Wybrane rocznice wypadające 31 października.

Nietypowe święta: Światowy Dzień Miast, Dzień Rozrzutności, Dzień Oszczędzania (Kurła zdecydowali by się na jedno).

31 października doszło do kilku katastrof lotniczych.

• 475 – Romulus Augustulus został ostatnim cesarzem zachodniorzymskim.
  
• 683 - Podczas oblężenia Mekki spłonęła oryginalna świątynia Al-Kaba, najświętsze miejsce Islamu.
  
• 1353 – Olsztyn otrzymał prawa miejskie.
  
• 1517 – Marcin Luter ogłosił w Wittenberdze swoich 95 tez, a konkretnie przybił je na drzwiach katedry. Początek reformacji.
  
• 1587 – Zainaugurowała działalność biblioteka na najstarszym holenderskim Uniwersytecie w Lejdzie.
  
• 1589 – Za zamordowanie 16 osób został stracony w niemieckim Bedburgu domniemany wilkołak Peter Stumpp.
  
• 1639 – Wojna osiemdziesięcioletnia: zwycięstwo floty holenderskiej nad hiszpańską w bitwie na płyciźnie Downs. Hiszpanie stracili 40 okrętów i 5,5 tysiąca zabitych. Holendrzy utracili tylko 1 okręt i 100 marynarzy. 
  
• 1756 – Giacomo Casanova zbiegł w nocy na 1 listopada z więzienia Piombi w weneckim Pałacu Dożów.
  
• 1793 – Na Placu Rewolucji w Paryżu ścięto na gilotynie 22 żyrondystów skazanych dzień wcześniej.
  
• 1803 – I wojna berberyjska: fregata USS „Philadelphia” weszła na rafę w zatoce portu w Trypolisie i nękana ogniem została zmuszona do kapitulacji.
  
• 1813 – VI koalicja antyfrancuska: w wyniku rosyjskiego bombardowania Gdańska spłonęły 132 spichrze na Wyspie Spichrzów.
  
• 1822 – Samozwańczy cesarz Meksyku Augustyn I (gen. Augustin de Iturbide) rozwiązał zdominowany przez opozycję parlament.
  
• 1848 – Wiosna Ludów w Cesarstwie Austriackim: upadło powstanie w Wiedniu.
  
• 1855 – Rodzina Rothschildów założyła w Wiedniu bank Creditanstalt.
  
• 1858 – W Cesarstwie Austriackim wycofano z obiegu srebrny talar Marii Teresy.
  
• 1864 – Nevada jako 36. stan przystąpiła do Unii (USA).
  
• 1870 – Wojna francusko-pruska: w oblężonym przez Prusaków Paryżu doszło do wystąpienia ludowego przeciwko polityce Rządu Obrony Narodowej.
  
• 1873 – U wybrzeży Jamajki hiszpański okręt wojenny „Tornado” zatrzymał i następnie odholował na Kubę amerykański statek „Virginius”, wynajęty przez kubańskich powstańców do dostarczenia zaopatrzenia na wyspę. Po doraźnych procesach w Santiago de Cuba stracono 53 spośród 155 członków załogi i pasażerów. Kolejne egzekucje powstrzymała brytyjska interwencja zbrojna.
  
• 1883 – Poświęcono kościół Wszystkich Świętych w Warszawie. Całkiem ładny architektonicznie, przypomina pałac lub zamek.
  
• 1886 - W Porto otwarto Most Ludwika I, znak rozpoznawczy tego miasta.
  
• 1897 – W Norwegii odbyły się pierwsze zawody w biegu na orientację.
  
• 1901 – W Teatrze Miejskim w Krakowie (obecnie Teatr im. Juliusza Słowackiego) odbyła się prapremiera dramatu Dziady Adama Mickiewicza, w opracowaniu tekstu i w inscenizacji Stanisława Wyspiańskiego.
  
• 1903 - W Glasgow otwarto szkocki stadion narodowy Hampden Park . Obecnie ma on pojemność 52 500 miejsc.
  
• 1905 – Ponad 80 osób zginęło, a kilkaset zostało rannych podczas tłumienia demonstracji robotniczej w Mińsku.
  
