#natura

14
994
Broszka z żywego chrząszcza W tradycjach różnych kultur pojawiały się przykłady noszenia biżuterii z owadów, jednak maquech (lub makech), czyli biżuteria z żywych, zdobionych kamieniami i złotem chrząszczy z gatunku Zopherus chilensis, to dość wyjątkowy przypadek. Wytwarzanie maquech wywodzi się podobno z tradycji sięgającej czasów Majów, jednak na szeroką skalę biżuteria ta zdobyła popularność w Meksyku około roku 1980.

Chrząszcze Zopherus chilensis dorastają do około 4,5 centymetra, mają brunatne grzbiety i czarne odnóża, a przy tym są z natury powolne, nie są agresywne i nie są zdolne do latania. Przyozdabiane są głównie kamieniami szlachetnymi i złotem mocowanymi za pomocą kleju. Poza tym do grzbietu owada przykleja się także cienki złoty łańcuszek, na którego drugim końcu znajduje się złota agrafka - za jej pomocą mocuje się łańcuszek z owadem do ubrania, zwykle na piersi.

Poza czasem, w którym jest używany jako broszka, chrząszcz powinien - przynajmniej zgodnie z zaleceniami producentów tej kontrowersyjnej biżuterii - żyć w dostosowanym do jego wymagań terrarium i być dokarmiany, co pozwala mu przeżyć lub nawet przekroczyć typowy dla jego gatunku wiek dwóch-trzech lat.

Nie wiadomo, jak stara jest tradycja wykonywania i noszenia maquech. O jej wiekowości ma świadczyć rzekomo ludowa legenda z Jukatanu. Opowiada ona o księżniczce Majów, która nie mogła poślubić swojego wybranka - młodzieniec w wyniku intrygi jej ojca lub interwencji czarownika miał w końcu zostać zamieniony w chrząszcza, a dziewczyna, nie chcąc się z nim rozstawać, miała przyozdobić go klejnotami i zawsze nosić ze sobą. W innej wersji, księżniczka miała sama zamienić się w chrząszcza, odmawiając jedzenia i picia przez wiele dni.

Nie jest jednak pewne, czy legenda jest autentyczna, czy powstała jedynie w celach marketingowych, by spopularyzować maquech.

A tak wyglądają chrząszcze na żywo:

https://www.youtube.com/watch?v=n4e7LYbN4kE

#ciekawostki #przyroda #natura #zwierzeta #owady #bizuteria #meksyk
b9e750dd-3712-4ea9-8b1c-f54ca2dae656
8159ffd6-88e5-4bd7-acef-a2c8df188d0d
aa7169d9-f033-4bf5-8005-ca7e9d6d7e0e
madhouze

Z karalucha niech se zrobią

Apaturia

@madhouze Ciekawostka o biżuterii z karalucha będzie jutro

Zaloguj się aby komentować

A Ty jaki teraz masz wyraz twarzy?

Usmiechasz się czy wyglądasz jakbyś chciał/a kogoś zajebać?

Co jest nie tak z naszymi polskimi ryjami?
Czy nasze mordy faktycznie są tak wyjątkowe na tle innych nacji?

Zapraszam do oglądania

https://youtu.be/yBClZSHMQvE?si=4Hse2YGz85QE5Lsh

#natura #psychologia #historia i trochę też #zwierzaczki
DiscoKhan

@Gepard_z_Libii nie na tle innych nacji, na naszej szerokości geograficznej dosyć powszechna rzecz.


Zresztą jest dosyć prosta zasada, im bardziej kupiecko nastawiona kultura tym większy stopień konwenasow towarzyskich.


Ale mnie ciekawi, że ludzie widzą w ogóle powody żeby się uśmiechać na siłę, ja tam sobie cenię że można przejść przez miasto i nikt interkacji nie będzie wymuszać - nawet szczątkowych.

Gepard_z_Libii

@DiscoKhan Świadomość że gdyby nie wojna i lata komuny to w Polsce żyłoby się lepiej jednak też ma wpływ. Swojego czasu miałem kontakt z Norwegami i w porównaniu do nas wydają się weselsi

Half_NEET_Half_Amazing

@Gepard_z_Libii

wara od mojej mordy

przynajmniej jest autentyczna

Gepard_z_Libii

@Half_NEET_Half_Amazing ale masz morde

UniCatEnjoyer

@Gepard_z_Libii

Czy ty mi się gapisz na mordę?

