Supernowe, planety i życie - Insulina przez skórę - Ognista ameba | Czytamy naturę 273

W 273. odcinku "Czytamy naturę" usłyszymy o:

• wybuchu supernowej, który zaszczepił nasz młodziutki układ planetarny kluczowymi izotopami;

• możliwości podawania insuliny przez skórę;

• amebie Incendiamoeba żyjącej w temperaturze 65 stopni Celsjusza.

#ciekawostki #nauka #copernicus #lukaszlamza #czytamynature

Ucieczka zieleni - Rozplątujemy DNA - Sztuczny język do chili | Czytamy naturę 272

W 272. odcinku "Czytamy naturę" usłyszymy o:

• zielonym barwniku, który z czasem ucieka do wnętrza obrazów;

• pięknych wizualizacjach nukleosomów, czyli szpulek, na które nawija się DNA;

• hydrożelowym detektorze kapsaicyny.

#ciekawostki #czytamynature #hydepark #copernicus #lukaszlamza

Jak przechytrzyć Algorytm? - Gigantyczne pra-murale - Efekt Batmana | Czytamy naturę 271

W 271. odcinku "Czytamy naturę" usłyszymy o:

• sprytnej nakładce na przeglądarkę internetową, która zmienia kolejność treści w feedzie aplikacji społecznościowej - z dobrymi skutkami;

• gigantycznych muralach sprzed 2-6 tysięcy lat, znalezionych na granicy Teksasu i Meksyku;

• efekcie Batmana: kiedy Batman wchodzi do metra, ludzie częściej ustępują miejsca ciężarnym kobietom.

#ciekawostki #nauka #copernicus #czytamynature #lukaszlamza

Wypalenie w mózgu - Matematyczne megastruktury pre-Inków - Druk 3D ssawką komara | CN 270

W 270. odcinku "Czytamy naturę" usłyszymy o:

• ozpoznawaniu wypalenia zawodowego na podstawie aktywności mózgu;

• Monte Sierpe, czyli tajemniczej strukturze składającej się z 5 tys. regularnie rozmieszczonych dołów w ziemi;

• wykorzystaniu ssawki komara jako dyszy do drukarki 3D.

#ciekawostki #hydepark #czytamynature #copernicus #lukaszlamza

AI jako szkodliwy lizus - Kosmogram Majów - Pierwotne pierwotniaki | Czytamy naturę 269

W 269. odcinku "Czytamy naturę" usłyszymy o:

• znanym fakcie, że czaty AI są lizusami i potakiwaczami, i nieco mniej znanym fakcie, że to może być szkodliwe;

• skomplikowanej strukturze hydrotechnicznej odnalezionej właśnie w Aguada Fenix w Meksyku, która może miała też wielkie znaczenie metafizyczne, a może nie;

• pierwszych 400 milionach lat ewolucji pierwotniaków.

#ciekawostki #nauka #czytamynature #copernicus #lukaszlamza

Pułapka na 12 tys. kubitów - Piękny ankylozaur - Paluchem w piasku | Czytamy naturę 268

W 269. odcinku "Czytamy naturę" usłyszymy o:

• pułapce optycznej na 12 tysięcy pojedynczych atomów cezu, które mogą kiedyś stać się elementami komputera kwantowego;

• wspaniale zachowanym szkielecie ankylozaura;

• wyczuwaniu obiektów zakopanych w piasku, palcem, na odległość.

#ciekawostki #nauka #czytamynature #copernicus #lukaszlamza

Implant przywraca wzrok - Wszechświat to (nie) symulacja? - Racjonalność małpy | Czytamy naturę 267

W 267. odcinku "Czytamy naturę" usłyszymy o:

• implancie, który w połączeniu z kamerą na podczerwień montowaną na okulary przywraca wzrok osobom z degeneracją plamki żółtej;

• argumencie grupy fizyków, że świat nie jest symulacją - ponieważ nie dałoby się go obliczyć;

• eksperymentach z udziałem szympansów pokazujących, jak podejmują decyzję i jak porównują siłę dowodów.

