Nauka

#kosmos #boeing
Sprzedawajcie akcje boeinga, astronauci ze Starlinera będą wracali następnym planowym Dragonem XD a Starliner ma wrócić bez załogi, w aktualnie nieokreślonym terminie.

hej, wiecie moze w jakiej cenie są ogórki gruntowe w #biedronka albo #lidl ?:)

Nowe #astronarium
Radiogalaktyki
https://youtu.be/Dt3TFswfCLE
#astronomia #nauka #kosmos

#nauka #klimat bardzo ciekawy post Węglowego Szowinisty na FB w temacie konkrecji metalicznych na dnach oceanach, do których wydobycia, jeśli dobrze się orientuję, przymierze się nasz hejtowy marynarz Bartek

][ Co widzimy na zdjęciu ][

Oto konkrecja polimetaliczna. To taki miks różnych metali, manganu, niklu, kobaltu, miedzi oraz litu czy innych pierwiastków ziem rzadkich. Powstanie konkrecji o typowym rozmiarze około 10cm trwa dziesiątki milionów lat. Oznacza to, że są one z naszej perspektywy surowcem nieodnawialnym. Można je znaleźć na dnie oceanów, mórz a nawet jezior. Od dawna były obiektem zainteresowania, ale ostatnio stały się jeszcze bardziej interesujące…

][ Powstawanie ][

Zaczyna się od jądra - fragmentu kości czy muszli, który opada na dno oceanu (najczęściej) cztery do sześciu kilometrów pod wodą. Tlen w wodzie reaguje z rozpuszczonymi jonami metalu np. żelaza czy manganu, jak i z jonami innych metali przemieszczającymi przez sypkie osady na dnie. W ten sposób pierwotne jądro pokrywają kolejne warstwy metali. Od momentu, gdy ludzie wyruszyli z Afryki i zasiedlili pozostałe kontynenty, przyrost na tych metalowych ziemniaczkach można porównać z grubością ludzkiego włosa.

][ Wartość ][

Strefa Clarion-Clippertona (CCZ) licząca cztery i poł miliona kilometrów kwadratowych, to tylko jeden z regionów oceanu bogatych w konkrecje polimetaliczne. Ocenia się, że w samej CCZ znajduje się 21 miliardów ton metali. W tym 6 miliardów ton manganu, 270 milionów ton niklu, 230 milionów ton miedzi, 50 milionów ton kobaltu.

Licząc bardzo zgrubnie, tylko te cztery pierwiastki mogłyby być warte sześć i pół biliona dolarów.

][ Nowe odkrycie ][

Wzmożone zainteresowanie tymi nodulami (konkrecjami) w ostatnich latach zaowocowało zaskakującym odkryciem, które zyskało bardzo medialną nazwę - ciemny tlen. Otóż jak się okazuje te, jak je nazywa Anton Petrov, oceaniczne ziemniaczki produkują tlen w kompletnych ciemnościach, czyli bez udziału fotosyntezy. Choć nie jest to jeszcze ostatecznie potwierdzone, wygląda na to, że nodule, niczym baterie wytwarzają napięcie, które powoduje elektrolizę wody, czyli rozbijanie jej na tlen i wodór. Niezależnie od mechanizmu wiemy, że te konkrecje odpowiadają za produkcję znacznych ilości “ciemnego tlenu” pozwalającego na istnienie ekosystemów o różnorodności porównywalnej z lasami tropikalnymi.

][ Pomysły na wydobycie ][

Już 1970 roku wiele instytucji i krajów interesowało się wydobyciem tych nodul. Już wtedy wiadomo było, że są one częscią oceanicznych ekosystemów. Sprawę uratował spadek cen metali pod koniec tamtej dekady, który skutecznie ukrócił dążenia do eksploatacji. Wykonano jednak pewne testowe wydobycia i wiecie co? Nawet dziś, dekady później, wciąż wyraźnie widać ślady tych prób, makroorganizmy nigdy się nie odrodziły, a mikroby odbudowały się tylko w ograniczonym stopniu.

