Wybrane rocznice które wypadają 18 sierpnia.

Nietypowe święta: Dzień Ciasta Lodowego

• 690 – Wu Zetian została jedyną kobietą-cesarzem w historii Chin.
  
• 1227 - Zmarł Czyngis-chan (do 1206 r. Temudżyn), wielki chan Mongolii (ur. ok. 1155). Stworzył drugie (po Brytyjskim Imperium Kolonialnym) największe imperium w historii.
  
• Jego imperium obejmowało 25% światowej populacji w XIII w. czyli ok. 110 milionów ludzi i rozciągało się od Chin po północne Bałkany.
  
• 1409 – Wielka wojna z zakonem krzyżackim: wojska krzyżackie zdobyły i spaliły zamek w Dobrzyniu nad Wisłą.
  
• 1503 - Zmarł Aleksander VI (ur. 1431) papież który zdecydowanie nie był wzorem do naśladowania. Wspominałem o nim we wpisie z 11 sierpnia.
  
• 1587 – Urodziło się pierwsze w Nowym Świecie dziecko angielskich rodziców.
  
• 1627 – V wojna polsko-szwedzka: nierozstrzygnięta bitwa pod Tczewem.
  
• 1655 – Potop szwedzki: Janusz i Bogusław Radziwiłłowie poddali Wielkie Księstwo Litewskie królowi Karolowi X Gustawowi.
  
• 1672 – Wojna polsko-turecka: wojska tureckie rozpoczęły oblężenie Kamieńca Podolskiego.
  
• 1772 – Konfederaci barscy poddali twierdzę Jasna Góra wojskom rosyjskim.
  
• 1783 – Nad wyspami Brytyjskimi przeleciał bardzo rzadki tzw. meteor muskający atmosferę (wszedł do atmosfery po czym odbił się od niej i poleciał dalej.)
  
• 1786 – Islandzki Reykjavík otrzymał prawa miejskie.
  
• 1812 – Inwazja Napoleona na Rosję: zwycięstwami wojsk napoleońskich zakończyły się: bitwa pod Smoleńskiem i I bitwa pod Połockiem.
  
• 1850 – Topograf i geodeta Józef Chodźko jako pierwszy Polak wszedł na szczyt Araratu.
  
• 1856 – Kongres Stanów Zjednoczonych przyjął Ustawę o wyspach z guano. Jeśli nie wiecie co to guano, to Was oświecę. Są to nic innego jak odchody morskiego ptactwa, które są bardzo dobrym nawozem naturalnym. Ustawa pozwalała amerykańskim obywatelom objąć w posiadanie dowolną wyspę która spełniała następujące warunki: Były na niej złoża guano, nie były zamieszkane, nie znajdowały się już pod jurysdykcją innego kraju. Ustawa upoważniała też amerykańskiego prezydenta do wysłania wojska w celu obrony tak zajętych wysp.
  
• 1861 – W Wilnie władze carskie krwawo stłumiły demonstrację patriotyczną.
  
• 1868 – Francuski astronom Pierre Janssen obserwując koronę słoneczną w trakcie zaćmienia odkrył hel, ale nie półwysep tylko pierwiastek.
  
• 1877 – Amerykański astronom Asaph Hall odkrył Fobosa, większego z dwóch księżyców Marsa.
  
• 1891 – Około 700 osób zginęło w wyniku przejścia huraganu nad Martyniką na Karaibach.
  
• 1903 - Niemiecki inżynier Karl Jatho rzekomo odbył lot swoim samodzielnie zbudowanym, samolotem cztery miesiące przed pierwszym lotem braci Wright.
  
• 1913 – W kasynie w Monte Carlo podczas gry w ruletkę kula 26 razy z rzędu padła na kolor czarny, czego prawdopodobieństwo wynosi 1:136823184.
  
• 1914 - I wojna światowa: rozpoczęła się niemiecka ofensywa na Francję.
  
• 1914 - Sankt Petersburg został przemianowany na Piotrogród.
  
• 1917 – Wybuchł wielki pożar w greckich Salonikach, który strawił 32% zabudowy miasta i sprawił że 70 tysięcy ludzi zostało bez dachu nad głową.
  
• 1919 - I Powstanie Śląskie: Wybuchł strajk powszechny w Zagłębiu Dąbrowskim.
  
• 1920 – Weszła w życie 19. poprawka do konstytucji USA, gwarantująca prawa wyborcze kobietom.
  
• 1920 - Wojna polsko-bolszewicka: zwycięstwa wojsk polskich w bitwach pod Brodnicą i Wyszkowem, początek dwudniowej bitwy o Płock.
  