• 1918 – Założono Polską Agencję Telegraficzną.
  
• 1918 - Węgry proklamowały niepodległość, co oznaczało rozpad Austro-Węgier. W Budapeszcie, w trakcie zamieszek towarzyszących ogłoszeniu niepodległości, został zamordowany były premier Królestwa Węgier István Tisza.
  
• 1919 – Oddano do użytku pierwszą linię madryckiego metra.
  
• 1922 – Benito Mussolini został premierem Włoch.
  
• 1925 – Obszar na terenie Wolnego Miasta Gdańska na półwyspie Westerplatte został oficjalnie przekazany w bezterminowe i bezpłatne użytkowanie Polsce.
  
• 1925 – Obalony przez wojsko 4 lata wcześniej Ahmad Szah, ostatni szach Persji z dynastii Kadżarów, został formalnie pozbawiony władzy przez Zgromadzenie Narodowe, które zaoferowało koronę Rezie Szahowi z dynastii Pahlawi.
  
• 1925 - Zmarł Michaił Frunze (ur. 1885), rosyjski dowódca wojskowy, działacz bolszewicki. Okoliczności jego śmierci są ciekawe: Zmarł w trakcie operacji wrzodu żołądka, z powodu zastosowania typu narkozy, na który był uczulony. Frunze nie chciał poddać się operacji, został do niej zmuszony postanowieniem Biura Politycznego KC RKP(b). Od początku podejrzewano, że operacja mogła mieć charakter skrytobójstwa. Wkrótce zaczęto o nią podejrzewać Stalina. Mimo braku istnienia bezpośredniego dowodu na umyślne spowodowanie śmierci Frunzego przez lekarzy wątpliwości budzi fakt, że zastosowana przy operacji dawka chloroformu siedmiokrotnie przekraczała zwykle stosowaną w celu wywołania narkozy. Śmierć Frunzego umożliwiła wprowadzenie przez Stalina na stanowisko głównodowodzącego swego zausznika Klimenta Woroszyłowa. Po śmierci Frunzego jego żona, przekonana o nienaturalnym charakterze śmierci męża, popełniła samobójstwo. Dzieci, syn Timur i córka Tatiana, do roku 1931 pozostawały pod opieką babki. Wobec jej ciężkiej choroby w 1931 adoptował je i wychowywał Klimient Woroszyłow.
  
• 1926 – W Bolonii 15-letni anarchista Anteo Zamboni otworzył ogień w kierunku limuzyny Benito Mussoliniego, po czym został schwytany i zlinczowany przez faszystowskich bojówkarzy. Zamach dał powód Mussoliniemu do wzmożenia represji politycznych wobec opozycji.
  
• 1926 - Zmarł Harry Houdini (ur. 1874), amerykański iluzjonista pochodzenia żydowskiego, być może największy iluzjonista w dziejach. Houdini zmarł na zapalenie otrzewnej w następstwie przechodzonego zapalenia wyrostka robaczkowego. Szeroko znana legenda miejska głosi, iż chorobę spowodował student Uniwersytetu McGill J. Gordon Whitehead, 22 października 1926 w Montrealu zadając mu wielokrotne ciosy w podbrzusze, na które Houdini miał być niewrażliwy.
  
• 1929 – Marszałek Ignacy Daszyński odmówił rozpoczęcia posiedzenia sesji budżetowej Sejmu RP z powodu obecności w gmachu parlamentu około 100-osobowej grupy uzbrojonych oficerów towarzyszących ministrowi spraw wojskowych Józefowi Piłsudskiemu. Posiedzenie zostało odroczone do 5 grudnia.
  
• 1931 – Wszedł do służby pierwszy polski okręt podwodny ORP „Wilk”.
  
• 1938 - Urodził się Bohdan Łazuka, polski aktor teatralny i filmowy, piosenkarz, artysta estradowy i konferansjer. "A jeżeli będą chcieli pójść do Muzeum Lotnictwa, to zabierzesz ich do muzeum lotnictwa, ku**a jego mać"
  
• 1939 – Prezydent Rzeczypospolitej Władysław Raczkiewicz ogłosił amnestię dla byłych więźniów brzeskich.
  
