#dyktatorzy

276
52
Przed nami jedenasty odcinek serii #dyktatorzy ( ͡° ͜ʖ ͡°) Tym razem przenosimy się na Bliski Wschód, by poznać ciekawostki na temat irackiego dyktatora Saddama Husajna.
KTO: Saddam Husajn (wł. Saddam Husajn Abd al-Madżid at-Tikriti)
GDZIE: Irak
KIEDY: 1979-2003
  1. Ur. 1937 w Al-Audży, zm. 2006 w Al-Kazimijji (kara śmierci).
  2. Jego dzieciństwo było bardzo trudne. Biologiczny ojciec zmarł jeszcze przed jego narodzinami, matka nie chciała się nim zajmować. Najpierw był wychowywany przez wuja, a gdy ten trafił do więzienia, Saddam powrócił do matki. Ta mieszkała już z ojczymem, który bił małego Saddama, poniżał go i zmuszał do kradzieży. W końcu Saddam uciekł z domu – do wuja, którego właśnie zwolniono z więzienia. Stamtąd został jednak ponownie odesłany do ojczyma.
  3. W latach 90 za sprawą Saddama Husajna powstał wyjątkowy egzemplarz Koranu, spisany …krwią dyktatora. Wykaligrafowanie świętego tekstu zajęło niemal 2 lata. Szacuje się, że zużyto w tym celu 24-27 litrów jego krwi, którą Saddam systematycznie oddawał. Dziś iraccy muzułmanie nie wiedzą w zasadzie, co zrobić z tym egzemplarzem – z jednej strony postrzegany jest jako egzemplarz bluźnierczy (spisany krwią zbrodniarza), z drugiej stron zaś strony uznaje się, że generalnie tekst Koranu jest święty i zgodnie z prawem religijnym zabronione jest niszczenie jakiegokolwiek egzemplarza tej księgi.
  4. Przeprowadził chyba najbardziej spektakularne fałszerstwo wyborcze. W 2002 roku odbyło się referendum prezydenckie, w którym zapytano Irakijczyków, czy chcą kolejnej, siedmioletniej kadencji dyktatora. Zgodnie z oficjalnymi danymi, do referendum przystąpiło 11,445,638 obywateli spośród 11,445,638 uprawnionych (równe 100% co do osoby). Saddam uzyskał 11,445,638 głosów na „tak”, 0 głosów na „nie”.
  5. Uchodził za liberała. Za jego rządów można było bez problemu kupować i spożywać alkohol w Iraku, kobiety mogły chodzić w spodniach, obywatele mogli wyjeżdżać za granicę, powstawały także kluby nocne.
  6. Uważał się za potomka starożytnego króla Babilonu Nabuchodonozora II. Na cegle jednego z babilońskich budynków rozkazał wyrycie swojego imienia. Jego wizerunek był też na irackich banknotach, wszędzie wisiały plakaty z portretem dyktatora, stawiano mu również pomniki.
  7. W czerwcu 1994 roku oficjalnie wprowadził jako jedną z kar …amputację. Odcięcie kończyn groziło za kradzież, dezercję, korupcję bądź spekulacje finansowe.
  8. Początkowo USA wspierały reżim Saddama. Na początku lat 80 Stany współfinansowały dostawy broni biologicznej (wąglik) oraz chemicznej (gaz musztardowy), dochodziło też do spotkań między Hussajnem a Zbigniewem Brzezińskim. W 1984 doszło do spotkania irackiego wicepremiera z prezydentem USA Reaganem, wznowiono stosunki między oboma krajami (zerwane w 1967). Stany udzielały Saddamowi kredytów i pożyczek, sprzedawały broń, amunicję i sprzęt wojskowy.
  9. Nie mówił czystą arabszczyzną, posługiwał się beduińskim dialektem z okolic miasta Tikrit. Nie zawsze był rozumiany przez innych Irakijczyków, przy czym trzeba zaznaczyć, że problemy dotyczyły raczej wymowy (nie zaś samego słownictwa). Co ciekawe – w okresie dyktatury Saddama wielu polityków starało się naśladować ów dialekt, uznając, jakoby to właśnie on określał wymowę standardową.
  10. Po egzekucji Saddama Husajna (został powieszony 30 grudnia 2006 o godz. 6:07 czasu lokalnego, 4:07 czasu polskiego) Libia – jako jedyny kraj na świecie – zarządziła trzydniową żałobę narodową.
Z góry serdeczne dzięki za pioruny, komentarze i obserwowanie tagu #dyktatorzy ( ͡° ͜ʖ ͡°)
#historia #ciekawostkihistoryczne #ciekawostki
fd08dc51-5d9c-440b-8e0f-e3e4f1f0a951

