Starożytny Rzym

:scissors:🪮:person_with_blond_hair:

Janet Stephens (z domu Scott) jest amerykańską fryzjerką i amatorską archeolog fryzur, która bada historyczne fryzury, dążąc do udowodnienia, że nie były one osiągane za pomocą peruk, jak powszechnie się uważa, lecz poprzez układanie własnych włosów danej osoby.

Zainteresowała się starożytnymi stylami fryzur w 2001 roku, kiedy odwiedziła Walters Art Museum w Baltimore i zobaczyła niektóre posągi z greckich i rzymskich kolekcji, które obejmowały popiersia, które można było oglądać z każdej strony. Stephens powiedziała:

„Nigdy wcześniej nie widziałam tyłu rzymskiego posągu – zazwyczaj są umieszczone wysoko na półkach/podestach, z tyłem ciasno przylegającym do ściany. Gdy okrążyłam portrety, zobaczyłam logikę tych fryzur i postanowiłam wypróbować je w domu.”

W swoich badaniach odkryła, że naukowcy głównie uważali, że skomplikowane starożytne fryzury, przedstawiane na ówczesnych dziełach sztuki, były perukami. Na podstawie swoich obserwacji, Stephens postanowiła przeprowadzić własne badania. W 2005 roku, studiując tłumaczenia rzymskiej literatury, zdała sobie sprawę, że łaciński termin "acus", który ma kilka znaczeń, w tym „jednopunktowa szpilka do włosów” lub „igła i nić”, był konsekwentnie błędnie tłumaczony jako „jednopunktowa szpilka do włosów” w kontekście starożytnego rzymskiego fryzjerstwa. Jednopunktowe szpilki nie mogły utrzymać skomplikowanych fryzur starożytnego Rzymu, ale igła i nić mogły. W 2008 roku Stephens opublikowała tę teorię w artykule „Ancient Roman Hairdressing: On (hair) pins and needles” w Journal of Roman Archaeology, Vol. 21.

W 2012 roku jej wideo „Julia Domna: Forensic Hairdressing” zostało zaprezentowane w Filadelfii na dorocznym spotkaniu Archaeological Institute of America. W 2013 roku jako pierwsza odtworzyła fryzurę rzymskich westalek na współczesnej osobie.

https://en.wikipedia.org/wiki/Janet_Stephens

#starozytnyrzym #fryzjerstwo #ciekawostkihistoryczne

Ciekawy fresk odkopano ostatnio w Pompejach. Przedstawia małego chłopca siedzącego na stosie świeżo zebranych winogron. Widać na nim też pojedyncze owoce granatu. Chłopiec jest ubrany w czerwony płaszcz z kapturem, znany Rzymianom jako paenula. U stóp chłopca, w lewym dolnym rogu fresku siedzi uroczy kundelek, zapewne wierny towarzysz zabaw. Badacze włoscy zinterpretowali malowidło jako portret członka rodziny zamieszkującej domus, być może zmarłego syna właścicieli.
Fresk znajdował się w niebadanych dotąd pomieszczeniach pompejańskiego Domu Malarzy Przy Pracy (włos. Casa Dei Pittori Al Lavoro). Był to jeden z najwcześniej badanych i dokumentowanych pompejańskich domus, pierwszych odkryć dokonano tam bowiem jeszcze w XVIII wieku.
Nazwa domu została ukuta od niedokończonych fresków, znajdujących się w jednym z pomieszczeń. Na podłodze odkryto pędzle i naczynia na farbę, erupcja wulkanu zapewne zastała rzemieślników przy pracy. W domu nie odnaleziono ich ciał, zapewne zdołali uciec bądź zginęli na ulicach lub po opuszczeniu miasta.

P.S. potężna dziura w ścianie, która zionie z drugiego zdjęcia jest pozostałością po pierwszych "badaczach" którzy drążyli takie tunele w miękkim tufie, w poszukiwaniu cennych artefaktów, w postaci biżuterii, rzeźb itp.

Wpis na podstawie materiałów prasowych i socjali Parco Archeologico di Pompeii. Stamtąd też pochodzą zdjęcia.

#starozytnyrzym #historia #sztuka #pompeje #rzym #archeologia

:classical_building::stadium::crossed_swords:

#starozytnyrzym #rzym #gladiator #ridleyscott

Źródło: https://www.tiktok.com/@deadboydetective/video/7372580896882380074

Dzisiaj lampka która ostatnio wpadła mi w oko w trakcie przeglądania internetowej otchłani. Ciekawe przedstawienie końcówki gladiatorskiego pojedynku. Retiarius, przegrany, klęczy przed zwycięskim secutorem. Wyciągnął w teatralnym geście obie dłonie, jego przeciwnik zadaje mu zapewne ostateczny cios. Pojedynek musiał być z tych do końca nierozstrzygniętych- o czym może świadczyć sieć zarzucona na plecy secutora. Obaj zawodnicy stracili też bądź odrzucili swoją broń.

