem prawdziwe bicie prawdziwych dzwonów. Kiedy z trudem podniosłem głowę w kierunku, z którego dochodził dźwięk, zobaczyłem księdza w habicie idącego korytarzem w towarzystwie zakonnic, z których każda niosła zapaloną świecę, a sam kapelan niósł sakramenty dla umierających. 

Natychmiast mój umysł połączył dwa i dwa razem i domyślił się, że ten sakrament ostatniego namaszczenia był przeznaczony dla mojego biednego towarzysza z naszego oddziału (ponieważ szli prosto w naszą stronę), który miał umrzeć tej samej nocy. Nie odrywając wzroku od tej ponurej grupy, próbowałem, choć byłem chory, odgadnąć lub odkryć, który z tych biednych chłopców miał spotkać się ze swoim Stwórcą. Przez głowę przemknęła mi myśl: cóż za nieodpowiednia pora do umierania w momencie, który cały świat powinien upamiętniać z największą radością i szczęściem, w tym czasie, kiedy On raczył osobiście przybyć na tę planetę - w Wigilię Bożego Narodzenia. Za kilka minut nadejdzie dzień Bożego Narodzenia, a dzwony wezwą wiernych do uroczystego uczczenia narodzin naszego Zbawiciela i Odkupiciela Mszą Świętą o północy! Biedny chłopcze, pomyślałem, co za ponury los cię spotkał, umierając w tym szpitalu, w którym nie ma nawet żadnego krewnego, który rzuciłby ci pocieszające spojrzenie w twoich ostatnich chwilach życia! Być może jego ludzie ucztowali wtedy na uczcie stosownej do okresu świątecznego, jak to jest w zwyczaju Włochów, nie myśląc o tym, że ich syn lub brat, małżonek lub ojciec, kimkolwiek by nie był, przyjmował sakramenty swojego kościoła w stanie śmiertelnym! 

Ubolewając nad okrutnym losem tej nieznanej osoby, której nie mogłem zlokalizować, przyglądałem się zakonnicom i dobremu księdzu, aby dowiedzieć się, którego łóżka szukają. Kiedy w końcu dotarło do mnie, że towarzystwo powoli, ale nieuchronnie zmierza... w moją stronę, pomyśl, dobry czytelniku, o moim osłupieniu! To ja byłem tym biednym chłopcem, któremu przed chwilą współczułem! To ja miałem umrzeć! Użalałem się nad sobą! Przez chwilę wydawało mi się, że ten dobry sługa Boży jest tylko krwawym katem, który przybył, by wysłać mnie do zaświatów. 

Gdy spojrzałem mu w twarz, a on spokojnym monotonnym tonem rozpoczął recytację modlitw za konających, a zakonnice ze łzami w oczach stały, a potem klęczały u jego boku, nagle ogarnęło mnie gigantyczne przekonanie, że dotarłem do ważnego rozdroża w moim życiu. W chwili, gdy namaścił moje czoło świętymi olejami, postanowiłam, że nie umrę! Kiedy spojrzałem na niego, nasze oczy się spotkały, a moje przekazały mu niemą wiadomość, zrodzoną z tego mocnego postanowienia, że będę żył dalej! Bóg - Wszechmogący, pomyślałem, tak, ten Anioł Stróż, który miał mnie pod swoją opieką, po tym, jak przeprowadził mnie do tej pory, nie zamierzał mnie teraz opuścić! 

Przed wojną czytałem w gazecie o ankiecie przeprowadzonej wśród lekarzy w celu uzyskania ich opinii, czy śmiertelnie chory pacjent powinien zostać ostrzeżony o zbliżającej się śmierci. Okazało się, że wszyscy lekarze z wyjątkiem jednego zalecali kłamstwo jako obowiązek wobec ludzkości i chorego pacjenta! Jedynym wyjątkiem był Anglik, który spędził życie w armii, służąc w Indiach i walcząc z epidemiami. Odważnie stawił czoła swoim bardziej utytułowanym kolegom, wyznając: "Po sześćdziesięciu latach praktyki powiem szczerze, że nigdy nie pozwoliłem, aby śmierć dopadła pacjenta bez jego wiedzy". "To jest chrześcijański punkt widzenia. Śmierć może być otwartymi drzwiami do ostatecznego pojednania lub odkupienia. Czas się nie liczy. Cała wieczność może być zatrzymana i związana w jednej chwili. We wczesnych dniach chrześcijaństwa, kiedy było ono praktykowane swobodnie i otwarcie, nikt nigdy nie pomyślał, że dopuszczalne jest ukrywanie przed człowiekiem wiedzy, że wkrótce umrze. 

Kiedy dotarło do mnie, że mam umrzeć, oznaczało to dla mnie, że czeka mnie ciężka walka. Ale gdybym nie został o tym poinformowany, jak mógłbym zebrać wszystkie pozostałe mi siły na tę straszną bitwę? Wraz z odejściem księdza i sióstr zakonnych, którzy pierwsi zdmuchnęli te świece i ustąpili miejsca innej grupie sióstr zakonnych z zapalonymi świecami jako eskorta Hostii do kaplicy, zdałem sobie sprawę, że zostałem pozostawiony na śmierć. 

Dla mnie te zdmuchnięte świece symbolizowały zgaszenie iskry życia we mnie. Ale ja się nie poddałem!

Front włoski w I wojnie swiatowej na podstawie książki Vincenzo D'Aquila, BODYGUARD UNSEEN: A TRUE AUTOBIOGRAPHY 

#iwojnaswiatowa #historia #pierwszawojnaswiatowa #DAquila #ciekawostkihistoryczne #isonzo

Poprzednie części pod tagiem #DAquila

ROZDZIAŁ XIV
Z AMBULANSU PROSTO DO... KOSTNICY

Wraz ze mną pojechało pięć innych nagłych przypadków, w tym jeden z oficerów zajmujących miejsce bezpośrednio pode mną, który był ciężko ranny w brzuch odłamkami szrapnela i potwornie cierpiał. Nasze pozycje w ambulansie były ciasne i niewygodne. Udało mi się uniknąć uderzenia w górną maskę za każdym razem, gdy przejeżdżaliśmy przez nierówność. Kierowca był jednak niezwykle ostrożnym i rozważnym pilotem, który w pełni uwzględniał charakter przewożonego ładunku. Jego ustne instrukcje, które podsłuchałem, gdy przygotowywał się do uruchomienia silnika, brzmiały: jedź tak wolno, jak to możliwe, biorąc pod uwagę poważne przypadki chirurgiczne, którymi się zajmował, ale dowieź nas do celu bez zbędnych opóźnień. Utrudniały mu to złe zimowe drogi, czasami niewidoczne szlaki dla mułów, a także konieczność pokonywania dwukierunkowego ruchu na jednopasmowej jezdni, tak że podróż do Udine, która w normalnych warunkach może zająć cztery lub pięć godzin, w rzeczywistości zajęła ponad dwanaście. 

Ze względu na nasze kompaktowe kwatery, w których ledwo mogliśmy się poruszać, była to strasznie wyczerpująca i męcząca podróż dla nas wszystkich. Oczywiście ci, którzy odnieśli poważne obrażenia, a zwłaszcza nieszczęsna ofiara na dole, która jęczała żałośnie, cierpieli najbardziej. Od czasu do czasu spędzałem czas na spekulacjach na temat tego, co stanie się ze mną dalej. Czułem, że tak czy inaczej czeka mnie jeszcze kilka niezwykłych doznań. Nie cieszyłem się jednak ze zbliżającej się operacji chirurgicznej, o której wspominał lekarz, ponieważ byłem przekonany, że dokładniejsze zbadanie mojego stanu doprowadzi do zrewidowanej i bardziej poprawnej diagnozy - i co wtedy?

Wraz z nadejściem zmroku dotarliśmy w końcu na obrzeża Udine i przez szparę w boku ambulansu mogłem dostrzec niemal niekończącą się kolejkę karetek. Wszystkie zatrzymały się, aby umożliwić asystentowi kierowcy sprawdzenie dokumentów przewozowych w centralnym biurze, gdzie określano konkretne miejsce docelowe każdego pacjenta (zgodnie z rodzajem choroby lub urazu), zanim pozwolono mu wjechać do ciemnego miasta. Po powrocie podsłuchałem rozmowę naszego asystenta z kierowcą, który zauważył, że nie mają szczęścia, jeśli chodzi o szybki powrót do hangaru. Każdy z ich ładunków był przeznaczony do dostarczenia do innego szpitala i z wyglądu rzeczy (najwyraźniej nie byli zaznajomieni z miastem), będą mieli niezły czas, bez świateł, aby ich poprowadzić, znajdując sześć wyznaczonych instytucji w ciemności (ponieważ światła miejskie zostały celowo przyciemnione, aby chronić przed częstymi bombardowaniami wroga). Co gorsza, wąskie, kręte uliczki miasta bardzo utrudniały jazdę samochodem.

Po tym, co wydawało się niekończącym się poszukiwaniem, co bardzo wyraźnie pokazało, że nasz kierowca nie był zaznajomiony z topografią Udine, dotarliśmy do pierwszego z sześciu szpitali, który wydawał się mieścić w budynku klasztoru. Po zabraniu pierwszego pacjenta zaczęliśmy, a raczej szofer i jego asystent zaczęli, szukać drugiego szpitala, w którym miałem nadzieję, że nadejdzie moja kolej, by wysiąść. Po kolejnych długich poszukiwaniach, w trakcie których dwukrotnie mijaliśmy pierwszą placówkę, w końcu dotarliśmy do drugiego szpitala, ale i tam nie zostałem usunięty. 

Krótko mówiąc, jakby w złym zamiarze, oficer pode mną był przedostatnim, a ja ostatnim pacjentem wypisanym z ambulansu. Było już po dziesiątej wieczorem, gdy ranny oficer poniżej został usunięty i w końcu bezpiecznie zakwaterowany na noc.

Czułem się bardzo gorączkowo i wiedziałem, że moja temperatura musi być wystarczająco wysoka, aby uzasadnić przyjęcie mnie do szpitala. Nie zdawałem sobie wtedy sprawy, że w procesie picia zakażonego odparowanego mleka w połączeniu z wymuszoną niezdolnością do pozbycia się trucizny z organizmu, zanim było za późno, zaraziłem się prawdziwą, śmiertelną chorobą, która przeniknęła do tkanek mózgu.[autor mylnie indentyfikuje przyczynę zarażenia] W rzeczywistości mój problem, gdy został prawidłowo zdiagnozowany, okazał się tyfusem plamistym! Wyglądało na to, że naprawdę spędzę Boże Narodzenie poza okopami.

Karetka, ze mną jako jedynym pasażerem, w końcu przedostała się przez oświetloną gwiazdami arterię w pobliżu dworca kolejowego do masywnych budynków mieszczących szkoły miejskie przy Via Dante, które rząd przejął na czas wojny na cele szpitalne. Dwóch zmęczonych, głodnych kierowców karetki pogotowia było teraz bardzo niecierpliwych, aby pozbyć się tego ostatniego przypadku z rąk, aby wrócić na noc i dać odpocząć zmęczonym ciałom po dobrym dniu pracy. W końcu podjechali do krawężnika przy bocznym wejściu, w którym na chwilę rozbłysło światło. Nie zatrzymując się ani na chwilę, by zapytać lub zbadać sprawę, wyciągnęli z karetki ostatnie nosze, na których leżałem, i szybko przenieśli mnie na jedne należące do szpitala, które znaleźli stojące samotnie w zimnej, półmrocznej komnacie usianej żołnierzami również leżącymi na noszach służących za łóżka. 

Byli tak spragnieni odjazdu, że nie poświęcili nawet czasu, by pożegnać mnie na dobranoc lub życzyć powodzenia. Po prostu zostawili mnie tam samego, bez towarzystwa innych noszy. Ponieważ byłem teraz w stanie wysokiej gorączki, mroźna atmosfera tego miejsca przez kilka minut kontrastowała z dusznym, duszącym powietrzem ambulansu, w którym leżałem na wznak przez ponad trzynaście godzin. Zacząłem próbować ocenić to miejsce. Nic się nie działo. Wokół mnie nie zaobserwowałem żadnych oznak ożywienia. Cisza stawała się coraz bardziej złowieszcza w tej ciemności. Gdy próbowałem się podnieść, ogarnęła mnie niezwykła słabość, spowodowana stale rosnącą temperaturą. Mężczyźni, wychodząc, niedbale nie zamknęli szczelnie drzwi. Przez to do i tak już lodowatego pomieszczenia wdarł się dość silny grudniowy podmuch, a zimno i wilgoć zaczęły sprawiać mi wyraźny dyskomfort. Nie mogłem znaleźć żadnego dobrego powodu tej nieuwagi wobec przybysza. 

Wkrótce podeszło dwóch żołnierzy Czerwonego Krzyża, niosąc z wielkim wysiłkiem nosze z czymś, co okazało się być przykrytymi kocem zwłokami, które bezmyślnie położyli obok mnie. Natychmiast doszedłem do wniosku, że coś jest nie tak. Aby uczynić sytuację jeszcze bardziej kłopotliwą, dwaj żołnierze Czerwonego Krzyża zaczęli opuszczać komorę, nie okazując najmniejszego zainteresowania moją sprawą.

Zawołałem więc słabo, by przyciągnąć ich uwagę. Upiorny głos, który teraz usłyszeli, brzmiał jakby pochodził od trupa i przestraszyli się. Jeden z nich na wpół histerycznie jąkał się w weneckim dialekcie: "Czy ty jeszcze nie umarłeś?". 

Pospiesznie zapewniłem ich, że jestem daleki od tego. Byli jednak zbyt roztrzęsieni, by zachować się rozsądnie i rozbiegli się na wszystkie strony, pozostawiając mnie wciąż uwięzionego w tych dziwnych pomieszczeniach. Wtedy doszedłem do siebie i zdałem sobie sprawę, że to szpitalna kostnica, a osoby leżące na noszach wokół mnie to trupy. To dlatego w pomieszczeniu było tak zimno i ponuro. Moi dwaj sanitariusze popełnili wielki błąd, zabierając mnie nie na oddział przyjęć, ale do najzimniejszego i najbardziej niegościnnego miejsca w budynku. Chcąc uciec, zostawili mnie tam na pastwę losu. 

Opuszczenie mnie przez dwóch ludzi z Czerwonego Krzyża zdało mnie na własne siły i miałem zamiar podjąć ostatni wysiłek, nawet w moim osłabionym i gorączkowym stanie, aby stanąć na nogi. Nagle jednak rozległy się odgłosy innych kroków i wkrótce cały pluton oficerów i pracowników Czerwonego Krzyża przybył biegiem, aby zbadać to wskrzeszenie z martwych, o którym donieśli im podekscytowani i zdezorientowani żołnierze. 

Oblał mnie zimny pot i ledwo mogłem mówić. Po tym, jak lekarze uklękli i zweryfikowali moją opowieść na podstawie dołączonej do mego płaszcza kartki z trasą, wszyscy zapałali chęcią naprawienia poważnej pomyłki i czule zanieśli mnie na górę, na oddział przyjęć. Natychmiast poddano mnie dokładnemu badaniu, a następnie zabrano do nieskazitelnie czystego, pomalowanego na biało łóżka w jednej z sal lekcyjnych, które zostały przekształcone w oddziały dla chorych. Pomimo szalejącej gorączki byłem na tyle spostrzegawczy, by zauważyć, że na zegarze wiszącym tuż nad wejściem na nasz oddział była dokładnie jedenasta. W zasięgu wzroku znajdował się również kalendarz. Odpoczywając na tym miękkim łóżku, pod opieką grupy sióstr zakonnych i nieco ożywiony przez środek wzmacniający z kieliszkiem soku pomarańczowego, zdałem sobie sprawę, że naprawdę jestem chorym człowiekiem.

Poniżej zdjęcie Udine z 1915 roku

Front włoski w I wojnie swiatowej na podstawie książki Vincenzo D'Aquila, BODYGUARD UNSEEN: A TRUE AUTOBIOGRAPHY 

#iwojnaswiatowa #historia #pierwszawojnaswiatowa #DAquila #ciekawostkihistoryczne #isonzo

Poprzednie części pod tagiem #DAquila

ROZDZIAŁ XIII
BŁĄD LEKARZA

Przekazałem swoje akta innemu podoficerowi, zebrałem kilka niezbędnych rzeczy i rzeczy osobiste, w tym mój miesięczny żołd w wysokości piętnastu lirów, wszystkie pieniądze, jakie miałem, zostawiłem karabin i plecak i czekałem, aż nadejdzie wieczór z jego regularnym wezwaniem do przypadków szpitalnych. Około szóstej wieczorem udałem się na miejsce zbiórki ludzi z różnych batalionów przeznaczonych do szpitali polowych. Pośpiesznie pożegnałem się i życzyłem powodzenia moim towarzyszom, którzy zebrali się pod zniszczonymi drzwiami, aby mnie odprowadzić. (...)

Wszedłem do szopy wykorzystywanej jako szpital polowy w przysiółku Usnik około drugiej nad ranem dwudziestego dnia grudnia 1915 roku i zastając ją wypełnioną po same drzwi, od razu zobaczyłem, że oferuje ona niewiele, jeśli w ogóle, możliwości położenia się w celu odpoczynku. Zauważyłem duży piec na środku, w którym żarzył się piękny, gorący ogień. Próbowałem się do niego dostać, by się wysuszyć, ale nosze były zbyt gęsto ułożone wokół niego. Osiągnięcie mojego celu wydawało się niemożliwe, ponieważ bardzo chciałem wyschnąć i jeśli to możliwe, odpocząć. Zacząłem wysilać swój rozum, by znaleźć rozwiązanie tego zagmatwanego problemu. Bezskutecznie. Ponownie postanowiłem zdać się na tajemniczego Strażnika, który miał mnie pod swoją opieką. Niemal w tym samym momencie, w którym chciałem porzucić tę łamigłówkę, żołnierz zajmujący nosze bezpośrednio przed miejscem, na którym stałem, nagle wstał i zaproponował mi swoje miejsce. 