Zaloguj się aby komentować

Dziesiąty odcinek serii #dyktatorzy przed nami. ( ͡° ͜ʖ ͡°) Czyniąc zadość wielu komentarzom, a także sugerując się wynikiem przedwczorajszej sondy, dziś przedstawiam Wam postać bardzo mało znaną, wręcz zapomnianą – dyktatora Estonii, Konstantina Pätsa.
KTO: Konstantin Päts
GDZIE: Estonia
KIEDY: 1934-1940
  1. Ur. 1874 w Tahkuranna koło Parnawy, zm. 1956 w Buraszewie (ZSRR).
  2. Päts rządził Estonią w zasadzie od 1918 roku, ale nie były to jeszcze rządy dyktatorskie (był premierem). Pełna konsolidacja władzy dokonała się po zamachu stanu w 1934 – Päts (wspierany przez wojsko) wprowadził stan wyjątkowy, rozwiązał parlament, zakazał działalności partii politycznych oraz zgromadzeń. Rozpoczęła się wówczas tzw. „cicha/niema era” (est. Vaikiv ajastu).
  3. Päts był rekordzistą, jeśli chodzi o liczbę powołanych rządów. Najpierw stał na czele trzech rządów tymczasowych, później – pięciokrotnie – na czele „normalnego” już rządu. Daje to w sumie osiem gabinetów. W 1938 Päts został natomiast prezydentem Estonii (219 głosów „za”, 19 głosów „przeciw” – wyboru dokonał estoński odpowiednik naszego Zgromadzenia Narodowego).
  4. W listopadzie 1926 roku sprzedał swój dom Finom, którzy urządzili w nim ambasadę (musiał skądś zdobyć pieniądze, żeby spłacić długi). Päts mieszkał tam – jako lokator – przez dwanaście kolejnych lat. Był to chyba jedyny przypadek w historii, kiedy głowa państwa mieszkała na terenie ambasady innego kraju.
  5. Przypadek sprawił, że w 1909 roku Päts uniknął kary śmierci. Został na nią skazany w związku z udziałem w rewolucji roku 1905 w Rosji, ale większość dokumentów zaginęła w trakcie śledztwa. Ponieważ na podstawie tego, co się zachowało, nie można było udowodnić Pätsowi winy, został „jedynie” skazany na rok więzienia (ostatecznie przyszły dyktator odsiedział parę miesięcy w więzieniu w Petersburgu).
  6. W odróżnieniu od wielu omawianych poprzednio dyktatorów, Päts ani nie siedział na garnuszku państwa, ani nie zdobył majątku nielegalnie. Był przedsiębiorczy – najpierw współzakładał jeden z większych banków, potem był wieloletnim prezesem towarzystwa ubezpieczeniowego „Eesti Lloyd”, następnie pracował jako nadzorca giełdy w Tallinie, przewodniczył również fundacji na rzecz współpracy z Finlandią.
  7. Niektórzy spekulują, że Päts był agentem radzieckim. Faktem jest, że w latach 1924-1934 był opłacany przez Sowietów – otrzymywał wtedy kwotę 4000 dolarów rocznie, co było sumą astronomiczną jak na tamte czasy. Oficjalnym źródłem tych pieniędzy była estońsko-radziecka firma importująca ropę naftową.
  8. Estończycy zarzucają Pätsowi nadmierny konformizm w stosunku do ZSRR. Päts do końca łudził się, że Estonia uniknie konfrontacji z Armią Czerwoną, jednak – nie dziwota – mocno się przeliczył. Od 1939 przystawał na wszystkie żądania Sowietów, ostatecznie zakończyło się to zupełnym pozbawieniem władzy w roku 1940 (można powiedzieć: na własne życzenie) oraz utratą niepodległości przez Estonię, która stała się jedną z republik ZSRR.
  9. Jeśli chodzi o poglądy, Päts był agrarystą – w Polsce zapewne głosowałby na przedwojenny PSL. Z dużą rezerwą odnosił się do faszyzmu i komunizmu.
  10. Skończył marnie – w szpitalu psychiatrycznym w ZSRR. Przetrzymywano go najpierw w psychuszce w Kazaniu, potem na terenie Estonii (już wcielonej do Związku Radzieckiego), potem w szpitalu psychoneurologicznym w Buraszowie. Oficjalnymi powodami, dla których go tam umieszczano, były „kontrrewolucyjne wypowiedzi przeciwko władzy ludowej” oraz „wrogie nastawienie do komunizmu”. Pochowano go w nieoznaczonym grobie. W 1990 szczątki odnaleziono, ekshumowano i przewieziono do Estonii.
Z góry dziękuję za pioruny, komentarze oraz obserwowanie tagu #dyktatorzy ( ͡° ͜ʖ ͡°)
#historia #ciekawostkihistoryczne #ciekawostki
d2e65b4c-cb1c-423a-ae44-ebee7699fb91

Zaloguj się aby komentować

Dziewiąty odcinek serii #dyktatorzy przed nami. Do końca nie wiedziałem, kto będzie bohaterem dzisiejszego odcinka. Wygrał Pol Pot, ale chyba dosłownie jednym czy dwoma głosami. W każdym razie – jutro z pewnością będzie odcinek o Pätsie.
KTO: Pol Pot (wł. Saloth Sar - "Pol Pot" było jego pseudonimem)
GDZIE: Kambodża
KIEDY: 1975-1979
  1. Ur. 1925 w Prek Sbauv, zm. 1998 w Along Veng
  2. Uczęszczał do francuskiej szkoły (podczas II wojny światowej Kambodża była zarządzana przez Państwo Vichy). Później studiował nawet na Sorbonie w Paryżu, ale studiów nie ukończył – jego francuski pozostawiał bowiem wiele do życzenia (bzdurą jest więc informacja podawana w niektórych źródłach, jakoby Pol Pot był doktorem ekonomii – o czymś takim wspominał Korwin-Mikke). Zresztą Pol Pot nie był nigdy dobrym uczniem – kiblował dwa lata w podstawówce.
  3. Potrafił grać na skrzypcach i na kambodżańskim instrumencie ludowym „roneat” (rodzaj ksylofonu), interesował się poezją i teatrem.
  4. Dyktatura Pol Pota była jedną z najkrwawszych w historii. Trwała tylko cztery lata, a mimo to za rządów Pol Pota „udało się” wymordować niemal 25% obywateli Kambodży.
  5. Dyktator miał wiele szalonych pomysłów. Zlikwidowano miasta (!) i pieniądze – obywatele Kambodży (która przyjęła nową nazwę – „Kampucza”) mieli mieszkać wyłącznie na wsiach, w kolektywnym systemie komun. Za pracę nie przysługiwało żadne wynagrodzenie.
  6. Pol Pot uznawał intelektualistów za wrogów ludu. Za posiadanie okularów groziła kara śmierci. Przeprowadzano również „test rąk” – jeśli dłonie ofiary nie były spracowane i pobrużdżone (co sugerowałoby, że dany człowiek nie trudni się pracą fizyczną), także wykonywano wyrok śmierci.
  7. Interesował się filozofią – szczególnie lubił czytać Sartre’a, Kropotkina, Rousseau i (a jakże!) Marksa. Podobno czytywał również Hegla.
  8. W zachowaniu Pol Pot wcale nie przypominał krwawego, okrutnego dyktatora-szaleńca (którym był). Zgodnie z relacjami jego znajomych, Pol Pot był cichym, spokojnym człowiekiem, raczej introwertykiem, wzbudzał sympatię i zaufanie. Przypominał raczej skromnego księgowego, często się uśmiechał, mówił powoli i spokojnie.
  9. Co ciekawe – w Kambodży nigdy nie było pełnoprawnego kultu jednostki Pol Pota. Nie pisano o nim piosenek, nie kolportowano jego portretów – był postacią raczej tajemniczą, nieznaną szerzej mieszkańcom Kambodży.
  10. Od 1979 roku (czyli od momentu pozbawienia go władzy wskutek wybuchu wojny z Wietnamem) Pol Pot ukrywał się. Dorwano go dopiero w 1997 roku – osadzono go w areszcie domowym, następnie skazano na dożywocie. Zmarł niedługo później, w kwietniu 1998 roku – istnieje hipoteza, że popełnił samobójstwo (przedawkował leki), gdyż groziła mu ekstradycja do Stanów Zjednoczonych. Do końca życia uważał, że jego sumienie jest czyste.
Zachęcam do piorunowania, komentowania i obserwowania tagu #dyktatorzy ( ͡° ͜ʖ ͡°)
Z góry dziękuję za wszelki odzew!
#historia #ciekawostkihistoryczne #ciekawostki
2b84462c-a588-4328-bf94-ef39a03bf756
Nursi

@Horkheimer zdarzył się w ogóle kiedyś przypadek, żeby mózg jakiegoś dyktatora został poddany badaniom po jego śmierci? Ciężko uwierzyć, że takim ścierwom wszystko działało pod półkulą jak trzeba. Nie wiem jak można wytłumaczyć te debilizmy Pol Pota albo genialne pomysły Mao Zedonga i innych tuzów.