Retiarius czyli sieciarz był typem lekkozbrojnego gladiatora walczącego przy pomocy trójzębu i sieci właśnie. Secutor czyli podążający lub ścigający był z kolei gladiatorem ciężkozbrojnym. Ci dwaj zawodnicy często walczyli w parach, na zasadzie przyciągającego się przeciwieństwa; zamaskowany, opancerzony wojownik, z tarczą i mieczem, dążący do walki w zwarciu kontra walczący z odsłoniętą twarzą i torsem, szybki i zwinny, próbujący wyzyskać sieć i przewagę zasięgu broni drzewcowej sieciarz.

Lampka pochodzi z prywatnej kolekcji, po stylu można datować ją na I-II w. n.e. Wrzucam też autentyczny hełm secutora odnaleziony w Pompejach.

Kolejne odkrycie z wykopalisk w Pompejach. Eleganckie triklinium z pomalowanymi na czarno ścianami, na których wyobrażono min. epizody z Wojny Trojańskiej czy mit o Ledzie i łabędziu. Oba motywy są popularne w sztuce rzymskiej, a tym samym często odnajdywane w Pompejach. Samo pomieszczenie ma 15 x 6 metrów i wychodziło na niezadaszony dziedziniec.

Tak znalezisko komentuje Gabriel Zuchtriegel, dyrektor pompejańskiego muzeum:
„Ściany pomalowano na czarno, żeby nie było widać dymu z lamp oliwnych. Ludzie spotykali się na kolację po zachodzie słońca; migoczące światło lamp sprawiało, że obrazy wydawały się poruszać, zwłaszcza po kilku kieliszkach dobrego kampańskiego wina.”

Ze wspomnianego dziedzińca można było wejść schodami na piętro domu. Łuki pod schodami stoją w wyraźnym kontraście z eleganckim wystrojem triklinium. "Zdobi" je bowiem graffiti z walczącymi gladiatorami oraz wielki, schematycznie przedstawiony falus.
Wpis i fotki na podstawie informacji prasowej Parco Archeologico di Pompeii.

Erupcja Wezuwiusza jesienią 79 r. n.e. zatrzymała w czasie Pompeje. Nie tylko splendor patrycjuszowskich willi, ogrom budynków publicznych i równą siatkę ulic. Także burdele, ciemne zaułki i codzienny znój setek zwykłych ludzi.
Ostatnie wykopaliska odsłoniły kolejny element tej społecznej pompejańskiej układanki. Erupcja przerwała remont w jednym z domów. W pomieszczeniach odkryto porzucone narzędzia, naczynia do mieszania zaprawy i stosy materiałów budowlanych. Na jednej ze ścian zachowały się ciągi liczb- zapewne techniczne zapiski budowlańców.

Na zdjęciu widzimy ułożone w równe rzędy dachówki, przygotowane do położenia. Zaraz za nimi stos cegieł z tufu. W komentarzach kolejne fotki.

Fot. Parco Archeologico di Pompeii

Sympatyczny gryzoń odnaleziony przez polską ekspedycję z UW, na terenie dawnego fortu rzymskiego w Novae (ob. Bułgaria).
Mysz trzymająca w łapkach skradziony bochenek bądź ziarno to częsty motyw w nieoficjalnej sztuce rzymskiej. Tutaj w formie srebrnego wisiorka.

Fot. Krzysztof Narloch

W perystylu tzw. Domu Kochanków w Pompejach znajdziemy niewielki fresk, na czerwonym tle przedstawiono dwie kaczki. Taka zwierzęca dekoracja nie była niczym niezwykłym w domach bogatych pompejanczyków. Na fresku ktoś wydrapał po łacinie:
Amantes ut apes vita(m) mellita(m) exigunt
„Zakochani i pszczoły wiodą słodkie życie”

Różnego rodzaju graffiti pompejańskie często doczekiwało się odpowiedzi, czasem dowcipnej lub ironicznej; pod napisem o zakochanych i pszczołach ktoś dopisał „chciałoby się” („velle”) a jeszcze niżej inna osoba wydrapała „zakochani, zakochani, leczcie się”(„amantes, amantes cureges” )

Na podstawie posta Parco Archeologico di Pompeii. Stamtąd też fotka.

#walentynki #pompeje #rzym #starozytnyrzym #historia #sztuka

W Aylesbury, w trakcie badań archeologicznych w latach 2009- 2016 odkryto szereg jaj kurzych, z których jedno udało się odzyskać w całości. Reszta, uszkodzona przy eksploracji wydzieliła, jak stwierdził jeden z badaczy "silny odór" Jajka były złożone w plecionym koszyku, który został zrzucony do wody.

Ekspedycja Uniwersytetu w Oksfordzie, która prowadziła badania dokonała teraz tomografii komputerowej zachowanego jajka i okazało się, że wciąż jest płynne i zawiera rozdzielone żółtko i białko. Dodać należy, że jajka pochodzą z III w n.e. i w chwili odnalezienia liczyły sobie bagatela 1700 lat.

Na zdjęciu piękne jajko, zdjęcie Uniwersytetu w Oksfordzie.