Wzrost zainteresowania elektryfikacją transportu ożywiło na nowo zainteresowanie tymi surowcami. Doprowadziło ono póki co, między innymi, do wspomnianego wyżej odkrycia. Planowane wydobycie polegałoby na oraniu dna oceanu łazikiem, podobnym do kombajnu zbierającego ziemniaki. Po wstępnej separacji mułu od nodul, zmielone żyjątka i osad byłyby wypluwane jako chmura syfu, a metalowe ziemniaczki transportowane na powierzchnię. Tam statek lub platforma już dokładniej oddzielałaby się nodule od szlamu. Szlam trafiłby do wody na głębokości około 1000 metrów dodatkowo zakłócając środowisko oceanu.

Regiony gdzie występują te nodule są relatywnie spokojne i ciche, więc poza dewastowaniem środowiska, odcięciem jednego z istotnych źródeł tlenu, zasyfieniem wody, dochodzi jeszcze potencjalne zanieczyszczenie wód hałasem.

][ Lodowe księżyce ][

Proces powstawania tych nodul jest dość prosty, więc całkiem możliwe, że coś podobnego istnieje pod oceanami Europy i Enceladusa. Tlen jest podstawą wielokomórkowego życia. Niemal wszystkie organizmy wielokomórkowe potrzebują tlenowego oddychania by podtrzymać funkcje życiowe (nie bez powodu w mojej książce wspominam o tlenowym szowinizmie obok węglowego). Kusi zatem perspektywa, że w tych ciemnych wodach, które i tak już uznawano za obiecujące cele poszukiwania życia, znajduje się niezależne od światła źródło tlenu.

Mogłoby to otworzyć dodatkowe drzwi dla bardziej złożonych form życia. Szczególnie w przypadku Enceladusa, gdzie dzięki kriowulkanom wiemy, że płynny ocean ma kontakt ze skalistym jądrem.

][ Dziś i jutro ][

Pomijając ciekawe implikacje ciemnego tlenu cały temat jest dość przerażający. Od kilku lat rośnie zainteresowanie górnictwem morskim. ISA (International Seabed Authority) nie wydała jeszcze żadnej licencji na komercyjne wydobycie, udzielono jednak ponad 30 licencji badawczych na powierzchni 1,5 miliona kilometrów kwadratowych.

Republika Nauru - mały i relatywnie biedny kraj powołał się swojego czasu na “Two-Year Rule”, przepis, który wymaga, by ISA albo ustaliła reguły eksploatacji dna oceanu, albo zaakceptowała aplikację górnictwa morskiego. Dlaczego to zrobili? Bo naciska ich kanadyjska korporacja The Metals Company. Dlaczego? Bo firmie tej, bardzo się spieszy. Przekonali inwestorów, że rychło trafią na giełdę i rozpoczną prace wydobywcze.

Nauru jest tu niejako słupem dla korporacji, która dużo mówi o zrównoważonej przyszłości i o pożytku dla Nauru i całej ludzkości, ale dość oczywiste jest, że Nauru przy odrobinie szczęscia dostanie ochłapy. W przypadku The Metals Company być może silniej niż chciwość, działa strach przed gniewem udziałowców…

Ostatnie odkrycie pokazało, że nasza wiedza o ekosystemie morskim jest wciąż mocno ograniczona. Systemy podmorskie przez miliony lat cieszyły się niezwykle stabilnymi warunkami. Nasza planeta cieszyła się bardzo stabilnym okresem jako całość, ale środowisko podmorskie było jeszcze bardziej niezmienne, co czyni je tym bardziej wrażliwym na nagłe zakłócenia.