• 1940 - Niemiecką porażką zakończyła się powietrzna bitwa o Anglię.
  
• 1941 - Amerykański niszczyciel USS "Reuben James" został zatopiony na Atlantyku przez niemiecki okręt podwodny. Pierwszy amerykański okręt zatopiony w II wojnie światowej.
  
• 1941 – Na Mount Rushmore w Dakocie Południowej zakończono 14-letnie prace nad wykutym w skale monumentem przedstawiającym głowy czterech prezydentów USA.
  
• 1944 – 30 mil od Helu zatonął zbombardowany dzień wcześniej przez radzieckie lotnictwo niemiecki statek SS „Bremerhaven” z uchodźcami z Prus Wschodnich i rannymi żołnierzami. Spośród 3270 osób na pokładzie zginęło 470.
  
• 1944 - Do Wellington w Nowej Zelandii przybyła na pokładzie amerykańskiego okrętu wojennego grupa 733 polskich sierot po zesłańcach syberyjskich.
  
• 1944 - Po wycofaniu wojsk niemieckich i ucieczce włoskich urzędników jugosłowiańscy partyzanci zajęli Zadar (wł. Zara), będący od 1920 roku wraz z sąsiednimi miejscowościami włoską enklawą.
  
• 1945 - Zmarł Wincenty Witos (ur. 1874), polski działacz ruchu ludowego, polityk, premier RP, publicysta. Jeden z ojców polskiej niepodległości. Trzykrotnie był premierem RP. Jego rząd został obalony w wyniku przewrotu majowego. W latach 1929–1930 jeden z przywódców Centrolewu. W 1930 aresztowany przez władze sanacyjne, osadzony w twierdzy brzeskiej, oskarżony w tzw. procesie brzeskim o przygotowywanie zamachu stanu, skazany na 1,5 roku więzienia, udał się na emigrację do Czechosłowacji.Do kraju powrócił 31 marca 1939 po okupacji Czecho-Słowacji przez wojska niemieckie i utworzeniu Protektoratu Czech i Moraw. Po agresji III Rzeszy na Polskę internowany przez Niemców, odrzucił propozycję utworzenia rządu kolaboracyjnego. Jeden z najważniejszych, a także najbardziej wyrazistych i wpływowych polityków II Rzeczypospolitej.
  
• 1956 - Kryzys sueski: francuskie i brytyjskie samoloty rozpoczęły bombardowanie egipskich celów wojskowych (operacja „Muszkieter”).
  
• 1956 - Samolot transportowy amerykańskiej marynarki wojennej C-47 Skytrain jako pierwszy wylądował na biegunie południowym.
  
• 1956 - Rewolucja węgierska 1956: Radzieckie Politbiuro podejmuje decyzję o stłumieniu rewolucji.
  
• 1957 - Urodził się Krzysztof Hanke, polski i śląski aktor, satyryk, kabareciarz. Jego alter ego z serialu "Święta Wojna" to Hubert "Bercik" Dworniok - największy psychopata na śląsku. Popis psychopaty w komentarzu.
  
• 1961 - W wyniku przejścia huraganu została całkowicie zniszczona stolica Hondurasu Brytyjskiego (obecnie Belize) Belize City.
  
• 1961 - Z Mauzoleum Lenina na Placu Czerwonym usunięto ciało Józefa Stalina.
  
• 1961 - Urodził się Peter Jackson, nowozelandzki reżyser, scenarzysta i producent filmowy. Jego najbardziej znanymi filmami są trylogie "Władca Pierścieni" i "Hobbit".
  
• 1963 – W wyniku eksplozji gazu podczas łyżwiarskiego show Holiday on Ice w Indiana State Fairgrounds Coliseum w amerykańskim Indianapolis zginęły na miejscu lub zmarły w szpitalach 74 osoby, a ok. 400 odniosło obrażenia.
  
