W dzisiejszym wpisie w pewnym sensie odwrócona wieża Babel, czyli frazeologia lotnicza. A więc przepis na to, aby umożliwić sprawną, jednoznaczną i bezpieczną komunikację pomiędzy ludźmi władającymi różnymi językami. Nie będzie zaskoczeniem fakt, iż podstawowym językiem komunikacji w lotnictwie jest język angielski, a formy są dwie: frazeologia lotnicza (a więc zbiór opracowanych i ustandaryzowanych zwrotów) oraz tzw. plain english (czyli prosty angielski, na potrzeby sytuacji, w których opracowana frazeologia nie wystarcza, w tym sytuacje awaryjne). Warto dodać, że dopuszczalnym językiem w komunikacji lotniczej są też języki ojczyste: a więc w Polsce obowiązuje zarówno język polski jak i angielski.
Jednym z podstawowych powodów wprowadzenia ujednoliconej frazeologii lotniczej, jest (jak to w lotnictwie) bezpieczeństwo. Wiele wypadków i incydentów lotniczych miało miejsce, ze względu na błędnie stosowaną frazeologię, brak wystarczającej znajomości języka angielskiego, czy nawet stosowanie języka ojczystego równolegle z angielskim. Paradoksalnie, nawet osoby doskonale władające angielskim, mogą być winne problemów komunikacyjnych (słynne nagranie na YouTube "Air China 981 vs JFK ground control", w którym to kontroler z absurdalnym wręcz uporem powtarza raz za razem identycznie sformułowane pytanie do załogi mającej problem z jego zrozumieniem). Oczywiście życie jest życiem, więc stosowana frazeologia nieco może różnić się na świecie, występują tez pewne regionalizmy. Można wyróżnić kilka elementów składowych frazeologii lotniczej: podstawowymi będą oczywiście alfabet lotniczy (alfa, bravo, charlie, delta itd.,) oraz liczebniki (po angielsku, ale nie do końca - np. liczbę 9 wymawiamy jako "najner" a nie "najn"). Następnie mamy długą listę precyzyjnie zdefiniowanych słówek (np. standby = oczekuj) oraz pełnych zwrotów (np. cleared for take-off = zezwalam na start). Powstały określone zwroty (opracowane przez ICAO) dotyczące rozmaitych instrukcji, zezwoleń, pogody, sytuacji awaryjnych itp. 
Mówiąc o frazeologii, trudno nie wspomnieć o schemacie komunikacji, a właściwie jej dwóch istotnych składowych, które stanowią istotny element komunikacji lotniczej: po pierwsze: zakłócenia. Zakłócenia rozpoczynają się już w aparacie mowy nadawcy (jego akcent, znajomość języka), poprzez zakłócenia mikrofonu, przesyłu informacji (drogą radiową, w paśmie VHF), aż po głośnik/słuchawki odbiorcy. Drugim równie istotnym elementem komunikacji jest tzw. sprzężenie zwrotne, w lotnictwie określane jako readback. Readback jest niczym innym jak powtórzeniem otrzymanej instrukcji/zezwolenia (są określone elementy komunikacji podlegające readbackowi). Przykładowo gdy załoga otrzymuje zezwolenie na wznoszenie do określonego poziomu lotu, np. "wznoś do poziomu lotu 320", nie może odpowiedzieć "przyjąłem" - ma obowiązek odpowiedzieć pełnym zdaniem: "wznosimy do poziomu lotu 320". To właśnie stanowi sprzężenie zwrotne w komunikacji, minimalizujące ryzyko błędnego zrozumienia przekazu.
