Poza lewicą i prawicą

Poza lewicą i prawicą

hejto.pl
Dość często spotykamy się z klasycznym podziałem na prawo i lewo. Korzenie tego pojęcia sięgają już czasów sprzed rewolucji francuskiej, kiedy to Zgromadzeniu Narodowym po prawej stronie sali zasiadali przedstawiciele przeciwników zmian, zaś po lewej politycy żądający przemian społecznych i politycznych. Wtedy lewicą byli jeszcze liberałowie, lecz w późniejszych czasach termin przywłaszczyli sobie zwolennicy komunizmu czy anarchizmu, a sam liberalizm stał się tożsamy z byciem bliżej centrum, a nawet prawicą. Dzisiaj lewice określamy zwykle zwolenników już nie tyle przemian na rzecz równości ekonomicznej co fanów progresywizmu społecznego, ludzi walczących o prawa LGBT czy mniejszości etnicznych. Jak widzimy nie mamy tu do czynienia z trwałym znaczeniem tych terminów i ogólnie nie jestem też jego fanem. Podział na lewice i prawice jest bowiem bardzo ogólny. Pod pojęciem prawica może się kryć praktycznie każda ideologia która zakłada jakąś hierarchię. Może to być plutokracja, arystokracja, technokracja, merytokracja, faszyzm itp. Są tą ideologie skrajnie różne od siebie, ale jednak wrzucane są do tego samego koszyka. Pod pojęciem lewicy też znajduję się nie tylko już komunizm, ale i łagodniejsze formy jak socjaliberalizm czy socjaldemokracja oraz róże odmiany anarchizmu jak anarchokomunizm, anarchoindywidualizm, anarchofeminizm itp.
Gdy dodamy do tego podziału jeszcze trudne do zakwalifikowania ideologie jak narodowy bolszewizm, narodowy anarchizm, libertarianizm czy anarchoprymitywizm to sytuacja robi się jeszcze bardziej problematyczna. No bo gdzie je umieścić? W centrum? Już nawet sam narodowy socjalizm dostarcza licznych kontrowersji i choć osobiście umieściłbym bym go po prawej stronie jak większość politologów, tak w przypadku strasseryzmu czyli bardziej lewicowego odłamu nazizmu sytuacja jest już bardziej skomplikowana. Tutaj dodam jako ciekawostkę, że już sam Hitler odchodził od utożsamiania się z prawicą i lewicą bo uważał, te terminy za zbyt przestarzałe na 20 wiek. Do tego cześć ludzi po prawej stronie zaczęła forsować nowe rozumienie prawicy i lewicy jako sposobu określania przeciwników i zwolenników interwencjonizmu państwowego. To czy coś jest po prawej czy lewej stronie jest jak wcześniej powiedzieliśmy również bardzo płynne. Nacjonalizm dla przykładu narodził się w czasach francuskiej rewolucji, był jawnie wymierzony w stary porządek i był po lewej stronie. Dziś jednak w większości przypadków umieszcza się go prawej stronie. Zależy też od kraju. W Polsce rzeczy uznawane za lewice, na zachodzie ledwo kwalifikowałyby się jako centrum. Trzeba też dodać do tego różnice kulturowe. W niektórych przypadkach pewne obyczaje, które w krajach orientalnych są uznawane za tradycyjne w innych łamałyby pewne tabu.
Jak widać podział ten dostarcza współcześnie sporej ilości problemów. Dlatego też postuluje odejście od przestarzałego paradygmatu podziału na prawice i lewice na rzecz nowego paradygmatu. Proponuje podział na polityczne centrum i polityczne rubieże co za postulowałem już w kontekście mojego komentarza do artykułu o Atomwaffen Division, który napisałem niedawno. Idee centrum będziemy tu odnosić do idei dominujących w mainstreamie jak neoliberalizm czy konserwatyzm albo socjaldemokracje. Polityczne rubieże obejmuje ideologie niszowe z punktu widzenia centrum i antysystemowe oraz nieakceptowalne przez większość społeczeństwa. Podział na idee radykalne i umiarkowane jest tu relatywne. Wszystko zależy od tego jak bardzo dana ideologia jest odległa od centrum. Nie jest to jednak stale bo ideologie jako mempleksy stale walczą o rozpowszechnianie. Centrum więc stale się przesuwa i może objąć ideologie które wcześniej były na rubieżach co zmienia aktualnie panujący dyskurs. Będziemy dalej rozwijać teorie tego podziału w kolejnych artykułach.
#antykapitalizm #revoltagainstmodernworld #polityka #socjologia #filozofia

Komentarze (18)

Tyraxor

technokracja, merytokracja, faszyzm itp. Są tą ideologie skrajnie różne od siebie


@Al-3_x mój bracie w Allahu, to dokładnie te same rzeczy


jeszcze trudne do zakwalifikowania ideologie jak narodowy bolszewizm, narodowy anarchizm, libertarianizm czy anarchoprymitywizm


Pragmatycznie łatwo znaleźć definicję która to tłumaczy. Narodowy bolszewizm to de facto monarchia. To co czym de facto jest powinno być podstawową perspektywą

Al-3_x

@Tyraxor A wcale że nie

Tyraxor

@Al-3_x pewnie, faszyzm to rządy najsprawniejszych władców - czyli merytokracja, a zarazem technokracja, bo to rządy praktyków i ekspertów

BlueTony

@Al-3_x po co kombinować? Prawo Lewo gospodarka, góra dół światopogląd i tyle.