• 1964 - Urodził się Marco van Basten, holenderski piłkarz, trener. Jest jednym z najskuteczniejszych i najbardziej utytułowanych zawodników lat 80. i 90. W ciągu zawodowej kariery związany był tylko z dwoma klubami: Ajaxem Amsterdam i A.C. Milan, w których barwach łącznie zdobył sześć tytułów mistrza kraju oraz wiele wyróżnień indywidualnych, m.in. trzykrotnie Złotą Piłkę.
  
• 1967 - Urodził się Vanilla Ice, amerykański raper, aktor, który największe triumfy święcił w latach 90. za sprawą swojego przeboju „Ice Ice Baby”, opartym na motywie utworu „Under Pressure” zespołu Queen i Davida Bowiego, za który w 1991 otrzymał People’s Choice Award.
  
• 1967 - W Pradze, podczas przerwy w dostawie prądu, odbyła się antykomunistyczna demonstracja około 1500 studentów ze świeczkami.
  
• 1968 – Wojna w Wietnamie: prezydent Lyndon B. Johnson wydał rozkaz wstrzymania bombardowania celów w Wietnamie Północnym z dniem 1 listopada. Gest dobrej woli do trwających w Paryżu rozmów pokojowych.
  
• 1970 – Po nieudanej próbie obalenia króla Jordanii Husajna I przez OWP, jej szef Jasir Arafat podpisał ugodę zwracając królowi wszystkie prawa. Arafat zgodził się na likwidację obozów szkoleniowych OWP w Jordanii, zabraniając swoim członkom noszenia broni. W efekcie z kraju wyjechało około 300 tys. palestyńskich uchodźców, osiedlając się w większości w Libanie.
  
• 1970 - Urodził się Nolan North, amerykański aktor (głównie dubbingowy). Użyczył głosu tonie gier komputerowych: w tym serii Uncharted, pierwszych kilku częściach Assassin's Creed, grach z Batmanem, Saints Row itp...
  
• 1973 – Trzech bojowników Prowizorycznej Irlandzkiej Armii Republikańskiej uciekło z więzienia Mountjoy w Dublinie przy pomocy uprowadzonego helikoptera, którego pilota ich wspólnicy zmusili do wylądowania na więziennym dziedzińcu.
  
• 1975 - Ukazał się singel "Bohemian Rhapsody" zespołu Queen. Uznawany za magnum opus grupy Queen oraz przełomowy moment w jej karierze. Często wymieniany jako najlepszy utwór w historii muzyki popularnej.
  
• 1979 – Podczas omyłkowego lądowania na zamkniętym pasie lotniska w mieście Meksyk rozbił się lecący z Los Angeles McDonnell Douglas DC-10 należący do Western Airlines, w wyniku czego zginęły 72 z 89 osób na pokładzie oraz jedna na ziemi.
  
• 1980 – W pożarze szpitala psychiatrycznego w Górnej Grupie koło Świecia zginęło 55 pacjentów, a 26 zostało ciężko poparzonych. Bezpośrednią przyczyną powstania pożaru, który wybuchł tuż po godzinie 23:00, była nieszczelność przewodu kominowego.
  
• 1982 – Jan Paweł II jako pierwszy w historii papież przybył z wizyta do Hiszpanii.
  
• 1984 – Premier Indii Indira Gandhi została zamordowana przez dwóch sikhów z jej osobistej ochrony. W Nowym Delhi i innych miastach wybuchły rozruchy, zabito około 3 tysięcy Sikhów.
  
• 1985 – W fabryce w Świdniku z taśmy produkcyjnej zjechał ostatni motocykl WSK.
  
• 1988 - Urodził się Sebastien Buemi, szwajcarski kierowca wyścigowy. Najbardziej chyba znany z tego jak od jego bolidu F1 odpadły przednie koła. Film w komentarzu.
  
• 1992 - Papież Jan Paweł II dokonał pełnej rehabilitacji Galileusza.
  
• 1993 – Otwarto Muzeum Czekolady w Kolonii. Główne atrakcje, oprócz tradycyjnych eksponatów, stanowią: miniatura fabryki czekolady, produkująca miniaturowe tabliczki rozdawane zwiedzającym, palmiarnia z drzewami kakaowymi, 3-metrowe fontanny czekoladowe, a także sklep z wyrobami czekoladowymi, zwłaszcza koncernu Lindt & Sprüngli.
  