Frazeologia nie kończy się jednak na komunikacji pilot-kontroler. Odrębną zupełnie kwestią jest tzw. CRM, a więc współpraca w załodze. Jedną z kluczowych kwestii współpracy w załodze wieloosobowej (MCC = Multi Crew Cooperation) jest skuteczna komunikacja, również oparta o ustandaryzowane zwroty. Nieodłączną częścią jest tutaj cross-check: wzajemne ("krzyżowe") sprawdzanie się, stanowiące analogię do readbacków. Cross-check obejmuje zarówno elementy świadomości sytuacyjnej pilotów, elementy list kontrolnych, a nawet zrozumienie poleceń wydawanych przez kontrolę ruchu. Równie ważne są tzw. callouts: zwroty przywoływane z pamięci, w określonych sytuacjach. Taka standaryzacja znacznie zwiększa skuteczność koordynacji w załodze, minimalizując ryzyko popełnienia błędu czy wzajemnego niezrozumienia.
Kilka ciekawych słówek, które często można usłyszeć w komunikacji lotniczej:
- roger/przyjąłem - przyjąłem do wiadomości (daną informację)
- wilco/tak będzie - will comply, a więc: zrozumiałem i tak zrobię
- disregard/pomiń - pomiń (poprzednią) transmisję
- standby/czekaj - czekaj, aż cię wywołam/potrzebuję czasu
- mayday - określenie oznaczające sytuację w niebezpieczństwie
- pan pan - określenie oznaczające sytuację naglącą
Ciekawostka nr 1: Callsign to znak wywoławczy samolotu - a więc hasło którym "przedstawia się" załoga, oraz którego kontroler używa adresując swoje instrukcje. Callsignem mogą być znaki rejestracyjne samolotu, a także oznacznik lini lotniczej (np. dla LOT jest to "lot", dla British Airways to "speedbird") z liczbą. 
Ciekawostka nr 2: Callsign confuse: jedna z przyczyn nieporozumień, a nawet incydentów w lotnictwie. Gdy callsigny dwóch samolotów różnią się nieznacznie, może dojść do pomyłki w odbiorze i wykonaniu instrukcji/zezwoleń.
Ciekawostka nr 3: Poza częstotliwościami dedykowanymi do komunikacji z służbami ruchu lotniczego, istnieją też częstotliwości "dodatkowe", to m.in. 121,500 MHz (częstotliwość awaryjna, do komunikacji w sytuacjach niebezpiecznych) czy 123.450 MHz (tzw. Air-to-air frequency, w pewnym sensie "czat" pomiędzy załogami)
Ciekawostka nr 4: Nie zawsze komunikacja odbywa się na ww. częstotliwościach. Do komunikacji mogą służyć też systemy niewerbalne, takie jak ACARS czy CPDLC.
#ciekawostki #gruparatowaniapoziomu #lotnictwo #samoloty #technologia #jezykangielski
Na koniec krótka adnotacja: Powyższa wypowiedź ma charakter popularnonaukowy. Świadomie używam sporo skrótów myślowych, uproszczeń i uogólnień: celowo aby wywód nie był zbyt długi, nudny czy niezrozumiały. Klasycznie zachęcam też do zadawania pytań, oraz wskazywania nurtujących Was zagadnień które mógłbym wyjaśnić w odrębnych wpisach.