Byłem zdumiony niezwykłą hojnością tej uprzejmej i dobroczynnej oferty, ale poinformował mnie, że potworny żar emanujący z rozgrzanego do czerwoności pieca sprawiał, że był bardzo zdenerwowany, a ponieważ wydawało się, że nie ma sposobu, aby odsunąć nosze, postanowił wstać lub położyć się gdzie indziej, najlepiej w pobliżu drzwi. Początkowo się wzbraniałem. Ale kiedy zauważyłem, że nie jest w złym stanie fizycznym (wydaje mi się, że miał niewielką ranę na ramieniu), podziękowałem mu i położyłem się wygodnie w jego łożu. 

Po solidnej drzemce obudziłem się o świcie, by odkryć, że jestem całkowicie wysuszony od stóp do głów. Początkowo byłem skłonny, podobnie jak mój nieznany przyjaciel, porzucić nosze i poszukać świeżego powietrza na zewnątrz, ponieważ burza się skończyła i wiał rześki, czysty wiatr, ale do porzucenia tego pomysłu skłonił mnie widok parującego wiadra z czarną kawą. Z niego napełniłem swój blaszany kubek. 

Żołnierze wokół mnie poinformowali mnie, że lekarze przybędą w ciągu godziny, aby zbadać chorych i rannych, aby pozbyć się nas wszystkich i przygotować szopę na kolejny kontyngent pacjentów, którzy pojawią się w ciągu dnia i wieczora. Przed południem poważne przypadki miały zostać wysłane do szpitali w głębi kraju, a pozostali mieli wrócić do okopów. Zdałem sobie sprawę, że nic mi nie dolega; nawet się nie przeziębiłem w wyniku przemoczenia w nocnym marszu do szpitala. I tym razem nie będzie mnie badał uprzejmy porucznik z Grotte[Sycylia gdzie urodził się autor], ale grupa czterech lub pięciu surowych, niemal twardo stąpających po ziemi wyższych oficerów medycznych i specjalistów, którzy byliby całkiem kompetentni, by postawić prawidłową diagnozę i którzy byli całkiem obeznani ze sztuczkami i oszustwami. (...)

Po godzinie oficerowie lekarze weszli do szopy, by podjąć swoją codzienną pracę polegającą na weryfikacji dolegliwości różnych pacjentów i podjęciu decyzji o miejscu docelowym, do którego ich skierują. Odpoczywałem tak blisko tego dużego, rozgrzanego pieca, że ciepło zaczęło działać i zmusiło mnie do całkowitego rozpięcia munduru i kamizelki, a także koszuli. Trzymałem więc nad sobą koc.

W odpowiednim czasie grupa medyczna w końcu zbliżyła się i otoczyła moje nosze. Podczas gdy jeden z nich badał kartę chorobową, inny zaczął mnie wypytywać o moje samopoczucie. Nie wiedziałem, co odpowiedzieć. Pomyślałem sobie, szczerze i uczciwie, że nigdy w życiu nie czułem się lepiej. Gdybym miał odpowiedzieć szczerze, wiedziałem, że oznaczałoby to mój powrót do okopów, ale byłem gotów powiedzieć prawdę. 

Nie dostałem jednak szansy na wygadanie się, bo kolejny lekarz już się schylił, zdjął koc i przez rozpięty płaszcz i koszulę wyczuł mój brzuch i zauważył, że jest wyjątkowo nabrzmiały[autor napił sie chwilę wcześniej mleka które kupił za 5 lirów od innego żołnierza]. Delikatnie ucisnął mój brzuch i boki i z powagą oznajmił swoim kolegom, że mój przypadek jest niezwykle poważny, ponieważ obrzęk wskazywał mu na powiększoną śledzionę. Dlatego konieczne będzie niezwłoczne wysłanie mnie do szpitala, ponieważ może być konieczna poważna operacja! Pozostali lekarze uwierzyli mu na słowo i nie wykonali żadnego ruchu, aby potwierdzić jego diagnozę. Gdy podchodzili do następnych noszy, zauważyli, że się uśmiecham (nie doceniając tego, że uśmiecham się z błędu lekarza) i powiedzieli mi, że to prawda, żebym nie tracił odwagi.

Ponownie poczułem, jak wiara we mnie została potwierdzona przez łańcuch zdarzeń prowadzących do tego dziwnego, poważnego błędu w ocenie ze strony lekarza. Zanim zdążyłem w pełni zrozumieć znaczenie tego wszystkiego pojawiła się grupa żołnierzy Czerwonego Krzyża, by zanieść mnie do czekającej na zewnątrz karetki. Zaproponowałem, że pójdę piechotą, ale siłą wsadzono mnie z powrotem na nosze i kazano nie ruszać się z miejsca, rzucając kilka przekleństw dla podkreślenia rozkazu. 

Mój przypadek został uznany za tak nagły, że wymagał natychmiastowej wysyłki do szpitala operacyjnego w pierwszej karetce. Tak więc jako pierwszy pacjent załadowany do karetki zostałem przydzielony do lewego górnego poziomu przedziału z sześcioma noszami. Podczas gdy w surowym, mroźnym zimowym powietrzu układano na mnie ciężkie koce, nie mogłem powstrzymać się od chichotu i zacząłem zastanawiać się, co będzie dalej. Intrygowała mnie zbliżająca się perspektywa pójścia pod nóż bez chorób i dolegliwości. Zacząłem się trochę niecierpliwić. Sytuacja stawała się ekscytująca!

Front włoski w I wojnie swiatowej na podstawie książki Vincenzo D'Aquila, BODYGUARD UNSEEN: A TRUE AUTOBIOGRAPHY 

#iwojnaswiatowa #historia #pierwszawojnaswiatowa #DAquila #ciekawostkihistoryczne #isonzo

Poprzednie części pod tagiem #DAquila

CZĘŚĆ XII
WYJŚCIE Z OKOPÓW PRZED ŚWIĘTAMI BOŻEGO NARODZENIA

Zanim się zorientowałem, Święta Bożego Narodzenia były już za tydzień. Wraz z nimi przyszły zdjęcia mojego domu za Oceanem. Poczułem nagły impuls, by opuścić front wtedy i tam. Spoglądając na litografię na ścianie, nawiązałem z nią mentalny dialog, którego rezultatem była ślepa akceptacja, jako pewnik, przekonania, że On wzywa mnie do opuszczenia tej potępiającej atmosfery wojny i zniszczenia. To nie było miejsce dla człowieka pokoju. Nie wiedziałem, że Boża Moc we mnie zaczyna się odradzać z całą swoją początkową siłą. Tego ranka postanowiłem odejść. Jak? Nie byłem chory ani ranny; być może miną trzy lub cztery tygodnie, zanim drugi kontyngent na urlopie będzie mógł wyjechać. Ale byłem zdecydowany opuścić okopy na zawsze, przed Bożym Narodzeniem! Święta Bożego Narodzenia były już tylko za tydzień. 

Tego samego ranka przyszło powiadomienie, że zostałem awansowany do stopnia kaprala "za zasługi wojenne". Ktoś zrobił mi kawał w kwaterze głównej. Ponieważ, ogólnie rzecz biorąc, akceptuję wszystko, co spotyka mnie na drodze, sięgnąłem po mój zestaw do szycia i przypiąłem do rękawów naszywki kaprala - tak się złożyło, że moje wynagrodzenie wzrosło do dziesięciu centów dziennie. Ogromna podwyżka w ujęciu procentowym - w rzeczywistości pięćset procent. To tyle, jeśli chodzi o awanse w terenie. Ktoś szybko załatwił mi awans za męstwo. 

Teraz przyszła kolej na mnie, jeśli spodziewałem się wydostać z okopów przed Bożym Narodzeniem, do którego pozostało zaledwie sześć dni. Następnego ranka rozmawiałem z kapitanem Martinim z ósmej kompanii, któremu powierzono dowództwo nad moją kompanią podczas nieobecności Volpe. Powiedziałem mu o moim zamiarze powrotu do Włoch przed świętami Bożego Narodzenia i dodałem, że kończę z tą lub jakąkolwiek inną wojną. Byliśmy zgodni co do tego, że każdy, kto nie ma dość rozumu, by wydostać się z tego bałaganu, zasługuje na to, by cierpieć nędzę i spustoszenie nadchodzącej alpejskiej zimy na tym froncie. Mimo to kapitan Martini spojrzał na mnie ze zdumieniem. Myślał, że żartuję, ale jakiś tajemniczy element w moim zachowaniu, którego nie potrafił określić, przekonał go, że jest inaczej. Kiedy zrozumiał, że mówię poważnie o ucieczce z okopów przed Bożym Narodzeniem, stał się zarówno zainteresowany, jak i współczujący. Był uduchowionym człowiekiem. Powiedziałem mu więc, wskazując palcem na Chrystusa Ciginiego, że z Jego pomocą osiągnę swój cel, głupi i złudny, jak się wydawało. 

Teraz zaczął myśleć, że coś jest nie tak ze mną psychicznie. Był ciekaw, w jaki sposób spodziewałem się dokonać takiego cudu, jakim określił moje praktycznie natychmiastowe wycofanie się z wojny. Zapytał, czy myślę o dołączeniu do następnej grupy udającej się na urlop zimowy, a następnie zdezerteruję. Przypomniałem mu, że następny kontyngent będzie gotowy do wyjazdu dopiero po Nowym Roku, ale ja wyjdę stąd jeszcze przed Bożym Narodzeniem. Co więcej, zobowiązałem się osiągnąć ten cel w sposób legalny i zgodny z prawem. On tylko skinął głową i wyszedł z pokoju.

Następnego ranka, dziewiętnastego grudnia 1915 roku, po przebudzeniu i przydzieleniu rutynowych zadań na ten dzień różnym innym szeregowym, poprosiłem przełożonego, bez wyraźnego powodu, o umieszczenie mojego nazwiska na liście chorych. Był to pierwszy raz, kiedy moje nazwisko znalazło się na tej liście. Ta prośba nie była częścią żadnego ustalonego planu, ponieważ, jak właśnie skończyłem opowiadać, nie miałem żadnego; wykonanie tego ruchu było czystym, niezwiązanym z niczym impulsem, o ile byłem wtedy świadomy. Później miałem zdać sobie sprawę, że ta prośba rozpoczęła dla mnie toczenie się kuli we właściwym kierunku. Wszystko, na czym musiałem się oprzeć, to wewnętrzne poczucie najwyższej pewności, że wszystko, co chcę by się wydarzyło, spełni się - pewność, którą Moc Boża rozwinęła, potwierdzając się we mnie. W chwili obecnej moim celem było opuszczenie okopów i dotarcie do Włoch na Boże Narodzenie. Poza tym nie martwiłem się ani nie dbałem o to, co mnie czeka.

Zgłaszając chorobę, byłem świadomy, że nie jestem chory. Zrobiłem to pod wpływem impulsu, który poczułem tego ranka, aby udać się do nowego lekarza wojskowego, młodego porucznika, który został przydzielony do naszego batalionu. Byłem jednak świadomy, że to pragnienie było niekontrolowanie silne. Tego ranka siedmiu lub ośmiu ludzi z mojej kompanii zgłosiło się do lekarza. Zastępując pełniącego tego dnia obowiązki służbowe podoficera, przejąłem nad nimi opiekę i pomaszerowałem do punktu medycznego na badania. 

Salutując oficerowi medycznemu na służbie, po kolei wywoływałem nazwisko każdego z nich. Następnie zgłaszał się, określał swoją dolegliwość, był badany pobieżnie lub wcale, przepisywano mu zwykłe tabletki przeczyszczające (wszyscy lekarze wojskowi przechodzą przez tę samą rutynę) i przyznawano mu dwa lub trzy dni abstynencji od pracy fizycznej. Lekarz zaczął wychodzić z pokoju, kiedy skończyłem wyliczać chorych, ale zachowałem swoje nazwisko na ostatnią chwilę. Zatrzymałem go i zauważyłem, że jest jeszcze jeden żołnierz do zbadania - ja. 

Odwrócił się do mnie zaskoczony i raczej zirytowany tym, że został wezwany z powrotem. Jednocześnie wzruszył ramionami i ekspresyjnym gestem zasugerował, że z mojego wyglądu i zachowania najwyraźniej nic mi nie dolega. W rzeczywistości był teraz dość zirytowany moją bezczelnością, że ośmieliłem się marnować jego czas po tym, jak skończyłem wywoływać listę. Przez dłuższą chwilę patrzyłem mu w milczeniu prosto w oczy. Jakiś nieznany element mojej pewności siebie przykuł jego uwagę.

Odwzajemnił moje spojrzenie, ale jego twarz wyrażała niepewność. Wyczuł w mojej postawie raczej posmak równego sobie niż niższego, mówiąc militarnie. Oczywiście nie wiedział, że stacjonowałem w sztabie brygady, gdzie spotykałem się z wyższymi oficerami, od generałów w dół, na równych prawach. Siadając ponownie, spojrzał na mnie z zawodową czujnością i zapytał uspokajająco, co dolega dobremu kapralowi. Odpowiedziałem, że dobry kapral ma zamiar wrócić do Włoch na odpoczynek. Nie mógł powstrzymać uśmiechu.(...)
[w trakcie dalszej rozmowy okazało się, że obaj pochodza z Sycylii i D'Aquila zna kuzyna lekarza - Velle, który przed laty wyjechał do Ameryki i od którego nie było od dawna zadnych informacji]

Zapytał mnie bez ogródek, co może dla mnie zrobić praktycznego. Zasugerowałem, aby wystawił mi zaświadczenie, które pozwoliłoby mi udać się tego wieczoru do szpitala polowego. Wyjaśnił, że jedynym sposobem na wysłanie mnie do szpitala jest zaświadczenie, że mam wysoką gorączkę (co najmniej równowartość 103 stopni Fahrenheita). Sprawdzając mój puls, wspólnie stwierdziliśmy, że wszystko jest w normie.

Mimo to lekarz bardzo uprzejmie oświadczył, że skoro jestem kuzynem żony Velli, potwierdzi mój dokument chorobowy przez wzgląd na dawne czasy, ale ostrzegł mnie, że okaże się to bezużyteczne. Gdy tylko dotrę do szpitala, okaże się, że moja gorączka zniknęła i z pewnością zostanę odesłany z powrotem do okopów. Czy zatem w ogóle warto to robić? 

Odpowiedziałem, że jeśli zrobi tylko to, uznam to za wystarczające dla moich celów i zgodzę się załatwić resztę szczegółów po swojemu.  Pożegnał mnie z Bogiem, uścisnął mi serdecznie dłoń i obaj opuściliśmy pokój.

Zawróciłem moich ludzi do okopów, a następnie udałem się do biura kompanii i triumfalnie pokazałem kapitanowi Martiniemu ten cenny skrawek papieru. Kiedy zrozumiał znaczenie tej przepustki, nie mógł uwierzyć własnym oczom. Wydaje mi się, że do dziś, o ile jeszcze żyje, nie wie, jak to możliwe, że udało mi się zdobyć ten papier. Zapytał mnie wtedy, czy jestem w jakimkolwiek stopniu obdarzony zdolnościami hipnotycznymi. Jeśli tak, to czy nie mógłbym uzyskać podobnej przepustki dla niego.

Front włoski w I wojnie swiatowej na podstawie książki Vincenzo D'Aquila, BODYGUARD UNSEEN: A TRUE AUTOBIOGRAPHY 

#iwojnaswiatowa #historia #pierwszawojnaswiatowa #DAquila #ciekawostkihistoryczne #isonzo

Poprzednie części pod tagiem #DAquila

ROZDZIAŁ XI
WYJŚCIE Z OKOPÓW PRZED ŚWIĘTAMI BOŻEGO NARODZENIA

Po powrocie do Cigini odnowiłem znajomość z moimi towarzyszami z kompanii, ale szybko zdałem sobie sprawę, że zostało bardzo niewielu starych chłopaków. Praktycznie wszystkie twarze były nowe. Większość moich kumpli złożyła najwyższą ofiarę lub leżała na plecach w szpitalach, okaleczona i być może kaleka do końca życia.

Chcąc dowiedzieć się, jak poradził sobie Frank[przyjaciel poznany na statku z Nowego Yorku do Neapolu, równiez ochotnik z USA w armii włoskiej], poszedłem do okopu zajmowanego przez Ósmą Kompanię, ale nie widziałem żadnego śladu po nim. Poszedłem więc do mojego kolegi, prowadzącego dokumentację Ósmej Kompanii, i zapytałem o wieści na jego temat. Najwyraźniej on również był nowicjuszem. Wręczył mi spis, abym sam go odszukał, a ja pospiesznie go przejrzałem, aż natrafiłem na nazwisko Franka z wydrapanym krzyżykiem. Wpis opisywał historię: "Disperso" - Zaginął, data: 26 października 1915, dokładnie miesiąc co do dnia, a może nawet co do minuty od chwili, gdy dotknął grobowca w Padwie[D'Aquila i Frank przechodzili szkolenie w Padwie zanim trafili na front], zaginął na tych przeklętych wzgórzach Santa Lucia i spadł do grobu ze skalistej przepaści. W tym sektorze nie było żadnej szansy, by mógł zostać wzięty do niewoli. Określenie "zaginął" było zarówno prawdziwe, jak i nieprawdziwe. 

W wojsku, podobnie jak w prawie, nikt nie jest uznawany za zmarłego, chyba że na żądanie "corpus delicti". Frank pozostał "zaginiony" od tamtej pory, tak jak był zagubiony i zdezorientowany przez całe swoje życie w armii, ale znalazł koniec swojego szlaku, niewątpliwie do krainy szczęśliwych łowów. Dopiero gdy spotkamy się ponownie, usłyszymy jego historię od samego Franka. Wróciłem do swojej pryczy raczej oszołomiony i bardzo zdziwiony. Podczas pracy nad porządkowaniem dokumentacji i listy płac Siódmej Kompanii zastanawiałem się, jak niesprawiedliwym interesem jest wojna. 