• 1921 – Berberyjska ludność zamieszkująca pasmo górskie Rif w Maroku Hiszpańskim ogłosiła niepodległość jako Republika Rifu. Pod koniec 1925 roku liczące 50 tysięcy żołnierzy połączone siły Hiszpanii i Francji zaatakowały republikę. Kraj upadł 27 maja następnego roku. Walki partyzanckie trwały jeszcze do końca 1927 roku.
  
• 1925 – Spółka Polskie Radio otrzymała monopolistyczną koncesję na eksploatację radiofonii w Polsce.
  
• 1931 – Z Bayreuth w Niemczech przeprowadzono pierwszą na świecie radiową transmisję opery (Tristan i Izolda Richarda Wagnera).
  
• 1932 – Szkocki pilot Jim Mollison dokonał lekkim samolotem sportowym de Havilland Puss Moth pierwszego samotnego przelotu nad Atlantykiem w trudniejszym kierunku zachodnim – z Portmarnock koło Dublina w Irlandii do Pennfield Ridge w Nowym Brunszwiku w Kanadzie.
  
• 1933 – W Berlinie odbyła się prezentacja odbiornika radiowego Volksempfänger. Odbiornik radiowy specjalnie zaprojektowany w celu umożliwienia dostępu do radia szerokim kręgom społeczeństwa dla lepszego oddziaływania propagandy nazistowskiej. Odbiornik służył do odbioru stacji radiowych na falach średnich i długich (w założeniu chodziło o centralną rozgłośnię „Deutschlandsender” i jedną z radiostacji lokalnych). Ze względu na swoją budowę i przeznaczenie radio nie było drogie, kosztowało 65 reichsmarek, co stanowiło około 50% średniego wynagrodzenia robotniczego. Popularnie nazywane „radiem ludowym” lub „radiem Goebbelsa”, odbiornik był ponad dwukrotnie tańszy od innych oferowanych wówczas na rynku urządzeń.
  
• 1933 - Urodził się Roman Polański, polski aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy pochodzenia żydowskiego. W trakcie II wojny światowej wraz z częścią swej rodziny przetrwał Zagładę Żydów w krakowskim getcie. Jego pełnometrażowy debiut "Nóż w wodzie" z 1962 r. otrzymał nominację do Oscara w kategorii najlepszy film nieanglojęzyczny. Krytyka debiutu Polańskiego przez władze komunistyczne, za promowanie zachodnich wzorców, zmusiła go do wyjazdu z Polski. Wyjechał z kraju i tworzył w Wielkiej Brytanii, Francji i USA. Znane filmy: "Dziecko Rosemary" (1968), "Chinatown" (1974), "Pianista" (2002) (Oscar za reżyserię). Od 1977 zmaga się z konsekwencjami procesu sądowego, wytoczonego mu w sprawie gwałtu na trzynastolatce, w wyniku którego postanowił emigrować w 1978 ze Stanów Zjednoczonych do Francji. Kilkakrotnie bez powodzenia podejmowane były próby ekstradycji Polańskiego do USA. Jego żona Sharon Tate została zamordowana przez sekciarzy Charlesa Mansona.
  
• 1936 - Urodził się Robert Redford, amerykański aktor, reżyser i producent filmowy. Zdobył uznanie widzów i stał się jedną z największych gwiazd Hollywoodu dzięki roli Sundance'a Kida w westernie "Butch Cassidy i Sundance Kid" (1969). Zagrał potem w kilkunastu filmach, które przeszły do historii kina, m.in. "Żądło"(1973), "Wielki Gatsby" (1974), "Trzy dni Kondora" (1975), "O jeden most za daleko" (1977), "Urodzony sportowiec" (1984), czy "Pożegnanie z Afryką" (1985).
  
• 1939 - W III Rzeszy wprowadzono obowiązek zgłaszania przez lekarzy, pielęgniarki i położne dzieci poniżej trzeciego roku życia ciężko upośledzonych fizycznie i umysłowo, co było wstępem do nazistowskiego programu ich eutanazji.
  
• 1940 – Bitwa o Anglię: stoczono bitwę powietrzną znaną jako „The Hardest Day”, w trakcie której Niemcy stracili 69 samolotów, a Brytyjczycy 29.
  
• 1940 - Zmarł Walter Chrysler (ur. 1875) - Założyciel przedsiębiorstwa Chrysler, jeden z pionierów północnoamerykańskiej motoryzacji.
  
• 1941 - Niemiecka okupacyjna rozgłośnia „Soldatensender Belgrad” nadała po raz pierwszy mało znaną do tej pory piosenkę Lili Marleen w wykonaniu Lale Andersen, która szybko stała się przebojem wśród żołnierzy niemieckich i alianckich.
  
• 1941 - Front wschodni: po załamaniu obrony radzieckiej w Zaporożu, na rozkaz Józefa Stalina żołnierze NKWD wysadzili zaporę Dnieprowskiej Elektrowni Wodnej, w wyniku czego, według szacunków historyków, zginęło od 20 tys. do 120 tys. osób.
  
