KTO: Karlis Ulmanis (wł. Kārlis Augusts Vilhelms Ulmanis)
GDZIE: Łotwa
KIEDY: 1934-1940
-
Ur. 1877 w Bērze, zm. 1942 w sowieckim łagrze na terenie dzisiejszego Turkmenistanu.
-
Zanim został dyktatorem Łotwy, pełnił funkcję premiera. I to aż czterokrotnie: w 1918, w 1919-21, w 1925-26 oraz w 1931-32. Gdy już przejął władzę (w wyniku zamachu stanu) i został prezydentem Łotwy, postanowił popremierować po raz piąty.
-
Niemcy mieli swojego Führera, Włosi swojego Duce, sowieci Wożdża. Łotewski dyktator nie chciał być gorszy - od chwili przejęcia władzy tytułował się jako Vadonis, czyli właśnie "wódz". W 1937 roku Vadonis świętował swoje 60 urodziny, było to potężne święto państwowe na niespotykaną dotychczas skalę.
-
Był kawalerem, a mimo to Łotwa za czasów Ulmanisa miała pierwszą damę. Za takową uchodziła Emilija Benjamina, szalenie popularna łotewska businesswoman, prywatnie przyjaciółka Vadonisa.
-
Jego pasją było rolnictwo. Był w tym naprawdę dobry - studiował agronomię w Niemczech, potem wyjechał na dalsze studia do Stanów Zjednoczonych. Czym interesował się najbardziej? Co ciekawe, wcale nie uprawą zimnioków ( ͡° ͜ʖ ͡°) Przyszły dyktator był specjalistą od hodowli bydła.
-
Ulmanis był (i jest do dzisiaj) chwalony za stosunkowo dobrą politykę gospodarczą. Za jego czasów Łotwa rozwinęła się znacząco. Co ważne - była jednym z nielicznych krajów, które przeszły raczej suchą stopą po Wielkim Kryzysie.
-
Mimo, iż Ulmanis stał się przedmiotem kultu jednostki, to o jego życiu prywatnym wiedziano bardzo mało. Niektórzy spekulowali, że Vadonis jest homoseksualistą - rzekomo miał intymne relacje z dwójką swoich zaufanych pracowników (do dziś plotki te nie zostały definitywnie potwierdzone ani obalone).
-
W 1940 roku Ulmanis otrzymał ultimatum od Stalina, które to ultimatum dotyczyło powołania rządu proradzieckiego. Vadonis zgodził się, powołując rząd Augustsa Kirhensteinsa, ale nie ustąpił ze stanowiska prezydenta. Tym samym wydał na siebie wyrok. Próbował zwiać do Szwajcarii, ale bezskutecznie - został aresztowany przez NKWD i wtrącony do łagru, gdzie zmarł we wrześniu 1942.
-
Wnuk jego brata - Guntis Ulmanis - był prezydentem Łotwy w latach 1993-1999.
-
Do dziś postać Ulmanisa budzi na Łotwie kontrowersje. Wielu Łotyszy uważa go za bohatera, postać tragiczną. Podkreśla się jego dokonania, jeśli chodzi o gospodarkę i rozwój kraju (elektryfikacja, spadek analfabetyzmu itp.). W niektórych łotewskich miastach można odnaleźć ulice Ulmanisa a nawet jego pomniki. Z drugiej strony nie można zapominać o jego twardej ręce, ograniczeniu swobód obywatelskich, cenzurze.
@Horkheimer plusik, aż przez chwilę miałem takiego laga w mózgu, że takie małe kraiki typu Łotwa czy inna Estonia też mają jakąś tam historię xD
@Fighter_forGlory Jeśli chodzi o Estonię, to ona również miała swojego dyktatora przed wojną. Konstantin Päts - o nim też będzie kiedyś odcinek. ( ͡° ͜ʖ ͡°)
@Horkheimer Super post! Niby człowiek wie co nieco o 2WŚ, ale kraje bałtyckie zawsze umykały
@Horkheimer Ad5. "Czym interesował się najbardziej? Co ciekawe, wcale nie uprawą zimnioków ( ͡° ͜ʖ ͡°) Przyszły dyktator był specjalistą od hodowli bydła." - nie bardzo rozumiem dlaczego skoro był rolnikiem to miał uprawiać ziemniaki? Przecież rolnictwo to uprawa roślin oraz hodowla zwierząt. Chyba, że wstawka o ziemniakach dotyczy lokalnej specjalizacji Łotwy w owym czasie. To w sumie rozwijając ten wątek o hodowli bydła może wiadomo jakie osiągnięcia Łotwa miała w tej dziedziny za jego "panowania"?
@tomek-krzysiu Wstawka o zimniokach dotyczy tych żartów, lata temu dość popularnych, na temat łotewskich chłopów, zimnioków i halucynacji z niedożywienia ( ͡° ͜ʖ ͡°) A tak na poważnie: pytanie dość szczegółowe, więc trudno było mi znaleźć konkretne statystyki, ale za to odnalazłem informację, że przed Ulmanisem rolnictwo łotewskie borykało się właśnie z niedoborami bydła. Ulmanis wprowadził szeroko zakrojone programy socjalne dla rolników, rząd dotował też "produkcję" bydła. Przemysł mleczarski był stopniowo nacjonalizowany, ale - o dziwo - raczej z sukcesem (rolnictwo stało się wydajne). Prywaciarze byli też zmuszeni do wstąpienia do Centralnego Związku Producentów Mleka, które miało monopol na eksport mięsa i mleka krowiego. Wybacz, że tak nieco chaotycznie, ale opierałem się na źródłach łotewskich tłumaczonych przez Google Translate. ( ͡° ͜ʖ ͡°)
Nie mogę znaleźć pierwszego wpisu z tej serii @Horkheimer, masz gdzieś te informacje jeszcze?
@obajtektostarakurwa Hello! Rzeczywiście jest jakiś problem - na tagu też nie widzę tego wpisu... Spróbuj z tego linka: https://www.hejto.pl/wpis/rozpoczynam-serie-dyktatorzy-bede-w-niej-umieszczal-po-10-ciekawostek-z-czego-pi
@Horkheimer śliczne dzięki, z tego działa i przeczytane
Zaloguj się aby komentować