W międzyczasie dokończyłem porządkowanie rejestrów mojej kompanii, które okazały się bardzo zagmatwane i pełne pomyłek i błędnych wpisów. Poległych wpisywano jako żywych lub przebywających w szpitalach, rannych jako zabitych, a ludzi, którzy wciąż byli z nami w okopach, wpisywano nawet jako zabitych lub rannych. Moim zadaniem było sprawdzenie prawdziwych zapisów przy każdym nazwisku. Zrewidowana lista umieszczona w ewidencji w Piacenza [siedziba pułku] niosła ze sobą przesłanie nadziei i radości dla wielu, ale dla innych rozczarowanie i całkowitą rozpacz. Gdy tylko to zadanie zostało ukończone, spadła na mnie kolejna pokrętna robota. Wiadomość z dowództwa pułku ogłosiła wprowadzenie piętnastodniowych urlopów zimowych dla całej armii, zarówno oficerów, jak i żołnierzy. Wszyscy zgodnie stwierdzili, że była to najlepsza wiadomość, jaka kiedykolwiek nadeszła. W całym obozie zapanowała radość. Znów nastały szczęśliwe dni. Na całym froncie panował porównawczy spokój, urlopy były w porządku, a Boże Narodzenie zbliżało się wielkimi krokami! Gdy nadeszły blankiety podań o urlop, rozpoczęła się ogólna walka o cenne przepustki. Każdy chciał jechać od razu. Ustalono zasadę, że urlop może być przyznany grupom po dwadzieścia osób na raz. Po powrocie z urlopu, taka sama liczba nowych grup miała otrzymać pozwolenie na spędzenie wakacji w domu. Kwalifikowali się tylko ci, których służba na froncie rozpoczęła się przed 1 października. 

Przebiłem się o centymetr! Data mojego przybycia została wpisana do ewidencji kompanii na 30 września. Wybór grup miał być dokonany w kolejności starszeństwa służby na froncie. Dobrze się bawiliśmy wybierając listę nazwisk składających się na pierwszy kontyngent szczęśliwych wojowników. Volpe był oczywiście pierwszy na liście. Dopilnowałem jednak, mimo nacisków i faworyzowania, by znaleźli się na niej tylko ci, którzy najdłużej służyli w okopach. Celowo pominąłem siebie na pierwszej liście, ponieważ nie było szansy na zobaczenie się z moimi ludźmi na Mszy Świętej. Mimo że z racji mojej uprzywilejowanej pozycji w ewidencji mogłem z łatwością umieścić swoje nazwisko na liście, uznałem, że lepiej będzie, jeśli pojedzie ktoś inny, kto będzie mógł cieszyć się Bożym Narodzeniem w domu we Włoszech z rodziną. 

Volpe, kiedy oficjalnie ogłoszono zamknięcie nominacji, zauważył pominięcie mojego nazwiska, wyraził zdziwienie, że nie ma go na liście i wykrzyknął w swoim impulsywnym sposobie zwracania się: "Zawsze wiedziałem, że jesteś głupcem". Moja spokojna odpowiedź brzmiała: "Poruczniku, opłaca się być głupcem". 

Dalej powiedziałem, że poczekam i nie będę się spieszył, że nie mam ochoty jechać akurat w tym momencie i dodałem: "W każdym razie pamiętaj o biblijnym powiedzeniu, że pierwszy będzie ostatni, a ostatni pierwszy". Z sardonicznym uśmiechem odparł, że nie jest w nastroju do słuchania cytatów ze świętych pism. Jego myśli biegły bardziej twardymi torami. Wraz z odejściem pierwszego kontyngentu na urlop, zaplanowany na piętnastego grudnia, nasz batalion został ponownie odesłany do Cigini. Nasza kompania została ponownie przydzielona do tych samych okopów, a biura kompanii zainstalowano w tym samym zniszczonym, zrujnowanym domu. 

Na zdjęciu poniżej, jedna z ofiar walk nad Isonzo - żołnierz włoski oczekujący na ewakuację ze szpitala polowego.

Front włoski w I wojnie swiatowej na podstawie książki Vincenzo D'Aquila, BODYGUARD UNSEEN: A TRUE AUTOBIOGRAPHY 

#iwojnaswiatowa #historia #pierwszawojnaswiatowa #DAquila #ciekawostkihistoryczne #isonzo

Poprzednie części pod tagiem #DAquila

ROZDZIAŁ X

Najpierw przeszukałem okolice Case Cemponi, szukając chorego i jego akt. Po trzech dniach długich wędrówek i cierpliwych poszukiwań, w końcu natknąłem się na niego w odizolowanym gospodarstwie, które zostało przejęte przez służby sanitarne.
W rzeczywistości natknąłem się na ten konkretny szpital polowy w szczękach oślepiającej zamieci o nieprzyzwoitej godzinie drugiej nad ranem. Do dziś nie mogę zrozumieć, jak w ogóle natknąłem się na to pomieszczenie. Co więcej, miałem uporczywe przeczucie, że człowiek, którego szukałem, tam był.

Kiedy zapukałem do drzwi, nikt nie odpowiedział. Kopałem i waliłem w nie, aż w końcu rzuciłem się na nie z całej siły. Uchyliły się na kilka centymetrów, ale równie zdecydowanie uderzyły mnie od środka w twarz, bez wyraźnego powodu. Przypomniało mi to incydent z Nieznanym Żołnierzem wysłanym na zagładę. Wydawało mi się, że to ten sam człowiek. Nie zamierzałem jednak potulnie położyć się tak jak on i zamarznąć na śmierć. Stało się to dla mnie dobrą lekcją poglądową. Wciąż miałem przy sobie pistolet sztabowy i postanowiłem, że zrobię z niego praktyczny użytek, zmuszając tych w środku do poświęcenia mi uwagi. Zacząłem więc strzelać w ziemię w pobliżu drzwi i czekałem na rozwój wypadków. Natychmiast pół tuzina wojskowych chirurgów i asystentów nieśmiało otworzyło drzwi i pozwoliło mi wejść.

Ogłosiłem swoje nazwisko, a ponieważ niektórzy rozpoznali je po komunikatach z kwatery głównej, przyjęli mnie teraz po przyjacielsku. Kiedy zapytali, co skłoniło mnie do wystrzelenia z pistoletu, opowiedziałem im epizod z Nieznanym Żołnierzem, wyjaśniając, że nie chciałem, aby spotkał mnie podobny los. Zgodzili się ze mną i przeprosili.

Kiedy zdjąłem przemoczoną śniegiem pelerynę, ogrzewając się przy piecu i popijając gorący poncz rumowy, miałem okazję po raz pierwszy rozejrzeć się dookoła i zobaczyłem oszałamiający chaos ciężko doświadczonego człowieczeństwa; okaleczeni, ranni i chorzy w każdym stopniu bólu i cierpienia. Spektakl był iście czyśćcowy. Po zapoznaniu odpowiedzialnego chirurga z moją misją, powiedziano mi, abym przejął dokumentację w moje posiadanie, ponieważ chory był teraz konający, ale że muszę natychmiast opuścić pomieszczenie, ponieważ było zbyt wiele przypadków infekcji, aby niezainfekowany człowiek cywilny mógł bezpiecznie pozostać.

Sprzeczałem się z nim, przekonując, że wyjście na zewnątrz w tak straszną burzę o tej porze nocy nie wchodzi w rachubę. Oznaczałoby to dla mnie tak samo pewne zniszczenie, jak w poprzednim przypadku Nieznanego Żołnierza. Lekarz zgodził się, ale powiedział, że nie ma miejsca, w którym mógłbym odpocząć. Rozglądając się dookoła, dostrzegłem drabinę prowadzącą na strych, a on zgodził się, abym spróbował znaleźć trochę miejsca na nogi na górze.

Po wdrapaniu się na górę, błądziłem w nieprzeniknionej ciemności, potykając się o nieznane i niespodziewane nogi i ciała, aż w końcu, szurając stopami, znalazłem wystarczająco dużo miejsca na podłodze, by się położyć. Gdy tylko położyłem się, by odpocząć i zapaść w sen, ponieważ byłem bardzo zmęczony długimi wędrówkami, poczułem, jak coś żywego przebiega po mojej klatce piersiowej i ostrożnie stąpa po moich policzkach. Zanim zdążyłem zbadać sprawę do końca, może z tuzin tych ciężkich stworzeń zaczęło przechadzać się po moim ciele. Przeszło mi przez myśl, że jestem kolejnym Guliwerem. Gdy dowiedziałem się, że ci nieproszeni goście mieli długie, wystające ogony, które muskały mój nos i łaskotały moje uszy, szybko domyśliłem się, że byli to dobrze odżywieni członkowie rodziny szczurów wiejskich, z których każdy był wielkości domowego kota! Pierwszą rzeczą, jaką oczywiście należało zrobić, było zmobilizowanie się i gwałtowne strząśnięcie ich z siebie. Na szczęście miałem pod ręką kilka ciężkich koców, którymi mogłem się całkowicie przykryć od stóp do głów, i upewniłem się, że nie ma żadnej możliwej luki, przez którą można było dostać się do środka, tak ciasno zapakowałem swoją osobę, ryzykując nawet uduszenie. Kilka minut wcześniej przedzierałem się przez mroźną zamieć, a teraz dusiłem się i dyszałem w gorącym, dusznym pomieszczeniu.

Tak zabezpieczony zasnąłem, choć przez pewien czas moi dręczyciele nie dawali mi zapomnieć o swojej obecności, biegając tam i z powrotem w grze w berka, w którą bawili się na całym strychu. Kiedy się obudziłem i świt dał mi szansę na obserwację, byłem zaskoczony dużą liczbą rannych i chorych na gorączkę żołnierzy zakwaterowanych na strychu. Trudno było sobie wyobrazić, jak mogli odpoczywać, gdy armia gryzoni nieustannie wykorzystywała ich jako plac zabaw.

Ale to był czas wojny, kiedy wiele dziwnych rzeczy jest możliwych.

Front włoski w I wojnie swiatowej na podstawie książki Vincenzo D'Aquila, BODYGUARD UNSEEN: A TRUE AUTOBIOGRAPHY 

#iwojnaswiatowa #historia #pierwszawojnaswiatowa #DAquila #ciekawostkihistoryczne #isonzo

Poprzednie części pod tagiem #DAquila

ROZDZIAŁ IX
Z POWROTEM DO OKOPÓW

Przez kilka tygodni cieszyliśmy się w sztabie brygady spokojną egzystencją pośród wojennego otoczenia, która była zbyt nierealna, by trwać w nieskończoność. Pewnego rześkiego, pogodnego poranka ten łagodny spokój został zburzony przez wieści, które wywołały ogromne podekscytowanie na forach hazardowych. Depesza otrzymana z Kwatery Głównej Dywizji nakazywała generałowi brygady dowodzącemu Brygadą Bergamo natychmiastowe zgłoszenie się do Kwatery Głównej w celu otrzymania innego przydziału. Nowy dowódca był już w drodze, aby zająć jego miejsce. To niespodziewane ogłoszenie natychmiast wywołało zamieszanie w szeregach kompanii sztabowej; dla wielu z nich było to śmiertelne ostrzeżenie, że wkrótce zostaną oddzieleni od swoich miękkich posadek. Wkrótce zabraknie im czekolady, anyżówki i koniaku. Żegnajcie plisowane spodnie i wypolerowane buty, czyste łóżka i spokojny sen! Żegnaj idealne życie w czasie wojny, które to wszystko reprezentowało! Bez wątpienia nowoprzybyły chciałby mieć swój własny personel i w mgnieniu oka pojawiłby się nowy tłum spryciarzy i przybocznych, aż po samych adiutantów i kucharzy. W ten sposób wojna mogła szybko zmienić zdanie na twój temat i nie zawsze dotyczyło to kwatery głównej. 
Jeśli chodzi o mnie, fatalistę, którego uczyniła ze mnie moja przysięga, przyjąłem te wieści z dość żywymi oczekiwaniami. Incydent z maszyną do pisania wyciągnął mnie z jednego ciasnego pudełka i w ten sposób uratował mnie przynajmniej podczas ofensywy. To tylko sprawiło, że zapragnąłem dowiedzieć się, co ten sam Anioł Strórz ma dla mnie w zanadrzu. Wiadomość ta nie sprawiła więc, że wpadłem w panikę. Zawsze miałem wrodzoną skłonność do bezwarunkowego poddawania się poczuciu, że cokolwiek się dzieje, zawsze służy naszemu dobru. Jest bowiem rzeczą pewną i godną wiary, że nic nie dzieje się na świecie inaczej, jak tylko z boskiej woli. I jak mówi Mędrzec: "Dobre i złe rzeczy, życie i śmierć, ubóstwo i bogactwo pochodzą od Boga". Dlatego nigdy nie zgodziłem się być nikim innym, jak tylko optymistą. Moc Boża wciąż we mnie mieszkająca po prostu podkreśliła i uczyniła to poczucie bezpieczeństwa zbyt absolutnym, być może, jeśli chodzi o moje mentalne spojrzenie na przyszłość w tym czasie. Nikt nie zaprzeczył, że natychmiastowym efektem tego było wyróżnienie mnie jako jedynego pozornie beztroskiego człowieka w całym sektorze. 

Odmówiono nam nawet wytchnienia, które zwykle przyznawano w oczekiwaniu na wprowadzenie nowego reżimu. Zaczęto robić porządki jeszcze przed przybyciem nowego Brygadiera. Aby pozostawić mu wolne pole, zostaliśmy natychmiast odesłani, jeden po drugim, do naszych pierwotnych przydziałów kompanijnych. Tak więc w ostatnich dniach listopada 1915 roku udałem się w dół doliny w kierunku Cigini, aby ponownie dołączyć do Volpe, w dobrej formie psychicznej, aby dopasować się do wszelkich nowych okoliczności i przygód, które na mnie czekały. Bez wcześniejszego ostrzeżenia przedstawiłem się dowódcy Volpe z Siódmej Kompanii. 

Gdy tylko zapoznałem go z przyczyną mojego powrotu do jego kompanii, wykrzyknął, że moje przybycie było darem niebios. Ponieważ podoficer odpowiedzialny za dokumentację kompanii i listę płac został właśnie przeniesiony do szpitala polowego z poważnym przypadkiem zapalenia płuc i ostrego zapalenia oskrzeli, nie mógł wymyślić nikogo lepszego ode mnie, ponieważ byłem już zaznajomiony z całym naszym sektorem dzięki mojemu pobytowi w kwaterze głównej, aby odszukać chorego oficera, przejąć dokumentację i aktualizować ją. I tak dał mi to zadanie. 
Ponownie wylądowałem na czterech łapach, ponieważ w przypadku ataku podoficer prowadzący dokumentację naturalnie nie musiałby brać w nim udziału, a zatem prawdopodobieństwo, że pojawi się jakakolwiek okazja do zabicia, a tym samym złamania mojej przysięgi, było niewielkie. Los nie mógł rozdać mi lepszych kart. Podoficer, jak wspomniano powyżej, zabrał akta w nadziei, że je przyniesie - polecono mi udać się na jego poszukiwanie wśród wielu polowych szpitali rozsianych na tyłach linii, podążając jego tropem, dopóki ich nie zdobędę.

Front włoski w I wojnie swiatowej na podstawie książki Vincenzo D'Aquila, BODYGUARD UNSEEN: A TRUE AUTOBIOGRAPHY 

#iwojnaswiatowa #historia #pierwszawojnaswiatowa #DAquila #ciekawostkihistoryczne #isonzo

ROZDZIAŁ VIII
KRZYŻE WOJENNE I MSZA
Poprzednie części pod tagiem #DAquila

Holokaust w końcu się zakończył, ale jedyną rzeczą, która go powstrzymała, było tylko wyczerpanie zapasów dostępnych ludzi po naszej stronie, których można było poświęcić bez narażania zajmowanych przez nas pozycji. Nasze ogromne straty w siłach skutecznych zniweczyły wszelkie strategiczne korzyści, jakie można było uzyskać dzięki tym poświęceniom. Były one rozumiane jako część ogólnego planu zmniejszenia presji na froncie rosyjskim poprzez zmuszenie Austriaków do zmobilizowania jak największej liczby żołnierzy do odparcia naszych ataków [Jeżeli tak było, to te włoskie ataki były spóźnione, ponieważ od września 1915 roku Austryjacy i Niemcy przerzucali wojska z frontu rosyjskiego przeciw Serbii]. Niewielkie zdobycze terenowe, które zostały osiągnięte tu i ówdzie, okazały się pozycjami celowo opuszczonymi przez wroga, aby lepiej skonsolidować własne pozycje i skłonić nas do zajęcia jeszcze bardziej eksponowanego terenu. 

To masowe starcie, którego byłem świadkiem, było w rzeczywistości pierwszą z serii dziesięciu bitew nad Isonzo[Autor pomija pierwsze dwie bitwy nad Isonzo które odbyłysię czasie jego podróży z Ameryki na front włoski], które ostatecznie zakończyły się klęską pod Caporetto. Zwykły zbieg okoliczności sprawił, że pierwsze pęknięcie włoskich linii [12. bitwa nad Isonzo, zwana również biwa pod Caporetto], które doprowadziło do austriackiego natarcia aż do rzeki Piave, nastąpiło właśnie w tym sektorze, gdzie włoscy dowódcy świadomie lub nieświadomie dopuścili do powstania rażącej luki. 

Obaj przeciwnicy przez pewien czas mieli już dość rzezi, a dowództwo brygady zaczęło wznawiać swoje normalne rutynowe działania. Znów pojawiły się żetony i karty, aby zarówno oficerowie, jak i żołnierze (przy planszach nie uznawano różnic w randze) mogli wykazać się znajomością strategii na zielonym suknie. Nadejście listopada przypomniało wszystkim o szybkim zbliżaniu się prawdziwej zimy i o tym, że jedyną rzeczą do zrobienia było okopanie się i pozostanie tam aż do wiosny. Ciężka, mroźna alpejska pora zamieci i śnieżyc miała bezlitośnie zaatakować obie armie. Natura była sprawiedliwa dla obu stron. 

Te miliony ludzi po obu stronach frontu były zmuszone cierpliwie czekać na niewyobrażalne zimowe trudy i próby śniegu i mrozu tylko dlatego, że niewielka garstka ludzi, którzy nazywali siebie mężami stanu Europy, nie mogła lub nie chciała, w swoich samolubnych ambicjach, osiągnąć wspólnego porozumienia, które pozwoliłoby im wrócić do swoich bliskich i dawnych pożytecznych zajęć. Był to grzech najwyższej wagi, a jako że zapłatą za grzech jest śmierć, to w nadchodzących długich zimowych dniach i nocach śmierć miała nieustannie nawiedzać oba fronty. 

