Czy butelki zaleją polskie ulice?! System kaucyjny w Polsce powraca!
hejto.plW czerwcu 2023 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy dot. systemu kaucyjnego. Projekt tworzony był przez wiele lat i przez cały okres wzbudzał sporo kontrowersji. Zastanawiano się, w jaki sposób zorganizować cały system i z tego właśnie powodu były prowadzone konsultacje społeczne. Niestety mimo konsultacji wszystkie poprawki branży browarniczej zostały odrzucone, co nie wróży dobrze dla tej branży. Od tego czasu wokół ustawy narasta wiele emocji.
Gra toczy się o 700 mln szklanych butelek, których obecny system kaucyjny na poziomie branży browarniczej działa względnie sprawnie. Niestety jednak dla małego biznesu i konsumenta mnogość wzorów, kolorów i rozmiarów jest dużym problemem. A warto zaznaczyć, że cierpieć będą przy tym małe prywatne sklepy, w których być może nie będzie można w pełni zrealizować systemu kaucyjnego. W końcu gdzie przeciętny kowalski uda się na zakupy w weekend? Do lokalnego sklepu bez możliwości oddania butelek czy może do marketu, w którym przy okazji będzie mógł zwrócić swoje butelki i odebrać kaucje? Liczba problemów wokół systemu kaucyjnego tylko rośnie.
Zgodnie z projektem ustawy, przemysł związany z napojami czy przetwórstwem wykorzystującym opakowania szklane będzie miał ekstremalnie mało czasu na dostosowanie biznesu do wymogów ustawy. Wynika to z dat narzuconych nam przez Unię i powolnej pracy przy kreowaniu projektu. To oznacza, że wdrożenie kaucji będzie stanowić duże wyzwanie, zwłaszcza w otoczeniu niechęci do zmiany systemu opakowań zwrotnych.
Ale przecież obecnie również mamy pewien “system zwrotny”. Należy go jednak rozpatrywać dwojako:
-
Z jednej strony mamy mnogość różnych produktów — butelki zwrotne o różnych wzorach, do tego butelki bezzwrotne
-
Z drugiej strony nie ma automatyzacji i sprawnego obiegu pustych opakowań
Przez lata nieregulowany system sam “uregulował się” na płaszczyźnie biznesu — sektora prywatnego. Nowa ustawa natomiast wymaga stworzenia głównego operatora, który ma zbierać wszystkie opakowania, segregować je i dystrybuować dalej. Warto zaznaczyć, że pod uwagę brane było rozwiązanie, w którym istnieliby lokalni operatorzy. W obecnym rozwiązaniu jednak będzie to jeden podmiot, który ze względu na wielkość sektora, będzie ogromnym bytem ze skomplikowaną strukturą kapitałową. Jakie mamy szanse stworzenia tego dobrze do stycznia 2025 roku? Warto się nad tym zastanowić.
Do tej pory butelki zwrotne po piwie wracały tym samym transportem, który przywoził nowe. Było to ekonomiczne i bardzo opłacalne. Natomiast zgodnie z projektem ustawy ciężarówki z piwem będą wracały puste, co z punktu widzenia obsługi transportu — choćby paliwa — jest niekorzystne.
Przeznaczenie 700 mln butelek na stłuczkę w celu stworzenia nowych — o innych, uniwersalnych wzorach, to spory koszt i chaos organizacyjny. Nic dziwnego więc, że browary stają okoniem. Straszą podwyżką cen piwa o 10 PLN lub niedostosowaniem się do ustawy. My natomiast jako kraj po prostu musimy jakiś system wdrożyć. Czy będzie on efektywny czy nie — musi zostać wprowadzony.
Projekt ustawy zostawia wolne pole dla butelek bezzwrotnych, co w teorii oznacza, że producent może z takich korzystać. Co nas wtedy czeka? Zalanie ulic szklanymi odpadami? To jest absolutnie bez sensu! Producenci piwa twierdzą jednak, że tak się to skończy. W takiej sytuacji kary unijne za niski poziom recyklingu są niemal pewne.
W tym wszystkim jest jeszcze globalny trend, który wskazuje na istotny rozwój szkła opakowaniowego. Wynika to z ekologii. O trendach w szkole rozmawialiśmy i pisaliśmy jeszcze w kwietniu — opracowanie dostępne jest w naszej darmowej bazie wiedzy.
Kliknij w obrazek, żeby przeczytać pełen raport na temat szkła.
Sporo racji ma przemysł wykorzystujący opakowania szklane, bo stworzenie sprawnego i wydajnego systemu do stycznia 2025 r. zakrawa na absurd. Niemniej ilość wzorów, kolorów i wszechobecna “premiumizacja” dla opakowań zwrotnych jest patologią, która wymaga rozwiązania.
Sprawa kaucji bez wątpienia dotknie każdego Polaka. Sprawny system kaucyjny jest potrzebny, a problem odpadów faktycznie est niepokojący. Straszenie konsumenta piwem po 15 PLN nie jest jednak rozwiązaniem. A w tym wszystkim rodzi nam się jeszcze jeden problem — problem ewentualnego importu butelek z zagranicy celem wprowadzenia ich do polskiego systemu kaucyjnego. Jeśli system kaucyjny nie zostanie dobrze skalibrowany, a kaucja będzie za wysoka, to może być realny problem.
Więcej o tej tematyce i naszej działalności przeczytasz na naszym Twitterze @bigsb_research lub na BigShortbets.com oraz Research.bigshortbets .