Wybrane rocznice wypadające 22 grudnia.

Nietypowe święta: Światowy Dzień Wody

• 856 – W trzęsieniu ziemi w Damghan w Iranie zginęło ok. 200 tys. osób.
  
• 1470 – Na zwołanym przez papieża Pawła II kongresie państw włoskich w Rzymie zawarto antyturecki sojusz obronny.
  
• 1522 - Kapitulacja joannitów przed wojskami tureckimi na wyspie Rodos. Łatwo turkom nie przyszło to zwycięstwo, stracili ok. 103 tysięcy swoich ludzi, oblegając twierdzę zajmowaną przez ok. 6,5 tysiąca Joannitów.
  
• 1655 – Potop szwedzki: wojska szwedzkie zdobyły Elbląg.
  
• 1659 – Potop szwedzki: skapitulowała szwedzka załoga twierdzy Gdańska Głowa.
  
• 1666 – Powstała Francuska Akademia Nauk.
  
• 1789 – W wyniku reformy administracyjnej we Francji prowincje zostały zastąpione przez departamenty.
  
• 1807 – W USA uchwalono ustawę o embargu na handel zagraniczny.
  
• 1808 – W Wiedniu odbyło się prawykonanie V symfonii Ludwiga van Beethovena pod dyrekcją kompozytora. Słynne "tu tu tu dummmm, tu tu tu dummmm"
  
• 1847 – Przywódca algierskich walk niepodległościowych Abd al-Kadir został zmuszony do kapitulacji i trafił do francuskiej niewoli.
  
• 1849 – Stojący przed plutonem egzekucyjnym Fiodor Dostojewski i inni członkowie Koła Pietraszewskiego zostali w ostatniej chwili ułaskawieni przez cara Mikołaja I Romanowa. Poglądy członków Koła Pietraszewskiego określano jako zapadniczelstwo (ros. zapad „zachód”). Zajmowano się w niej zachodnią filozofią (szczególnie Heglem) oraz literaturą, co zostało oficjalnie zakazane przez Mikołaja I. Krytykowali oni ślepe poddaństwo despotyzmowi cara, jego zacofanie kulturowe, społeczne i ekonomiczne państwa. Entuzjastycznie zapowiadali nadejście nowej, lepszej ery. Chcieli aby reformy w Rosji przebiegły tak, aby zbliżać ustrój społeczny i warunki życia do panujących w Europie Zachodniej. Car, zaniepokojony możliwością rozprzestrzenienia się rewolucji roku 1848 na Rosję, omyłkowo wziął nieszkodliwą grupę za organizację rewolucyjną. Kara śmierci została zamieniona na lata katorgi.
  
• 1882 – W domu przyjaciela Thomasa Alvy Edisona w Nowym Jorku zapłonęły pierwsze elektryczne lampki na choince.
  
• 1885 – Hirobumi Itō został pierwszym premierem Japonii.
  
• 1892 – Założono angielski klub piłkarski Newcastle United. Newcastle cztery razy przed drugą wojną światową było mistrzem Anglii. Do tego zdobyli sześć pucharów Anglii (ostatni w 1955), tak więc na sukcesy zespół czeka baardzo długo. Ostatnie lata były sinusoidą między Premier League a Championship.  Swoje mecze "Sroki" rozgrywają na St James’ Park, którego cechą charakterystyczną jest bardzo wysoka trybuna z dachem na wysokości 91 metrów.
  
• 1894 – Po trzydniowym procesie, oskarżony o zdradę na rzecz Niemiec Alfred Dreyfus został skazany na dożywotnie zesłanie do francuskiej kolonii karnej na Wyspie Diabelskiej.
  
• 1900 – Henryk Sienkiewicz otrzymał akt własności majątku w Oblęgorku, ufundowanego przez społeczeństwo z okazji 25-lecia jego pracy literackiej.
  
• 1906 – Rozpoczął się tzw. lokaut łódzki, podczas którego bez pracy pozostawało 30 tys. ludzi.
  
• 1912 – W Zabrzu otwarto najstarsze na Górnym Śląsku Kino „Roma” (jako Kino „Lichtspielhaus”).
  
• 1913 - Kongres USA przyjął ustawę o Rezerwie Federalnej, powołujący do życia Rezerwę Federalną - centralny bank Stanów Zjednoczonych.
  