• 1993 - Zmarł Enrico Fellini (ur. 1920), włoski reżyser i scenarzysta filmowy. Znany ze swojego barokowego, cyrkowego, onirycznego stylu. Uznawany za jednego z najbardziej wpływowych i najważniejszych reżyserów w historii kina. Jego filmy otrzymały cztery Oscary dla najlepszego filmu zagranicznego (1956, 1957, 1963, 1974). W 1993 otrzymał Oscara honorowego za całokształt twórczości.
  
• 1994 - 68 osób zginęło w katastrofie samolotu ATR-72 w amerykańskim stanie Indiana. Według ustaleń NTSB, przyczyną wypadku była nagła utrata kontroli, spowodowana opadami marznącego deszczu. W następstwie opadów doszło do oblodzenia skrzydeł, co spowodowało wypadek.
  
• 1996 – 99 osób zginęło (w tym 3 na ziemi) w katastrofie brazylijskiego samolotu Fokker 100 w São Paulo. Podczas rozbiegu samolot zasygnalizował awarię automatycznej przepustnicy. Piloci kontynuowali start, ponieważ awaria nie przeszkadza w prawidłowym starcie. Po oderwaniu się od pasa nastąpiło chwilowe, niewytłumaczalne przechylenie się samolotu na prawe skrzydło. Kapitan skorygował to przechylenie sterami. Obserwujący przestrzeń drugi pilot zauważył automatyczne cofnięcie się przepustnicy prawego silnika (nr 2) na ciąg minimalny. Uważając to za błąd automatyki, pchnął tę przepustnicę na ciąg maksymalny. Wówczas ponownie pojawiło się przechylenie na prawe skrzydło i nie udało się jego opanować sterami. Samolot uderzył w zabudowania miasta wzniecając pożar. Wszyscy będący na pokładzie zginęli na miejscu, podobnie jak przypadkowe 4 osoby na ziemi. Śledztwo wykazało że doszło do awarii czujnika odwracacza ciągu silnika nr 2 (prawego), przez co odwracacz ciągu otworzył się podczas lotu. Automatyka wykryła awarię i ustawiła ciąg silnika na minimalny. Piloci nie rozpoznali tej awarii i walczyli z silnikiem zwiększając ręcznie ciąg. Doprowadziło to do utraty prędkości i rozbicia się maszyny.
  
• 1997 – Zaprzysiężono rząd Jerzego Buzka.
  
• 1998 - Irak poinformował że nie będzie dłużej współpracować z inspektorami nadzorującymi rozbrojenie, wysłanych przez ONZ.
  
• 1999 – 217 osób zginęło w katastrofie lecącego z Nowego Jorku do Kairu egipskiego Boeinga 767 na Atlantyku. Po zbadaniu czarnej skrzynki wszyscy byli zszokowani. Okazało się, że drugi pilot, Gameel Al-Batouti, który chwilowo przejął stery, odmówił kilkakrotnie arabską modlitwę za zmarłych, po czym skierował samolot w dół. Drugi pilot rozbił samolot z powodu problemów psychicznych: przez kilka lat molestował pokojówki w hotelach, w których mieszkał. Feralnego dnia jego kolega (kapitan tego lotu) powiedział mu że nie będzie go więcej krył, i że jest to jego ostatni lot. Rozwścieczony Al-Batouti postanowił, że będzie to również ostatni lot kapitana. Ofiar było by 218, ale jedna z pasażerek spóźniła się na lot.
  
• 2002 - W katastrofie samolotu An-26 pod Mona Quimbundo w Angoli zginęły 44 osoby.
  
• 2000 - Na lotnisku w tajwańskim Taoyuan singapurski Boeing 747 usiłował wystartować z niewłaściwego pasa i zderzył się ze stojącymi na nim pojazdami, w wyniku czego zginęły 83 osoby, a 96 zostało rannych. Przyczyną tragedii był ulewny deszcz i spowodowana nim zła widoczność, przez którą piloci nie zorientowali się, że znajdują się na niewłaściwym pasie startowym 05R – zamiast 05L. W momencie katastrofy pas 05R był w trakcie remontu.
  