#ciekawostki #nauka #copernicus #czytamynature #lukaszlamza

Hakujemy kod genetyczny bakterii - ADHD i Asperger: przediagnozowane? - Okrzemek na lodzie | CN 266

W 266. odcinku "Czytamy naturę" usłyszymy o:

• szczepie Escherichia coli (nazwanym Syn57), który wykorzystuje tylko 57 z dostępnych 64 kodonów;

• badaniu szwedzkiej młodzieży pod kątem objawów Aspergera i ADHD - w skali 10 lat objawów jest tyle samo, rośnie tylko liczba diagnoz;

• okrzemku, który posiadł zdolność zręcznego pełzania po lodzie w temperaturach dochodzących do -15 stopni Celsjusza.

#ciekawostki #nauka #czytamynature #copernicus #lukaszlamza

Jak zrobić idealne cacio e pepe bez grudek? IgNobel z fizyki 2025 | Czytamy naturę

Tegoroczną Nagrodę IgNobla, przyznawaną corocznie za badania, które "najpierw śmieszą, a potem zastanawiają", otrzymali w dziedzinie fizyki G. Bartolucci, D.M. Busiello, M. Ciarchi, A. Corticelli, I. Di Terlizzi, F. Olmeda, D. Revignas i V. M. Schimmenti za badania nad tym, jak skład i temperatura wody po gotowaniu makaronu wpływa na formowanie się grudek w sosie cacio e pepe.

#ciekawostki #nauka #copernicus #czytamynature #lukaszlamza #ignobel

Działo mionowe - Roje pomocnych dronów - Neolityczna guma do żucia | Czytamy naturę 265

W 265. odcinku "Czytamy naturę" usłyszymy o:

• względnie małym (ale wciąż wielkim) urządzeniu generującym strumień mionów;

• dronach przekazujących sobie narzędzia z rączki do rączki;

• gumie do żucia i/lub kleju wykonanym 6 tys. lat temu z brzozowego dziegciu.

#ciekawostki #nauka #copernicus #czytamynature #lukaszlamza

Skóra sprzed 240 mln lat! - Planeta na wymiar - Materiał mikrofonowy | Czytamy naturę 264

W 264. odcinku "Czytamy naturę" usłyszymy o:

• wspaniale zachowanym gadzie z rodzaju Lariosaurus - tak dobrze, że można obejrzeć, jak marszczyła mu się skóra między palcami;

• badaniu tego, jak skład chemiczny planet zmienia się wraz z ewolucją Galaktyki;

• mikrofonie wykonanym z miękkich, "tekstylnych" materiałów, który w dodatku nie wymaga zasilania.

#ciekawoski #nauka #copernicus #czytamynature #lukaszlamza

Czy da się odsmrodzić buty lampą UV? IgNobel z inżynierii projektowej 2025 | Czytamy naturę

Tegoroczną Nagrodę IgNobla, przyznawaną corocznie za badania, które "najpierw śmieszą, a potem zastanawiają", otrzymali w dziedzinie inżynierii projektowej Vikash Kumar i Sarthak Mittal za badania nad najlepszą metodą usuwania nieprzyjemnych zapachów z zapoconych butów.

#nauka #ciekawostki #copernicus #czytamynature #lukaszlamza #ignobel trochę #heheszki

Czytamy naturę 263

Ziemią przez Galaktykę - Robot do intubacji - Najsmrodliwsza roślina kwitnie!

W 263. odcinku "Czytamy naturę" usłyszymy o:

• bardzo kreatywnym pomyśle: Ziemia, podróżując wraz ze Słońcem przez Galaktykę, zachowuje na sobie ślady przechodzenia przez ramiona galaktyczne;

• "miękkim robocie" do ułatwiania i przyspieszania intubacji;

• roślinie o nazwie dziwidło olbrzymie, która kwitnie bardzo rzadko, za to bardzo spektakularnie.

#ciekawostki #nauka #copernicus #czytamynature #lukaszlamza