Ponieważ przez resztę roku nie było czasu na kolejną kampanię, a włoskie naczelne dowództwo zostało zmuszone do przyznania, że jego plany się nie powiodły, trzeba było znaleźć kozła ofiarnego. W związku z tym doszło do ogólnego wstrząsu, w ramach którego stopniowo przenoszono oddziały z jednego frontu na drugi, starając się poprawić morale całej armii. Uznano za rozsądne przydzielenie całkowicie nowych sił do Monte Santa Lucia i Monte Santa Maria, ponieważ niedobitki w tym sektorze były zupełnie zdemoralizowane. W ciągu tygodnia lub dziesięciu dni inna brygada (Brygada Mesyńska) została sprowadzona, aby przejąć to zadanie, a nasza kwatera główna została tymczasowo przeniesiona kilka mil do tyłu, do domu, z którego wyrzucono Nieznanego Żołnierza[patrz Rozdział II]. Różne jednostki pułkowe wchodzące w skład naszej brygady były stopniowo przenoszone w międzyczasie na tyły w celu reorganizacji i uzupełnienia. W niektórych przypadkach straty kompanii sięgały nawet dziewięćdziesięciu procent, co samo w sobie wystarczająco wskazuje na spustoszenie po naszej stronie w starciach, które komunikaty wojskowe uparcie opisywały jako "zwycięstwo". 

Metoda nagradzania tych, którzy szczęśliwie wyszli z okopów z nienaruszoną skórą, zawierała elementy burleski. Ponieważ instynkt samozachowawczy działał lepiej u niektórych jednostek niż u innych, a jakiś wyższy oficer miał akurat na oku tych konkretnych ludzi, trzeba było zrobić coś, by wyróżniali się wśród żywych i umarłych jako przykład waleczności i męstwa. W tym celu byliśmy hojni aż do przesady w przyznawaniu wstążek i Krzyży Wojennych. Hojni być może dlatego, że były one tanie. Krzyż Wojenny kosztował mniej niż bochenek wojskowego chleba. Rząd po prostu przymocował duży zapas przerobionych brązowych dwugroszówek do kilku centymetrów niedrogich różnokolorowych jedwabnych wstążek i każdy otrzymał medal, który zaspokajał jego próżność, pozwalając mu uchodzić za bohatera wojennego. Kiedy miedziaki się skończyły, bohaterowie musieli zadowolić się kawałkiem wstążki. Oczywiście akty najwyższej szlachetności i poświęcenia były na porządku dziennym po obu stronach, ale oferowanie zwykłego medalu lub wstążki tym ludziom było zniewagą. Jednak przyznawanie tych odznak stało się regularną praktyką, która miała swoje zabawne strony

Weźmy przypadek dwóch chłopów tak prostych i bezmyślnych, że wystawienie ich na ogień wroga było niemal zbrodnią. Ich mentalność była tak znikoma, że nigdy nie powinni byli otrzymać pozwolenia na założenie munduru. W ramach kompromisu postawiono ich na warcie, aby ostrzegali przejeżdżających żołnierzy i kierowców wojskowych samochodów na skrzyżowaniu drogi, że zbliżają się do stromej przepaści. Nie było najmniejszej możliwości, by wróg mógł zbliżyć się do tego miejsca bez wykrycia go w odpowiednim czasie. W nocy zwykle schronili się w małym namiocie i spali głęboko i spokojnie aż do świtu. 

Ale pewnej księżycowej nocy zostali nagle obudzeni i spojrzeli w twarze kilku Austriaków, którzy wsunęli głowy do ich namiotu i tym samym wpuścili trochę światła księżyca. Przerażeni na śmierć, dwaj biedni chłopi podnieśli ręce na znak poddania się i błagali wroga, by ich nie zabijał. Wszyscy byli gotowi poddać się na miejscu bez walki. Wprawiło to Austriaków w zakłopotanie i zdezorientowanie, przez co jeszcze trudniej było im się porozumieć. Przez mozolne gestykulowanie rękami i głowami udało im się po pewnym czasie zasygnalizować, że są nieuzbrojeni i że ich zamiary są całkowicie pacyfistyczne - krótko mówiąc, że chcą się poddać! W jakiś sposób przedostali się przez włoskie linie (przypuszczam, że był to kolejny przypadek śpiącego wartownika) i chcieli być eskortowani do odpowiednich władz. Kiedy te chłopy w końcu pojęły, że Austriacy są dezerterami, natychmiast ustawili ich w szeregu, radośnie przystawili im bagnety do pleców i pomaszerowali w triumfie do pobliskiej kwatery głównej. 

Cała sprawa była zbyt dobrym żartem, zarówno dla oficerów, jak i żołnierzy, by przejść niezauważona i nie nagrodzona, a Krzyż Wojenny dla każdego chłopa nie był uważany za zbyt duże obciążenie dla włoskiego skarbu. Ten incydent przypomniał mi powiedzenie przypisywane królowi Wiktorowi Emanuelowi II, który, gdy jeden z jego ministrów nalegał na przyznanie tytułu Kawalera[szlachectwa] jednemu z jego poddanych, podobno zauważył: "Krzyża Kawalerskiego[medalu] lub toskańskiej fajki nigdy nie można nikomu odmówić". 

Trzydziestego października otrzymałem pisemną wiadomość nakazującą natychmiastowe zaprzestanie działań ofensywnych. Napisałem ją pośpiesznie na maszynie, aby wysłać do centrali telefonicznej i rozesłać przez gońców i kurierów. Następnego dnia otrzymałem kolejny rękopis do napisania, który instruował kapelana wojskowego, aby w Dzień Zaduszny, drugiego listopada, odprawił mszę za dusze poległych. W czasie, gdy pisałem ten rozkaz, ciągle czułem, że byłoby bardziej stosowne, gdyby kapelan złożył ofiarę za spokój dusz i sumień wszystkich wciąż żyjących, którzy mieli jakikolwiek wkład lub udział w wysłaniu milionów ojców, braci i mężów na przedwczesną śmierć. Tak, za żyjących. Potrzebują mnóstwa mszy i modlitw, jeśli kiedykolwiek mają stać się odpowiednimi kandydatami do przywrócenia im łaski Bożej. Jakiej duchowej ślepoty potrzebowali ci podżegacze wojenni, aby uklęknąć na tym zakrwawionym polu w ten ponury, deszczowy listopadowy poranek w obecności swojego Boga i Zbawiciela, w ofierze Mszy - Boga Pokoju i Miłości - i prosić Go o przyjęcie dusz tych tragicznych ofiar.

Same kamienie rozrzucone wokół tego obozowego ołtarza powinny były powtórzyć słowa, które Chrystus wypowiedział, gdy współczuły Mu litujące się kobiety z Jerozolimy: "Nie płaczcie nade Mną, ale płaczcie nad sobą i nad waszymi dziećmi".

Poniżej zadanie dla spostrzegawczych: wytęż wzrok i znajdź różnice. Strzałką pokazane jest miejsce gdzie atakowała Brygada w sktórej służył autor książki.

1. Linia frontu przed 3 bitwą nad Isonzo
   
2. Linia frontu po 3 bitwie nad Isonzo która opisuje autor książki

Front włoski w I wojnie swiatowej na podstawie książki Vincenzo D'Aquila, BODYGUARD UNSEEN: A TRUE AUTOBIOGRAPHY 

#iwojnaswiatowa #historia #pierwszawojnaswiatowa #DAquila #ciekawostkihistoryczne #isonzo

ROZDZIAŁ VII
RZYMSKIE IGRZYSKA
Poprzednie części pod tagiem #DAquila

Poranek, w którym przybyłem do kwatery głównej, przyniósł dla naszej strony, a w szczególności dla naszej brygady, dzień sądu. Tego ranka pisanie rozkazu ataku zostało ostatecznie zakończone i przekazane różnym jednostkom przez kurierów i telefony polowe. Wyczerpujące raporty i instrukcje z Kwatery Głównej zalecały przygotowawcze bombardowanie ogólne wzdłuż całej linii przez czterdzieści osiem godzin. Uważano, że to całkowicie zdemoralizuje wroga i umożliwi naszym oddziałom podjęcie bez przeszkód natarcia. 

Coś jednak poszło nie tak z artylerią, jeśli chodzi o nasz bezpośredni front, ponieważ poza kilkoma bateriami złożonymi z ośmiu lub dziesięciu dział i jedną lub dwiema cięższymi jednostkami w odległych, rozproszonych punktach, nie mieliśmy w tym czasie żadnego działa godnego tej nazwy. Te, które były dostępne, były tak dobre, jak zabawkowy pistolet przeciwko opancerzonemu dreadnoughtowi. Było znacznie gorzej niż tragicznie. Wysyłanie tych bezbronnych chłopców i mężczyzn przeciwko niedostępnym i nie do zdobycia umocieniom, na których wróg był bezpiecznie chroniony, było po prostu bezsensowne. 

Tak zwane bombardowanie osłabło, gdy zbliżała się godzina zero, czas, w którym nasi ludzie mieli przejść przez szczyt. Oczywiście dało to wrogowi odpowiednie ostrzeżenie i był on w pełni przygotowany na ataki piechoty. Ich przewagą było doskonałe ukształtowanie terenu, ponieważ nasi ludzie zostali zmuszeni do posuwania się stromo w górę po otwartym terenie. 

Późniejsza rzeź była zbyt straszna, by ją opisać. Wyobraźmy sobie młodzieńca upuszczającego kosz pełen szczurów w pokoju pełnym wygłodniałych kotów, a to da nam dobre wyobrażenie o szansach Włochów na posuwanie się naprzód w obliczu austriackich karabinów maszynowych plujących ogniem z ich wybetonowanych nasypów i " bunkrów". 

To był naprawdę kolosalnie niegodziwy błąd; Austriacy nie byli ich mordercami, ale ci, którzy wysłali ich na zagładę. Ciężko było uwierzyć, że to byli ludzie, wśród których stałem, te bezduszne krety siedzące na wygodnych, wyściełanych krzesłach obozowych, dostosowujące swoje okulary polowe, aby uzyskać wyraźniejszy widok na mdlący spektakl. 

Spoglądałem w dół na bitwę, a potem z kolei na dowódców, bezpiecznych, ponad wszelką wątpliwość, od strzałów i pocisków. Mój umysł nie mógł nie przypomnieć sobie tych żądnych krwi widzów na rzymskich arenach, obserwujących chrześcijańskie ofiary pożerane przez chude i celowo wygłodzone dzikie bestie. A w tym, co działo się teraz jednocześnie na tuzinie frontów, trudno było dostrzec jakąkolwiek poprawę, czy to z moralnego, czy materialnego punktu widzenia, w metodach niszczenia stosowanych dziś przez postępową i tak zwaną chrześcijańską ludzkość. Zastanawiałem się, że dawni chrześcijanie przynajmniej umierali za swoją wiarę, ale ci są zabijani za swoją głupotę! 

W tym momencie nie mogłem nie pomyśleć, że szaleńcy w przytułkach tworzą zdrowszy tłum. W każdym razie oszczędzono im takich scen bezmyślnej rzezi. Nie ryzykowali też, że sami zostaną wysłani na rzeź jako owce i przyczynią się do kolejnego rzymskiego święta. Przez chwilę niemal kusiło mnie, by poszukać bezpiecznego schronienia w domu wariatów.

Front włoski w I wojnie swiatowej na podstawie książki Vincenzo D'Aquila, BODYGUARD UNSEEN: A TRUE AUTOBIOGRAPHY 

#iwojnaswiatowa #historia #pierwszawojnaswiatowa #DAquila #ciekawostkihistoryczne #isonzo

ROZDZIAŁ VI
PRZEZ LORNETKĘ
Poprzednie części pod tagiem #DAquila

"Niewiele brakowało", zauważył jeden z moich towarzyszy z kwatery głównej, któremu tłumaczyłem moją obecność wśród nich, gdy grupa rozeszła się, by podjąć rutynową pracę. 
Zostałem sam na kilka minut. Spędziłem je wizualizując to, co miało nastąpić tego dnia i podczas kolosalnej tragedii rozegranej w tych krwawych październikowych dniach roku 1915 [Trzecia bitwa nad Isonzo]. Trudno było wymazać z pamięci nadchodzące okropności. Po sprawdzeniu mojej przepustki, karabinierzy eskortowali mnie przez pewną odległość przez serię tajnych przejść, a następnie zostałem pozostawiony samemu sobie w lesie, aż doszedłem do kolejnego zakrętu. Usiadłem na spróchniałym pniu, aby przez kilka minut zastanowić się nad działaniem tajemniczej siły kontrolującej nasze ludzkie losy, ponieważ nie mogłem wyrzucić z głowy, że tylko kilka minut i szerokość włosa dzieliły mnie od losu, który miał spotkać moich kumpli. 

Po przybyciu do kwatery głównej przedstawiłem się kapitanowi dowodzącemu kompanią sztabową. Nalegał bardzo surowo, że generał jest bardzo rozgniewany niemożnością znalezienia kompetentnego operatora dla nowej amerykańskiej maszyny do pisania, która niedawno przybyła. Było wiele ogólnej pracy do wykonania, ale także ważne rękopisy, które musiały zostać bezzwłocznie przepisane na maszynie. Ostrzegł mnie, że lepiej będzie, jeśli upewnię się, że mu odpowiadam, zanim się zaprezentuję, bo jeśli nie sprawdzę się podczas pierwszego testu, może posunąć się nawet do zastrzelenia mnie. Świadczyło to o temperamencie brygadiera i jego oburzeniu niezdolnością personelu do zapewnienia mu kompetentnego człowieka. 

Powiedziałem adiutantowi, że uważam, iż traktuje brygadiera zbyt poważnie. Mój rzeczowy ton uspokoił go. Następnie bez zbędnych ceregieli zostałem zaprowadzony do generała brygady Ponzio, dowódcy Brygady Bergamo Włoskiej Armii Jego Królewskiej Mości. Ku mojemu zaskoczeniu, jego wygląd był raczej łagodny. Na jego pytanie o cel mojej misji, wypowiedziane w ten szorstki, arbitralny sposób, jakim zazwyczaj posługują się dowódcy wojskowi, zasalutowałem i powiedziałem, że jestem na jego rozkazy i jestem gotowy do obsługi jego maszyny do pisania. Następnie zapytał mnie, czy znam amerykańskie maszyny do pisania. Odpowiedziałem twierdząco. Następnie zadał mi kilka pytań mających na celu sprawdzenie mojego doświadczenia jako maszynistki. W moich odpowiedziach przypadkowo powiedziałem, że obsługiwałem maszynę do pisania w Stanach Zjednoczonych. Bardzo mnie zaskoczył, zwracając się do mnie w języku Szekspira i dowiadując się, że w domu mówię po angielsku, powiedział mi, nie wymagając żadnych innych kwalifikacji, że praca jest moja. W ten sposób moje przeczucia zostały zweryfikowane, a moje zaufanie do działania Boskiej Mocy (że tak to nazwę) we mnie zostało wzmocnione. Nie chciałem otrzymać tej posady, ponieważ bałem się zaryzykować. Kiedy Moc Boża zamieszkuje w człowieku, całkowicie eliminuje strach. Złożyłem mityczną przysięgę, że nie będę zabijał, a sprawy tak się ułożyły, że nie musiałem zabijać, a tym samym popełniać grzechu z powodu tej przysięgi. 

Z pewnymi obawami, by nie popełnić niechcący katastrofalnego błędu, podjąłem się obsługi maszyny do pisania, ponieważ pierwszy rękopis, który otrzymałem do przepisania, zawierał szczegółowe instrukcje dla różnych jednostek pułkowych, obejmujące ruchy i przemieszczenia wojsk, manewry strategiczne i cele do osiągnięcia, w oparciu o kluczowe plany otrzymane z kwatery głównej. Generał Ponzio i jego adiutanci przygotowali obszerne notatki dotyczące ofensywy, która miała rozpocząć się za trzy dni; niektóre pomniejsze starcia zostały zaplanowane na ten dzień. 

Innymi słowy, pisałem teraz wyroki śmierci, że tak powiem, tych samych chłopców, z którymi właśnie się rozstałem, wyroki śmierci, które w normalnym toku wydarzeń byłyby również moim własnym, ponieważ zamierzałem trzymać się mojego planu nie stawiania oporu w przypadku, gdyby kazano mi iść na szczyt. Na początku miałem poważne trudności z rozszyfrowaniem pisma generała; ponadto nie byłem zbyt biegły w języku włoskim. W rzeczywistości, gdyby standardem, na podstawie którego poproszono mnie o zakwalifikowanie się, była dobra znajomość muzycznego języka Dantego, z pewnością poniósłbym porażkę. Moja znajomość języka ojczystego była bardziej teorią niż rzeczywistą praktyką, ponieważ była to po prostu tak podstawowa wiedza, jaką można było zdobyć, czytając włoskie gazety drukowane w Nowym Jorku. 
W jakiś sposób mój umysł wciąż powracał do roli, jaką w tajemnicach życia odgrywa to, co niewidzialne. Moim przeznaczeniem było ocalenie, a nie zagłada w nadchodzącym holokauście [książka była wydana w 1931 roku I to słowo miało inne znaczenie niż dzisiaj]. Przyznaję, że w ostatecznym rozrachunku moja znajomość angielskiego była decydującym czynnikiem w uzyskaniu nominacji na kancelistę włoskiego generała. Ale nawet gdybym nie znał żadnego innego języka niż, powiedzmy, chiński idiom, wylądowałbym na tym stanowisku, gdyby tak chciała tajemnicza siła kontrolująca nasze ludzkie losy. Istnieje trafne włoskie powiedzenie używane do zwrócenia uwagi na ekstremalną zmianę okoliczności: "Dalle stalle alle stelle" (Od stajni do gwiazd - łac "per aspera ad astra"). To powiedzenie uosabia skrajny kontrast między moimi dwoma ostatnimi sposobami egzystencji w odniesieniu do komfortu i bezpieczeństwa istoty ludzkiej. 