Górnictwo morskie ledwie przymierza się do raczkowania. Jest to może ostatni dzwonek by je powstrzymać. Jednocześnie to temat, który dość łatwo poddawać greenwashingowi wmawiać, że to przecież dla dobra planety, że to wydobycie pomoże w elektryfikacji transportu. Choć żyjemy w czasach post-prawdy i masowej dezinformacji, pozostaje mieć nadzieję, że rozsądek wygra. I nie jest to nadzieja bezpodstawna. Nie chodzi mi o petycję podpisaną przez siedmiuset naukowców morskich i ekspertów. Producenci samochodów tacy jak BMW, Volvo, Renault czy Rivian poparli dziesięcioletnie moratorium na eksploatację podmorskich złóż (jednocześnie wszyscy, w własnym interesie ograniczają udział rzadkich metali w swoich bateriach). Google, Microsoft i Samsung wręcz obiecały nie nie kupować tak pozyskanych metali. Potępienie i wniosek o wstrzymanie się z górnictwem morskim wyraziła też Komisja Europejska i szereg krajów od Kanady (kraj w którym powstała The Metals Company) po Nową Zelandię. Obiecujące.

Źródło:
https://www.facebook.com/100034777166723/posts/1156746942161200/

Dzień dobry,
Wczoraj ukazał się nowy materiał od Pana Mulaka. Taki trochę historyczno-fizyczny.

https://www.youtube.com/watch?v=DEBvRRMF7gE

#nauka #historia #fizyka #ciekawostki

Dziś w #radionaukowe dość nietypowy temat, a mianowicie ZUS. Rozmowa z dr Janina Petelczyc z Katedry Ubezpieczenia Społecznego SGH

https://www.youtube.com/watch?v=MGzSt896B1M

#nauka #ekonomia #ciekawostki

Rozkmina nad AI okraszona specyficzną grafiką.

#youtube #nauka #ciekawostki #komputery

https://youtu.be/fa8k8IQ1_X0?si=hEJOcB3cMqB1DRgy

https://www.medonet.pl/porozmawiajmyoszczepionce/szczepionka-na-covid-19,zbadali-ludzi-po-szczepionce-przeciw-covid-19--porownali-liczbe-zawalow--udarow-i-zakrzepow,artykul,14835246.html
"Stwierdziliśmy niższą częstość występowania powszechnych chorób krążeniowych, takich jak zawały serca i udary mózgu. Częstość była niższa po każdym szczepieniu niż przed nim lub bez szczepienia" — mówi dr Samantha Ip. Analiza danych dotyczących 46 mln dorosłych wykazała, że po szczepieniach przeciwko COVID-19 odnotowano spadek liczby zawałów serca, udarów i zakrzepów. Osoby zaszczepione były mniej narażone na takie problemy w porównaniu z osobami niezaszczepionymi.

Naukowcy z University of Cambridge, University of Bristol i University of Edinburgh przy wsparciu British Heart Foundation przeprowadzili analizę danych zdrowotnych 46 mln dorosłych Anglików. Badania prowadzono od 8 grudnia 2020 do 23 stycznia 2022 r. Celem badania było porównanie częstości występowania chorób sercowo-naczyniowych przed rozpoczęciem szczepień przeciw COVID-19 oraz dwa lata po wprowadzeniu programu szczepień.
Poprzednie badania wykazały, że niektóre szczepionki przeciw COVID-19 mogą zwiększać ryzyko rzadkich powikłań kardiologicznych. Przykładowo, zgłaszano przypadki zapalenia mięśnia sercowego i osierdzia po szczepionkach mRNA, takich jak Pfizer/BioNTech.

Nowe badanie potwierdza te obserwacje, ale równocześnie pokazuje, że dotychczas nie wykryło nowych niepożądanych działań związanych ze szczepieniem. Eksperci podkreślają, że korzyści ze szczepienia są większe niż ryzyko ciężkiego przebiegu choroby.
Naukowcy podkreślają, że ryzyko chorób układu krążenia jest wyższe po zakażeniu COVID-19, szczególnie w ciężkich przypadkach

#covid19 #zdrowie #szczepienia