Zaloguj się aby komentować

Zostań Patronem Hejto i odblokuj dodatkowe korzyści tylko dla Patronów

  • Włączona możliwość zarabiania na swoich treściach
  • Całkowity brak reklam na każdym urządzeniu
  • Oznaczenie w postaci rogala , który świadczy o Twoim wsparciu
  • Wcześniejszy dostęp, do wybranych funkcji na Hejto
Zostań Patronem
Metaliczny straszyk Achrioptera manga Wydawałoby się, że wszystkie patyczakopodobne owady starają się upodobnić do gałązki i wtopić się w otoczenie - jednak nie w tym przypadku. Samce tego gatunku straszyka, występującego na Madagaskarze i na Komorach, są wyjątkowo kolorowe. Ich metalicznie niebieska barwa znalazła odzwierciedlenie w nazwie gatunku - manga oznacza w języku Malgaskim "niebieski".

Podobne ubarwienie, tylko bardziej zielonkawe zamiast niebieskiego, ma jeszcze jeden gatunek straszyka, Achrioptera fallax. Kolory pojawiają się u samców po osiągnięciu dojrzałości, co sugeruje, że mają na celu zwrócenie uwagi samic.

#ciekawostki #przyroda #natura #zwierzeta #owady
3a58c022-2726-4cc2-b540-e255cb4293b3
271ddba1-d506-4e30-b24a-7de25f0e10a3
d3ed501a-2002-4e58-8d84-ffcc64f95505
enkamayo

Fajne musi być to doświadczenie, je w naturze zobaczyć.

Apaturia

@enkamayo Trzeba by się wybrać na dość daleką wycieczkę Ale jakby co, obydwa wymienione gatunki można hodować w terrariach i o ile kojarzę, są dostępne w sprzedaży także w Polsce.

Zaloguj się aby komentować

Siema, przybywam do Was z pytaniem. Czy ktoś wie co to za #dziwnypiesek ? Ostatnio znalazlem to na elewacji domu i myslalem ze jakis ptak zaczyna robic gniazdo. Zwalilem to na ziemie i tak zostawilem. Za jakis czas siadam na tarasie i po chwili czuje ze cos mi siedzi na rece. Mysle pewnie mucha. Nagle czuje takie lekkie ukaszenie i odruchowo strzepuje "muche". Patrze a to ustrojstwo w ksztalcie patyka/liscia/kepki trawy znow lezy na tarasie. Rozdeptalem to cos i wyszly z tego takie gluty. Normalnie jak smarki. Dzis znalazlem to samo nad garazem. Wiecie co to jest? Google po zdjeciu mowi ze patyk xD #natura #coto #hejto #zwierzaczki
095a2858-d2f7-4e15-b5fd-bf2799965651
BjornIronside

Zawołajcie jak uda się zidentyfikować

szczelamseczasem

@CapraCrepa prawdopodobnie kokon jakiegoś motyla. Wrzuć do słoika i zobaczysz co się wylęgnie.

CapraCrepa

@szczelamseczasem ale jak kokon przywedrowal z ziemi na moja reke i chyba mnie lekko ugryzl?

Half_NEET_Half_Amazing

Stary nie mam dobrych wieści

przejrzałem taki opasły album ze spisem polskiej fauny i nie ma tam czegoś takiego

albo to obcy albo bierz połowę

😉

CapraCrepa

@Half_NEET_Half_Amazing mnie sie udalo dowiedziec ze moze to byc cos z koszyczkowatych czy jakos tak. Postaram sie to wziac sloik i wyhodowac. Jakbym sie za jakis czas przestał logowac to znaczy ze mnie zeżarło

Zaloguj się aby komentować

Niżej macie ciekawe zdjęcia rzeki Kutuk na Alasce (park narodowy Gates of Arctic), która bywa określana od niedawna, jako jedna z rdzewiejących rzek. Owy pomarańczowy kolor pierwszy raz został zaobserwowany na przełomie 2017 i 2018 roku, wcześniej woda miała tam być krystalicznie czysta.