• 1917 - Zawieszenie broni na froncie wschodnim i początek rokowań państw centralnych z Rosją w Brześciu.
  
• 1920 - W Königs Wusterhausen w Brandenburgii rozpoczęła nadawanie pierwsza niemiecka stacja radiowa.
  
• 1924 – W Ziębicach (Münsterbergu) na Dolnym Śląsku został aresztowany seryjny morderca i kanibal Karl Denke. Tego samego dnia popełnił samobójstwo w policyjnym areszcie. Urodzony w 1860 r. w Kalinowicach Górnych Karl Denke był w młodości jednym z gorszych uczniów w szkole, był uznawany za opóźnionego w rozwoju. Gdy był dorosły toczyło się postępowanie w sprawie jego ubezwłasnowolnienia. Gospodarstwo po rodzicach przejął jego starszy brat, a on sam za pieniądze z ojcowizny kupił własną ziemię w Ziębicach. Był jednym z bardziej poważanych mieszkańców miasta. Zarabiał, wynajmując jeden z pokojów swojego domu. Inflacja, która nawiedziła Niemcy po I wojnie światowej, pozbawiła go oszczędności. Zwabiał do swojego domu włóczęgów, żebraków i prostytutki, aby później ich zabić i przerobić na peklowane mięso, którym handlował na targu we Wrocławiu. Niejednokrotnie były to osoby przyjezdne. Jednej z jego potencjalnych ofiar, niejakiemu Vincenzowi Olivierovi, udało się uciec i zgłosić sytuację na policji. Karl Denke został ujęty i jeszcze tego samego dnia wieczorem powiesił się w swojej celi na pętli zrobionej z chustki do nosa. Szacuje się, że zamordował ponad 40 osób, jednak dokładna liczba jego ofiar nie jest znana. Nieznana jest także jego motywacja. Po domu Denkego walały się kości, na parapecie znaleziono kilkadziesiąt dowodów tożsamości, a w szafkach stosy zakrwawionych ubrań. Po odkryciu morderstw w okolicy wybuchła panika. Splajtowała miejscowa wytwórnia konserw Seidla, gdyż uważano, że kupowała mięso od Denkego. Ludzie przez kilka miesięcy nie jedli wędlin. Miasto musiało też przez jakiś czas korzystać z dostaw wody w beczkowozach, ponieważ mieszkańcy nie chcieli pić miejscowej, sądząc, że miejscowe źródła zostały zanieczyszczone przez zwłoki, które Denke zakopywał w ogródku. W ogródku dawnego domu Karla Denkego jeszcze w latach 70. znajdowano ludzkie szczątki.
  
• 1937 – Otwarto Tunel Lincolna łączący nowojorski Manhattan z New Jersey.
  
• 1939 – Prezydent Warszawy Stefan Starzyński został rozstrzelany przez Gestapo w mieście lub jego okolicach (ewentualnie dzień wcześniej lub dzień później).
  
• 1939 - Na dworcu kolejowym w Genthin w zderzeniu dwóch pociągów zginęło 196 osób. Tego samego dnia na linii Bodenseegürtelbahn, między Markdorf a Kluftern, pociąg towarowy zderzył się z pasażerskim, w wyniku czego zginęło 101 osób. Był to najtragiczniejszy dzień w historii niemieckich kolei.
  
• 1940 – Operacja „Blitz”: 684 osoby zginęły, a 2364 zostały ranne, w wyniku dwóch nocnych nalotów Luftwaffe na Manchester z 22 na 23 i z 23 na 24 grudnia.
  
• 1941 - Premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill przybył z wizytą do Waszyngtonu.
  
• 1941 - Wojna na Pacyfiku: wojska japońskie wylądowały na filipińskiej wyspie Luzon.
  
• 1942 – Członkowie komórki krakowskiej Żydowskiej Organizacji Bojowej obrzucili granatami kawiarnię „Cyganeria” (wówczas tylko dla Niemców), w wyniku czego zginęło, według różnych szacunków, od 7 do 10 niemieckich oficerów.
  
• 1943 - Zmarła Beatrix Potter (ur. 1866), brytyjska autorka literatury dziecięcej i ilustratorka. Stworzyła Piotrusia Królika.
  