Mario_Puzon

@Horkheimer sporo czytałem biografii dyktatorów, jak każdy z nich PolPot doprowadził swój kraj do ruiny. Ale z tego co pamiętam to żaden z nich wszystkich nie zrobił tego ja tak ogromną skalę. Nie chcę już oszukać ale tam chyba zostało wybite ponad 30 % społeczeństwa z naciskiem na elity, a biedą jaka zapanowała w tamtejszej Kambodży była taka że przy nich to dzisiaj w Korei Północnej jest dobrobyt. A kraj przez tyle lat jeszcze się nie dźwignął na nogi. Masakra. Jebać komunę

DidzejJB

zwiedziłem pola śmierci. ryje beret. kości do dzisiaj wychodzą z ziemi. może później wrzucę jakieś fotki jak znajdę w otchłaniach twardego dysku.

Zaloguj się aby komentować

Zostań Patronem Hejto i odblokuj dodatkowe korzyści tylko dla Patronów

  • Włączona możliwość zarabiania na swoich treściach
  • Całkowity brak reklam na każdym urządzeniu
  • Oznaczenie w postaci rogala , który świadczy o Twoim wsparciu
  • Wcześniejszy dostęp, do wybranych funkcji na Hejto
Zostań Patronem
Halo, halo ( ͡° ͜ʖ ͡°) Widzę, że tag #dyktatorzy mocno się rozrósł. Dzięki za każde wyświetlenie, a zwłaszcza za obserwowanie tagu!
Pomyślałem, że może zaproszę Was do współtworzenia treści. Choćby poprzez wybór postaci, która pojawi się w kolejnym odcinku.
PS. "Przegrani" też będą mieli swój odcinek, ale później - więc bez obaw. ( ͡° ͜ʖ ͡°)

Kto powinien pojawić się w kolejnym odcinku serii?

203 Głosów
jarezz

@numerki tylko idioci nie zmieniają poglądów - to co do Wołka.


Sam jestem daleki od skrajności w lewo czy prawo.

numerki

@jarezz chodzi mi o to, że nawet nie kojarzyłem Wołka jako kogoś kto ma lub miał konserwatywne poglądy. Kamiński chociaż się zmienił to nadal jest konserwatystą tylko, że teraz bardziej w takim zachodnim stylu (czyli nie rzuca kamieniami w geja jak zobaczy go na ulicy)

Horkheimer

Koniec sondy ( ͡° ͜ʖ ͡°) Na godz. 16:42 wygrywa Pol Pot: 40,22% głosów; Päts 39,67%

Zaloguj się aby komentować

Po weekendowej przerwie wracamy do serii #dyktatorzy ( ͡° ͜ʖ ͡°) W ósmym już odcinku przedstawiam Wam „Wiecznego Prezydenta”, „Wielkiego Wodza” i „Ukochanego Przywódcę” – Kim Ir Sena
KTO: Kim Ir Sen
GDZIE: Korea Północna
KIEDY: 1948-1994
  1. Ur. 1912 w Mangyungbong, zm. 1994 w Pjongjangu.
  2. W Polsce przyjęło się transkrybować jego imię i nazwisko jako „Kim Ir Sen” (odziedziczyliśmy to po ZSRR, w innych krajach byłego bloku wschodniego – np. na Węgrzech – też spotyka się taki wariant). W opracowaniach zachodnich występuje natomiast jako „Kim Il Sung”, co odpowiada oryginalnej wymowie koreańskiej. Przyszły dyktator urodził się natomiast jako „Kim Song Ju”, zmienił nazwisko na „Kim Il Sung” w roku 1935 (po koreańsku oznacza ono „Kima stającego się słońcem”).
  3. Czysto formalnie Kim Ir Sen nadal jest prezydentem Korei – w 1998 roku, 4 lata po śmierci dyktatora, nadano mu tytuł „Wiecznego Prezydenta”. Ani jego syn Kim Dzong Il, ani wnuk Kim Dzong Un nie sprawowali teoretycznie nigdy funkcji prezydenta – jest ona stale „obsadzona” przez Kim Ir Sena.
  4. Mniej więcej na początku lat 70 u Kima pojawiła się narośl wapniowa po prawej stronie karku – w latach 80 osiągnęła ona rozmiar piłki baseballowej. Północnokoreańscy reporterzy mieli zakaz wykonywania zdjęć, na których narośl ta byłaby widoczna. Oczywiście można było ją usunąć, ale Kim paranoicznie bał się operacji (a ściślej mówiąc – bał się, że ktoś może go zamordować na stole operacyjnym).
  5. Uważa się, że był najsłabiej wykształconym przywódcą komunistycznym w historii. Formalnie osiem lat edukacji i to w całości chińskiej (jako dziecko przebywał z rodzicami na emigracji w Chinach) – przyczyniło się to do tego, że jego koreański był „marginalny” (jak można znaleźć w niektórych źródłach). Podobno gdy miał odczytać przemówienie na I zjeździe koreańskiej partii komunistycznej, potrzebował uprzednio intensywnego szkolenia z mówienia i czytania po koreańsku.
  6. Był majorem Armii Czerwonej. Całą II wojnę światową spędził w Związku Radzieckim – fałszem jest więc ten element jego oficjalnej biografii, kiedy to rzekomo dowodził bohatersko oddziałami partyzanckimi przeciwko Japończykom.
  7. Narodziny dyktatury Kim Ir Sena są „zasługą” Ławrientija Berii. To on polecił Stalinowi młodego Koreańczyka, gdy zastanawiano się, kogo zainstalować w komunizowanej Korei. Co ciekawe, tak naprawdę wybór Kim Ir Sena był wyborem raczej przypadkowym: przyszły dyktator opuścił Koreę jako ośmiolatek, powrócił do niej po 25 latach emigracji i od razu został wyznaczony przez Sowietów na jedną z najważniejszych osób w państwie.
  8. Istnieje teoria, jakoby Kim Ir Sen przywłaszczył sobie tożsamość jednego z bojowników o niepodległość Korei – Kima Kyung-cheona (zm. 1942). Tłumaczyć ma to poparcie, którym prawie nikomu nieznany działacz cieszył się po powrocie do Korei.
  9. Niewiele brakowało, a w 1956 roku Kim zostałby odsunięty od władzy. Chodzi o tzw. „Incydent sierpniowy”. Latem 1956 roku na sesji plenarnej Komitetu Centralnego Partii Pracy Korei czołowi politycy koreańscy skrytykowali dyktatorskie ambicje Kima, zaatakowali go także za próbę stworzenia państwa policyjnego. Opozycjoniści, wspierani przez ZSRR i Chiny, przegrali jednak w głosowaniu – większość polityków opowiedziała się ostatecznie za Kim Ir Senem, prawdopodobnie ze strachu. W sumie to mieli się czego obawiać – po incydencie sierpniowym władza została całkowicie skonsolidowana w rękach Kima a niedoszli puczyści zostali aresztowani i straceni.
  10. Ciało Kim Ir Sena zostało po śmierci zabalsamowane – jest ono wystawione na widok publiczny, podobnie jak zwłoki Lenina. Byłego dyktatora można odwiedzić w Pałacu Kumsusan, który pełni funkcję mauzoleum Kim Ir Sena oraz jego zmarłego w roku 2011 syna (a zarazem następcy): Kim Dzong Ila. Nie ma co szukać aktualnych fotografii ciała dyktatora – w mauzoleum obowiązuje surowy zakaz używania aparatów fotograficznych oraz kamer.
Jak zwykle zapraszam do obserwowania i przeglądania tagu #dyktatorzy ( ͡° ͜ʖ ͡°) Dziękuję z góry za pioruny i komentarze!
#historia #ciekawostkihistoryczne #ciekawostki
5049b37c-e7ce-41ac-845f-b40d9824d02d
wibromax_4000_500

@Horkheimer jak widzę takie zdjęcie to nie odróżniam ich od takich Suskich. Takie same betony.