Kilka godzin temu w okolicach Balic
#malopolska #zdjceciezoknaszpitalnego #lotnictwo

Korea Aerospace Industries wrzuciła pierwsze fotki FA-50GF robionych dla Polski. Na zdjęciu jest egzemplarz nr 2(szary) i nr 9(w produkcji). Egzemplarz nr 1 przechodzi już loty testowe, a drugi jest do nich przygotowywany. Pierwsze egzemplarze powinny dotrzeć do Polski w sierpniu, a reszta do końca roku.
Btw. warto zwrócić uwagę na namalowaną fałszywą kabinę na spodzie myśliwca, to pierwszy raz jak u nas będzie takie malowanie.
#samoloty #lotnictwo #wojsko #koreanka

"Jeśli istniał jakiś cel, który wzbudzał strach i nad który nie chcieliśmy być wysyłani, to tylko Berlin! Göring zapowiedział pewnego razu, że żaden aliancki bombowiec nie przedrze się nigdy nad Berlin i ściągnął wiele dywizjonów myśliwskich i dział przeciwlotniczych z innych części Niemiec do obrony stolicy Rzeszy. Poza tym była to daleka wyprawa - 7 do 8 godzin lotu - i w praktyce atakowały w drodze nad cel i podczas lotu powrotnego myśliwce ze wszystkich baz w Niemczech" - por. Alex Nethery, Królewskie Kanadyjskie Siły Lotnicze
"Berlin był czymś w rodzaju zgotowanego piekła, straszliwą symfonią błysków i ognia. To nie jest przyjemny sposób wojowania; ludzie, którzy w tym uczestniczą, określają go mianem "roboty". Wczorajszego popołudnia, kiedy na wielkiej mapie rozciągnięto taśmy na trasie do Berlina i z powrotem, pewien młody pilot o spojrzeniu starego człowieka powiedział do mnie: "Widzę, że dziś w nocy znowu będzie robota". Z takim nastawieniem wypełnia się zadania. To zajęcie niemiłe; w istocie straszne. Ludzie giną na niebie, a inni płoną żywcem w piwnicach. Zeszłej nocy Berlin nie przedstawiał przyjemnego widoku." - Ed Murrow, amerykański dziennikarz który poleciał nad Berlin z jedną z załóg.
Fragmenty książki: "Specjalne operacje bombowców podczas II wojny światowej"
Zdjęcie:  amerykański bombardier na pokładzie latającej fortecy B-17, zmierzającej w kierunku Niemiec
#2wojnaswiatowa #lotnictwo

US Air Force wrzuciło zdjęcia B-21 pod nowym kątem
#samoloty #lotnictwo #wojsko

Nawigacja mechaniczna produkcji radzieckiej
#gruparatowaniapoziomu #zeglarstwo #lotnictwo #kosmos #ciekawostki
https://youtu.be/dmHaCQ8Ul6E

Świeży wywiad z byłym pilotem (F/A-18F) marynarki wojennej USA, nt. jego doświadczeń z UFO/UAP oraz współczesnego podejścia do tematu.
#lotnictwo #wojsko #ufo
https://www.youtube.com/watch?v=C39ty19dwrg

https://streamable.com/s89pdl
#lotnictwo

Hej, wiecie może co on ma w sobie? zwiad radiolokacyjny czy coś innego? #samoloty #lotnictwo

Bombowiec strategiczny zdolny do przenoszenia głowic nuklearnych B-52H eskortowany dzisiaj przez nasze F-16
#samoloty #lotnictwo #aircraftboners

@Duomo podrzucil mi wspomnienie - rok temu niemalże o tej porze (blisko 23) miały wylecieć z lotniska WAW 3 loty PLL LOT na wschód, do Odessy, Kijowa oraz Nursułtanu. Wylot całej trójki został opóźniony, że względu na zagrożenie wojną na terenie Ukrainy. Finalnie lot do Nursułtanu ominął przestrzeń powietrzną Ukrainy (i Białorusi, w związku z sankcjami) i poleciał przez przestrzeń państw bałtyckich i Rosję, Odessa chyba została anulowana, zaś lot do Kijowa wystartował niedługo przed 3 w nocy, ale po parunastu minutach, będąc w okolicy Kazimierza Dolnego, zaczął procedurę wytrącania paliwa i finalnie wrócił na lotnisko w WAW, zaś paręnaście minut później ukazało się NOTAM, blokujące całą przestrzeń powietrzną nad Ukrainą. Wtedy już byłem w zasadzie pewny, że wojna wybuchnie tej nocy - i tak po parudziesięciu minutach się stało. To była jedyna noc, podczas której czuwałem, chyba nawet wczesnym rankiem wrzuciłem wpis na wykopie, gdzie apelowałem o niepanikowanie i zebrał jakieś 1000+ plusów.
Screeny z konwersacji z kumplem z Lotu dla potwierdzenia moich słów
#ukraina #lotnictwo #wojna #ciekawostki