Miałem teraz okazję ponownie oddać się jednemu z podstawowych warunków przyzwoitego życia - obok pobożności - czystości. Kompania wyższych oficerów i personelu pomocniczego, składająca się w sumie z około trzydziestu osób, zmonopolizowała usługi prywatnego fryzjera i trzech kucharzy, a także ogólnych pomocników. Zapewniono nam wygodne łóżka umieszczone w dużym zakamuflowanym pomieszczeniu jako ochronę zarówno przed wrogiem, jak i żywiołami. Mieliśmy nadwyżkę koców, wodę i oświetlenie, nawet jeśli były to prymitywne świece woskowe. Zgodnie z godnością i wymaganiami społecznymi naszej wywyższonej pozycji i miękkich koi, zostaliśmy wyposażeni w kompletne nowe zestawy bielizny i ściśle dopasowane mundury, a nasze buty były dla nas regularnie polerowane. Aby kontrast był jeszcze bardziej znaczący i zaskakujący, podawano nam czekoladę i anyżek do naszych starannie przygotowanych i dobrze zbilansowanych posiłków. Wszystkie pierwsze porcje były przydzielane do kompanii sztabowej (nazywaliśmy je dziesięciną wojskową), a pozostałość i resztki trafiały do walczących w okopach, którzy walczyli o ostatnie resztki między sobą, pozostawiając wszystko, co pozostało z ich temperamentu bojowego, do wykorzystania przeciwko wrogowi. Szef kuchni był bardzo hojny i wybredny w sporządzaniu swoich zapotrzebowań i zwykle mieliśmy zapasy (szczególnie jeśli chodzi o luksusy: wino, koniak, kawę, czekoladę itp. ) wystarczające dla całego batalionu. Dowództwa pułków robiły to samo, więc wszyscy "kopacze ziemi", jak pogardliwie nazywano ludzi w okopach, dostawali tylko resztki. Nie było nic zbyt dobrego dla żołnierzy w okopach, mówili nam patrioci, którzy tak bardzo pragnęli, abyśmy tam pojechali i równie bardzo pragnęli, aby sami tam się nie dostali. Oczywiście zapomnieli dodać o resztkach po tym, jak różne dowództwa zabrały wszystko, co chciały.

Nasz generał brygady miał nawet krowę rasy holsztyńskiej, która dostarczała mu świeżego, pełnotłustego mleka, a także stadko kur do znoszenia jajek. Nowe powody, dla których rasa zawodowych wojskowych nigdy nie wyginęła. 

Często zastanawialiśmy się między sobą, co by się stało, jak długo mógłby trwać ten wojenny proceder, gdyby nasi wyżsi oficerowie musieli sami poddać się trudom okopów i żyć na tym samym podłym jedzeniu, które podawali szeregowym żołnierzom. Co powiedzieliby wielcy wodzowie, gdyby byli zmuszeni spać w brudzie i błocie, nieustannie drapiąc rany po swoich brudnych, parchatych skórach, zamiast zajmować wystawne wille, z dala od niebezpieczeństw, z pomocnikami i lokajami na ich usługach? 

Stanowią oni mózgi walczących sił i jestem pewien, że gdyby byli w ten sposób włączeni, głośne wezwanie "Vive la guerre", którym oszalałe tłumy płakały w każdej europejskiej stolicy, nie brzmiałoby tak mile w ich uszach. Jestem również przekonany, że moglibyśmy na nich polegać, jeśli chodzi o znalezienie szybszych sposobów rozstrzygania sporów między narodami. 

Podczas tych krwawych dni od 21 do 29 października 1915 roku w każdym dowództwie dyskutowano w bardzo przemyślany i rzeczowy sposób, jakie metody zastosować, aby posłać moich towarzyszy na rzeź, tak jakby byli tylko pionkami na szachownicy, które można dowolnie przesuwać tu i tam lub odrzucać, a po zakończeniu gry nikt w dowództwie nie będzie w gorszej sytuacji. 

Czasami stawałem na nogi i przez lornetkę przyglądałem się masakrze. Wkrótce odkładałem jej okulary z obrzydzeniem. Czułem się jakoś zagubiony w tym zgromadzeniu cynicznych materialistów. Działali dla mnie w obliczu perspektywy poświęcenia pięciu lub dziesięciu tysięcy ludzi, podobnie jak grupa bogatych młodych hazardzistów w obliczu straty pięciu lub dziesięciu tysięcy szekli, które nic nie znaczyły w ich młodym życiu. W naszych zaimprowizowanych biurach wykonywaliśmy rutynową pracę związaną z działalnością dowództwa brygady. Nieustannie wyjeżdżali i przyjeżdżali kurierzy, przyjmowano oficerów sztabowych na konferencje, instrukcje i drinki. 

A potem, żebyśmy nie zapomnieli, sądy doraźne, w których los poszczególnych nieszczęśników rozstrzygał się bez procesu i bez składania wyjaśnień. Nazywano je sądami doraźnymi. Wiele z tych ofiar wrzuconych do prowizorycznych grobów zostało wysłanych do wieczności przez zwykłe odczytanie oskarżenia i rutynowe nabazgranie podpisu dowódcy. Resztę załatwiały naboje. 

A na koniec "Przynieś więcej sherry!" [patrz I Rozdział]

Front włoski w I wojnie swiatowej na podstawie książki Vincenzo D'Aquila, BODYGUARD UNSEEN: A TRUE AUTOBIOGRAPHY 

#iwojnaswiatowa #historia #pierwszawojnaswiatowa #DAquila #ciekawostkihistoryczne #isonzo

ROZDZIAŁ V
NA SZCZYT - ALBO? 
Poprzednie części pod tagiem #DAquila

Ten ostatni incydent, wielka pochwała w raporcie kapitana dla śpiącego wartownika, wywołał ogólny śmiech. Wiedzieliśmy wystarczająco dużo o tym, jak przyznawano Krzyże Wojenne i Medale Wojskowe, by docenić żart. W każdym razie moi kumple nadal wykazywali żywe zainteresowanie wszystkim, co wiązało się z moim dziwacznym ślubowaniem[nie zabicia nikogo a wojnie]. Rozpoczynając swoje regularne obowiązki od miejsca, w którym je przerwałem, stanąłem teraz przed Volpe [dowódca kompanii], który dość jasno dał do zrozumienia, że nie jest przekonany co do szczerości moich intencji. Najwyraźniej myślał, że muszę być jakimś nowym rodzajem fakira. Niemniej jednak moja pewność siebie i opanowanie wprawiły go w zdumienie. Tej samej nocy ponownie wezwał mnie do swojej pryczy. Po moim przybyciu przyglądał mi się bardzo osobliwie. Bez wstępu czy przedstawienia się rozkazał mi poprowadzić inny oddział na podobną misję jak poprzedniej nocy i polecił nam rozlokować się na tej samej farmie. 
Ponownie się ze mnie naśmiewał. Zasugerował, że zamierza poddać próbie moją zdolność do ochrony moich towarzyszy. Przypomniałem mu, że z pewnością zadbam o ochronę tych, którzy za mną podążają, ale nie mogę być obrońcą tych, którzy mnie porzucili. Następnie zasalutowałem i wyszedłem. 
Moja riposta najwyraźniej wprawiła go w jeszcze większe zakłopotanie. Zacząłem zbierać swoich ludzi. To było łatwe zadanie. Ci sami chłopcy poprosili, by znów się ze mną wybrać. Spędziliśmy noc na zewnątrz, a następnego ranka wszyscy bezpiecznie wrócili, ponieważ teraz doskonale znałem swój teren i dlatego byłem w stanie utrzymać ludzi pod moją kontrolą. 
To drugie doświadczenie zadowoliło Volpe. Od tego czasu starannie mnie unikał. Zaczął obawiać się mojej odwagi i spokoju ducha. Po kilku kolejnych spokojnych dniach nasz batalion został ponownie skierowany do Case Cemponi. Tam dowiedzieliśmy się zwykłymi "podziemnymi" kanałami, że w ciągu tygodnia lub dziesięciu dni zapowiedziano generalny atak i masowe natarcie na pozycje wzdłuż całej linii frontu. Dano nam kolejną okazję do oczyszczenia broni, uzupełnienia zapasów, zaryzykowania pozostałych groszy w hazardzie i zastanowienia się nad naszymi przeszłymi grzechami, ponieważ wielu z nas doskonale zdawało sobie sprawę, że spora część naszej kompanii wkrótce dołączy do szeregu trupów rozrzuconych na wzgórzach Santa Lucia. Wszyscy wyczuwaliśmy katastrofalną naturę sytuacji naszej strony w tym konkretnym sektorze. Wielu czuło się w pułapce bez wyjścia. Nie musieliśmy uruchamiać naszej wyobraźni, aby obliczyć, ilu z nich zostanie dodanych do długiej listy poległych bohaterów podczas nadchodzących starć. Byliśmy naprawdę armią złożoną ze skazańców. Na szczęście niewielu z nas było zbyt tępych, by zrozumieć, co się dzieje. Los był dla nich naprawdę łaskawy. Inni zachowywali się, jakby byli w hipnotycznym otępieniu. 

Jeśli chodzi o moją własną przyszłość, ta złowieszcza perspektywa generalnego natarcia nie zrobiła na mnie najmniejszego wrażenia. Czułem, że w tej wojnie wszystko zostało zaplanowane i przesądzone. Ponieważ byłem pod wpływem tego mentalnego spojrzenia na sytuację, osobiście nie robiło mi różnicy, czy miałem iść na szczyt, czy nie. Co więcej, nie byłem ślepy na fakt, że zgodnie z moją szarlatańską przysięgą niestawiania oporu, gdybym wszedł w fizyczny kontakt z wrogiem, bez wątpienia zostałbym zastrzelony i stoczyłbym się w dół przepaść. 
Jednak pewność silniejsza niż jakiekolwiek postanowienie mojej woli, uparcie trzymała się mojego umysłu i gwarantowała, że nie zostanę wezwany nawet do Monte Santa Lucia. Tak niepodważalna stała się jurysdykcja intuicyjnej mocy we mnie nad moją aktywną świadomością. Wiele można powiedzieć na temat twierdzenia, że jeśli ktoś naprawdę wierzy, że coś się wydarzy, to w końcu się wydarzy. Zobaczmy, jak to zadziałało w tym przypadku. 

Po pierwsze, czekałem z moją kompanią na rozkazy, aby zdobyć szczyt. Postanowiłem, że nie będę musiał iść z nimi na szczyt. Ale postanowiłem też nie kiwnąć palcem, by się usprawiedliwić. Podczas gdy głęboko pogrążony w rozmyślaniach na temat mojej przyszłości i przypadkowo zaangażowany w mozolne poszukiwanie obcych plamek na moim ciele, nagle dostrzegłem na drodze muła z nieporęczną drewnianą skrzynią przypiętą do siodła, z napisem "Made in U. S. A.". 
To mnie poruszyło. Rzeczywiście, poczułem tęsknotę za domem[Autor jest obywatelem amerykańskim - mieszkał w Nowym Yorku - i zgłosił się na wojnę na ochotnika]. Widok tej drewnianej skrzyni zmienił nurt moich myśli i popchnął je w kierunku, którego nigdy wcześniej nie rozważałem. Z oznaczeń wiedziałem, że skrzynia zawiera maszynę do pisania i przypuszczałem, że jest w drodze do dowództwa brygady, aby przyspieszyć transmisję zalewu depesz i wiadomości związanych z nadchodzącą kampanią. Gdy muł i jego ładunek zniknęli na krętej drodze, w jakiś sposób doszedłem do wniosku, że do obsługi tej maszyny potrzebny będzie maszynista. Wtedy postanowiłem, że będę tą osobą! 

Kiedy umysł rządzi materią, żadna fizyczna bariera nie może przeszkodzić. Nie miałem żadnego konkretnego pomysłu na to, jak osiągnąć ten cel. Oto ja, rekrut, ledwie dwa tygodnie na froncie i bez wpływowych przyjaciół, miałem zająć to upragnione stanowisko, jeden z wielu tysięcy w brygadzie na stopie wojennej. Choć byłem zupełnie nieznany i pozbawiony jakichkolwiek wpływów, byłem pewien, że w ciągu kilku następnych dni zasiądę w sztabie brygady, manipulując kluczami dla dobra mojej duszy! Z tego snu wyrwało mnie wezwanie na jeden z naszych normalnych posiłków, składający się z przegotowanej wody pitnej, zakamuflowanej jako bulion mięsny, i kawałka zgniłej wołowiny, która prawdopodobnie została ugotowana tydzień wcześniej i przywieziona na front w starych, brudnych, cuchnących płótnem workach. 

W ostatnich chwilach napięcia, w przeddzień rozkazu wymarszu, zostaliśmy nawet ostrzeżeni, aby napisać list do domu, w którym napiszemy, że wszyscy jesteśmy zdrowi i szczęśliwi i że radośnie wypełniamy nasz obowiązek wobec naszej szlachetnej ojczyzny. Frank [Amerykanin - kolega poznany na statku z Nowego Yorku do Neapolu] krótko zauważył: "Oczekują, że będziemy kłamać do końca".
Osiemnastego października 1915 roku otrzymaliśmy w końcu wiadomość, że mamy się przygotować. Każdy pospiesznie pakował swoje rzeczy do worka. Nagle pojawił się we mnie impuls. To stanowisko maszynisty. Natychmiast postanowiłem wspomnieć o tym Volpe'owi[dowódca kompanii]. 
Od razu się zirytował. Spodziewałem się kolejnego szyderstwa z jego strony. Ale on zapytał ze zdziwieniem, dlaczego nie odpowiedziałem na prośbę, która krążyła od dawna, aby każdy, kto wie jak obsługiwać maszynę do pisania, dał mu znać. Powiedziałem mu, że to dla mnie nowość. Następnie poinformował mnie, że przez ostatnie trzy dni każda kompania w brygadzie wzywała kompetentnego ochotnika do pisania na maszynie i że zaledwie pół godziny wcześniej nadeszła kolejna wiadomość skierowana do naszej kompanii, nalegając abyśmy przedstawili wykwalifikowanego człowieka! 

Bez dalszych ceregieli podpisał przepustkę instruującą karabinierów, aby eskortowali mnie do dowództwa brygady z instrukcjami przedstawienia mnie adiutantowi sztabowemu do służby. Ponieważ mój batalion musiał przejść przez drogę prowadzącą do kwatery głównej, kiedy nadszedł rozkaz wymarszu, poszedłem razem z moimi towarzyszami z kompanii. Gdy szliśmy naprzód, zdawałem sobie sprawę, że jesteśmy na rozstaju dróg, oni idą drogą prowadzącą do śmierci i zniszczenia, a ja drogą prowadzącą do życia i bezpieczeństwa, ponieważ w pewnym momencie miałem rozkaz ich opuścić. 

W tym miejscu, na posterunku, gdzie stacjonowali żołnierze żandarmerii polowej, czekałem, aż przejedzie Ósma Kompania. Pomachałem do Franka. 

Powiedział tylko: "To nie potrwa długo". Dobrze wiedział. Obaj polegaliśmy na intuicji. 
Dla Franka - śmierć;
dla mnie - życie.

Front włoski w I wojnie swiatowej na podstawie książki Vincenzo D'Aquila, BODYGUARD UNSEEN: A TRUE AUTOBIOGRAPHY 

#iwojnaswiatowa #historia #pierwszawojnaswiatowa #DAquila #ciekawostkihistoryczne #isonzo

Część IV
Poprzednie części pod tagiem #daquila

Wspinając się, by spojrzeć w dół, ujrzałem dziwny widok. To była nasza linia. Ale wartownik i reszta żołnierzy rozproszonych po prawej i lewej stronie drzemali głęboko i spokojnie, a nawet w niektórych przypadkach głośno chrapali. Łatwo sobie wyobrazić, z jakim lekceważeniem potraktowano by te oddziały, gdyby wróg wiedział, jak się sprawy mają. Wydawali się tak opanowani, że nie chciałem ich budzić. Ten stan rzeczy sprawił, że stosunkowo łatwo było mi się wczołgać i przedostać przez włoskie linie do mojego pułku, a ostatecznie do mojej kompanii. Już miałem to zrobić, gdy w mgnieniu oka przyszła mi do głowy myśl, że gdybym ukradkiem przedostał się do naszych linii, istnienie tego śpiącego wartownika byłoby zagrożone z powodu niewykrycia obecności potencjalnego szpiega. Reszta żołnierzy oczywiście spała, zakładając, że wartownik był czujny zgodnie z zasadami wojskowymi. Niewątpliwie musiałbym wyjaśnić, jak wróciłem i w którym momencie ponownie nawiązałem kontakt, tym bardziej, że okazało się, że zbłądziłem kilka mil na północ, do sektora zajmowanego przez inny pułk. Nie pozostawiono by mi żadnej alternatywy i musiałbym podać prawdziwe fakty, co skutkowałoby egzekucją wartownika na miejscu. W tych okolicznościach nadal czułbym się winny, choć nie z własnej woli, spowodowania śmierci innego człowieka. Ponownie pomyślałem o mojej dziwacznej przysiędze. Z pewnością chciałem zapobiec tej tragedii, jeśli tylko będę mógł. W związku z tym wytężyłem umysł, aby znaleźć jakąś strategię, dzięki której mógłbym osiągnąć swój własny cel, a jednocześnie przynajmniej spróbować ocalić życie tego biednego wartownika, nawet jeśli popełnił jedno z najpoważniejszych naruszeń obowiązków w kodeksie dyscypliny wojskowej. Kto wie, pomyślałem, może jest ojcem licznej rodziny, a poza tym czemu nie zrobić komuś dobrze, nawet jeśli cały świat oszalał na punkcie krzywdzenia innych. Doda to kilka dodatkowych plusów (a nigdy nie możemy mieć ich wystarczająco dużo) do księgi, którą wszyscy nosimy zapisaną na naszych sercach w celu sądu ostatecznego.