Olo-Kr

Jakby było można zrobić sobie skróty do społeczności, to by było fajnie. Tak to muszę kliknąć społeczności-moje społeczności-i dopiero ulubioną.

Iomi_Ricordo

Był już Bokassa chłopak pierwsza klasa?

Zaloguj się aby komentować

Zapraszam do siódmego odcinka serii #dyktatorzy (mój Boże, to już tydzień?). Dziś jeden z najbardziej szalonych i okrutnych autokratów XX wieku: "Rzeźnik z Ugandy".
KTO: Idi Amin (wł. Idi Awo-Ongo Angoo)
GDZIE: Uganda
KIEDY: 1971-1979
  1. Ur. 1925 w Koboko, zm. 2003 w Dżuddzie w Arabii Saudyjskiej
  2. Choć nienawidził Brytyjczyków (którzy byli kolonistami Ugandy), to przejawiał dziwną miłość do Szkocji i Szkotów. Czasami wdziewał kilt, nazywał siebie także „ostatnim królem Szkocji” (notabene: taki tytuł nosi film biograficzny o Aminie, polecam sobie obejrzeć).
  3. Był potężnym fizycznie mężczyzną – 193 cm wzrostu, ponad 100 kilogramów wagi. Trenował boks (był nawet mistrzem Ugandy w wadze półciężkiej). Co ciekawe – wyzwał na pojedynek bokserski drobnego prezydenta Tanzanii Juliusa Nyerere, a królową Elżbietę II wyzwał na pojedynek pływacki w Kanale La Manche.
  4. Jego autorytetem był Hitler – Amin planował nawet wzniesienie pomnika Fuhrerowi, mawiał też, że jedynym błędem Hitlera było to, że przegrał wojnę i zaprzepaścił nadzieje narodów na lepszy świat.
  5. Ponieważ w Ugandzie tradycyjnie uznawano poligamię, Amin miał przynajmniej 6 żon (przynajmniej, gdyż o tych małżeństwach wiedziała opinia publiczna - możliwe, że były jeszcze jakieś inne). Różne źródła podają też różną liczbę dzieci: Amin uznał oficjalnie 41 lub 43 dzieci, natomiast doliczając dzieci nieślubne (owoc licznych romansów - Amin był wielkim kobieciarzem) było to podobno około 60 potomków. Trzeba podchodzić z dystansem do tych informacji, ale prawdą jest, że żon miał kilka a dzieci wiele.
  6. Wielu dyktatorów XX wieku było okrutnymi, bezwzględnymi autokratami. Ale mało który z nich mordował osobiście. Amin był psychopatą: często wykonywał egzekucje własnoręcznie, lubił torturować swoje ofiary. Podobno jedną z ulubionych tortur stosowanych przez Amina było wyrywanie ofierze fragmentów ciała, a następnie zmuszanie jej do ich zjadania. Światowe media podejrzewały, że ugandyjski dyktator jest kanibalem, na co miał odpowiadać z uśmiechem, że ludzkie mięso jest bardzo smaczne i o wiele bardziej słone od mięsa lamparta.
  7. Był analfabetą, nigdy nie ukończył żadnej szkoły (nawet podstawowej). Jako dziecko hodował kozy, jako młodzieniec postanowił wstąpić do armii (wówczas kolonialnej, brytyjskiej), gdzie szybko zwrócono uwagę na jego zdolności militarne. Jak to mówią: nie matura, lecz chęć szczera… ( ͡° ͜ʖ ͡°)
  8. Idi Amin często jest określany w wielu opracowaniach jako „Idi Amin Dada”. Nigdy jednak nie rozstrzygnięto, czy „Dada” było częścią jego nazwiska rodowego czy też pseudonimem.
  9. Został obalony w 1979 w wyniku interwencji wojsk sąsiedniej Tanzanii. Najpierw uciekł do Libii, a następnie do Arabii Saudyjskiej, gdzie zmarł w roku 2003. Co ciekawe – w roku 1989 Amin udał się na krótki czas do Zairu, gdzie chciał zmobilizować swoich dawnych popleczników i zorganizować rebelię w Ugandzie, licząc na powrót do władzy. Na szczęście bezskutecznie.
  10. Pod koniec życia przeszedł na frutarianizm - odżywiał się wyłącznie owocami, szczególnie lubił pomarańcze. Nigdy nie okazał skruchy – do śmierci uważał, że Uganda potrzebuje jego dyktatury.
Jak zwykle zapraszam do komentowania, piorunowania, przeglądania poprzednich odcinków – no i obserwowania tagu #dyktatorzy ( ͡° ͜ʖ ͡°)
PS. Kolejny odcinek będzie nie wcześniej niż w poniedziałek – mała, weekendowa przerwa. Liczę, że wytrzymacie ( ͡° ͜ʖ ͡°)
#ciekawostkihistoryczne #ciekawostki #historia
c98b0a23-7246-4c3e-8ca0-4bfc52befbc0
Moflix

Jak ja wcześniej tego nie zauważyłem, oczywiście piorun i zabieram się za lekturę!

ZBOWiD

@Horkheimer No właśnie, wszędzie widziałem taką informację. Dzięki za rozjaśnienie.

MurrayRothbard

@Horkheimer mam nadzieję że nie będzie Bokassy. Bokassa to był cesarz z boskiego nadania, nie żaden dyktator.