Równo rok temu o tej porze, 23.02.2022, LOT odwołał wieczorne rejsy do Kijowa i Odessy. W zasadzie było już jasne, co czeka nas nadchodzącej nocy...
#ukraina #wojna #lotnictwo

Dzień dobry.
Kolejna dziś polecajka ode mnie. Rym razem kanał Zabytki Nieba opublikował materiał na temat znanego wszystkim samoloty An-2.
Poularny "Antek" czy "Kukruźnik" (to przezwisko nosił także drugowojenny Po-2) jest jednym z najdłużej produkowanych samolotów świata.
https://www.youtube.com/watch?v=ajsJLjRTCfo&t=0
#lotnictwo #technologia #ciekawostki #gruparatowaniapoziomu

Boli ten widok
https://streamable.com/dskicw
#wojna #rosja #ukraina #lotnictwo

W Korei Południowej w 1 Skrzydle Myśliwców w Gwangju rozpoczęło się szkolenie pierwszych polskich pilotów na FA-50.
Pogram potrwa 23 tygodnie i obejmuje 11 tygodni modułu podstawowego, 11 tygodni szkolenia bojowego i tydzień dodatkowy na symulatorach. Pierwszych 4 pilotów skończy szkolenie 21 lipca, kolejnych czterech 13 października.
#samoloty #wojsko #lotnictwo

JEŚLI KIEDYŚ zastanawialiście się, jak działa toaleta z samolocie, to działa ona jak każda inna toaleta próżniowa (vaccum toilet). Robicie, co musicie, naciskacie przycisk spłuczki i ten przycisk uruchamia mechanizm. Przed zbiornikiem na nieczystości mamy dmuchawę próżniową (vaccum blower), która ma za zadanie wytworzyć próżnię w zbiorniku, która zassie nieczystości i wodę użytą do spłukania toalety. W toalecie jest ciśnienie jak w całym samolocie, czyli odpowiadające ciśnieniu na wysokości około 3000 m n.p.m. Dmuchawa przestaje działać, gdy samolot wzbije się na wysokość 16000 stóp (około 4800 m), wówczas różnica ciśnień powstaje dzięki ciśnieniu otoczenia, ponieważ zbiornik ma połączenie z otworem w kadłubie samolotu.
Na cały system szamba składają się także dwa czujniki zapełnienia zbiornika (pokazują, czy zbiornik jest już pełny), jeden czujnik wypełnienia zbiornika (pokazuje w jakim stopniu zbiornik jest wypełniony) dwa zawory do płukania zbiornika, separator płynów (wydaje mi się, że ma za zadanie nie pozwolić na dostanie się płynów do dmuchawy próżniowej).
Zbiornik opróżnia szambiarka przez otwór spustowy, przy okazji może ona też przepłukać zbiornik przez zawór umieszczony obok otworu spustowego. Rury łączące toalety ze zbiornikiem czyści się przez wpuszczenia do toalety specjalnego detergentu i suchego lodu.
#mechanikalotnicza #samoloty #lotnictwo #ciekawostki

Cześć!
Na początku chciałem bardzo podziękować za wygrzmocenie mojego ostatniego wpisu na tagu #modelarskarzeznia Jest to dla mnie bardzo ważne, gdyż serio daje motywację do działania i w chwilach słabości daje siłę by dłubać dalej.
Nie wytrzymałem i mając rozgrzebany jeden projekt z #modelarstwokartonowe (co za jakiś czas pokażę) rozpocząłem kolejny model. Tym razem I-153 w skali 1:72 od ukraińskiego producenta ICM. Będzie to swoista odskocznia od męczącego wyżej wspomnianego kartonowego modelu.
Na dzień dzisiejszy dużo tego nie ma, bo trwa analiza dokumentacji fotograficznej i wyławianie co można poprawić. Na fotkach boxart, oraz elementy kokpitu wraz z moją twórczością. Zapraszam do oglądania oraz piorunowania!
Miło mi będzie także jak zaobserwujecie tag #modelarskarzeznia
Pozdrawiam
#lotnictwo #modelarstwo #hobby #tworczoscwlasna