Skąd miałem wiedzieć, zastanawiałem się również, czy zgubienie drogi tego ranka nie było dokładnie spowodowane aktem opatrznościowej ingerencji, dzięki której ten biedny człowiek miał zostać uratowany przed odkryciem jego przewinienia przez twardego podoficera, który nie zwróciłby uwagi na żadne inne względy niż zachowanie dyscypliny? Potrzebne było teraz szybkie myślenie z mojej strony. Oczywiście, gdybym znalazł się na zewnątrz okopu i obudził wartownika, prawdopodobnie wpadłby w panikę i w zamieszaniu spowodowanym zaskoczeniem i podekscytowaniem mógłby nawet strzelić, by zabić, podczas gdy ja, posłuszny mojej chorej przysiędze, nie mógłbym zareagować. Ten plan nie wypalił. Niezrażony postanowiłem trzymać się mojego podwójnego celu. Podjąłem decyzję, że to, co należy zrobić, to rzucić się na tego śpiącego wartownika, nie dając mu ostrzeżenia, a także nie budząc nikogo innego, kto mógłby pomylić mnie z wrogiem i być może mnie zastrzelić - i chwycić jego broń jedną ręką, a drugą zakneblować usta w jednej operacji. Ryzykowałem dla jego dobra. Zdając sobie sprawę z tego, jakie ryzyko podejmuję, zwróciłem się na chwilę do Sędziego Sprawiedliwego z prośbą o wsparcie, zachęcony myślą, że wykonuję ten manewr bardziej dla niego niż dla siebie, a właściwie całkowicie dla niego, ponieważ nie miałem nic do stracenia, po prostu zgłaszając moim bezpośrednim przełożonym prawdziwe fakty o tym, jak ponownie wkroczyłem na nasze linie.

Bez zbędnych ceregieli natychmiast rzuciłem się na śpiącego strażnika i zanim zorientował się, co się dzieje, zakneblowałem go i rozbroiłem. W tym momencie nie przeczuwał, co go spotkało. Kiedy jego umysł zaczął działać, wyobraził sobie, że wróg musi atakować i zaczął po cichu błagać o litość, padając na kolana i błagalnie zaciskając dłonie. Szybko dałem mu do zrozumienia gestami, że również jestem włoskim żołnierzem, narzuciłem ciszę, a następnie odsunąłem dłoń od jego ust. Teraz po cichu poinformowałem go, że wszedłem do linii niezauważony, po tym jak zgubiłem się na służbie patrolowej i że robię to wszystko, aby uratować mu życie, ponieważ, jak dobrze zdawał sobie sprawę, zostałby zastrzelony, gdyby jego przełożeni kiedykolwiek odkryli, że spał na służbie wartowniczej w okopach na linii frontu. Na szczęście zrozumiał sytuację szybciej, niż przypuszczałem. Gdy tylko zrozumiał moje motywy, radośnie zaczął, z typową latynoską żywiołowością, całować mnie i przytulać. Kazałam mu przestać. Musieliśmy działać szybko, jeśli chcieliśmy uniknąć przyłapania. To postawiłoby mnie w prawie tak samo kompromitującej sytuacji, jak jego.

Wówczas wyjaśniłem mu, co teraz pozostało do zrobienia. Zaproponowałem, że przeskoczę okop i wrócę na ziemię niczyją, na odległość może trzystu lub czterystu stóp, by ukryć się wśród zboża. Następnie miał ogłosić odpowiedni alarm, aby pokazać, jak bystrym był obserwatorem, zdolnym dostrzec bystrym wzrokiem, że jakaś nieznana osoba włóczy się po tym polu i najwyraźniej próbuje przedostać się do włoskich okopów. Być może ten człowiek jest dezerterem od wroga, mógłby powiedzieć. Zgodnie z planem szybko się wydostałem i szedłem dalej, aż znalazłem się poza zasięgiem wzroku okopu. W odpowiednim czasie wartownik zaczął ogłaszać alarm i budzić całą armię w zasięgu głosu. Szybko w porannym słońcu rozbłysła potężna linia karabinów, skierowana na sektor, w którym rzekomo mnie widziano. W rzeczywistości oddaliłem się na tak znaczną odległość, że zlokalizowanie mnie przez kogokolwiek, nawet wartownika, było prawie niemożliwe. Zacząłem się stopniowo zbliżać, unosząc ręce nad głowę na znak poddania się. Wtedy nad okopami pojawił się oficer i zwrócił się do mnie najwyraźniej po niemiecku. Z jego gestów mogłem wywnioskować, że rozkazuje mi się zatrzymać. Po kilku minutach milczenia pojawił się ponownie i gestem kazał mi podejść. Ale kiedy zauważył, że jestem włoskim żołnierzem, który mówi w swoim języku, zażądał hasła, odmawiając wpuszczenia mnie do środka!

Kiedy więc poinformowałem go, że nie znam hasła, surowo krzyknął na mnie, że nie mogę przekroczyć linii. Odpowiedziałem, że w takim razie po prostu odwrócę się i wrócę do linii wroga. Nie był zaskoczony. Wydawało się, że osiągnęliśmy impas. Sytuacja robiła się naprawdę komiczna. W końcu zdał sobie sprawę z absurdalności swojego żądania i zgodził się pozwolić mi wrócić na swoje linie. Obejrzał mnie, przeszukał i wysłuchał pośpiesznych wyjaśnień, jak to się stało, że się zgubiłem i teraz chcę wrócić do swojej kompanii. Następnie zadzwonił do dowództwa pułku i w odpowiednim czasie nadeszła wiadomość, abym udał się do swojej kompanii. Zanim wyruszyłem, ten sam oficer zaczął już przygotowywać szczegółowy raport z tego zdarzenia, który wychwalał tego wartownika pod niebiosa za jego czujność i przenikliwą percepcję. Po zameldowaniu się u Volpe'a około południa, natychmiast zaczął mnie obrażać i szyderczo wypytywać, czy jestem tym, który był tak pewny, że jego ludzie bezpiecznie wrócą. Pokazał mi depeszę, którą właśnie miał skierować do dowództwa pułku, oznajmiając, że zdezerterowałem do wroga, a w tym samym czasie otrzymał wiadomość, w której stwierdzono, że ponownie wkroczyłem do linii przez sektor zajmowany przez 26. pułk piechoty. Później, w okresie, gdy byłem przydzielony do kwatery głównej Brygady, dowiedziałem się, że śpiący wartownik otrzymał Krzyż Wojenny za swoją dobrą pracę i bystre oczy w wiernym trzymaniu warty. Wszyscy uśmieliśmy się na myśl o tym bohaterze.

Front włoski w I wojnie swiatowej na podstawie książki Vincenzo D'Aquila, BODYGUARD UNSEEN: A TRUE AUTOBIOGRAPHY 

#iwojnaswiatowa #historia #pierwszawojnaswiatowa #DAquila #ciekawostkihistoryczne #isonzo

Część III
Poprzednie części pod tagiem #DAquila

Podczas kilku kolejnych dni spędzonych w obozie w Case Cemponi otrzymałem szczepionkę przeciwko tyfusowi, ale w moim przypadku ona nie zadziałała[ponieważ w tym czasie nie było jeszcze skutecznej szczepionki przeciw tyfusowi]. Nasz batalion został następnie skierowany do spokojniejszego sektora w dolinie. Nasza linia rozciągała się teraz na północ od Cigini w kierunku Volzana, naprzeciw Monte Santa Lucia i w kierunku Monte Santa Maria, gdzie teren, na którym stawiliśmy czoła wrogowi, był równy, ale dzieliła nas od niego większa odległość. W rzeczywistości okopy przeciwnika znajdowały się w tym konkretnym miejscu w znacznej odległości. Co więcej, szeroka cementowa droga przecinająca teren była szczególnie widoczna w gwieździstą lub księżycową noc, kiedy wyglądała jak szeroka srebrzysta wstęga na tle ciemnych konturów gór powyżej. Tej samej nocy, po dotarciu na wyznaczone nam pozycje, porucznik Volpe wezwał mnie. Zjawiłem się natychmiast. Zauważył, że ponieważ wydawałem się być obojętny na niebezpieczeństwo, czyniło mnie to idealną osobą do objęcia dowództwa nad niebezpiecznym zadaniem. Następnie powierzył mi dowództwo nad oddziałem, który otrzymał rozkaz wypadu z okopów tej samej nocy w celu rozpoznania terenu na zewnątrz - Ziemi Niczyjej - aby zanotować i zgłosić, czy w okolicy grasują jakieś patrole lub znajdują się placówki wroga.
Wyjaśnił, że naszym bezpośrednim celem będzie pozornie opuszczone gospodarstwo rolne otoczone przez wspomnianą wyżej cementową drogę, znaną jako "Cesarska Autostrada" i podobno zbudowaną przez Napoleona podczas jego kampanii przeciwko Austrii. Mieliśmy udać się pod osłoną ciemności do tylnych ścian tego domu, uważnie nasłuchiwać, czy ktoś go zajmuje i ogólnie uważać na wszelkie najmniejsze oznaki ruchu. Dla mnie znaczyłoby to tyle samo, a nawet więcej, gdyby poprosił mnie o przyniesienie mu czapki. W duchu dziwiłem się własnej obojętności, z jaką przyjąłem ten niespodziewany rozkaz, zadanie, które z tego, co wiedzieliśmy, mogło oznaczać zagładę całego oddziału. Cała kompania bała się samej myśli o wkroczeniu na ziemię niczyją - w to niebezpieczne nieznane... Był to wyraźny przypadek "przerzucenia odpowiedzialności" na głupca, za którego wszyscy mnie uważali. Jednak coś mówiło mi, że wszystko zostanie wykonane bez żadnych ofiar i raczej zaskoczyło Volpe'a, gdy zabrałem głos i bardzo świadomie poinformowałem go, że nie tylko jego rozkazy zostaną wykonane co do joty, ale że wszyscy moi ludzie wrócą bezpiecznie, a żaden z nich nie ucierpi z powodu jakiegokolwiek nieszczęścia. Moje myśli wróciły do tej idiotycznej złożonej przysięgi![D'Aquila złożył slubowanie, że nikgo nie zabije w czasie wojny, mając nadzieję, że Bóg w zamian za to uchroni go również od śmierci]

Ale same te myśli nie były główną przyczyną spokoju i odwagi na dnie mojej duszy. Jakże często moja odwaga zawodziła mnie w o wiele mniej ważnych obowiązkach, do których zostałem powołany. Nie! Wiedziałem nawet wtedy, a dokładniej po pokonaniu wszystkich trudności, że otrzymałem niezwykłą łaskę Bożą, która mnie wzmocniła i uczyniła mnie zdolnym do skierowania całej mojej uwagi pośród otaczającego mnie zgiełku, który z łatwością mógł obezwładnić całą moją wrażliwość i wolę - aby skierować całą moją uwagę na jedną wielką rzecz, która jest niezbędna dla człowieka - wiarę. Volpe pozwolił mi wybrać własnych ludzi. Przeszedłem się i wybrałem losowo dziesięciu mężczyzn, którzy stanęli mi na drodze. Byłem zaskoczony, gdy zauważyłem, że żaden z nich nie odmówił ani nie próbował odmówić. A ja tylko poprosiłem ich, by poszli za mną na ziemię niczyją! Mój duch zaufania zaraził ich i sprawił, że poczuli się całkowicie bezpieczni. To nie był egoizm, pamiętajcie - zarozumiałość nie mogła mieć na nich takiego wpływu - zwłaszcza gdy chodziło o życie lub śmierć! Byłem gotów zabrać tych dziesięciu ludzi i pomaszerować prosto na Wiedeń! Tak samo uważałem, że to niesprawiedliwe ze strony Volpe'a, że wybrał kogoś zupełnie nieobeznanego z terenem - zaledwie tydzień lub dziesięć dni na froncie - i nawet nie kaprala - do dowodzenia dziesięcioma stworzeniami ludzkimi. O wyznaczonej godzinie wyskoczyłem z okopu, a moi ludzie podążyli za mną w pojedynczym szeregu. Każdy człowiek został wcześniej poinstruowany przeze mnie, aby nie tracić kontaktu z człowiekiem przed nim, ale podążać za nim w odstępach pięćdziesięciu lub siedemdziesięciu pięciu kroków, aby uniknąć możliwego wykrycia. Rozkaz ten był dość trudny do wykonania ze względu na bardzo wysokie zboże, przez które przechodziliśmy, a które nie zostało ścięte w tym roku, ale w końcu zbliżyliśmy się do tylnej części gospodarstwa. Po upewnieniu się, że żaden z nich nie zaginął, odprowadziłem moich ludzi na wyznaczone stanowiska obserwacyjne, zapewniając każdego z nich, że będę z nim w kontakcie przez resztę nocy, a tuż przed świtem zbiorę oddział i bezpiecznie odstawię do naszych okopów. Oczywiście mocno trzymałem się przysięgi, że nie użyję broni pod żadnym pozorem, nawet jeśli zostanę zaatakowany. Przez całą ciemną i mroczną noc chodziłem od posterunku do posterunku z niewzruszoną pewnością, że nie stanie się nic, co mogłoby zaszkodzić moim ludziom. W ciągu siedmiu czy ośmiu godzin, podczas których wytężaliśmy uszy i oczy niczym detektywi, każdy z nas wyobrażał sobie, że widzi lub słyszy całe armie. Potem nadszedł czas, byśmy się zebrali, wrócili i zameldowali "Cisza".
Ponownie ustawiając moich ludzi w formację Indian, ostrożnie poinstruowałem ich, aby wracali w ten sam sposób, w jaki przybyliśmy, zachowując dystans, ale każdy upewniając się, że nie straci z oczu swojego kolegi przed sobą. Nie było żadnej utartej ścieżki, która mogłaby ich poprowadzić, a wiele rzędów zboża było mylących, jeśli chodzi o utrzymanie prostych punktów kompasu. Obawiałem się, że w pośpiechu, aby wydostać się z niebezpiecznego obszaru, niektórzy z nich mogą stracić orientację i zbłądzić w złym kierunku. Oczywiście wyszedłem jako ostatni i podążałem za nimi wszystkimi.

Czy to tylko zbieg okoliczności, że stało się to, czego się obawiałem? W pośpiechu moi ludzie mnie wyprzedzili. W rezultacie to ja straciłem kontakt, zgubiłem trop i zanim się zorientowałem, znalazłem się na ziemi niczyjej! Aby dodatkowo utrudnić sytuację, w czasie, gdy starałem się wrócić na właściwą ścieżkę, gwiazdy szybko znikały z nieba, co oznaczało, że światło dzienne zbliżało się wielkimi krokami. Mimo to nie straciłem jednak spokoju i zimnej krwi. Zupełnie nie znałem terenu i przemykając od jednej ścieżki dla krów do drugiej wśród zboża, szukając naszych okopów, w końcu znalazłem się przed zasiekami z drutu kolczastego. Niechcący, w jakiś sposób, przekroczyłem nawet betonową szosę. Czułem się dość satyrycznie rozbawiony tym, że znalazłem się w takiej sytuacji, zagubiony gdzieś pomiędzy dwiema liniami wroga. Ale poczucie strachu pozostało całkowicie zablokowane w moim systemie. Po prostu wiedziałem, że nic mi się nie stanie i dlatego zacząłem uważnie analizować swoją sytuację, zastanawiając się, co dalej. Był już biały dzień. Spojrzałem na okop chroniony drutem kolczastym i nie byłem pewien, czy jest to okop wroga, czy włoski. Postanowiłem to sprawdzić. Po mozolnym przeczołganiu się przez drut kolczasty zatrzymałem się, by posłuchać i wydawało mi się, że słyszę głosy. Zastanawiałem się jednak, czy rozmowa była prowadzona po włosku, czy w jakimś innym języku. Wiedząc doskonale, że kilka włoskich dialektów brzmi dla niewprawnego włoskiego ucha równie obco jak czeski, serbski czy madziarski, wytężyłem słuch jeszcze bardziej i w końcu doszedłem do wniosku, że to okopy wroga. W rezultacie pospiesznie się wycofałem, zanim zostałem odkryty. Na szczęście wróg najwyraźniej stracił czujność, ponieważ teren oddzielający oba fronty był tak rozległy, że masowy ruch w ciągu dnia nie mógł uniknąć natychmiastowego wykrycia. Mogliby z łatwością wykryć nawet samotną jednostkę na otwartej przestrzeni, ale znajdowałem się tuż pod samym nasypem ich okopu i nie mogli mnie zbyt dobrze zobaczyć, chyba że wartownik by mnie wypatrzył. W każdym razie skradałem się na czworakach, aż minąłem drut kolczasty. Następnie wstałem i celowo przeszedłem przez otwartą przestrzeń w przeciwnym kierunku, jakby na całym świecie panował pokój. Nikt na żadnym z frontów najwyraźniej mnie nie zauważył. To samo w sobie, choć może wydawać się dziwne, nie było zaskakujące. Nie można było oczekiwać, że ktokolwiek będzie beztrosko spacerował po ziemi niczyjej w pełnym słońcu, jakby był na spacerze rekreacyjnym. W tej konkretnej wojnie wydawało się, że wróg nigdy nie posunie się naprzód, dopóki nie da przeciwnikowi wystarczającego ostrzeżenia poprzez bombardowanie artyleryjskie. Jednak w większości przypadków największe postępy osiągano tam, gdzie brakowało takiego przygotowania. Taka sytuacja panowała na wszystkich frontach. Po powrocie na ziemię niczyją. Po ponownym przekroczeniu Szosy odzyskałem orientację i mogłem iść naprzód w dobrym tempie w świetle dziennym w kierunku naszych własnych linii. W końcu dotarłem do kolejnego nasypu i z wielkim zdziwieniem zauważyłem, że był on chroniony jedynie pasmem gładkiego drutu, a może nawet nie był chroniony, a drut był linią telefoniczną.

Front włoski w I wojnie swiatowej na podstawie książki Vincenzo D'Aquila, BODYGUARD UNSEEN: A TRUE AUTOBIOGRAPHY 

#iwojnaswiatowa #historia #pierwszawojnaswiatowa #DAquila #ciekawostkihistoryczne #isonzo

ROZDZIAŁ II

ŚMIERĆ NIEZNANEGO ŻOŁNIERZA

Ta pierwsza bitwa nad Isonzo [w historiografi figuruje to jako trzecia bitwa nad Isonzo] była dla naszej strony smutną porażką. Po dwóch tygodniach nasza Brygada Bergamo została zluzowana, a jej kwatera główna przeniesiona na tyły za szczyt, gdzie znajdowała się osada Case Cemponi z widokiem na dolinę Doblar. Właśnie opowiedziałem ten ważny epizod jednemu z nowych członków personelu kancelarii kompanii sztabowej, podczas gdy staliśmy bezpieczni przed bombami i pociskami na ganku gospodarstwa, które teraz zajmowaliśmy. Znajdował się on na pochyłym nasypie, w niewielkiej odległości na prawo od Case Cemponi, patrząc w kierunku Włoch. Było to przestronne pomieszczenie mieszkalne. W górnej części przylegającej do nowej drogi, która została niedawno zbudowana przez dużą grupę cywilnych robotników pod nadzorem inżynierów wojskowych, znajdowały się prywatne pokoje generała brygady i jego sztabu, podczas gdy poniżej, z tyłu, znajdowała się pochylona piwnica-stodoła, którą duchowni przeznaczyli na swoje sypialnie. Było nam dość ciasno w tym baraku, ale udało nam się znaleźć miejsce w środku, wykorzystując goły, szorstki chodnik jako łóżko. Brak możliwości ogrzewania sprawił, że byliśmy całkiem zadowoleni z dzielenia naszego miejsca z krową generała, ale w tak bliskiej odległości nie było wystarczająco dużo miejsca, aby poruszać naszymi ciałami. Ale ponieważ był środek listopada, byliśmy wdzięczni za to, że w ogóle mogliśmy schronić się pod dachem, ponieważ główne siły bojowe były zmuszone patrzeć w gwiazdy jako sufit. Musieliśmy polegać na naszym ludzkim cieple, aby się ogrzać, trzymając się, podobnie jak miot kociąt, tak blisko siebie, jak pozwalała na to przyzwoitość.