Zaloguj się aby komentować

W szóstym odcinku serii #dyktatorzy powracamy na prawą stronę. ( ͡° ͜ʖ ͡°) Dzisiejsze ciekawostki dotyczyć będą portugalskiego autokraty Antonio Salazara.
KTO: António de Oliveira Salazar
GDZIE: Portugalia
KIEDY: 1932-1968
  1. Ur. 1889 w Santa Comba Dão, zm. 1970 w Lizbonie.
  2. W młodości wszystko wskazywało, że Salazar zostanie …księdzem. Uczęszczał do seminarium duchownego, gdzie w roku 1908 przyjął niższe święcenia (był diakonem). Szybko jednak zrezygnował z tej ścieżki. Dziś może trochę dziwić, że wstąpił do seminarium jako jedenastolatek, jednak w tamtych czasach większość seminariów duchownych pełniła po prostu funkcję szkoły.
  3. Za rządów Salazara wydatki na armię potrafiły sięgać nawet …40% PKB. Oczywiście kosztem innych sektorów: w roku 1967 Portugalia była najbiedniejszym krajem Europy Zachodniej (420$ PKB per capita) i miała najwyższy odsetek analfabetyzmu.
  4. Po samobójstwie Hitlera Salazar wprowadził trzydniową żałobę narodową w Portugalii. Był to jedyny kraj, który zdecydował się na taki krok, co wywołało międzynarodowy skandal (nawet III Rzesza, rządzona jeszcze przez nazistowski rząd kanclerza Dönitza, nie wprowadziła żałoby narodowej po Hitlerze).
  5. Nie oznacza to jednak, że Salazar był nazistą (choć niektórzy historycy i politolodzy klasyfikują dyktaturę Salazara jako faszystowską). Podczas II wojny światowej Portugalia Salazara zachowała neutralność, nie prześladowano Żydów (a wręcz przeciwnie: pomagano im wyjechać do innych państw, głównie USA).
  6. Na przełomie lat 1967 i 1968 Salazar był zamieszany w tuszowanie afery pedofilskiej, która wybuchła na najwyższych szczeblach władzy.
  7. Był kawalerem, opinii publicznej przedstawiał się jako „człowiek oddany w całości narodowi”, którego nie interesują tak przyziemne sprawy jak małżeństwo. W rzeczywistości Salazar miał kilka pomniejszych romansów, ale żaden z nich nie był długi ani poważny.
  8. Salazar nigdy nie dowiedział się, że został odwołany ze stanowiska premiera Portugalii. Jak to możliwe? Otóż 27 września 1968 roku powołano rząd Marcela Caetano (było to konieczne, gdyż niecałe 2 tygodnie wcześniej Salazar doznał udaru i zapadł w śpiączkę). Ku zaskoczeniu wszystkich, stan zdrowia Salazara poprawił się i były już premier opuścił szpital. Lekarze uzgodnili jednak, iż dyktator mógłby nie przeżyć informacji, że nie jest już szefem rządu – doszło zatem do kuriozalnej sytuacji, w której Salazar przez 22 miesiące (do śmierci w lipcu 1970) był przekonany, że jest nadal premierem Portugalii – przemawiał jako premier, wykonywał wszystkie czynności zarezerwowane dla tego stanowiska itd.
  9. Za rządów Salazara wprowadzono oficjalny „zestaw obowiązkowy” w szkołach – na ścianie musiał wisieć portret dyktatora, krucyfiks, oraz portret aktualnego prezydenta (przez całą dyktaturę Salazara było ich trzech, w roku 1951 przez kilka miesięcy sam Salazar pełnił obowiązki prezydenta)
  10. Fani Harry’ego Pottera z pewnością kojarzą postać Salazara Slytherina. Zbieżność imienia z nazwiskiem portugalskiego dyktatora nie jest przypadkowa – J.K. Rowling mieszkała przez jakiś czas w Portugalii, a w jednym z wywiadów można przeczytać, że zainspirowała się nazwiskiem autokraty, by stworzyć postać jednego z założycieli Hogwartu.
Tradycyjnie prośba o pioruny, komentarze i obserwowanie tagu. ( ͡° ͜ʖ ͡°) Dziękuję też za miły odzew!
#dyktatorzy #historia #ciekawostkihistoryczne #ciekawostki
a7ec6024-a915-42e3-8e68-cbf3dfb67937
Piąty odcinek serii #dyktatorzy gotowy ( ͡° ͜ʖ ͡°). Po Geniuszu Karpat przyszła kolej na raczej mało znanego dyktatora Mongolii: Jumdżaagijna Cedenbala. Zapraszam do lektury!
KTO: Jumdżaagijn Cedenbal (również: Cedenbał)
GDZIE: Mongolia
KIEDY: 1952-1984 (formalnie od 1940)
  1. Ur. 1916 w Ajmaku uwskim, zm. 1991 w Moskwie
  2. Cedenbal rządził formalnie od 1940, gdy został liderem partii rządzącej, ale de facto jego władza skonsolidowała się po śmierci marszałka Czojbalsana w roku 1952. Gdyby jednak uznać, że zaliczamy do jego dyktatury również okres, gdy musiał dzielić się swoją władzą, to wówczas Cedenbal – a nie Hodża (jak pisałem w trzecim odcinku) – byłby najdłużej sprawującym władzę komunistycznym dyktatorem: aż 44 lata.
  3. W sumie to był pantoflarzem. Jego żona – Rosjanka Anastazja Filatowa – uznawana była za faktycznie sprawującą władzę w Mondolskiej Republice Ludowej. Z pewnością należała do najbardziej wpływowych postaci ówczesnej mongolskiej polityki.
  4. Cedenbal uznawany jest za jednego z najbardziej umiarkowanych polityków Bloku Wschodniego. Oczywiście w Mongolii był kult jego jednostki, ale nie tak wyraźny, jak w przypadku np. Hodży czy Ceausescu. Czystki polityczne Cedenbala były „miękkie” – nie dochodziło do egzekucji, ale do pozbawiania stanowisk. Nie oznacza to oczywiście, że dyktator był bez skazy - o nie, autorytaryzm w Mongolii był, tylko nie aż tak rozbuchany.
  5. Cedenbal usilnie starał się, żeby Mongolia została inkorporowana przez ZSRR. Wedle różnych źródeł prosił o to od pięciu do ośmiu razy, przy różnych okazjach, jednak za każdym razem Sowieci nie zgadzali się na jego propozycję. Jedynym innym przywódcą bloku wschodniego o podobnych aspiracjach był Todor Żiwkow. W źródłach można odnaleźć też informację, że pod koniec życia zmienił swoje stanowisko i opowiadał się za suwerennością.
  6. Jedną z ambicji Cedenbala była likwidacja zjawiska nomadyzmu, które w ówczesnej Mongolii było dość powszechne. Udało się to dzięki szeroko zakrojonej akcji urbanizacji kraju. Co ciekawe – sam Cedenbal pochodził z rodziny nomadów.
  7. Podobnie jak Breżniew, Cedenbal uwielbiał ordery i odznaczenia. W pewnym sensie można go uznać za rekordzistę, przynajmniej, jeśli chodzi o Mongolię. Najwyższe odznaczenie państwowe – Order Suche Batora – zostało przyznane Cedenbalowi nie raz, nie dwa, nie trzy, ale aż sześć (!) razy.
  8. To właśnie Cedenbal jest odpowiedzialny za wprowadzenie cyrylicy jako alfabetu służącego do zapisu języka mongolskiego. Wcześniej posługiwano się tradycyjnym pismem pionowym. Zmiana nastąpiła na początku lat 40, gdy Cedenbal jeszcze nie sprawował władzy samodzielnie.
  9. W konflikcie radziecko-chińskim opowiedział się po stronie ZSRR. Na początku lat 60 podpisał rozporządzenie, zgodnie z którym wszyscy obywatele Chin musieli zostać wydaleni z Mongolii.
  10. Dziś postać Cedenbala jest oceniana przez Mongołów raczej pozytywnie. W Ułan Bator stoi pomnik Cedenbala (postawiony w roku 2000), istnieje Plac Cedenbala oraz Akademia Cedenbala. W 2019 powstał też film biograficzny o dyktatorze.
Jak zwykle zapraszam do obserwowania tagu, komentowania, piorunowania. Z góry dziękuję! ( ͡° ͜ʖ ͡°)
#dyktatorzy #historia #ciekawostki #ciekawostkihistoryczne
f79f5455-a35e-40a2-aaf7-37ab6b27ec26
jarezz