Na Alasce i ogólnie półkuli północnej topi się wieczna zmarzlina (permafrost), czyli warstwa ziemi, która była zamarznięta od przynajmniej dwóch lat, choć często mówimy o setkach, tysiącach lub setkach tysięcy lat w przypadku niektórych regionów Alaski. W teorii permafrost zaczął się formować jeszcze w Plejstocenie, czyli około 2.6mln lat temu, część zaczęła się formować 700 tysięcy lat temu, a większość pochodzi sprzed 11 lub 12 tysięcy lat, czyli umownego końca ostatniej epoki lodowcowej (nie filmu). No i to się teraz topi bardzo szybko, wpływając na zakwaszenie rzek, z kolei to zakwaszenie wpływa na łatwość z jaką uwalniane są metale, w tym przypadku żelazo, cynk i miedź. Stąd kolor.

Jak się pewnie domyślacie nie jest to coś dobrego dla środowiska naturalnego, ale na ten moment nie są dokładnie znane potencjalne konsekwencje.

Na przedostatnim zdjęciu macie przykładową wieczną zmarzlinę, gdzie ten biały pasek to lód, który zatrzymał w czasie sporo materiału biologicznego. Co ciekawe w Polsce też mamy permafrost, który został odkryty bodaj 2 lata temu.

Wieczną zmarzlinę odkryto również w północno-wschodniej Polsce, w okolicy Suwałk na głębokości 357 metrów poniżej poziomu gruntu. Jest to pozostałość po zmarzlinie z okresu ostatniego zlodowacenia, która przetrwała dzięki specyficznym warunkom geologicznym, tak zwanej suwalskiej anomalii geotermiczno-hydrogeochemicznej.

Na ostatnim zdjęciu macie mapę występowania wiecznej zmarzliny. Kolor purpurowy to wspomniany permafrost, fioletowy, obszar na którym ziemia zamarza przynajmniej na 15 dni w roku.

-----------------------------
https://newatlas.com/environment/alaska-rivers-orange/

> #sowietetate < tag do obserwowania lub blokowania treści

#natura #ciekawostki #rzeki #nauka #permafrost #zmianyklimatu #geografia
cbcda062-99d4-48df-bc7b-2bc8ace6bb09
e4c5177b-8afd-415d-a419-b264a4e45526
7f2ba9dc-e8dc-4fd0-a59e-150c2438abab
80c2e55b-a971-486d-91f6-ee8d381c9390
b91dae3b-324f-48b2-8468-90b48826e313

Zaloguj się aby komentować

POCHODZENIE KARALUCHA: JAK ZNANY SZKODNIK PODBIŁ ŚWIAT

Analiza genomu sugeruje, że pospolity szkodnik kuchenny rozprzestrzenił się z Europy na cały świat, mimo że pierwotnie w Europie nie występował.

Wszechobecny szkodnik domowy ma nieoczekiwane pochodzenie. Karaluch, który żyje w ludzkich mieszkaniach na całym świecie, znany jest jako karaluch niemiecki - ale pierwotnie nie pochodził z Niemiec. Badanie opublikowane dzisiaj w Proceedings of the National Academy of Sciences sugeruje, że stworzenie to pochodzi z Azji Południowej i rozprzestrzeniło się na całym świecie ze względu na swoje zamiłowanie do ludzkich siedlisk.

Szwedzki biolog Carl Linnaeus był pierwszym naukowcem, który opisał karalucha - którego nazwał Blattella germanica - w 1776 roku w Europie, stąd przypuszczenie o jego niemieckim pochodzeniu. "Nie pochodzą one stamtąd, ale zostały tam udomowione, a następnie zaczęły rozprzestrzeniać się po całym świecie" - mówi współautor badania Qian Tang, biolog ewolucyjny pracujący obecnie na Uniwersytecie Harvarda w Bostonie w stanie Massachusetts.

Tang i jego koledzy przeanalizowali genomy 281 niemieckich karaluchów zebranych z 17 krajów, w tym Australii, Etiopii, Indonezji, Ukrainy i Stanów Zjednoczonych. Wykorzystali podobieństwa i różnice między genomami, aby obliczyć, kiedy i gdzie mogły powstać różne populacje.

Odkryli oni, że najbliższym żyjącym krewnym niemieckiego karalucha jest prawdopodobnie azjatycki karaluch Blattella asahinai, który nadal występuje w Azji Południowej. Blattella germanica prawdopodobnie oddzieliła się od niego około 2100 lat temu.