• 1943 - Kampania śródziemnomorska: niemiecki krążownik lekki SMS „Niobe”, który 3 dni wcześniej wszedł na mieliznę koło chorwackiej wyspy Silba, został storpedowany przez 2 brytyjskie kutry torpedowe MTB-298 i MTB-276, w wyniku czego zginęło 17 członków załogi, a ciężko rannych zostało 16. Storpedowano także znajdujący się obok holownik „Parenzo”, który zatonął wraz z 19-osobową załogą. Ciekawa była przynależność państwowa tego okrętu. Najpierw był niemiecki, potem po I WŚ został przekazany Jugosławii, potem po zajęciu Jugosławii przejęli go Włosi, a od Włochów po ich kapitulacji znów trafił do Niemców którzy przekazali go do sprzymierzonego z nimi Niepodległego Państwa Chorwackiego.
  
• 1944 – 82 Polaków zostało zamordowanych przez oddział UPA w Toustobabach na Wołyniu.
  
• 1944 - Zmierzono najniższą temperaturę w historii Los Angeles (–4 °C).
  
• 1944 - II wojna światowa: bitwa o Ardeny: wojska niemieckie zażądały kapitulacji wojsk Stanów Zjednoczonych w Bastogne w Belgii, co skłoniło generała Anthony'ego McAuliffe'a do słynnej odpowiedzi jednym słowem: "Nuts!" ("bzdura").
  
• 1944 - Założono Ludową Armię Wietnamu, w ramach oporu przeciw japońskiej okupacji Indochin.
  
• 1946 – Rozpoczęła się tzw. konferencja hawańska z udziałem najważniejszych bossów amerykańskiego świata przestępczego (tzw. Syndykatu).
  
• 1947 – Przed Najwyższym Trybunałem Narodowym w Krakowie zakończył się pierwszy proces oświęcimski. W wyniku procesu 23 oskarżonych skazano na karę śmierci przez powieszenie (2 oskarżonym zamieniono ją następnie na dożywotnie pozbawienie wolności), 16 na karę pozbawienia wolności od dożywotniego pozbawienia wolności do 3 lat, a jednego oskarżonego uniewinniono. Wyroki śmierci wykonano 24 stycznia 1948 w więzieniu Montelupich w Krakowie.
  
• 1949 – Japonia zażądała od USA zwrotu Okinawy. Wyspa wróciła pod zarząd Japonii dopiero w 1972 roku, ale do dziś znajduje się tam największa amerykańska baza lotnicza na dalekim wschodzie.
  
• 1952 – Ogłoszono raport Specjalnej Komisji Śledczej Kongresu Stanów Zjednoczonych do Zbadania Zbrodni Katyńskiej, w którym za jej winnego uznano ZSRR i wezwano społeczność międzynarodową do powołania międzynarodowego trybunału dla jej osądzenia.
  
• 1956 – Ewakuacja oddziałów brytyjskich i francuskich z Egiptu podczas wojny sueskiej.
  
• 1958 – Oddano do użytku most obrotowy w Wolinie, łączący wyspę Wolin z wyspą Wolińska Kępa. Jest to jeden z pięciu istniejących mostów obrotowych w Polsce.
  
• 1960 – Sejm PRL uchwalił poprawkę do Konstytucji ustalającą liczbę posłów na 460.
  
• 1960 – Z kosmodromu Bajkonur odbył się pierwszy (nieudany) start radzieckiej rakiety nośnej Wostok 8K72K.
  
• 1962 – Po raz pierwszy w historii utwór brytyjskiego zespołu (instrumentalny Telstar w wykonaniu The Tornados) osiągnął 1. miejsce na amerykańskiej liście przebojów Hot 100 branżowego czasopisma „Billboard”.
  
• 1962 - Urodził się brytyjski aktor Ralph Fiennes. Grał Lorda Voldemorta w Harrym Potterze.
  
• 1963 – 330 mil na północ od Madery doszło do eksplozji i pożaru na greckim statku pasażerskim „Lakonia”, w wyniku czego zginęło 128 osób. Uszkodzony statek zatonął tydzień później.
  
