Nowe dane dotyczące pochodzenia zmarłych z wczesnośredniowiecznego cmentarzyska w Lutomiersku wzbudziły sensację. To ciekawe odkrycie, przy czym o obecności tam Skandynawów archeolodzy pisali już kilkadziesiąt lat temu. Spróbujmy więc rozszerzyć perspektywę badawczą o to, co ustaliła archeologia.
Fot. Zdjęcie poglądowe – stratygrafia widoczna na profilu archeologicznym i pobier

Wczesnośredniowieczne cmentarzysko w Lutomiersku pod Łodzią było miejscem pochówku skandynawskich wojowników – wynika z badań przeprowadzonych przez antropologów i genetyków z Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego. Skąd w centralnej Polsce wzięli się wikingowie? [...]
Okazało się, że osoby pochowane na tym cmentarzysku są na tyle zróżnicowane genetycznie

W 2024 roku świat archeologii obfitował w niezwykłe odkrycia, które rzucają nowe światło na naszą przeszłość. Od starożytnych grobowców po tajemnicze artefakty, naukowcy z całego świata odkrywają i analizują zabytki, które zmieniają naszą wiedzę o dawnych cywilizacjach. Jakie są najważniejsze odkrycia archeologiczne 2024 roku?
Wśród nich znalazły się m.in. tajemniczy grobowiec

Xunantunich (org: Kat Witz) to jedno z najważniejszych stanowisk archeologicznych cywilizacji Majów na terenie dzisiejszego Belize. Leży nad rzeką Mopan, nieopodal granicy z departamentem Peten w dzisiejszej Gwatemali. Z inskrypcji odkrytych w Xunantunich wiemy, że rzeka nazywana była w przeszłości Monpan, zaś samo miasto Kat Witz.
Stanowisko słynie z monumentalnej architektury

Archeologiczne odkrycia często rzucają nowe światło na dawne cywilizacje i ich codzienne życie. Jednym z takich ważnych znalezisk jest 1500-letni wrak statku odkryty u wybrzeży starożytnego greckiego miasta Kydonies, obecnie znanego jako Ayvalık, na tureckim wybrzeżu Morza Egejskiego. To znalezisko, będące częścią projektu „Błękitne dziedzictwo”, dostarcza cennych informacji na

W Truszkach-Zalesiu, wczesnośredniowiecznym kompleksie osadniczym na północnym Mazowszu, zakończono kolejny etap badań archeologicznych. Dzięki zastosowaniu nowoczesnych metod nieinwazyjnych, takich jak LIDAR, georadar i magnetometria, odkryto nowe szczegóły dotyczące funkcji tego miejsca, które do tej pory pozostawały w sferze hipotez.
Badania objęły teren grodziska pierścieni

Polsko-egipska misja archeologiczna przygotowuje się do drugiego sezonu prac związanych z badaniami grobowca faraona Szepseskafa. Prace obejmujące m.in. rekonstrukcję sarkofagu i badania pozostałości kaplicy grobowej zaplanowano na początek 2025 r.
Naukowcy z Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych Polskiej Akademii Nauk (IKŚiO PAN), przy wsparciu Fundacji Umbra Orie

Niewielkie zdobione motywami geometrycznymi płytki z kamienia znajdowane w setkach egzemplarzy na Półwyspie Iberyjskim przynajmniej od początków XIX wieku, wciąż stanowią prawdziwą zagwozdkę badawczą. Pierwsze teorie na temat ich przeznaczenia zaproponowano już w 1878 roku, widząc w nich amulety, insygnia i obiekty kultowe. Czym faktycznie były niewielkie przedmioty odnajdywane

W holenderskim Alkmaar, w dzielnicy czerwonych latarni Achterdam, archeolodzy trafili na wyjątkowy zabytek – podłogę wykonaną ze zwierzęcych kości. Takie podłogi są niezwykle rzadkie i spotyka się je tylko w północnej Holandii. Okazją do odkrycia stał się remont jednego z XVII-wiecznych budynków. Archeolodzy miejscy postanowili wykorzystać okazję i mu się przyjrzeć. Szybko traf