_Ledwo zdążyłem opowiedzieć o ponurej tragedii opisanej w poprzednim rozdziale [Poprzednia część pod tagiem #DAquila_], gdy nagle zerwała się wichura zwiastująca alpejską zamieć. Szybko ogłoszono alarm i przekazano wiadomość, by wszyscy wcześnie udali się do kwater sypialnych. Tej konkretnej nocy kilku dodatkowych ludzi z innych oddziałów postanowiło się z nami ulokować, w związku z czym barak był wypełniony po same drzwi. Byliśmy upakowani jak sardynki. Leżeliśmy tam w ciemności, słuchając świstów i wycia wiatru. To była doskonała furia rozpętanych demonów, które szalały na zewnątrz. Niewątpliwie burza była straszna, ale my odpoczywaliśmy spokojnie, w wyobraźni jednak świadomi trudnej sytuacji nieszczęsnych szczurów okopowych, które trzymały linie wroga, podczas gdy my drzemaliśmy spokojnie. Mogliśmy sobie wyobrazić gwałtowność tej nawałnicy na podstawie przerażających ryków, które złowieszczo rozdzierały powietrze i docierały do nas przez komin i szczeliny w ścianach. To z pewnością była zła noc. Sen w końcu opanował całą kompanię.

W środku nocy nagle obudziło nas gwałtowne uchylenie drzwi, które wpuściło na nas przenikliwy przeciąg i otworzyło przejście dla wściekłych tumanów śniegu, które wpadły prosto do pomieszczenia. W jednej chwili powstał ogólny zgiełk, wraz z głośnymi poleceniami ze strony wygodnego tłumu wewnątrz, wyrażonymi w ich delikatnie brudnym języku, aby szczelnie zamknąć drzwi.
Ktoś ośmielił się zakłócić sen naszego uprzywilejowanego towarzystwa. Ten ktoś szukał schronienia przed silną burzą. Gdy wichry gwizdały i wytrącały z równowagi naturę i ludzkość, nasi ludzie nie tolerowali przyjmowania tego dziwnego intruza, który chciał dołączyć do nas, aby położyć się i odpocząć. Drzwi zostały przed nim zamknięte siłą fizyczną. Mężczyzna walczył dalej, bo w ciągu kilku minut drzwi ponownie ustąpiły jego nadludzkim wysiłkom, ale zostały równie stanowczo zatrzaśnięte przez ludzi leżących najbliżej wejścia. W tym samym czasie uznano za absolutną konieczność skierowanie kolejnych wyzwisk i przekleństw pod adresem tego łajdaka, kimkolwiek był, który tak usilnie próbował dostać się do środka. Przez resztę nocy nikt nam już nie przeszkadzał.

Wszyscy ułożyli się do snu i zapomnieli o całym incydencie. Kiedy następnego ranka otworzyliśmy drzwi, ze zdziwieniem zauważyliśmy, że burza nagromadziła tak ciężką warstwę śniegu, że całkowicie nas otuliła. Śnieg zalegał aż po same drzwi, zmuszając nas do żmudnego odśnieżania, zanim udało nam się otworzyć przejście na drogę powyżej.

Podczas odgarniania śniegu na bok zauważyliśmy coś, co wyglądało na ogromną śnieżną kulę. Naszą ciekawość wzbudziła jej niezwykła zwartość, a bliższa obserwacja ujawniła but wystający ze sterty stwardniałego śniegu, wewnątrz którego znaleźliśmy zamarznięte ciało żołnierza! Natychmiast wszyscy wyczuliśmy okropny błąd, który został spowodowany przez zbiorową pychę i chciwość naszej schronionej kompanii, która doprowadziła nas do odmowy otwarcia drzwi i udzielenia schronienia towarzyszowi broni szukającemu tymczasowego schronienia przed straszliwą alpejską zamiecią. Wypada tylko wyjaśnić, że kilku mężczyzn opowiedziało się wówczas za wpuszczeniem tego człowieka do środka, ale większość była przeciwnego zdania i, jak to zwykle w życiu bywa, pokonana mniejszość musiała ustąpić. Mężczyzna, który najwyraźniej zgubił drogę, musiał myśleć, że w końcu znalazł schronienie przed zdradzieckimi żywiołami w stodole, o którą się potknął. Dołożył wszelkich starań, aby otworzyć drzwi życia, ale w stanie nadmiernego wyczerpania nie był w stanie tego zrobić. Leżąc lub przewracając się, zamarzł na śmierć.
Był sztywny jak kurczak w chłodni.

Lód i śnieg zostały szybko zeskrobane z jego twarzy i munduru. Kilku członków kompanii, bardziej obojętnych i znieczulonych niż ja na patrzenie śmierci w twarz, zauważyło, że jego twarz wyrażała ponure przesłanie wiecznej nienawiści do tych, którzy spowodowali, że spotkał się ze śmiercią w tak mroźnej samotności. Próbowaliśmy ustalić jego tożsamość, ale po dokładnym przeszukaniu jego ubrania nie byliśmy w stanie odkryć nawet odznaki służby, do której należał. W jakiś tajemniczy sposób nie nosił żadnych dokumentów, które pozwoliłyby nam ustalić, kim był. Zginął jako nieznany żołnierz!

Nie pozostało zatem nic innego, jak umieścić tę pochyloną i zniekształconą postać na zaimprowizowanych noszach i bez bębna ani żałobnej nuty, jego zamarznięte zwłoki zostały pośpiesznie przeniesione drogą do miejsca, w którym pośpiesznie wykopano kilka stóp ziemi, aby go zakopać. Kiedy dosłownie wrzucili te zwłoki do nieoznakowanego grobowca, by czekały na trąbkę w Dniu Sądu Ostatecznego, zastanawiałem się, czy żyje człowiek na tyle silny lub mądry, by wyśmiać ten incydent. Potem rozległ się głośny hejnał, niosąc nas w biegu do gorącej kawy i wojskowego chleba, a nieznany żołnierz stał się dla dowództwa kwestią przeszłości.

Front włoski w I wojnie swiatowej na podstawie książki Vincenzo D'Aquila, BODYGUARD UNSEEN: A TRUE AUTOBIOGRAPHY 

#iwojnaswiatowa #historia #pierwszawojnaswiatowa #DAquila #ciekawostkihistoryczne #isonzo

PRZYNIEŚ WIĘCEJ SHERRY!

BYŁ dziesiąty poranek pierwszej bitwy nad Isonzo. Sztab Brygady Piechoty z Bergamo, rozmieszczony na froncie Caporetto-Tolmino, naprzeciwko dwóch "świętych" gór - Monte Santa Lucia i Monte Santa Maria, wyłonił się ze swoich schludnych, dobrze chronionych chat na wzgórzach Cigini. Właśnie zjedli satysfakcjonujące, choć oszczędne śniadanie, składające się z gorącego kakao i tostów z wojskowego chleba, którym towarzyszyły apetyczne likiery i wina, aby zmyć ciężar życia i pozbyć się porannego posmaku.

Kilku sprawnych pomocników i sanitariuszy przygotowało wcześniej pobliski punkt obserwacyjny. Ustawili oni meble obozowe i inne elementy wyposażenia na właściwych miejscach, a także zastąpili zdmuchnięte w nocy liście świeżymi krzewami. Wszystko po to, by zapewnić bezpieczeństwo naszym dowódcom w zakamuflowanym pomieszczeniu, a także by uniknąć wykrycia naszego posterunku przez wroga.
Gdy nasi przełożeni się pojawili, z szacunkiem stanęliśmy z boku, jak wiele sztywnych manekinów, podczas gdy oni odwzajemnili nasze salutowanie z tą zgryźliwą nonszalancką atmosferą oficjalnej pogardy, której używają mężczyźni o ich randze, aby lepiej imponować swoją siłą i mądrością. Nie zadowalając się tak wyniosłymi spojrzeniami, wskazali, że mamy przytrzymać ich krzesła, aby wygodnie się usadowili, a następnie wręczyć im lornetki i okulary polowe, aby mogli spokojnie przyjrzeć się widokowi rzezi i spustoszenia, jakie na ich rozkaz sprowadzono na ten nieszczęsny alpejski kraj. 

Po tym, jak jeden z majorów nasycił się panoramą, oddał swoja lornetkę asystentowi i zauważył z zadowolonym spojrzeniem, gdy skrupulatnie odkładał swój upadły monokl, że przynajmniej tego dnia będziemy cieszyć się czystą, piękną, bojową pogodą! Następnie spojrzał w dół na swoje nieskazitelne, wypolerowane buty z ostrogami z poczuciem wewnętrznej ulgi. W międzyczasie okopane po pas szczury okopowe podejmowały daremne próby wyparcia silnie okopanych Austriaków. My, zasiadający w lożach, że tak powiem, mogliśmy sobie pozwolić na dumę z nieskazitelnej czystości naszych schludnych, pogniecionych mundurów, tak odmiennych od stanu tych głupców i słabeuszy poniżej, którzy tysiącami umierali jak psy dla większej chwały swojej ojczyzny!

A jeśli ktoś pytał, gdzie odbywa się mord lub rzeź na skalę godną wzmianki, to właśnie ta scena, rozgrywająca się przed naszymi bystrymi i spostrzegawczymi oczami, była odpowiedzią, ponieważ kompania za kompanią i batalion za batalionem były prowadzone na zbocza Monte Santa Lucia i Monte Santa Maria, aby zostać skoszone jak zboże przez nisko ustawione żniwiarki. Austriacy prowadzili precyzyjny i zabójczy ogień. 

Tak, widziałem tę samą kompanię, do której należałem, zanim zostałem przydzielony do sztabu, siódmą kompanię dwudziestego piątego pułku liniowego, prowadzoną do ataku - widziałem tych samych ludzi, z których duszami niedawno obcowałem, podczas tych krótkich dni koleżeństwa, we wspólnej nadziei na możliwe zbawienie, jeśli szczęście będzie z nami. Tak, niektórzy z tych młodzieńców, w których ramionach spałem w braterskim uścisku, aby lepiej chronić nas obu przed przenikliwym alpejskim zimnem, widziałem jak spotykają się teraz z zimną stalą wroga, która penetruje ich dziewicze ciała i zrzuca ich masowo w dół tych skalistych przepaści, zamieniając ich w zwykłe zmacerowane mięso i zgniłe, cuchnące zwłoki. 

Nie, nigdy nie zapomnę tego kapitana z pułku Bersaglieri, którego ludzie zostali dosłownie zdziesiątkowani, błagającego przez polowy telefon swojego dowódcę, aby jego nielicznym ocalałym oszczędzono ostatecznej męki. Z jego kompanii składającej się z dwustu pięćdziesięciu bohaterów, ludzi testowanych dzień po dniu i uznawanych za prawdziwych wybrańców włoskiej armii - ledwie dwudziestu pięciu przeżyło nie mniej niż piętnaście ataków. Błagał gorączkowo, w imię wszystkiego, co było drogie jego dowódcy, aby pozwolono mu po prostu utrzymać swoją pozycję. 

Ale rozkazy to rozkazy, nawet jeśli były wydawane między łykami czystego sherry podawanego w delikatnych karafkach, które w jakiś tajemniczy sposób trafiły na front wraz ze stalą i mięsem armatnim! Kapitan musi być posłuszny. Niech pamięta o przysiędze złożonej królowi i ojczyźnie!
Był posłuszny! Przez ten sam telefon polowy, my w kwaterze głównej zostaliśmy zaproszeni do uważnego przyglądania się tej ostatniej szarży, aby dać świadectwo szlachetnej wierności tego kapitana. Spójrzcie teraz na ten ostatni wypad, jak na pełen napięcia punkt kulminacyjny w dramacie scenicznym!
Kapitan był człowiekiem zdesperowanym. 

"Naprzód", zawołał do swoich dzielnych żołnierzy, "Naprzód, na chwałę Sabaudii!"[Król Włoch przed zjednoczeniem tytułował się królem Sabaudii i Sardynii]. W tym samym momencie lufa jego pistoletu dosięgła jego własnej skroni, a on sam upadł na ziemię za wielkość Włoch!
Ordynans majora mimochodem zauważył, że to żałosna scena. 

"Przynieś więcej sherry" - odparł major ze znudzoną, apatyczną miną - "i zamknij się!".

1. Strzałką na mapie zaznaczone miejscee ataku opisywanego w cytowanym fragmencie książki
2. Dwie "święte" góry po lewej stronie drogi. Zdjęcie współczesne. Własne.
3. Monte Santa Lucia.

Przetłumaczono z DeepL.com (wersja darmowa)

HWK - Hartmannswillerkopf
#iwojnaswiatowa #historia #pierwszawojnaswiatowa #1wojnaswiatowa #ciekawostkihistoryczne #OttoBraun

Cytując wspomnienia niemieckiego ochotnika z I wojny światowej Otto Brauna natknąłem się na fragment opisujący jego pobyt na froncie zachodnim w Alzacji u stóp Hartmannswillerkopf - wzgórza (956 metrów) w Alzackich Wogezach.
Ponieważ w zeszłym tygodniu przypadkowo pracowałem w pobliżu Miluzy(Mulhause)/Francja i do czwartku wyrobiłem sie z robotą zaplanowana na tydzień, a samolot miałem dopiero w sobotę, w wolnym czasie wybrałem się na HWK - Hartmannswillerkopf gdzie obecnie znajduje się muzeum i cmentarz upamiętniający walki w których w czasie I wojny swiatowej zginęło około 25 tys. żołnierzy z obu stron.

1. Widok na wzgórze Hartmannswillerkopf (to z krzyżem). 
2. Cmentarz zołnierzy francuskich.
3. HWK - Hartmannswillerkopf na mapie frontu w Wogezach
4. HWK - Hartmannswillerkopf na mapie frontu zachodniego

strona muzeum
https://www.memorial-hwk.eu/en

Front Bałkański w I wojnie światowej część 11, na podstawie "Through the Serbian Campaign -The Great Retreat of the Serbian Army" By Gordon Gordon-Smith wyd. 1916

#iwojnaswiatowa #historia #pierwszawojnaswiatowa #GordonSmith #ciekawostkihistoryczne #VoivodePutnik

Poprzednie części pod tagiem #voivodeputnik

Widziałem, że jeśli chcę mieć pewność dotarcia do Niszu, nie mam czasu do stracenia, ponieważ było więcej niż pewne, że pierwszym ruchem Bułgarów będzie atak na linię kolejową Saloniki - Nisz w Strumnnicy. W związku z tym opuściłem Saloniki w piątek, 1 października, pociągiem de luxe, który odjeżdżał trzy razy w tygodniu do tymczasowej stolicy Serbii[Nis]. Był to całkowicie nowoczesny pociąg z wagonami sypialnymi i restauracyjnymi, ale na tym jego podobieństwo do podobnych pociągów w innych krajach się skończyło. Poruszał się w ślimaczym tempie, zatrzymując się na każdej małej przydrożnej stacji, a czasem nawet, bez wyraźnego powodu, na otwartym terenie. Od czasu zarządzenia mobilizacji[w Grecji] linia była pilnie strzeżona, ale obecność greckich wartowników była jedyną oznaką aktywności wojskowej. Jednak po przekroczeniu serbskiej granicy wszystko się zmieniło. Linia kolejowa wiła się wśród szeregu niskich, suchych, brązowych wzgórz, na których szczytach można było dostrzec sylwetki dział w bateriach i przedpiersia świeżo wykopanych okopów. W Strumnicy, zaledwie cztery kilometry od bułgarskiej granicy, obozowały silne siły piechoty, kawalerii i artylerii. Wzdłuż wzgórz dominujących nad linią kolejową wykopano długie linie okopów i zbudowano silne reduty, w których umieszczono działa. Straż kolejowa składała się głównie z chłopów ubranych w rudobrązowe stroje charakterystyczne dla Serbii. Choć jedyną widoczną oznaką ich wojskowego statusu był karabin i bagnet, sprawiali wrażenie weteranów z brązowymi, zdecydowanymi twarzami, na których widniały ciężkie, opadające wąsy. Podróż nowoczesnym pociągiem de luxe przez kraj zdewastowany przez trzy lata nieustającej wojny była ciekawym kontrastem.