Następnie, około 1200 lat temu, B. germanica dotarła autostopem na Bliski Wschód wraz z ruchem handlowym i wojskowym islamskich kalifatów Umajjadów i Abbasydów. Zaczęła rozprzestrzeniać się na wschód z Azji Południowej około 390 lat temu, wraz z rozwojem europejskiego kolonializmu i pojawieniem się międzynarodowych firm handlowych, takich jak Holenderska i Brytyjska Kompania Wschodnioindyjska. Około sto lat później niemiecki karaluch dotarł do Europy, a stamtąd rozprzestrzenił się na cały świat.

Więcej szczegółów macie w podlinkowanym artykule po angielsku. W Polsce ten gatunek nazywany jest Karaczanem prusakiem, ale uznałem, że przejrzyściej będzie przetłumaczyć angielską nazwę.

--------------------------
https://www.nature.com/articles/d41586-024-01454-1

#sowietetate #ciekawostki #natura #owady #karaluch
f2c8cd65-9c90-461b-9d8d-22150f812976
2c356bb9-783b-46c1-bef4-e958f072931a
Artic

W ciemno zgadłem że Indie

DziwnaSowa

@Artic no właśnie średnio, bo w Indiach dominującymi gatunkami są niemiecki i amerykański (periplaneta americana), a w przypadku blatella asahinai mówimy głównie o Chinach, Japonii, Tajwanie, Korei, Tajlandii, Wietnamie i Filipinach.

w0jmar

@DziwnaSowa


Jako komentarz mogę tylko powiedzieć że wytepić to cholerstwo nie jest łatwo.

Ale mi się udało.

Uwagi i wnioski po batalii:


Lubią kawę.

Jeśli widzisz jedego malutkiego tzn. że właśnie masz w okolicy co najmniej jedną parkę i ponad 10 młodych.

Masz duuuże wyzwanie i czeka Cie generalne sprzatanie i pilnowanie sterylności mieszkania. Dwa miesiace - co jajmniej i dużo łapek/pułapek.


Aaa i nauczysz sie zamykać soczki kartonowe - i całe jedzenie.


Brrr - cholerstwo.

Zaloguj się aby komentować

Owad jak dzieło sztuki - pluskwiak Sphaerocoris annulus, zwany popularnie pluskwiakiem Picassa (ang. Picasso bug). Całe jego przedplecze jest pokryte symetrycznymi, przypominającymi artystyczne motywy wzorami w kolorach kremowym, niebieskozielonym, czerwonym i czarnym. Stanowią one ostrzeżenie dla drapieżników - zaniepokojony pluskwiak wydziela w celach obronnych cuchnącą substancję. Pluskwiak dorasta do około 1,5 centymetra długości i zasiedla południową i środkową Afrykę.

#ciekawostki #przyroda #natura #zwierzeta #owady
4a082c58-89a7-4d13-8540-12e7a642ae7c
23f99ce1-4a17-4e3c-9cef-94a70317e3d4
59ea0ef3-6ed6-44a1-8927-e5659052f791
GrindFaterAnona

@Apaturia wygląda jak pomalowany przez plemiona afrykańskie, a nie przez Picasso. Piękny.

enkamayo

Bardzo ładny. Masz więcej zdjęć takich artystycznych owadów? Bym sobie chętnie po oglądał.

Apaturia

@enkamayo Nie za bardzo - wyszukuję i wrzucam je na bieżąco, kiedy szperam rano w ciekawostkach przyrodniczych. Ale jeśli chcesz obejrzeć sobie galerię artystycznych zdjęcia owadów, wyszukaj sobie np. projekt Microsculpture i zdjęcia owadów autorstwa Levona Bissa, świetna sprawa.

enkamayo

Dzięki. To już znam 😁 niesamowite przybliżenie.

Zaloguj się aby komentować

Moje uzależnienia:
* cukier
* uczucie sytości (kalorie)
* woda
* bodźce wzrokowe
* bodźce dźwiękowe
* powietrze
* odpowiednie ciśnienie zewnętrzne i wewnętrzne
* odpowiednia temperatura

Niechętnie:
* spanie

Reszty, jak smak, węch, dotyk, kawa, alkohol, narkotyki itp. itd., mogłoby nie być.