• 1964 – Przed III oddziałem NBP w Domu Pod Orłami w Warszawie nieustaleni nigdy sprawcy zastrzelili konwojenta i ciężko zranili drugiego, rabując ponad 1 mln 300 tys. zł. utargu z Centralnego Domu Towarowego. Jeszcze w toku śledztwa powstała hipoteza, iż napad ma podłoże polityczne. Według innych nieoficjalnych informacji sprawcami mogli być funkcjonariusze Służby Bezpieczeństwa. Dowodem na to miał być anonimowy list napisany rzekomo przez byłego milicjanta do redakcji Expressu Wieczornego.
  
• 1964 - Oblatano samolot zwiadowczy SR-71 Blackbird. Najszybszy samolot kiedykolwiek wprowadzony do służby operacyjnej w siłach powietrznych. Dwusilnikowy odrzutowy średniopłat w układzie delta, osiągający prędkość Mach 3,5 oraz pułap 26 000 metrów. SR-71 był samolotem nieuzbrojonym, dwumiejscowym, w drugiej kabinie za pilotem znajdował się operator RSO, czyli operator elektronicznej aparatury zwiadowczej (ang. reconnaissance systems officer). Jej zasięg pozwalał na głęboką penetrację terenu przeciwnika bez konieczności przekraczania granic i naruszania obszaru powietrznego wroga.
  
• 1965 - W Wielkiej Brytanii po raz pierwszy wprowadzono limit prędkości (110 km/h 70 mp/h) poza terenem zabudowanym.
  
• 1965 – Podpisano umowę licencyjną z Fiatem na produkcję modelu 125p, czyli potocznie Dużego Fiata.
  
• 1965 - Premiera filmu "Doktor Żywago" w reżyserii Davida Leana. Film zrealizowano na podstawie powieści Borisa Pasternaka o tym samym tytule; jeden z największych sukcesów w historii wytwórni Metro-Goldwyn-Mayer. Zalicza się go do trylogii wyreżyserowanych przez Davida Leana klasycznych filmów epickich, obok Mostu na rzece Kwai (1957) i Lawrence’a z Arabii (1962).
  
• 1969 – W katastrofie należącego do linii Air Vietnam Douglasa DC-6 w Nha Trang w Wietnamie Południowym zginęło 10 spośród 77 osób na pokładzie i 24 na ziemi.
  
• 1970 - W Szczecinie strajkujący podpisali porozumienie z władzami wojewódzkimi, co oznaczało zakończenie wydarzeń grudniowych. Bilans zajść to ok. 40 zabitych i ponad 1000 rannych protestujących. Zginąć miało też kilku członków służb mundurowych.
  
• 1970 – Sąd w Düsseldorfie skazał na karę dożywotniego więzienia Franza Stangla, byłego komendanta obozów zagłady w Treblince i Sobiborze.
  
• 1971 - Powstała organizacja Lekarze bez Granic. Organizacja powstała w wierze, że wszyscy ludzie mają prawo do opieki medycznej i że to prawo jest ważniejsze niż granice państwowe. Lekarze z MSF ryzykują życie, by udzielać pomocy medycznej ludziom w strefach walk. MSF dostarcza opieki medycznej zarówno w przypadkach nagłych (działania zbrojne, epidemie), jak i w przypadku endemii chorób takich jak malaria.
  
• 1973 – W katastrofie belgijskiego samolotu Sud Aviation Caravelle w pobliżu marokańskiego miasta Tetuan zginęło 106 osób.
  
• 1974 - 77 osób zginęło w katastrofie samolotu DC-9 w wenezuelskim mieście Maturín.
  
• 1974 - W referendum przeprowadzonym na czterech wyspach archipelagu Komorów za niepodległością opowiedzieli się mieszkańcy wysp Anjouan, Mohéli i Wielki Komor, natomiast Majotta pozostała pod panowaniem Francji.
  
• 1976 - Dokonano oblotu radzieckiego samolotu pasażerskiego Ił-86. Jest to pierwszy radziecki szerokokadłubowy odrzutowiec pasażerski. Planowano wcielenie samolotów tego typu do floty PLL LOT, jednak nic z tego nie wyszło, bo LOT objął kurs na maszyny zachodnie. Podczas swojej służby samolot zyskał opinię bezpiecznej i niezawodnej maszyny. Ostatnie egzemplarze na "chodzie" latają dla ruskich sił powietrznych. Ładne samoloty.
  