@Wariner no to dawaj dawaj z tymi lekturami obowiązkowymi. Których liderów teraz masz w planach prześwietlać?

Rozkmin

@Horkheimer Z jakiego powodu ZSRR nie chciał inkorporować Mongolii ?

Horkheimer

@Rozkmin Z bardzo prostego ( ͡° ͜ʖ ͡°) Spójrz na mapę - Mongolia stanowi rodzaj bufora między Chinami a dzisiejszą Rosją. Gdyby ZSRR inkorporowało Mongolię, to łączna długość granicy z Chinami wynosiłaby prawie 9 tysięcy kilometrów. A trzeba pamiętać, że w latach 60 Chiny ogłosiły ZSRR "Wrogiem nr 1" i na ówczesnej granicy radziecko-chińskiej zaczęło się rozstawianie wojsk - nie było sensu rozszerzać tego ryzyka.

Zaloguj się aby komentować

Czwarty odcinek serii #dyktatorzy. Zgodnie z sugestią jednego z Czytelników, bohaterem dzisiejszego odcinka będzie Najukochańszy Syn Narodu Rumuńskiego, czyli sir Nicolae Ceaușescu ( ͡° ͜ʖ ͡°)
KTO: Nicolae Ceaușescu
GDZIE: Rumunia
KIEDY: 1965-1989
  1. Ur. 1918 w Scornicești, zm. 1989 w Târgoviște (kara śmierci).
  2. Jego dyktatura miała dwa oblicza: „dobre-zewnętrzne” oraz „złe-wewnętrzne”. Na arenie międzynarodowej Rumunia uchodziła bowiem za państwo antysowieckie (w 1968 Ceaușescu potępił inwazję na Czechosłowację), dyktator odwiedzał USA, Francję, Wielką Brytanię, Anglię, przyjął też u siebie prezydenta USA Nixona.
  3. W 1978 roku otrzymał tytuł szlachecki od królowej Elżbiety II – sir Ceaușescu, jak to brzmi ( ͡° ͜ʖ ͡°)
  4. Używał oficjalnego tytułu Conducător (rum. Przywódca), nazywano go również Geniuszem Karpat, Wielkim Sternikiem, Najukochańszym Synem Narodu Rumuńskiego, Wielkim Wodzem, Synem Słońca, Demiurgiem a nawet Świeckim Bogiem (dwa ostatnie określenia pojawiajją się u rumuńskiego pisarza Corneliu Tudora).
  5. Był jednym z niewielu komunistycznych dyktatorów, którzy byli jednocześnie twardymi nacjonalistami.
  6. W latach 80 rozkazał budowę Pałacu Ludu – jest to jeden z największych budynków na świecie, a największy w Europie. Liczy on 65 tysięcy metrów kwadratowych, z czego aż 40% jego objętości znajduje się pod ziemią. 3 mld euro wartości, 86 m wysokości, 1100 sal, 12 kondygnacji naziemnych i 8 podziemnych. Dziś jest to siedziba rumuńskiego parlamentu. Co ciekawe - każdy element wykorzystany przy budowie Pałacu jest rumuński, nie korzystano z żadnych materiałów importowanych.
  7. Istnieje plotka, jakoby Ceaușescu miał homoseksualny epizod podczas pobytu w więzieniu w latach 30.
  8. Jaki Ceaușescu był prywatnie? Lubił grać w szachy, bilard i siatkówkę. Uwielbiał Kojaka i ogólnie kino amerykańskie. Był pedantem (od początku lat 70 nosił niemalże „jednorazowe” ubrania – codziennie zmieniał odzież, garnitury, krawaty, z których nie korzystał ponownie). Używał żelu pod prysznic Badedas i golił się maszynkami Gilette.
  9. Po śmierci Ceaușescu popularne stało się stwierdzenie, jakoby dyktator posiadał tajne konta za granicą, gdzie miał deponować ogromne kwoty pieniędzy. Jest to jednak mit – do dziś nie ustalono, gdzie i w jaki sposób Ceaușescu miałby dysponować takimi kontami, zaś w 2008 roku komisja śledcza rumuńskiego parlamentu przedstawiła sprawozdanie, z którego wynika, że Ceaușescu takich kont w ogóle nie posiadał.
  10. W 1999 roku w sondażu opinii publicznej zapytano Rumunów, kto w XX wieku wyrządził ich krajowi najwięcej zła. Pierwsze miejsce zajął Nicolae Ceaușescu. W tym samym sondażu zapytano ich także, kto uczynił dla Rumunii najwięcej dobra. Pierwsze miejsce zajął Nicolae Ceaușescu. W październiku 2012 roku dziennik „Adevărul” chciał się dowiedzieć od czytelników, kto był najwybitniejszym rumuńskim politykiem w ciągu ostatnich osiemdziesięciu pięciu lat. Wygrał ...Nicolae Ceaușescu.
Tradycyjnie zapraszam do komentowania, piorunowania i obserwowania tagu #dyktatorzy
#ciekawostki #historia #ciekawostkihistoryczne
aaf969b9-cf29-4a55-bef4-7abb8efa24ac
Iomi_Ricordo

Bardzo ładnie, chociaż przydałoby się coś o Securitate. Dawaj Hoxhę tera.