#archeologia #rzym #ciekawostkihistoryczne #starozytnyrzym

Zasada funkcjonowania zamka w imperium rzymskim
https://streamable.com/ll7j54

Źródło: https://www.tiktok.com/@flaviusstilicho/video/7314797203736890656

#zebatkiboners #starozytnyrzym

Fresk przedstawiający Marsa i Wenus, dom Marka Lukrecjusza Fronto z Pompejów.
Fot. Silvia Vacca

#starozytnyrzym #rzym #historia #archeologia #sztuka

#historia #monety #starozytnyrzym #rzym #archeologia

Po wydarzeniach Id Marca, stronnictwo republikańskie zaczęło bić monetę upamiętniającą zabójstwo Cezara. Na awersie wyobrażono samego Brutusa, natomiast rewers zdobiły dwa sztylety pugiones oraz czapka wyzwoleńca. Sztylety były wyraźnym odzwierciedleniem losu Cezara zabitego nimi* w Senacie, natomiast czapka wyzwoleńca symbolizowała uwolnienie od ucisku i tyranii tegoż. Moneta ta była srebrnym denarem, ale okazuje się, że wybito też małą serię w złocie; do czasów dzisiejszych przetrwały jedynie trzy (!) egzemplarze. Dzięki swej rzadkości moneta ta osiąga niebotyczne ceny na aukcjach: w 2020 sprzedano jedną za bagatela 2,7 mln funtów. Dzięki tej transakcji stała się monetą o najwyższej wartości rynkowej pochodzącą z Antyku. Zdjęcie do podziwiania.

*Swetoniusz pisze o metalowych rylcach z brązu, zw. stilus. Służyły one do pisania po woskowych tabliczkach i w rękach senatorów z pewnością budziłyby mniej podejrzeń od broni.

Wielu z Nas kojarzy rzymskie akwedukty, jako potężne, wsparte na łukach konstrukcje. Nie jest jednak powszechnie wiadome, że większość drogi woda pokonywała w nich pod ziemią.
Około czterdzieści lat temu popularną miejscówką do zabawy dla neapolitańskich dzieciaków było wzgórze Postilipo. System jaskiń i tuneli którym wzgórze było pocięte, wydawał się idealnym miejscem zabaw (ah, aż przypominają się własne harce na terenach postindustrialnych ). Te dzieci (teraz już dorośli i stateczni mieszkańcy) podzieli się swoimi wspomnieniami, czym zainteresowali badaczy z Cocceius Assosiaction, specjalizujących się w badaniach speleo-archeologicznych. Dzięki ich pracy okazało się, że tunele nie są naturalnymi jaskiniami ani współczesnymi konstrukcjami ale pozostałościami rzymskiego akweduktu Aqua Augusta.
Akwedukt powstał za czasów cezara Augusta, w ok 30- 20 r. p.n.e. System ten dostarczał wodę do licznych wilii położonych nad brzegami zatoki Neapolitańskiej, w czasach rzymskich (podobnie jak i dzisiaj) popularnego miejsca wypoczynku.
Badaczom udało się odkryć już ok. 650 metrów podziemnych tuneli, a prace wciąż trwają. Prowadzone są też badania mające na celu określenie ile wody przepływało przez akwedukt i jak duży obszar mógł on zaopatrywać.
Tekst na podstawie artykułu Live Science:
https://www.livescience.com/ancient-roman-aqueduct-discovered-naples

Figura Herkulesa wykonana w marmurze, odnaleziona została w pobliżu starożytnej Drogi Appijskiej- Via Appia.
Lwia skóra na głowie i maczuga, atrybuty Heraklesa pozwoliły badaczom na zidentyfikowanie postaci.
Odkrycia dokonano przypadkowo w trakcie prac przy wymianie kanalizacji.
Wpis na podstawie notatki Guardiana:
https://www.theguardian.com/world/2023/jan/27/ancient-statue-of-hercules-emerges-from-rome-sewerage-repairs

Odcisk psiej łapy sprzed dwóch tysięcy lat.
Fragment dachówki z psią łapką odnaleziono w dawnej Vindolandzie, jednym z rzymskich fortów wchodzących w skład umocnień Wału Hadriana. Rzymski psiak przebiegł po miękkich jeszcze dachówkach czekających na wypał, tym samym zostawiając swój trop.
Zdjęcie od Vindolanda Trust.
#starozytnyrzym #rzym #pies #historia #archeologia

Posąg młodego Herkulesa.
Jeden z ulubionych tematów dawnej Grecji i Rzymu, prawdziwy superman starożytności. Zdecydowanie najpopularniejszy z herosów- Herkules.
Herkules został przedstawiony tu jako młodzieniec, na początku swojej drogi. Heros opiera się o potężną maczugę, jego wyborową broń. W lewej ręce trzyma jabłka z ogrodu Hesperyd oraz skórę Lwa Nemejskiego. Rzeźbę wykonano z marmuru, prawdopodobnie zdobiła początkowo Termy Nerona w Rzymie. Na początku XVIII wieku została odkopana i rozpoczęła się jej wędrówka po świecie. Ostatecznie w 1903 roku trafiła do Nowego Jorku i do dziś jest eksponowana w Metropolitan Museum of Arts. Całość wraz z piedestałem ma 246,9 cm.
Oba zdjęcia ze zbiorów The Met.