#fizjologia #zdrowie #natura #czlowiek #humanizm
Marchew

@fewtoast Ciśnienie wew/zew? Rozwiń, nie rozumiem.

fewtoast

@Marchew Ciśnienie atmosferyczne, bez człowiek by się rozleciał. A tak to źle się czuje, jak jest nie takie. I wewnętrzne to to samo, tylko od wnętrza organizmu, i to musi być w równowadze, żeby się dobrze czuć, a skrajnie, żeby cię nie rozsadziło/zgniotło.

Marchew

@fewtoast Kiedyś myślałem że wpływ ciśnienia na samopoczucie to prawda. Jednak obecnie twierdzę że to fikcja.

Zmiany ciśnienia w Polsce (przyjmują pewnie jakąś znormalizowaną wartość dla poziomu morza):

W Polsce najniższe zmierzone ciśnienie atmosferyczne wynosiło 965,2 hPa i zarejestrowano je w Szczecinie i Łodzi w 1989 roku. Najwyższe zmierzone w Polsce ciśnienie wynosiło zaś 1054 hPa i wystąpiło w 1997 roku w Suwałkach.

Podejrzewam że przez 90% czasu mieści się w zakresie 985 - 1035 hPa. I pewnie wiele osób kwiczy że jezu! Będzie jedyne 990 hPa! Migrena gwarantowana!


A wystarczy wejść na Śnieżkę i np. dziś obecnie jest 834 hPa (pomiar z stacji meteo)

Na Kasprowy Wierch 798 hPa (pomiar z stacji meteo)

Na Rysach teoretycznie około 750 kPa


I teraz za przeciętny cieśnieniohondryk który przy zmianie o 20 kPa wykłada się na plecy, wjeżdża na Kasprowy gdzie ciśnienie spada nie o 20, a o 200 kPa i co? Podejrzewam ze czuje się świetnie : )

fewtoast

@VikingKing No faktycznie, powinienem dopisać.

VikingKing

@fewtoast no faktycznie.

cyber_biker

@fewtoast nie ma alkoholu, jest dobrze

Zaloguj się aby komentować

Biedronka w porannej rosie O tym, jak pożytecznym owadem jest żerująca na mszycach biedronka siedmiokropka (Coccinella septempunctata), znana też jako "boża krówka", wiedziano już w średniowieczu - w kulturze europejskiej zawsze była postrzegana jako dobroczynny owad, którego pojawienie się jest dobrym znakiem. Wierzono między innymi, że przysiadająca na człowieku i odlatująca chwilę później biedronka przynosi szczęście, spełnia życzenia lub zabiera choroby i troski.

O biedronce wspomina jedna ze średniowiecznych europejskich legend, według której pewnego dnia na polach uprawnych pojawiła się plaga żarłocznych mszyc. Zrozpaczeni chłopi zaczęli wówczas modlić się do Maryi, prosząc ją, by ochroniła ich plony przed szkodnikami i ocaliła ich przed klęską głodu. Zaraz potem na polach pojawiły się roje biedronek, które szybko uporały się z mszycami i uratowały uprawy.

W folklorze europejskim biedronka często bywała kojarzona z Maryją - siedem kropek biedronki siedmiokropki kojarzono z Siedmioma Radościami i Siedmioma Boleściami Maryi, a czerwone pokrywy jej skrzydeł z płaszczem Matki Boskiej.

#ciekawostki #zwierzeta #owady #folklor #sredniowiecze #przyroda #natura
da29fdfc-c882-4337-a90d-fc4f8081504d
macgajster

pasta o biedronce, niech ktoś

Zaloguj się aby komentować

Kiedy praktykowanie medycyny - w jej różnorodnych, złożonych formach (od dzielenia się roślinami leczniczymi po najwcześniejsze operacje) - stało się czymś, co faktycznie zaczęliśmy robić? Chociaż trudno jest odpowiedzieć na to pytanie, możliwe jest, że nasza tendencja do leczenia się nawzajem jest z nami nawet dłużej niż jesteśmy ludźmi.

Będzie trochę o pierwszej znanej nam operacji, dokonanej 30 tysięcy lat temu (amputacja nogi), innych formach leczenia, skąd to wiemy, czego nie wiemy, no i szympansach.