Na stanowisku Charterhouse Warren w Anglii naukowcy zidentyfikowali największe na Wyspach Brytyjskich prehistoryczne miejsce przemocy interpersonalnej. We wczesnej epoce brązu zabito tutaj, rozczłonkowano i prawdopodobnie przynajmniej częściowo zjedzono co najmniej 37 osób. Następnie ich szczątki wrzucono do 15-metrowego naturalnego dołu. Wśród zabitych były kobiety, dzieci ora

Starożytne miasto Rypes w Achai, o którym wspominał geograf Pauzaniasz, od dawna stanowiło przedmiot zainteresowania badaczy. Niedawne wykopaliska na płaskowyżu Trapezá w pobliżu Ejo na Peloponezie przyniosły niezwykłe odkrycia, które rzucają nowe światło na historię tego regionu. Odkryto monumentalną strukturę oraz liczne artefakty wykonane ze złota, wskazujące na wysoką pozyc

Mazarrón II, wrak starożytnego fenickiego statku, odkryty u wybrzeży Murcji w południowo-wschodniej Hiszpanii, stanowi bezcenne znalezisko dla archeologii morskiej. Jego doskonale zachowana konstrukcja oferuje unikalny wgląd w techniki budowy statków stosowane przez Fenicjan, cywilizację, której wiedza na temat żeglugi morskiej była często niedoceniana w porównaniu do innych ku

Udało się zidentyfikować warianty genów, które decydują o kształcie ludzkich zębów. Jeden z nich został odziedziczony po neandertalczykach. W artykule, opublikowanym na łamach Current Biology, badacze opisują różnice w kształcie zębów pomiędzy różnymi grupami etnicznymi. Częściowo wynikają one prawdopodobnie z faktu, że wspomniany gen odziedziczony po neandertalczykach obecny j

Choć archeolodzy dokonali tego odkrycia dwa lata temu, długo nie ujawniali szczegółów. Postanowili zachować to w tajemnicy, aż będą mogli dokładniej zbadać i i zabezpieczyć znalezisko. Obawiali się, że amatorzy z wykrywaczami metali mogliby się nim zainteresować. Choć miejsce kusiło, nie wiedzieli, że nie znajdą tu żadnych cennych złóż, lecz jedynie pozostałości drewnianej chat

Najnowsze wyniki badań potwierdziły jedną z teorii dotyczących diety prehistorycznych mieszkańców Ameryki Północnej. Archeolodzy dokonali analizy diety matki na podstawie szczątków dziecka pochodzących sprzed ok. 12 800 lat.
Dotychczasowe teorie związane z dietą praprzodków Indian opierały się na dowodach pośrednich. Badano m.in. szczątki kamiennych narzędzi, które były używane

Podczas prac nad rozbudową drogi E45 archeolodzy z VejleMuseerne znaleźli niezwykły dar wotywny z epoki żelaza. Składa się on m.in. ze 119 kopii i włóczni, 8 mieczy, niezidentyfikowane jeszcze obiekty z brązu, a prawdziwą ozdobą jest unikatowa kolczuga. Znalezisko jest wstępnie datowane na około 500 rok.
Odkrycia dokonano w pozostałościach dwóch domów na północny-zachód od Hede

Archeolodzy w Belize w Ameryce Środkowej znaleźli ogromną sieć starożytnych łowisk zbudowaną przez przodków Majów około 4000 lat temu. Odkryty system kanałów ziemnych ma ponad 640 kilometrów długości.
Na podmokłych terenach rezerwatu dzikiej przyrody Crooked Tree na północnym obszarze Belize międzynarodowy zespół archeologów dokonał interesującego odkrycia. Badacze natknęli się

Po dziesięcioletniej przerwie ekspedycja Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego wznowiła prace w Szejch Abd el-Gurna w Egipcie.
Ekipa, którą kierowała dr Aleksandra Pawlikowska-Gwiazda (Muzeum Narodowe w Warszawie), skupiła się na badaniach związanych z przekształceniem grobowców średniopaństwowych MMA 1151 i 1152 w koptyjski erem z kaplicą. Projekt t