Na każdej bocznicy stały pociągi wypełnione amunicją, samolotami, samochodami i innymi materiałami wojennymi, a wszystko to toczyło się na północ tak szybko, jak szybko zostały wyładowane w Salonikach. Kiedy pociąg wjechał na terytorium Serbii, jego prędkość była, jeśli to możliwe, wolniejsza niż kiedykolwiek. Jednak czternaście miesięcy pracy w gazecie na froncie francuskim nauczyło mnie filozofii w takich sprawach. Pociągi w czasie wojny odjeżdżają, kiedy odjeżdżają, i przyjeżdżają, kiedy przyjeżdżają, i to wszystko. Było prawie południe drugiego dnia, kiedy w końcu dotarliśmy do celu. Jak to zwykle bywa w bałkańskich miastach, stacja w Niszu znajduje się około półtora kilometra od centrum miasta, a trasa biegnie brukowanymi uliczkami w niewiarygodnym stanie ruiny. Nisz, pomimo tego, że od ponad trzydziestu lat należy do Serbii, nadal ma wszystkie cechy tureckiego miasta, szerokie, brudne ulice otoczone po obu stronach rzędami jednopiętrowych domów, z ogromnymi placami publicznymi, po których toczą się i kołyszą zdezelowane pojazdy publiczne jak statki na wzburzonym morzu. Przy ładnej pogodzie dominującą cechą jest kurz, który unosi się w ciężkich chmurach przed wiatrem, a przy mokrej pogodzie ulice są morzem błota o szczególnej wytrzymałości. W zwykłych czasach Nisz zamieszkuje około 30 000 osób. Kiedy tam dotarłem, było ich prawie sto tysięcy, a wcześniej było ich jeszcze więcej. Byli to głównie uchodźcy, którzy napłynęli do miasta podczas pierwszej austriackiej inwazji, oraz urzędnicy, którzy podążyli za rządem, gdy Nisz został tymczasową stolicą. Ministerstwo Spraw Zagranicznych mieściło się w prefekturze, a pozostałe ministerstwa zostały umieszczone w innych budynkach publicznych. Korpus dyplomatyczny, który podążył za rządem z Belgradu, zajął takie kwatery, jakie był w stanie znaleźć. Klub Dyplomatyczny, w którym członkowie korpusu spożywali obiady i kolacje, mieścił się w pomieszczeniach nad Bella Kaphana, wiodącą restauracją w mieście. Wyżywienie w Bella Kaphana tylko z daleka przypominało to z Maison d'Or czy Cafe Anglais, ale "a la guerre comme a la guerre"[fr. "na na wojnie jak to na wojnie"]. Później mieliśmy wspominać tamtejsze posiłki jako uczty godne Lukullusa.

Bella Kaphana była centrum wymiany informacji w mieście. Podczas obiadów i kolacji można tu było spotkać francuskich lotników i chirurgów Czerwonego Krzyża, brytyjskie i amerykańskie jednostki pogotowia ratunkowego, serbskich oficerów wszystkich służb, lokalnych dziennikarzy i urzędników państwowych. Zasada leżąca u podstaw wysiłków szefa kuchni wydawała się brzmieć: "W razie wątpliwości użyj papryki", szczególnie intensywnej formy czerwonej papryki. W rezultacie prawie każde danie smakowało jak procesja z pochodniami i wywoływało łzy w oczach najbardziej zatwardziałych. Wina wciąż było pod dostatkiem, a piwo (dwa franki za butelkę) można było dostać w nieregularnych odstępach czasu, gdy pociąg przywoził przesyłkę z Saloniki. Krążyły najdziksze plotki, ale niewiele było wiadomości, na których można by polegać. Gazety z Salonik były chętnie kupowane. Zawierały doniesienia o stałym wysadzaniu francuskich i brytyjskich żołnierzy, a nadzieja, że posiłki wkrótce dotrą do serbskiej ziemi, była ogromna. Zapanował wielki entuzjazm, a kiedy w końcu oficjalnie ogłoszono przybycie wojsk francuskich następnego dnia, miasto oszalało z podniecenia. Władze miasta przeznaczyły dwadzieścia tysięcy franków na dekorację ulic na cześć przybycia wojsk alianckich. W ciągu kilku godzin miasto wybuchło masą flag, francuskie trójkolorowe flagi i brytyjskie Union Jacks były wszędzie widoczne. Linie weneckich masztów, udekorowanych francuskimi i brytyjskimi barwami, wzniesiono od stacji kolejowej do ratusza. Chłopi napływali tysiącami z okolicznych wsi, a każdy mieszkaniec Niszu był gotowy powitać aliantów. Ale mijały godziny i nic nie nadchodziło. Potem ogłoszono, że przyjazd został przełożony na następny dzień. Ale znowu rozczarowanie czekało na rozentuzjazmowane tłumy. Mijał dzień za dniem, aż w końcu, gdy wracałem do domu pewnej nocy, zobaczyłem, jak urzędnicy miejscy krążyli w ciemności, zbierając flagi i pakując je na wozy. Następnego ranka gołe maszty wymownie świadczyły o tym, że krótki sen o pomocy ze strony aliantów dobiegł końca.

Po dawnym entuzjazmie przyszło przygnębienie. Z godziny na godzinę z niecierpliwością czytano raporty znad Dunaju i bułgarskiej granicy. Każdego wieczoru w Bella Kaphana analizowano twarze zagranicznych dyplomatów, aby sprawdzić, czy ich miny wskazują na kierunek rozwoju wydarzeń. Wszystko, co mogliśmy usłyszeć, to to, że siły austriacko-niemieckie na froncie naddunajskim zmasowały dziesiątki baterii dział każdego kalibru naprzeciwko Belgradu, Semendrii, Ram i innych miast na brzegach rzeki, podczas gdy Bułgarzy z godziny na godzinę koncentrowali się na wschodniej granicy. Stało się wiadome, że feldmarszałek Putnik poprosił aliantów o pozwolenie na przedarcie się serbskiej armii przez granicę i przerwanie bułgarskiej mobilizacji, i że nie tylko odmówiono mu tego pozwolenia, ale otrzymał zdumiewające zapewnienie, że bułgarska mobilizacja nie była skierowana przeciwko Serbii. Zapewnienie to zostało przyjęte z drwiną w Niszu, gdzie wszyscy wiedzieli, że bułgarski atak jest tylko kwestią godzin. Potem nastąpiła katastrofa. 5 października otrzymaliśmy wiadomość o bombardowaniu Belgradu. Tego dnia czterdzieści trzy działa kalibru 30,5 i 38 centymetrów, wspierane przez dziesiątki dział polowych i moździerzy różnego kalibru, otworzyły ogień na Belgrad, Semendrię i inne miasta wzdłuż brzegów Sawy i Dunaju. Serbowie, którzy wysłali swoje ciężkie działa na bułgarską granicę, mieli nad Dunajem tylko kilka przestarzałych dział Debange i kilka baterii haubic. Jedynym ciężkim uzbrojeniem były dwa francuskie i cztery brytyjskie działa morskie obsadzone przez francuskich i brytyjskich marynarzy. Były one wspierane przez kilka silnie uzbrojonych rosyjskich monitorów na Dunaju. Tymi międzynarodowymi siłami dowodził admirał Troubridge z brytyjskiej marynarki wojennej. Francuskie działa zostały trafione pociskami i przestały działać już pierwszego dnia bombardowania. Brytyjskie działa miały więcej szczęścia i komandor Kerr był w stanie wycofać je bez szwanku. Towarzyszyły armii serbskiej przez cały czas odwrotu i pełniły dzielną służbę.

Bombardowanie Belgradu było jednym z najbardziej zaciekłych w historii obecnej wojny. W ciągu pierwszych czterdziestu ośmiu godzin na miasto spadło ponad 50 000 pocisków. Nic nie zostało oszczędzone. Ponad osiemdziesiąt pocisków uderzyło lub spadło wokół Szpitala Amerykańskiego pod dowództwem dr Ryana, i to pomimo faktu, że z dachu powiewała flaga Czerwonego Krzyża, widoczna na wiele kilometrów. Po wielu nieudanych próbach niemieckiej piechocie 6 października udało się zająć prawy brzeg Dunaju w Belgradzie i trzech innych punktach. Stolica była broniona tylko przez niewielki oddział wojska, żandarmerię i pewną liczbę Comitadjis lub jednostek nieregularnych. Obrońcy walczyli z napastnikami wręcz. Nabrzeża Dunaju spływały krwią i były usłane niemieckimi trupami. Kiedy zostali wyparci z nabrzeży, Serbowie kontynuowali walkę na ulicach miasta. Wielu mieszkańców próbowało uciekać, gdy zobaczyli lądujących Niemców. Ale artyleria po drugiej stronie rzeki otworzyła ogień zaporowy na okolice miasta. Dwie mile dalej wybuchały setki pocisków, tworząc strefę ognia niemożliwą do przekroczenia, podczas gdy nad głowami krążyły niemieckie samoloty, zrzucając bomby na bezbronnych ludzi poniżej. Dwa dni zajęło najeźdźcom przełamanie heroicznego oporu obrońców stolicy i dotarcie do pozycji na południu, z których mogli zdominować miasto. Jednak do 15 października ostatecznie zajęli brzegi rzeki Sawy i Dunaju. Przytłoczone liczebnością, źle chronione przez pośpiesznie zbudowane okopy, serbskie oddziały walczyły desperacko, odważnie odpierając trzy lub cztery ataki każdego dnia, każdy poprzedzony potężnym przygotowaniem artyleryjskim, wspieranym masami duszącego gazu. Niemcy drogo okupili swój sukces. Ich straty w zabitych i rannych były ogromne, a tylko w jednym punkcie, niedaleko Zabreża, Serbowie wzięli do niewoli ponad tysiąc jeńców, w tym prawie stu oficerów. Zaskoczeni napotkaniem takiego oporu Niemcy ściągnęli nowe rezerwy i wkrótce ich siły przewyższały Serbów prawie trzykrotnie, a ich artyleria była ponad dwa razy silniejsza niż artyleria obrońców. Mimo to sytuacja pozostawała nierozstrzygnięta.

Historia niemieckiego ochotnika z I wojny światowej część XIII (pechowa? warto przeczytać do końca) na podstawie "THE DIARY OF OTTO BRAUN WITH EXTRACTS FROM LETTERS"
#iwojnaswiatowa #historia #pierwszawojnaswiatowa #1wojnaswiatowa #ciekawostkihistoryczne #OttoBraun

Poprzednie części pod tagiem #OttoBraun

List do ojca
Ensisheim [Alzacja], 25 marca 1918 r. - Właśnie otrzymałem rozkaz ponad głowami wszystkich innych, aby udać się jako adiutant do sztabu pułku von B., który wspieramy. Możesz sobie wyobrazić, jak bardzo jestem zirytowany; jednocześnie cieszę się, że możesz być spokojny o mnie w zupełnie innym sensie [tzn. że nie bedzie na pierwszej linii frontu] niż kiedykolwiek wcześniej. Wolałbym zostać na froncie, ale jestem żołnierzem i muszę być posłuszny.

List do ojca 
4 kwietnia 1918 roku. Obóz w pobliżu Hattencourt.
-Nigdy nie widziałem takiego spustoszenia, jakie panuje w wioskach tuż przed naszą linią frontu. Co za straszny widok - katedra St. Quentin z jej drżącym grzbietem wzniesionym ponad ruinami spiętrzonymi wysoko w górze, wewnątrz której niebo spogląda w dół przez dach, który został zmiażdżony do samej podłogi. Kilka marnych kikutów to wszystko, co pozostało z przypór i filarów sklepienia krzyżowego. Resztki cudownych różanych okien, odłamki opalizujących kolorami witraży wciąż sterczą tu i ówdzie. I bardziej niż kiedykolwiek groteskowy, tam gdzie wydaje się, że tylko Przedwieczny może istnieć, a nawet to wydaje się bliskie zniszczenia, jest efekt nowoczesnego malowania chóru, krzyczącego kolorem, prawdziwie typowego obrazu współczesnego barbarzyństwa. Resztki sufitu pomalowane absurdalnie jako gwiaździste niebo nadal mrugają do nas głupio w kilku miejscach, podczas gdy obok niego prawdziwe niebo rozciąga się błękitnie i surowo nad ruinami pięknie wygiętych łuków.

PAMIĘTNIK
6 kwietnia 1918 r. - Ta edukacja wojskowa to dla mnie cholernie dobra rzecz. Ale podejrzewam, że życie ma dla mnie jeszcze wiele ciosów w zanadrzu, w przeciwnym razie Natura nie obdarzyłaby mnie tak wielką wewnętrzną siłą, by odrzucać nieprzyjemne rzeczy, zawsze widzieć to, co najlepsze i nigdy nie rozpaczać; nie dałaby mi też tak wielkiej potrzeby podkreślenia mojej indywidualności, ani zdolności, którą mam, nie tylko do przezwyciężenia wszystkich drobnych i poniżających rzeczy, ale także do przekształcenia ich w dobro, z pomocą mojego Amor fati.

PAMIĘTNIK
11 kwietnia 1918. W terenie. 
-Otrzymałem potwierdzoną wiadomość, że Kurt Gerschel [Kurt Wolfgang Gerschel rówieśnik, przyjaciel z dzieciństwa podobnie jak Otto zgłosił się na ochotnika po wybuchu wojny] poległ. W ten sposób wszyscy zostali zabici, ci, którzy byli dobrzy, młodzi, odważni i pełni nadziei na przyszłość. Był tak szczerym, świeżym, czystym człowiekiem, uczciwym i prostolinijnym jak niewielu, tak kochaną istotą! Prawdziwa lekcja dla antysemitów, odważny, dumny i prawdziwy. Niech spoczywa w pokoju.

HERR HANS B.
11 kwietnia 1918 roku. W terenie - Jeśli nasza śmierć jest naprawdę zapisana w gwiazdach, wydaje mi się kiepskim interesem ingerowanie w dzieło Losu.

Do JULIE V.
13 kwietnia 1918. Dziś wygłosiłem przemówienie do 1. kompanii na temat ofensywy[po zawarciu pokoju na wschodzie Niemcy przerzucają siły na zachód i przeprowadzają cztery ofensywy aby wygrac wojne zanim Amerykanie pojawia się na dobre] i jej skutków politycznych. Jest to jednak tak trudny i obszerny temat, że nie byłem w pełni usatysfakcjonowany. Prowadzenie wykładów dla prostych ludzi jest bardzo trudnym zadaniem. Trzeba precyzyjnie przedstawiać skomplikowane problemy, przedstawiać główne zarysy tak, aby były one jasno uchwycone, nie dając fałszywego wrażenia o zasadniczej naturze rzeczy - a to tak często kryje się w niejasnych kolorach, które przenikają się nawzajem - bez przedwczesnego rozwiązywania i definiowania nierozwiązanych jeszcze problemów za pomocą tanich sztuczek zaklinania uproszczeń. Niezwykle trudno jest uniknąć frazesów i odkryć główne punkty, z których można spojrzeć na sytuację międzynarodową; w obecnym zamieszaniu wydaje się to prawie niemożliwe. Jestem więc bardzo niezadowolony, ale mimo to wiele się nauczyłem.

Do JULIE V.
21 kwietnia 1918. W terenie - W sztabie naprawdę czuję się jak w domu. Wolny czas wykorzystuję na jazdę konną i czytanie, sprawy wojskowe i polityczne, a w międzyczasie robię różne rzeczy dla rekreacji. Całkowicie zdewastowana okolica - stara linia [rzeki] Sommy - ostrzelane wioski, często całkowicie zniszczone, mają w sobie coś, co strasznie przygnębia - uczucie, które trzeba opanować. Co będziesz teraz robić? Siedzisz na werandzie, gdzie być może bzy wciąż kwitną lub jaśmin już pachnie i czytasz lub piszesz coś pięknego; słońce świeci ciepło, a ptaki śpiewają. Wczoraj spadł tu śnieg, a w nocy wystąpiły silne mrozy. Delikatne kwiaty brzoskwini i wiśni, które kwitły na małych drzewkach podarowanych przez Anglików, aby pomóc w odbudowie tutaj, wszystkie zostały zmrożone. Nie myślcie jednak, że narzekam. Kiedy widzi się tutaj okropności wojennej dewastacji, można być tylko wdzięcznym, że tym razem nasz kraj został oszczędzony przez niepohamowaną furię i może tylko chcieć walczyć, dopóki niebezpieczeństwo nie minie.

Do JULIE V.
26 kwietnia 1918. w terenia - Ponieważ obiecałem, że zawsze będę szczery, muszę Ci powiedzieć, że dziś w nocy zmieniamy wojsko na linii frontu. Ale nie ma powodu do niepokoju.

PAMIĘTNIK
27 kwietnia, 1918. 
- Wyjazd o 5 rano. Zajmujemy pozycje w południowo-wschodniej części Marcelcave [ok 20 km na wschód St Amiens]. Wszyscy właśnie wracają z frontu, wyczerpani do granic możliwości. Mamy dużą piwnicę, która jest teraz z zapałem fortyfikowana. 20-ta[kompania], którą znalazłem na wschód od Villers-Bretonneux, otrzymała wczoraj dwa bezpośrednie trafienia w kolumnę podczas marszu. Dziś zabici wciąż leżą na ulicy, pływając we krwi. Chciałem iść naprzód do 8-mej[kompanii], ale major zabronił mi tego, ku mojej wielkiej irytacji; nie czuję się spokojny, dopóki nie poznam całej pozycji.

Do JULIE V.
Marcelcave, 28 kwietnia 1918 r.  
- Piszę siedząc w głębokiej piwnicy w Marcelcave, w której szukamy schronienia przed ostrzałem artyleryjskim. Jesteśmy cztery mile za linią frontu. Nie pozwolono mi na nią wejść ze względu na wzmożoną aktywność artyleryjską na "ziemi niczyjej". Major bardzo o nas dba, po prostu zabronił, co bardzo mnie zirytowało, ponieważ przed nami jest batalion i uważam, że sztab pułku powinien przynajmniej widzieć linię frontu. Ale jak już mówiłem, major jest drobiazgowy w takich sprawach. Fakt, że jesteśmy tu tylko tymczasową odsieczą, pozostaje niezmieniony, a do czasu otrzymania tego listu najprawdopodobniej będziemy już wiele mil stąd. To uczucie, które miałem, kiedy tym razem wyjechałem na front - wielkiej zmiany, która mnie czeka - teraz znów mnie ekscytuje. To cudowne uczucie; przyszłość leży przede mną, nieprzenikniona; a ja wplatam w nią wspaniałe kolory, krajobrazy magii, oczarowania....

Rankiem 29 kwietnia bezpośrednie trafienie pociskiem zakończyło jego życie. "Położyliśmy go na łożu z kwitnących kwiatów, dopóki nie przyjechał karawan na pogrzeb. Jego twarz była spokojna i nienaruszona". Tak napisał przyjaciel i towarzysz do jego ojca. [Otto zginął trafiony pociskiem artyleryjskim 6 km za linią frontu we Francji]

Poniżej ostatnie zdjęcie Otto (drugi z prawej) kilka dni przed śmiercią. Julia Vogelstein (w listach Julie V), po wojnie wyjdzie za mąż za jego ojca i wyda jego listy i pamiętniki, które cytowałem.