Moim zdaniem fantastyczny odcinek PBS Eons. Do tego ciekawie wypada w zestawieniu z niedawnymi obserwacjami pewnego orangutana, który zaczął leczyć swoje rany przeżutymi liśćmi. Niżej będzie link do artykułu.

PBS Eons:
https://youtu.be/kauDsIeIMxs?si=ikVFZZP1fivBzm8m

Orangutan z Sumatry:
https://www.bbc.com/news/science-environment-68942123

#sowietetate #natura #youtube #medycyna #prehistoria #historia #amputacja #ludzkosc #nauka #ciekawostki
a7d5be9d-2b62-499e-adb0-a67eb6c8b46c

Zaloguj się aby komentować

Bardzo zielony ptak z bardzo wielką paszczą Nosoczub szmaragdowy (Calyptomena viridis) to niewielki ptak żyjący w lasach Borneo, Sumatry i Półwyspu Malajskiego. Zielone upierzenie pomaga mu wtopić się w otoczenie - dodatkowo często przesiaduje na gałęziach w całkowitym bezruchu, przez co trudno go zauważyć. Zaniepokojony, szybko odlatuje w inne miejsce.

Nosoczub ma maleńki, niemal całkowicie schowany w piórach dziób i szeroką paszczę, trochę jak nasz lelek. Jego głównym pożywieniem są miękkie owoce, w szczególności figi - dzięki dużej paszczy może je połykać w całości.

#ciekawostki #zwierzeta #zwierzaczki #ptaki #natura #przyroda
ecf2def4-2547-44b7-82a2-1fe30ac7d019
76eb8ec2-2dea-4236-b239-d467624f97bc
2aec0d52-7c6a-4574-b58d-e2d2903b14ee
56dc9723-75aa-4849-b245-cb0498f7d79a
Motyl o skrzydłach jak ze szkła Przedstawiciel gatunku Greta oto występującego w Ameryce Środkowej i Południowej. Ze względu na swój niezwykły wygląd jest popularnie znany jako glasswing butterfly ("motyl szklanoskrzydły"), a w hiszpańskojęzycznych regionach jako espejitos ("lustereczka").

Niemal całkowicie przezroczyste skrzydła umożliwiają owadowi wtopienie się w otoczenie, szczególnie podczas lotu, co zmniejsza ryzyko, że upoluje go jakiś drapieżnik. Jest to rzadka strategia obronna wśród motyli - wśród większości gatunków powszechnie występuje ubarwienie ochronne, nie efekt przezroczystości.

Przezroczyste części skrzydeł motyla są pokryte rzadkimi, wąskimi łuskami przypominającymi pojedyncze lub rozdwojone włoski. Błony skrzydeł mają też dodatkowo cienką warstwę wosku na powierzchni, która działa jak powłoka antyrefleksyjna - dzięki niej więcej światła przechodzi przez skrzydło zamiast się od niego odbijać, co niweluje odblaski.

#ciekawostki #zwierzeta #natura #przyroda #owady #motyle
8a72a843-d41b-4f40-936f-de3c514714d7
e29657ad-85f6-46d3-96f1-4b16d7eeb459
b9d180ea-92cc-4365-84c5-8aa89cf44e67
moderacja_sie_nie_myje

@Apaturia A mucha po co ma przeźroczyste skrzydła?

Apaturia

@moderacja_sie_nie_myje Pewnie trzeba by ją zapytać A tak serio, muchy mają przezroczyste skrzydła, ponieważ ewolucyjnie większość owadów takie wytworzyła - motyle są pod tym względem wyjątkowe. Przezroczyste skrzydła są bardziej "opłacalne", mniej rzucają się w oczy i nie wymagają wytwarzania pigmentów czy dodatkowych struktur jak łuski. Poza tym z przezroczystymi skrzydłami i czarnym tułowiem łatwiej muchom absorbować ciepło z promieni słonecznych w chłodnym otoczeniu, co przekłada się potem na ich aktywność.


No i tak na dobrą sprawę, skrzydła much czy os nie są wcale zupełnie bezbarwne pomimo przezroczystości - mają mikroskopijne struktury, które pod odpowiednim kątem padania światła tworzą na nich kolorowe wzory:

f265e3a9-4b1e-4020-a6cd-cc4b66056dcf
moderacja_sie_nie_myje

@Apaturia Coś za dużo wiesz o tych wszystkich owadach.

Zaloguj się aby komentować