ZohanTSW

Zgadzam się z przekazem, ostatnio głoszę te rzeczy gdy zaczyna się polityczna gadka i jazda po lewakach prawakach itp. Zauważyłem, że gdy ktoś mówi lewica/prawica to często są to synonimy słów dobry i zły. Trzeba przestać używać skrótów myślowych, bo to prowadzi do samych nieporozumień

lukmar

@BlueTony światopogląd się zmienia w czasie.

Aktualnie jedna z najbardziej prawicowych partii w duńskim parlamencie nazywa się "Lewica".Tak się kwalifikowała w momencie jej założenia - około 100 lat temu.

BlueTony

@lukmar nie rozumiem, co to ma do tego co napisałem.

ZohanTSW

@BlueTony że za kilka lat ten podział może być mocno nieaktualny. Za 100 lat partia pokroju PiSu czy naszej Lewicy może być najbardziej kapitalistyczną w parlamencie.

Generalnie powinniśmy przestać oceniać partię przez pryzmat punktu na którejś osi czy jak się nazywa, tylko pytać o pogląd partii na dany temat i taką wiedzą się kierować w ocenie

BlueTony

@ZohanTSW to się zgadza, że tak może być, ale co z tego? Nadal będzie na osi w tym samym miejscu. Daje to jakiś pogląd i opis rzeczywistości. Przecież to nie zmienia faktu, że z teorii możemy umiejscowić np. komunizm jako coś skrajnie na lewo, a anarchokapitalizm jako coś skrajnie na prawo. To, że u nas np. pis mógłby być najbardziej wolnorynkową partią w kraju nie wpływa na teoretyczne umiejscowienie ich poglądów na osi. Dla mnie takie uporządkowanie jest wystarczającym opisem rzeczywistości i dosyć klarownym. Są ankiety, które można wypełnić niezależnie od pochodzenia i jakie partie się ma w kraju i one na osi pokazują ci gdzie mniej więcej się znajdujesz. Jakiś człowiek przykładowo z Koreii północnej wypełni taką ankietę i mimo, że jak na tamte standardy będzie mógł być uważany za kogoś o poglądach wolnościowych gospodarczo, to na osi nadal będzie lewicą i odwrotnie Korwin na zjeździe libertarian wypadnie jako ktoś na lewo od nich, ale mimo wszystko będzie to skrajna prawica na osi.

Al-3_x

@BlueTony

anarchokapitalizm jako coś skrajnie na prawo.


co

BlueTony

@Al-3_x no jest to coś skrajnie wolnorynkowego, więc skrajnie prawicowego według osiowego opisu o którym pisałem wcześniej.

Al-3_x

@BlueTony Tym bardziej sam bym odrzucił ten podział.

Al-3_x

@BlueTony Za bardzo ekonomiczny i ciężko uznać anarchokapitalizm za jednak jakąś skrajną prawicę. Sami libertarianie odrzucają taki podział.

4269d58e-b891-40fe-8e76-e7a711c4b6e7
BlueTony

@Al-3_x Co to znaczy za bardzo ekonomiczny, jaki to argument? Dlaczego ciężko uznać za skrajną prawicę? Nie wiem co ten twój obrazek ma do tego o czym pisałem. Tutaj masz obrazek podglądowy jak taki podział i uporządkowanie może wyglądać. Światopoglądowo libertarianie mogą mieć wspólne poglądy z lewicą, a różnić się gospodarczo. Obrazek który wkleiłeś nie wyklucza tego o czym pisałem.

3eb2097f-5ed8-4aa3-b56f-2ec91ea6bddf
ZohanTSW

@BlueTony wciąż upraszczasz rzeczywistość, spłaszczasz ją. Te podziały wciąż kiepsko odwzorowują rzeczywistość, a sprzyjają pochopnemu ocenianiu przez przymat umieszczenia na dwuwymiarowym obrazku. Równie dobrze ktoś może powiedzieć, że dla niego wystarczającym podziałem jest jednowymiarowa oś lewo i prawo, bo zawsze da się kogoś umieścić na takiej osi i daje obraz poglądów niezależnie od tego skąd jesteś. Ale jaki obraz daje?

BlueTony

@ZohanTSW tylko akurat jednowymiarowa oś nie uwzględnia światopoglądu, więc nie można tak powiedzieć, a tutaj masz wolność gospodarczą i światopogląd. Co jest wystarczające i dodatkowo jest najlepszym opisem rzeczywistych poglądów i ich uporządkowania jaki widziałem. Pamiętaj, że dodatkowo ma być to wystarczająco klarowne, aby było zrozumiałe dla większości społeczeństwa. W końcu to ma być opis rzeczywistości, którym będzie można się posługiwać w dyskusji. Co byś chciał jeszcze tutaj dodać/zmienić i dlaczego to nie jest wystarczające?

Zaloguj się aby komentować