Jakie są najczęstsze choroby weneryczne i ich objawy?
Część zakażeń będących przyczyną chorób przenoszonych drogą płciową jest wyleczalna (np. chlamydioza, rzeżączka, rzęsistkowica), inne wymagają terapii, ale nie jest możliwe wyeliminowanie czynnika etiologicznego (zakażenie HIV, HPV, wirusem opryszczki – HSV). Poniżej przedstawiamy pokrótce najczęściej występujące choroby weneryczne.
Wrzód miękki
Wrzód miękki jest schorzeniem, za którego wystąpienie odpowiada Gram-ujemna bakteria Haemophilus ducreyi. Objawia się obecnością pojedynczego wrzodu lub mnogich bolesnych owrzodzeń w okolicy prącia u mężczyzn lub warg sromowych u kobiet, ale zmiany mogą być także stwierdzone w obrębie moszny, pochwy czy odbytu. Nieleczony wrzód istotnie zwiększa ryzyko zakażenia HIV. Wymaga leczenia antybiotykami obojga partnerów.
Chlamydioza
Chlamydioza jest wywołana infekcją Gram-ujemną bakterią Chlamydia trachomatis i jest prawdopodobnie najczęstszą wyleczalną chorobą przenoszoną drogą płciową. Zakażenie u mężczyzn powoduje zwykle zapalenie cewki moczowej (przebiegające z wyciekiem z cewki i objawami dyzurycznymi), a u kobiet może powodować zapalenie narządów miednicy mniejszej i być powodem niepłodności.
Opryszczka narządów płciowych
Czynnikiem etiologicznym odpowiadającym za wystąpienie tego schorzenia jest wirus opryszczki zwykłej, najczęściej HSV-2, rzadziej HSV-1. Przed pojawieniem się wykwitów w miejscu zakażenia (pęcherzyków, nadżerek) chorzy mogą odczuwać miejscowe pieczenie lub ból. Infekcji mogą towarzyszyć objawy ogólne – gorączka, bóle mięśni i stawów lub powiększenie węzłów chłonnych. Po pewnym czasie wykwity goją się i nie pozostawiają blizn, ale może dojść do ponownego wysiewu zmian (często pod wpływem stresu, infekcji czy zmęczenia).
Rzeżączka
Rzeżączka to choroba wywoływana przez dwoinkę rzeżączki Neisseria gonorrhoeae i jest, po chlamydiozie, drugą najczęściej występującą chorobą przenoszoną drogą płciową. U mężczyzn jest przyczyną zapalenia cewki moczowej, u kobiet zaś może spowodować zapalenie kanału szyjki macicy z obecnością upławów i bólu podbrzusza. Zakażenie dziecka podczas porodu przez chorą matkę jest przyczyną rzeżączkowego zapalenia spojówek. Badaniu i ewentualnemu leczeniu antybiotykami powinien poddać się również partner osoby zakażonej.
Rzęsistkowica
Rzęsistkowica to schorzenie spowodowane zarażeniem pierwotniakiem – rzęsistkiem pochwowym Trichomonas vaginalis. U części kobiet infekcja przebiega bezobjawowo, u innych obecne mogą być żółtozielone upławy o nieprzyjemnym, charakterystycznym zapachu. U mężczyzn może być przyczyną zapalenia cewki moczowej. Podobnie jak w przypadku chlamydiozy nieleczona rzęsistkowica może prowadzić do niepłodności u kobiet.
Zakażenie HIV
Zakażenie ludzkim wirusem nabytego niedoboru odporności (HIV) prowadzi (po około 4 tygodniach od infekcji) do wystąpienia ostrej choroby retrowirusowej przebiegiem przypominającej grypę. Po ustąpieniu objawów nosiciel zwykle nie odczuwa żadnych niepokojących symptomów nawet przez wiele lat. W tym czasie zmniejszeniu ulega liczba komórek odpornościowych, co prowadzi nieuchronnie do rozwoju zespołu nabytego niedoboru odporności (AIDS). Istnieje aktualnie wiele leków, które mają na celu spowolnienie przebiegu choroby i zmniejszenie zakaźności chorego, wciąż jednak nie ma skutecznej terapii umożliwiającej całkowite wyleczenie.
Zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego
Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV) może być przyczyną wystąpienia kłykcin kończystych (najczęściej HPV typu 6 i 11) lub nowotworów złośliwych (m.in. HPV typu 16 i 18). Od niedawna dostępne jest szczepienie ochronne przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego, ale nie jest ono na chwilę obecną objęte refundacją.
Kiła
Kiła wywołana jest przez krętka bladego Treponema pallidum. W pierwszym okresie choroby pojawia się niebolesne owrzodzenie w miejscu wniknięcia bakterii do organizmu. Nieleczone zakażenie może prowadzić do zajęcia procesem chorobowym m.in. skóry, błon śluzowych, układu nerwowego, a nawet serca. Kiła wymaga leczenia antybiotykami, często podawanymi pozajelitowo.
Do innych chorób przenoszonych drogą płciową należą również wirusowe zapalenia wątroby typu B i C**,** prowadzące do ostrego zapalenia narządu, które u części pacjentów przechodzi w postać przewlekłą.