• 1977 - Dokonano oblotu radzieckiego samolotu transportowego An-72. Silniki zostały umieszczone nad skrzydłami w celu wytworzenia efektu Coandy, co zwiększa nośność samolotu.
  
• 1977 - W wyniki eksplozji pyłu w elewatorze zbożowym w Westwego w Luizjanie zginęło 36 osób, a 11 zostało rannych.
  
• 1978 - Urodził się Emmanuel Olisadebe, polski piłkarz pochodzenia nigeryjskiego. Grał w polskiej lidze, otrzymał polskie obywatelstwo i został pierwszym czarnoskórym graczem Reprezentacji Polski. W latach 2000-2004 zagrał dla kadry w 25 spotkaniach strzelając 11 goli.
  
• 1978 – Ukraiński seryjny morderca Andriej Czikatiło zabił swoją pierwszą ofiarę. Rzeźnik z Rostowa został łącznie oskarżony o 53 zabójstwa w latach 1978-1990.
  
• 1979 – Katalonia i Kraj Basków uzyskały autonomię.
  
• 1985 – 18 górników zginęło, a 10 zostało rannych w wyniku wybuchu metanu w KWK „Wałbrzych”. Metan wybuchł 671 metrów pod ziemią. Eksplozja wywołała potężną falę uderzeniową. Temperatura wzrosła do około 2600 stopni Celsjusza, zaś ciśnienie do około 10 atmosfer. Nagromadzony metan podczas wybuchu zużył znajdujący się w wyrobisku tlen, tym samym zwiększając stężenie tlenku węgla. Ogień sięgnął stropu, czyli wysokości około 1,3 metra. Ciało ostatniej ofiary odnaleziono dopiero po kilkunastu godzinach poszukiwań w kanale ściekowym, pod wózkiem do przewozu urobku.
  
• 1988 - Został zamordowany Chico Mendes (ur. 1944), brazylijski chłop, związkowiec który walczył w obronie przyrody amazońskiej. Został zamordowany przez zwolenników przekształcenia puszczy amazońskiej w pastwiska dla bydła.
  
• 1989 - 35 osób zginęło, a 41 zostało rannych w wyniku czołowego zderzenia dwóch autobusów na autostradzie pod Kempsey w australijskim stanie Nowa Południowa Walia.
  
• 1989 - Ponownie otwarto Bramę Brandenburską w Berlinie.
  
• 1989 - Rewolucja w Rumunii: Zginął minister obrony Vasile Milea. Tego dnia Milea odmówił dalszego strzelania do manifestantów. Pół godziny później tj. o 9:30 został znaleziony martwy. Po śmierci ministra Nicolae Ceaușescu obwinił Mileę o niepodjęcie właściwych kroków przeciwko protestującym.
  
• 1989 - Rewolucja w Rumunii: Rumuński dyktator Nicolae Ceaușescu został obalony. "Geniusz" Karpat uciekł helikopterem z Pałacu Prezydenckiego w Bukareszcie; władzę w kraju przejął Front Ocalenia Narodowego z Ionem Iliescu na czele. Ceaușescu został tego samego dnia pochwycony w Târgoviște.
  
• 1990 – Lech Wałęsa został zaprzysiężony na urząd prezydenta RP.
  
• 1992 - W komisariacie w stolicy Paragwaju Asunción znaleziono tzw. archiwa terroru. Sędzia Jose Fernandez poszukiwał akt dotyczących byłego więźnia. Zamiast nich znalazł archiwa opisujące losy tysięcy Latynoamerykanów, którzy zostali porwani, torturowani i zabici przez służby specjalne Argentyny, Boliwii, Chile, Paragwaju i Urugwaju. Działania służb nosiły kryptonim „Operacja Kondor”. Archiwa terroru, obecnie w Pałacu Sprawiedliwości w Asunción, dotyczyły 50 000 osób zamordowanych, 30 000 “zaginionych” oraz 400 000 osób więzionych. Z dokumentów wynikało, że także Kolumbia, Peru i Wenezuela w różnym stopniu współpracowały w ramach „Operacji Kondor”, dostarczając informacji, których żądały służby specjalne krajów „Cono Sur or Cone Sul” (Argentyna, Brazylia, Chile, Paragwaj, Urugwaj). Archiwa terroru są obecnie wykorzystywane jako materiał dowodowy w prowadzonych w wielu krajach procesach byłych oficerów. Istotną część materiałów zawartych w archiwach posłużyła hiszpańskiemu sędziemu Baltasar Garzón w sprawie przeciwko generałowi Pinochetowi.
  
