Karmienie brytyjskich wiewiórek pospolitych zmieniło ich czaszki.
__________________________________________________________________________
Źródło: "Feeding British red squirrels is changing their skulls" / James Ashworth /
https://www.nhm.ac.uk/discover/news/2022/october/feeding-british-red-squirrels-changing-their-skulls.html
__________________________________________________________________________
Populacja zagrożonych angielskich gryzoni ma wyjątkowo ukształtowane dolne szczęki, prawdopodobnie w wyniku karmienia ich przez ludzi bardziej miękkim pokarmem. Miękkie pokarmy zostały powiązane ze słabszymi szczękami u angielskich wiewiórek, podczas gdy ich szkockie odpowiedniki mają silniejsze zgryzy ze względu na ich dietę złożoną z szyszek.
Chociaż obecnie nie jest jasne, czy zmiany w strukturze szczęki są wynikiem ewolucji, czy adaptacji w trakcie życia, zdolność naukowców do śledzenia zmian jest wskazówką, jak bardzo wiewiórki te stają się odizolowane.
Dlaczego zmniejsza się liczebność wiewiórek czerwonych?
Cofnij zegar o 150 lat, a wiewiórki pospolite żyły w lasach w całym kraju, a także w takich miejscach jak Jersey na Wyspach Normandzkich.
Jednak to wszystko zaczęło się zmieniać pod koniec XIX wieku. Jedne z najwcześniejszych wiewiórek szarych zostały sprowadzone do Henbury w Cheshire w 1876 roku, a następnie w kolejnych latach do Bushey w Hertfordshire i Woburn w Bedfordshire.
Sprowadzenie gatunku miało głównie charakter ozdobny, a północnoamerykańskie wiewiórki szare były wypuszczane na prywatnych posesjach przez bogatych właścicieli ziemskich. Ponieważ gryzonie te rozmnażają się szybciej niż ich rodzime odpowiedniki, wiewiórki szare szybko zaczęły rozprzestrzeniać się poza granice tych posiadłości i po całym kraju.
W rozprzestrzenianiu się pomagała im ospa wiewiórcza, choroba wirusowa przenoszona łagodnie przez wiewiórki szare, ale często śmiertelna dla wiewiórek pospolitych. W połączeniu z prześladowaniem przez ludzi i niszczeniem siedlisk stanowiło to dla wiewiórek pospolitych zagrożenie egzystencjalne.
Chociaż import i posiadanie inwazyjnych ssaków zostało zakazane w Wielkiej Brytanii w 1937 roku, było już za późno. Duża część południowo-wschodniej i środkowej Anglii była już zdominowana przez inwazyjne szaraki, a w ciągu ostatnich 85 lat kontynuowały one parcie na północ i zachód.
Obecnie rude wiewiórki pospolite żyją w lasach iglastych i liściastych Szkocji, północnej Anglii oraz na wyspach takich jak Isle of Wight i Anglesey. Chociaż sporadycznie dochodziło do migracji osobników pomiędzy nimi, każda populacja jest w większości przypadków odcięta od pozostałych.
Jak populacje wiewiórki pospolitej różnią się w Wielkiej Brytanii?
Kiedy populacje są od siebie odizolowane, istnieje możliwość, że poszczególne grupy będą się od siebie różnić, ponieważ reagują na różne zasoby i presje w swoich środowiskach.
W ramach swojego doktoratu Kim Chandler, doktorantka na Uniwersytecie w Yorku, badała czy i jak zachodzą takie zmiany, analizując kolekcję szkieletów wiewiórek pospolitych zebranych z całej Wielkiej Brytanii i przechowywanych w Muzeum Narodowym Szkocji.
'Kolekcje muzealne są nieocenione dla mojej pracy, bez nich nie byłaby ona możliwa' - mówi Kim. 'Kolekcja w National Museum of Scotland jest stale uzupełniana, co pozwala na zaobserwowanie wyraźnego trendu w ciągu kilku poprzednich dekad'.
Kim zeskanowała szkielety i wykorzystała zdigitalizowane dane do pomiaru kształtu czaszki i dolnej kości szczęki, czyli żuchwy, od wiewiórek pospolitych z północnej Szkocji, północnej Anglii, Jersey i Formby w pewnym okresie czasu.
Poszczególne populacje charakteryzowały się znacznie zróżnicowanym kształtem czaszki i żuchwy, przy czym kości osobników z północnej Anglii i Szkocji były znacznie bardziej wytrzymałe niż osobników z Formby.
Części kości, do których przyczepione są mięśnie sugerują, że zwierzęta z Formby miały mniejsze mięśnie żwaczy, które służą do żucia, niż ich bardziej północne odpowiedniki. Kim powiązała to z dietą różnych populacji.
'W Szkocji jest dużo sosny, podczas gdy północna Anglia zawiera mieszankę drzew takich jak sosna, orzech laskowy i dąb,' mówi Kim. 'Te produkują twardsze orzechy i szyszki, które wymagają większych mięśni do jedzenia'.
'W Formby sytuacja jest zupełnie inna. Karmienie wiewiórek orzeszkami ziemnymi w przeszłości dało im bardziej miękki pokarm, który normalnie nie znalazłby się w ich diecie.'
Jedno z badań sugeruje, że w latach 90. aż 56% diety wiewiórek z Formby pochodziło z samych orzeszków ziemnych. Karmienie wiewiórek jest obecnie zabronione, ponieważ może wpływać na zdrowie zwierząt, a także być potencjalnym sposobem na rozprzestrzenianie się choroby w tej ważnej populacji.
Chociaż badanie pokazuje, że średni kształt ich żuchwy zmienił się w ciągu ostatnich kilku dekad, to nie wystarczy, aby powiedzieć, czy jest to dowód na ewolucję w działaniu. Zmiany mogą być zamiast tego "plastikowe", odzwierciedlające niedziedziczne adaptacje do dostępnych źródeł pożywienia, przy czym do rozwiązania tej zagadki potrzeba więcej osobników.
Kim ma również nadzieję odpowiedzieć na inne pytania dotyczące tych adaptacji w pozostałej części jej doktoratu, zagłębiając się w proces jedzenia wiewiórek. Zamierza zbadać siłę ugryzień w różnych populacjach, jak również zbadać trudność w jedzeniu każdego z ich rodzajów pożywienia.
Badania takie jak te prowadzone przez Kim pomogą naukowcom lepiej zrozumieć te zwierzęta, co przyczyni się do realizacji projektów mających na celu ochronę rodzimych angielskich wiewiórek.
________________
Słuchaj podkastu Naukowo, w każdą środę i sobotę, 20 minut nowości ze świata nauki na YouTube, Spotify i wszystkich platformach podkastowych - https://www.naukowo.net
Obserwuj @arcy oraz @naukowo i dołącz do społeczności Nauka na Hejto! - https://www.hejto.pl/spolecznosc/nauka 