• 2002 - W meczu madagaskarskiej najwyższej ligi piłkarskiej AS Adema-SO de l’Emyrne padł rekordowy w historii piłki nożnej wynik 149:0. Wszystkie gole do własnej bramki strzelili piłkarze gości, protestując w ten sposób przeciwko ich zdaniem krzywdzącemu sędziowaniu w tym i poprzednich meczach.
  
• 2002 - W trzęsieniu ziemi we włoskich regionach Apulia i Molise zginęło 30 osób, kilkadziesiąt zostało rannych. Wszystkie ofiary śmiertelne pochodziły z miejscowości San Giuliano di Puglia, gdzie m.in. w zawalonej szkole zginęło 26 dzieci i nauczycielka.
  
• 2004 - Odbyła się I tura wyborów prezydenckich na Ukrainie. Do II tury przeszli: urzędujący premier Wiktor Janukowycz i kandydat opozycji Wiktor Juszczenko.
  
• 2005 – Zaprzysiężono rząd Kazimierza Marcinkiewicza.
  
• 2006 – Wystartował serwis internetowy LiveLeak. Nieistniejąca już strona się specjalizowała się w wideo o bieżących wydarzeniach, treściach politycznych i materiałach filmowych z rejonów wojny.
  
• 2009 – Trzech funkcjonariuszy Straży Granicznej zginęło w katastrofie śmigłowca PZL Kania podczas patrolowania granicy polsko-białoruskiej.
  
• 2011 - Według ONZ urodził się siedmiomiliardowy człowiek.
  
• 2014 - Podczas lotu próbnego nad pustynią Mojave w Kalifornii doszło do katastrofy pasażerskiego statku kosmicznego SpaceShipTwo firmy Virgin Galactic. Pierwszy pilot zdołał się katapultować, a drugi zginął.
  
• 2015 – 224 osoby zginęły na Synaju w katastrofie należącego do rosyjskich linii Metrojet Airbusa A321, lecącego z Szarm el-Szejk do Petersburga. Istnieją przypuszczenia, że przyczyną katastrofy był zamach terrorystyczny dokonany przez osoby powiązane z tzw. Państwem Islamskim. Jest to największa katastrofa lotnicza pod względem liczby ofiar w historii Egiptu.
  
• 2017 – 29-letmi Uzbek Sajfullo Saipow wjechał furgonetką na ścieżkę rowerową na Manhattanie w Nowym Jorku, zabijając 8 i raniąc 11 osób.
  
• 2019 – 74 osoby zginęły, a 43 odniosły obrażenia w pożarze pociągu w pakistańskim mieście Lijakatpur.
  
• 2020 - W końcu otwarto port lotniczy Berlin Brandenburg. Lotnisko miało dziesięć lat opóźnienia przez problemy konstrukcyjne i korupcję. Port Lotniczy Berlin Brandenburg zastąpił trzy inne berlińskie lotniska: Tempelhof (zamknięty w 2008), Tegel (Zamknięty w 2020) i Schönefeld, obok którego zbudowano nowy port lotniczy. Schönefeld został więc terminalem 5 nowego lotniska.
  
• 2020 - Zmarł Sean Connery (ur. 1930), szkocki aktor. Jeden z najbardziej znanych aktorów filmowych. Wystąpił w kilkudziesięciu filmach, m.in. siedmiokrotnie wcielił się w rolę Jamesa Bonda (6 części serii i 1 nieoficjalna produkcja). Oprócz filmów z serii o Jamesie Bondzie grał też w filmach takich jak: "Polowanie na czerwony październik", "Twierdza", "Robin Hood: Książe złodziei", "Nieśmiertelny", "Indiana Jones i ostatnia krucjata", "O jeden most za daleko" czy "Nietykalni" za który dostał Oscara.
  

https://youtu.be/fJ9rUzIMcZQ

#rocznicanadzis #ciekawostkihistoryczne #ciekawostki #historia