Horkheimer

@Iomi_Ricordo Hodża był poprzednio, przejrzyj tag ( ͡° ͜ʖ ͡°)

Iomi_Ricordo

@Horkheimer A fucktycznie. Mocno zacząłeś:) Zrobić w Europie z kraju polityczną Koreę Północną to nie lada wyczyn

Zaloguj się aby komentować

Kolejny, trzeci odcinek serii #dyktatorzy (postanowiłem zmienić społeczność z "Historia" na "Ciekawostki", bo w zasadzie seria polega na podawaniu 10 ciekawostek na temat danego dyktatora...). Tym razem jedna z najmroczniejszych postaci XX wieku - Enver Hodża.
KTO: Enver Hodża (Hoxha)
GDZIE: Albania
KIEDY: 1944-1985
  1. Ur. 1908 w Gjirokastёrze, zm. 1985 w Tiranie.
  2. Uważa się, że był najbardziej inteligentnym z komunistycznych dyktatorów. Znał świetnie język francuski, potrafił mówić także po turecku, serbsku, rosyjsku, włosku i angielsku. Studiował w Montpellier we Francji oraz w Paryżu (na Sorbonie), choć studiów nie ukończył. Jego prywatna biblioteka liczyła 22 tysiące książek w różnych językach.
  3. Hodża nie tylko wiele czytał, ale też wiele pisał. Wydanie jego „Dzieł zebranych” liczy siedemdziesiąt (!) opasłych tomiszczy. Do tego należy dodać 13 tomów osobistego dziennika.
  4. Był najdłużej sprawującym władzę dyktatorem komunistycznym – aż 41 lat.
  5. Był też bodaj najbardziej odizolowanym przywódcą bloku komunistycznego. Nie chodzi nawet o to, że praktycznie nigdzie nie wyjeżdżał, a wizyty dyplomatyczne w Albanii należały do rzadkości. W 1961 roku Albania opuściła nieformalnie RWPG, w 1968 wystąpiła formalnie z Układu Warszawskiego (de facto nastąpiło to już w 1960). Hodża zerwał stosunki z ZSRR, zbliżając się do maoistycznych Chin, ale w latach 70 nastąpił też rozkład albańsko-chiński.
  6. Uznaje się, że Hodża był ostatnim konsekwentnym stalinistą. W Albanii nigdy nie nastąpiła „odwilż”, dyktator utrzymywał twardy terror aż do śmierci w połowie lat 80.
  7. Hodża panicznie bał się wojny atomowej z Zachodem. Za jego rządów w Albanii wybudowano ponad 750 tysięcy (!) bunkrów, czyli 5,7 bunkra na kilometr kwadratowy. Dla skali warto zauważyć, że w chwili śmierci Hodży Albania miała 2,9 miliona mieszkańców.
  8. Istnieje hipoteza, że Jugosłowianie planowali zamach na Hodżę w latach siedemdziesiątych. Próbowali przekonać ówczesnego premiera Mehmeta Shohu, aby ten otruł dyktatora – premier miał jednak stchórzyć (w 1981 roku popełnił samobójstwo, niektórzy sądzą, że obawiał się represji na rodzinie, gdyby Hodża dowiedział się o planowanym zamachu).
  9. Wprowadził oficjalny zakaz jakiejkolwiek religii. Za rządów Hodży wszystkie kościoły i związki wyznaniowe zostały zdelegalizowane, za praktykowanie religii groziło długoletnie więzienie a nawet śmierć.
  10. Według statystyk z 2016 roku 45% Albańczyków pozytywnie ocenia Envera Hodżę, a 42% ma negatywną opinię.
Jak zwykle zapraszam do piorunowania, komentowania i obserwowania tagu #dyktatorzy (znajdują się tam dwa poprzednie odcinki o słowackim Jozefie Tiso i łotewskim Karlisie Ulmanisie).
cd2e24f1-fe1e-4b47-92db-abf2c44ff946
MurrayRothbard

@Horkheimer czekam ( ͡° ͜ʖ ͡°)

0d864eed-e248-41c8-bc9f-ce2f95e2c7ad
5f4f6e57-673c-4fa0-912d-10f745a27756
Fighter_forGlory

@Horkheimer słuszna decyzja z delegalizacja religii

Lonesome_road

@Horkheimer takie Patsa czy Smetone chciałbym zobaczyć najbardziej skoro był już Ulmanis

Zaloguj się aby komentować

W drugim odcinku serii #dyktatorzy (przypomnę: 10 faktów na temat mniej znanych, a mimo to ciekawych autorytarnych głów państw) ktoś, o kim raczej nie słyszeliście na lekcjach historii. Karlis Ulmanis, przedwojenny dyktator Łotwy. Zapraszam do lektury!
KTO: Karlis Ulmanis (wł. Kārlis Augusts Vilhelms Ulmanis)
GDZIE: Łotwa
KIEDY: 1934-1940
  1. Ur. 1877 w Bērze, zm. 1942 w sowieckim łagrze na terenie dzisiejszego Turkmenistanu.
  2. Zanim został dyktatorem Łotwy, pełnił funkcję premiera. I to aż czterokrotnie: w 1918, w 1919-21, w 1925-26 oraz w 1931-32. Gdy już przejął władzę (w wyniku zamachu stanu) i został prezydentem Łotwy, postanowił popremierować po raz piąty.
  3. Niemcy mieli swojego Führera, Włosi swojego Duce, sowieci Wożdża. Łotewski dyktator nie chciał być gorszy - od chwili przejęcia władzy tytułował się jako Vadonis, czyli właśnie "wódz". W 1937 roku Vadonis świętował swoje 60 urodziny, było to potężne święto państwowe na niespotykaną dotychczas skalę.
  4. Był kawalerem, a mimo to Łotwa za czasów Ulmanisa miała pierwszą damę. Za takową uchodziła Emilija Benjamina, szalenie popularna łotewska businesswoman, prywatnie przyjaciółka Vadonisa.
  5. Jego pasją było rolnictwo. Był w tym naprawdę dobry - studiował agronomię w Niemczech, potem wyjechał na dalsze studia do Stanów Zjednoczonych. Czym interesował się najbardziej? Co ciekawe, wcale nie uprawą zimnioków ( ͡° ͜ʖ ͡°) Przyszły dyktator był specjalistą od hodowli bydła.
  6. Ulmanis był (i jest do dzisiaj) chwalony za stosunkowo dobrą politykę gospodarczą. Za jego czasów Łotwa rozwinęła się znacząco. Co ważne - była jednym z nielicznych krajów, które przeszły raczej suchą stopą po Wielkim Kryzysie.
  7. Mimo, iż Ulmanis stał się przedmiotem kultu jednostki, to o jego życiu prywatnym wiedziano bardzo mało. Niektórzy spekulowali, że Vadonis jest homoseksualistą - rzekomo miał intymne relacje z dwójką swoich zaufanych pracowników (do dziś plotki te nie zostały definitywnie potwierdzone ani obalone).
  8. W 1940 roku Ulmanis otrzymał ultimatum od Stalina, które to ultimatum dotyczyło powołania rządu proradzieckiego. Vadonis zgodził się, powołując rząd Augustsa Kirhensteinsa, ale nie ustąpił ze stanowiska prezydenta. Tym samym wydał na siebie wyrok. Próbował zwiać do Szwajcarii, ale bezskutecznie - został aresztowany przez NKWD i wtrącony do łagru, gdzie zmarł we wrześniu 1942.
  9. Wnuk jego brata - Guntis Ulmanis - był prezydentem Łotwy w latach 1993-1999.
  10. Do dziś postać Ulmanisa budzi na Łotwie kontrowersje. Wielu Łotyszy uważa go za bohatera, postać tragiczną. Podkreśla się jego dokonania, jeśli chodzi o gospodarkę i rozwój kraju (elektryfikacja, spadek analfabetyzmu itp.). W niektórych łotewskich miastach można odnaleźć ulice Ulmanisa a nawet jego pomniki. Z drugiej strony nie można zapominać o jego twardej ręce, ograniczeniu swobód obywatelskich, cenzurze.
Jak zwykle zapraszam do piorunowania, komentowania i obserwowania tagu. Pozdrawiam!
cbd0f69e-e460-4d2c-91ff-77cf40cb8034
Seneka_Sredni