• 1992 - W trakcie podchodzenia do lądowania na lotnisku w Trypolisie libijski Boeing 727 zderzył się z myśliwcem MiG-23, w wyniku czego zginęło 157 osób.
  
• 1995 – Koniec prezydentury Lecha Wałęsy.
  
• 1997 – 45 Indian z wioski Acetal zostało zmasakrowanych w kościele przez paramilitarny gang, w trakcie antyzapatystowskiej kampanii rządowej w meksykańskim stanie Chiapas. Zapatyści to zbrojny ruch rewolucyjny powstały dla ochrony interesów rdzennych mieszkańców Meksyku.
  
• 1999 - Cała czteroosobowa załoga zginęła w katastrofie lotu Korean Air Cargo 8509 pod Londynem. Do katastrofy doszło 55 sekund po starcie z lotniska Stansted. Pilot zgłaszał przed startem problemy ze sztucznym horyzontem, ale obsługa techniczna zaniedbała tę kwestię. Po starcie piloci stwierdzili że sztuczny horyzont nie działa tak jak powinien. Samolot przechylił się gwałtownie, zerwał linie wysokiego napięcia i rozbił się z pełnym bakiem i z silnikami ustawionymi na pełen ciąg. Nie mieli szans żeby to przeżyć.
  
• 2000 – Leszek Balcerowicz został prezesem NBP.
  
• 2001 - W Teksasie urodziła się pierwsza sklonowana kotka o imieniu CC. Jej imię jest skrótem od Carbon Copy albo Copy Cat. CC to pierwsze sklonowane zwierzę domowe. CC jest jedyną ocalałą kotką z 87 sklonowanych embrionów. CC zamieszkała w domu Duane Kraemer, członka zespołu naukowego. Zmarła 3 marca 2020 w wieku 18 lat
  
• 2001 - W lecącym z Paryża do Miami samolocie American Airlines został obezwładniony przez współpasażerów brytyjski muzułmanin Richard Reid, który usiłował zdetonować ładunek wybuchowy ukryty w bucie.
  
• 2005 – Koniec prezydentury Aleksandra Kwaśniewskiego. Według sondaży Kwachu był najlepszym prezydentem III RP, choć jego zamiłowanie do napoi wyskokowych zrobiło z niego bohatera memów.
  
• 2009 - Rebelia szyitów w Jemenie: rebelianci odparli atak wojsk saudyjskich w bitwie na granicy saudyjsko-jemeńskiej, zabijając 64 żołnierzy.
  
• 2009 - Serbia złożyła wniosek o przyjęcie do Unii Europejskiej. Raczej nie prędko się tam dostaną zważywszy na swoje prorosyjskie sympatie, a drugich Węgier w Unii nie trzeba.
  
• 2010 – Były dyktator Argentyny Jorge Rafael Videla został skazany na karę dożywotniego pozbawienia wolności za zbrodnie przeciwko ludzkości.
  
• 2014 - Zmarł Joe Cocker (ur. 1944), brytyjski piosenkarz muzyki rockowej i popowej. "Summer in the City" jest jedną z jego piosenek.
  
• 2016 - Potwierdzono że szczepionka rVSV-ZEBOV na wirusa Ebola działa, i ma między 70 a 100% skuteczności.
  
• 2018 – 437 osób zginęło, 23 zaginęły, a 7202 zostały ranne na wybrzeżach Jawy i Sumatry w wyniku tsunami w Cieśninie Sundajskiej, wywołanego erupcją wulkanu Anak Krakatau.
  
• 2018 - W USA nie dogadali się co do budżetu na przyszły rok, więc do 25 stycznia 2019 rząd federalny działał tylko w ograniczonym zakresie. Najdłużej w historii kraju.
  

https://youtu.be/KFr4hlM2ycQ

#rocznicanadzis #ciekawostki #ciekawostkihistoryczne #historia