Wrzucam tłumaczenie słabego artykułu "Killer Minerals: The world's 10 Most Deadly Minerals", tłumaczenie lepszego artykułu "10 Most Deadly Rocks and Minerals" a także mój komentarz. Tłumaczenia artykułów mogą brzmieć dziwnie, mało sensownie i będzie sporo powtórzeń - takie są właśnie te klikbejtowe artykuły

W części pierwszej Chalkantyt.

Chalkantyt
[geologyin.com] Chalkantyt (pentahydrat siarczanu miedzi) to jasnoniebieski minerał krystalizujący z roztworu w laboratoriach naukowych i domowych zestawach chemicznych. Chalkantyt nigdy nie powinien być lizany dla sprawdzenia zawartości soli przez naukowców-amatorów, grozi to skrajnym przedawkowaniem miedzi. Przez rozpuszczenie tego niebieskiego minerału w stawie zniszczymy wszystkie algi oraz spowodujemy wielkie zagrożenie dla środowiska. Jest on rozpuszczalny w wodzie i możne rekrystalizować z roztworu. Miedź w tym minerale jest biodostepna i jest toksyczna dla roślin oraz, w dużych ilościach, dla ludzi.

[listverse.com] Uwodzicielko błękitne kryształy chalkantytu składają się z miedzi, siarki, innych pierwiastków i wody. Układ ten sprawia, że miedź, która jest niezbędna organizmowy lecz toksyczna w nadmiarze, staje się skrajnie biodostępnym kryształem. Innymi słowy, miedź staje się rozpuszczalna w wodzie i może być przyswajalna w dużych ilościach przez rośliny i zwierzęta, osłabiając je a następnie zabijając poprzez wyłączanie procesów życiowych. Chalkantyt nigdy nie powinien być lizany dla sprawdzenia zawartości soli przez naukowców-amatorów, grozi to skrajnym przedawkowaniem miedzi. Przez rozpuszczenie tego niebieskiego minerału w stawie zniszczymy wszystkie algi oraz spowodujemy wielkie zagrożenie dla środowiska.

[Komentarz] Chalkantyt to krystaliczny minerał będący uwodnionym siarczanem miedzi - CuSO4·5H2O
Największy z nim problem polega na tym, że bardzo łatwo rozpuszcza się wodzie w wyniku czego powstają jony miedzi - Cu2+. Szacuje się że, w zależności od formy, przyswajalność miedzi dla człowieka wynosi od 5% do 20%. Miedź z siarczanów uznaje się za "bardzo biodostępną".
Miedź jest istotnym mikroelementem jednocześnie w nadmiarze staje się toksyczna, tak więc wykres dawka-odpowiedź organizmu ma kształt litery U, czyli: kiedy miedzi jest za mało - źle, kiedy miedzi jest za dużo - źle. Trzeba się wpasować. Organizm człowieka wykorzystuje miedź do produkcji różnych enzymów (bez wchodzenia w szczegóły, to już broszka biologów). Dzienne zapotrzebowanie na miedź szacuje się na 0,97-3.0 mg/dzień dla dorosłych (RDA). WHO zaleca minimalną dzienną dawkę na 1,3 mg/dziennie.
Maksymalna dawka dzienna nie powodująca efektu toksycznego została określona na poziomie 10 mg.
W przypadku siarczanu miedzi (II) (nasz chalkantyt, tyle że nieuwodniony) dawka toksyczna dla człowieka to około 20g. Objawy zatrucia miedzią to: uszkodzenie wątroby, nerek i naczyń włosowatych, biegunka, boleści, skurcze jelit. Potem następuje hipotermia, sinica, porażenie oddechu. Po czym następuje zgon z powodu zatrzymania czynności serca.
Jest znany jeden przypadek chronicznego przedawkowania miedzi, które skutkowało uszkodzeniem wątroby. Osoba ta suplementowała się miedzią w dawce 30 mg/dzień przez 2 lata, po czym 60mg/dzień w trzecim roku. Ostatecznie niezbędna była transplantacja wątroby.

Bibliografia:
1. Wspomniane w tekście artykuły (przetłumaczone)
2. Wikipedia (polska i angielska; hasła: chalkantyt, miedź, Copper in health)
3. "Toksykologia Współczesna" praca zbiorowa pod redakcją Witolda Seńczuka; wyd. 2005
4. "Essentiality and Toxicity in Copper Health RiskAssessment: Overview, Update and RegulatoryConsiderations" Bonnie Ransom Stern, "Journal of Toxicology and Environmental Health, Part" Version of record first published: 14 Jan 2010

#chemia
#mineraly
#nauka
#ciekawostki