@Horkheimer Super post! Niby człowiek wie co nieco o 2WŚ, ale kraje bałtyckie zawsze umykały

tomek-krzysiu

@Horkheimer Ad5. "Czym interesował się najbardziej? Co ciekawe, wcale nie uprawą zimnioków ( ͡° ͜ʖ ͡°) Przyszły dyktator był specjalistą od hodowli bydła." - nie bardzo rozumiem dlaczego skoro był rolnikiem to miał uprawiać ziemniaki? Przecież rolnictwo to uprawa roślin oraz hodowla zwierząt. Chyba, że wstawka o ziemniakach dotyczy lokalnej specjalizacji Łotwy w owym czasie. To w sumie rozwijając ten wątek o hodowli bydła może wiadomo jakie osiągnięcia Łotwa miała w tej dziedziny za jego "panowania"?

Horkheimer

@tomek-krzysiu Wstawka o zimniokach dotyczy tych żartów, lata temu dość popularnych, na temat łotewskich chłopów, zimnioków i halucynacji z niedożywienia ( ͡° ͜ʖ ͡°) A tak na poważnie: pytanie dość szczegółowe, więc trudno było mi znaleźć konkretne statystyki, ale za to odnalazłem informację, że przed Ulmanisem rolnictwo łotewskie borykało się właśnie z niedoborami bydła. Ulmanis wprowadził szeroko zakrojone programy socjalne dla rolników, rząd dotował też "produkcję" bydła. Przemysł mleczarski był stopniowo nacjonalizowany, ale - o dziwo - raczej z sukcesem (rolnictwo stało się wydajne). Prywaciarze byli też zmuszeni do wstąpienia do Centralnego Związku Producentów Mleka, które miało monopol na eksport mięsa i mleka krowiego. Wybacz, że tak nieco chaotycznie, ale opierałem się na źródłach łotewskich tłumaczonych przez Google Translate. ( ͡° ͜ʖ ͡°)

Zaloguj się aby komentować

Rozpoczynam serię #dyktatorzy
Będę w niej umieszczał po 10 ciekawostek (z czego pierwsza będzie miała charakter stricte biograficzny) na temat autorytarnych władców różnych państw świata z różnych epok. Uspokajam: na początek chciałbym się zająć postaciami nieco mniej znanymi, nie zaczynać sztampowo od Hitlera i Stalina.
Zaczniemy więc od Józefa (Jozefa) Tiso.
KTO: Jozef Tiso
GDZIE: Słowacja (I Republika Słowacka)
KIEDY: 1939-1945
  1. Ur. 1888 w Veľkiej Bytčy (Wielkiej Bytczy, dziś po prostu "Bytcza"), zm. (kara śmierci) w 1947 w Bratysławie.
  2. Tiso był czynnym katolickim księdzem - nigdy nie suspendowanym, a tym bardziej ekskomunikowanym. To jeden z nielicznych przykładów, gdy głową państwa (prezydentem) była osoba duchowna.
  3. Mimo że dorosły Tiso reprezentował silny słowacki nacjonalizm, to w młodości był "madziaronem", a więc poplecznikiem węgierskiego panowania na Słowacji, będącej wówczas integralną częścią Węgier. Jego znajomi z młodości wspominali, że rozmawiał po węgiersku nawet z rodowitymi Słowakami. Sam podpisywał się z węgierska jako "Tiszó József". Były to jednak poglądy nastolatka - Tiso szybko "nawrócił się" na słowacyzm.
  4. W latach 1927-1929 Tiso pełnił funkcję ...ministra zdrowia Czechosłowacji (w rządzie Antonína Švehli). Prowadził ministerstwo raczej dobrze, ceniono go za aktywność i dużo inicjatyw.
  5. Potrafił grać na organach. Akompaniował do celebrowanej przez siebie mszy dziękczynnej w roku 1944 (dziękczynnej po upadku Słowackiego Powstania Narodowego, którego celem było obalenie władzy klerofaszystów).
  6. Wbrew powszechnym opiniom, Tiso nie był "stuprocentowym" faszystą. Za faszyzację Słowacji odpowiadali w większej części premier Vojtech Tuka oraz minister spraw węwnętrznych Alexander Mach. Sam Tiso wyznawał poglądy "ludackie", zbliżone do agraryzmu. Z pewnością miał większy dystans do nazizmu i osoby Hitlera niż jego wspomniani wcześniej współpracownicy.
  7. W 1941, podczas wizyty Tisy w Kijowie, doszło do prawdopodobnego zamachu na prezydenta. Prawdopodobnego, gdyż nigdy nie ustalono z całkowitą pewnością, że Tiso miał być ofiarą wybuchu klasztoru, który odwiedził. Faktem jest, że eksplozja Ławry Peczerskiej (nazwa tegoż klasztoru) nastąpiła 20 minut po wizycie księdza prezydenta.
  8. Zanim Tiso został prezydentem quasi-niepodległej (niepodległej de iure, de facto zależnej od III Rzeszy) Słowacji, całkiem poważnie rozważał utworzenie federacji z II RP.
  9. W 1944 na stanowisko premiera powołał swojego kuzyna, Stefana Tiso. Nepotyzm nie popłacił - młodszy Tiso był bardziej nieudolnym premierem niż jego poprzednik, Vojtech Tuka.
  10. Dziś na Słowacji osoba Jozefa Tisy jest przedmiotem wielu kontrowersji. Niektórzy Słowacy widzą w nim postać tragiczną, z pewnością nie zbrodniarza wojennego. W jednej z miejscowości istnieje nawet ulica Jozefa Tisy. Obecna w słowackim parlamencie Ludowa Partia "Nasza Słowacja" nie ukrywa, że jest ideologiczną krewniaczką HSL'S, czyli przedwojennej partii tisowskiej. Prasa przyłapała kiedyś kilkoro polityków tej (współczesnej) partii, gdy ci spotkali się przy grobie Tisy na bratysławskim Cmentarzu Martinskim.
8cc3fe75-bb08-40e2-80b5-9a468e688ed3
Helio09.

A nie było tak że wysyłał Żydów do komór gazowych za co niemcy kazali sobie płacić za "usługę"?

wesolyhalibut

@Helio09. Owszem, 500 marek za jednego.

Zaloguj się aby komentować

Poprzednia