• 1943 - Front zachodni: w nocy z 17 na 18 sierpnia lotnictwo alianckie po raz pierwszy zbombardowało poligon doświadczalny w Peenemünde na wyspie Uznam. W Peenemünde rozwijano niemiecki program rakietowy.
  
• 1945 - ZSRR rozpoczął inwazję na japońskie Kuryle.
  
• 1945 - Sukarno został pierwszym prezydentem Indonezji.
  
• 1946 – Józef Kuraś ps. Ogień wraz ze swym oddziałem zorganizował i przeprowadził akcję rozbicia i opanowania więzienia św. Michała w Krakowie, w rezultacie czego uwolniono kilkudziesięciu więźniów – żołnierzy Armii Krajowej, organizacji Wolność i Niezawisłość i Narodowych Sił Zbrojnych.
  
• 1947 – W wyniku eksplozji amunicji w porcie wojennym w hiszpańskim Kadyksie (wg oficjalnych danych) zginęło 147 osób, a ok. 5 tys. zostało rannych.
  
• 1958 – Ukazało się amerykańskie wydanie kontrowersyjnej powieści "Lolita" autorstwa Vladimira Nabokova.
  
• 1963 - Amerykański działacz na rzecz praw społecznych James Meredith został pierwszym afroamerykaninem który ukończył Uniwersytet Mississippi.
  
• 1965 - Wojna Wietnamska: Amerykanie rozpoczęli operację Starlite. Piechota Morska zniszczyła twierdzę Viet Congu na półwyspie Van Tuong. Była to pierwsza poważna operacja lądowa wojsk amerykańskich w tej wojnie.
  
• 1966 – Rewolucja kulturalna: na pekińskim Placu Niebiańskiego Spokoju odbył się wiec Mao Zedonga z udziałem 1 mln hunwejbinów (czerwonych gwardzistów).
  
• 1969 – Jimi Hendrix wystąpił na Festiwalu Woodstock.
  
• 1971 - Wojna wietnamska: Australia i Nowa Zelandia zapowiedziały wycofanie swych wojsk z Wietnamu.
  
• 1971 - Wszystkie 37 osób na pokładzie zginęło w katastrofie amerykańskiego śmigłowca wojskowego CH-47 Chinook pod Pegnitz w Górnej Frankonii w Niemczech Zachodnich.
  
• 1976 - Pastor Oskar Brüsewitz dokonał w Halle samospalenia w proteście przeciw komunistycznemu reżimowi w NRD.
  
• 1976 - W Koreańskiej Strefie Zdemilitaryzowanej północnokoreańscy żołnierze zaatakowali 12 żołnierzy amerykańskich dokonujących wycinki utrudniającego obserwację drzewa, zabijając dwóch z nich. Tzw. "Incydent z siekierą". Rosnąca w pasie neutralnym topola utrudniała obserwację strefy z południa. W porozumieniu z Koreą Północną ustalono, że drzewo zostanie ścięte. Do strefy wkroczyła grupa nieuzbrojonych żołnierzy południa wraz z 12 amerykanami. Rozpoczęto ścinanie drzewa siekierami. Po kilku minutach do Amerykanów dotarła grupa 15 żołnierzy Północy pod dowództwem por. Pak Chula, który zaczął stanowczo domagać się wstrzymania prac. Komuniści swoją interwencję argumentowali koniecznością ochrony drzewa, które zostało rzekomo własnoręcznie posadzone przez Kim Ir Sena. Ich śmieszne żądania zostały zignorowane, więc dowódca komuchów ściągnął posiłki ukryte w pobliżu i wydał rozkaz ataku. Północnokoreańscy żołnierze odebrali Amerykanom siekiery i zaatakowali nimi kpt. Arthura Bonifasa i por. Marka Barretta; w efekcie pierwszy z nich zginął na miejscu, a drugi został ciężko ranny. Amerykanie wycofali się w pośpiechu na swoją stronę. W zamieszaniu zapomnieli zabrać ze sobą por. Barretta, którego komuniści odnaleźli i dobili.
  
• 1976 – Radziecka sonda Łuna 24 wylądowała na Księżycu. Była to ostatnia radziecka misja mająca na celu pobranie próbek skał księżycowych i dostarczenie ich na Ziemię.
  
• 1977 - Steve Biko zostaje aresztowany na policyjnej blokadzie drogowej na mocy ustawy o terroryzmie z 1967 r. Później umiera z powodu obrażeń odniesionych podczas tego aresztowania, zwracając uwagę na politykę apartheidu w RPA.
  
• 1978 - Podczas zawodów w mołdawskim Kiszyniowie reprezentująca ZSRR Litwinka Vilma Bardauskienė jako pierwsza kobieta przekroczyła granicę 7 metrów w skoku w dal (7,07 m).
  
