Biuro Odbudowy Stolicy dokonało niemal niemożliwego. Podniosło z ruin całe miasto

80 lat temu otwarto Biuro Odbudowy Stolicy. Skupiało specjalistów z wielu dziedzin i przez kilka lat dokonało niemal niemożliwego – podniosło zrujnowane w czasie wojny miasto. Nie bez kozery archiwa biura wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Na początku lutego 1945 r. powołano do życia Biuro Odbudowy Stolicy (BOS). Był to projekt na niespotykaną dotąd skalę – gromadził architektów, inżynierów, historyków sztuki, a nawet specjalistów od zieleni. Mieli oni odgruzować i nadać nowy kształt temu, co nazistowskie siły zrównały z ziemią. Wszak zniszczenie stolicy było literalnym wypełnieniem słów Adolfa Hitlera, który 6 lutego 1944 r. oznajmił, że „Warszawa musi zostać zburzona, gdy tylko nadarzy się ku temu sposobność”. W ruch poszły więc miotacze ognia, czołgi, moździerze, ładunki wybuchowe, amunicja czy bomby. [...]

Nigdy wcześniej na świecie nikt jeszcze nie stanął takim wyzwaniem. Panowało przekonanie, że rekonstrukcji czy też odbudowie poddaje się tylko najważniejsze, najistotniejsze z punktu widzenia historii i kultury obiekty. W myśl tej idei np. Francja czy Belgia w wielu miejscach zamiast odtwarzania zabytkowych przestrzeni, wprowadzała modernizacje i zgoła nowoczesne, odmienne od historycznych elementy. W tej sytuacji postawa BOS-owców, jak ich zaczęto nazywać, była wręcz brawurowa. Architekt Jan Zachwatowicz tłumaczył to tym, że przyszłe pokolenia mają zapamiętać ze stolicy coś więcej niż „wspomnienie chwastów i jaszczurek grzejących się na słońcu wśród ruin niepotrzebnej przeszłości”. A równocześnie, twierdził, że zadaniem BOS ma być wydobycie „z zabytku największej możliwej jego wartości”. [...]

#historia #historiapolski #warszawa #xxwiek #1945 #iiwojnaswiatowa #odbudowa #stolica #naukawpolsce