• 1980 – Sierpień 1980: rozpoczął się strajk w Stoczni im. Adolfa Warskiego w Szczecinie.
  
• 1983 - Urodził się Mika (Michael Holbrook Penniman, Jr) - brytyjski wokalista i kompozytor libańskiego pochodzenia. Twórca hitów "Grace Kelly" i "Relax, take it easy".
  
• 1989 - Prowadzący w sondażach kandydat na prezydenta Kolumbii Luis Carlos Galán (ur. 1943) został zamordowany na polecenie Pablo Escobara i innych baronów narkotykowych. Carlos Galán zapowiadał ostrą rozprawę z narkobiznesem gdyby wygrał wybory.
  
• 1993 – W norweskim Trondheim otwarto jedyny na świecie wyciąg rowerowy. Urządzenie pomaga podjechać pod dość stromą górkę (pod kątem 20% czyli 11,5°). Korzystanie z windy polega na oparciu prawej stopy na przesuwającej się po szynie podpórce. Cała trasa ma długość 130 m i pokonuje się ją z prędkością 2 m/s (7,2 km/h).
  
• 2003 - Roczny Zachary Turner zostaje zamordowany w Nowej Fundlandii przez swoją matkę, której przyznano opiekę, mimo że stanęła przed sądem za zabójstwo ojca Zachary'ego. Sprawa została udokumentowana w filmie Dear Zachary i doprowadziła do reformy kanadyjskiego prawa dotyczącego zwolnienia za kaucją.
  
• 2004 – Podczas XXVIII Letnich Igrzysk Olimpijskich w Atenach Otylia Jędrzejczak w wyścigu na 200 metrów stylem motylkowym zdobyła pierwszy polski złoty medal olimpijski w pływaniu.
  
• 2005 - Amerykański seryjny morderca Dennis Rader został skazany na 10-krotne dożywotnie pozbawienie wolności. Pomiędzy rokiem 1974 a 1991 zabił 10 osób w Wichicie, w stanie Kansas. Pseudonim "BTK" został wymyślony przez samego mordercę. Skrót ten pochodzi od słów "Bind, Torture, Kill" (pol. "Skrępować, Torturować, Zabić"), które określały jego modus operandi.
  
• 2005 - W wyniku blackoutu na indonezyjskiej wyspie Jawa 100 mln osób zostało pozbawionych energii elektrycznej.
  
• 2008 - Podczas XXIX Letnich Igrzysk Olimpijskich w Pekinie gimnastyk Leszek Blanik zdobył złoty medal w konkurencji skoku przez konia.
  
• 2009 - Zmarł Kim Dae-jung (ur. 1925), południowokoreański polityk, były prezydent Korei Południowej w latach 1998 - 2003. W roku 2000 spotkał się w strefie zdemilitaryzowanej z przywódcą Korei Północnej Kim Dzong Ilem, doprowadził też do spotkań rodzin rozdzielonych wojną. Za te działania, ale także za działalność w opozycji demokratycznej (Korea Południowa nie była demokracją do 1988 r.) otrzymał pokojową nagrodę Nobla w roku 2000.
  
• 2009 – Gruzja wystąpiła ze Wspólnoty Niepodległych Państw.
  
• 2010 - Na granicy Gdańska i Sopotu otwarto halę widowiskowo-sportową Ergo Arena.
  
• 2015 – Dżihadyści z Państwa Islamskiego zamordowali w Palmyrze cenionego syryjskiego archeologa Chalida Muhammada al-Asada, a jego pozbawione głowy ciało wywiesili na widok publiczny.
  
• 2017 - Ok. godz. 1:00 w mieście Cambrils w Katalonii kierujący samochodem osobowym terrorysta usiłował staranować patrol policji, potrącając przy tym 5 przechodniów i funkcjonariusza. Po oddanych przez policję strzałach pojazd się wywrócił po czym wybiegło z niego uzbrojonych w noże 5 mężczyzn, z których 4 zostało zastrzelonych na miejscu; piąty, zanim zginął, zdołał jeszcze przebiec 500 metrów i zranić przechodnia.
  
• 2018 - Zmarł Kofi Annan (ur. 1938), ghański dyplomata, sekretarz generalny ONZ w latach 1997 - 2006, laureat pokojowej nagrody Nobla.
  
• 2019 - Stu aktywistów klimatycznych, urzędników i przejętych obywateli uczestniczyło w symbolicznym pogrzebie islandzkiego lodowca Okjökull, który całkowicie stopniał w wyniku zmian klimatu. Lodowiec zajmował niegdyś 15,5 km2.
  
• 2021 – Cezary Kulesza został prezesem PZPN.
  

https://youtu.be/RVmG_d3HKBA

Nie przegap kolejnych wpisów, obserwuj tag #rocznicanadzis

#ciekawostki #ciekawostkihistoryczne #historia