Wybrane rocznice które wypadają 16 sierpnia.

Nietypowe święta: Międzynarodowy Dzień Zagrychy, Światowy Dzień Roller Coastera

  • 1264 – Książę wielkopolski Bolesław Pobożny wydał Statut kaliski gwarantujący prawa Żydom.
  • 1409 – Wielka wojna z zakonem krzyżackim: wojska zakonne skoncentrowane w rejonie Brodnicy w ziemi chełmińskiej przypuściły główny atak na ziemię dobrzyńską.
  • 1649 – Powstanie Chmielnickiego: zakończyła się nierozstrzygnięta bitwa pod Zborowem.
  • 1728 – Vitus Bering odkrył Wyspy Diomedesa w Cieśninie Beringa. Jedna z wysp należy do USA, a druga do rosji. Dzieli je 3,7 kilometra i 21 godzin różnicy w czasie, bo między nimi biegnie międzynarodowa linia zmiany daty.
  • 1794 – W czasie insurekcji kościuszkowskiej w Warszawie wprowadzono do obiegu pierwsze polskie banknoty.
  • 1819 – W Manchesterze kawaleria dokonała masakry demonstrantów, zabijając 15 osób i raniąc 650. Manifestanci z całego hrabstwa Lancashire, w liczbie szacowanej na 50-60 tysięcy byli nastawieni pokojowo, agitowali na rzecz rozszerzenia praw wyborczych. Władze miejskie, spodziewając się zamieszek, zorganizowały grupę wojsk dla ochrony porządku, w sumie powyżej tysiąca jeźdźców i drugie tyle piechoty. Zaproszeni mówcy się spóźnili co spowodowało zniecierpliwienie tłumu. Nadzorujące wiec władze miasta postanowiły go przerwać. Gdy próby zakończenia manifestacji się nie powiodły, wydano rozkaz aresztowania jej przywódców. Sześćdziesięciu, najprawdopodobniej pijanych, jeźdźców zaczęło na oślep pacyfikować tłum, raniąc wielu przypadkowych ludzi. Następnie zaczęli atakować grupki manifestantów, łamiąc drzewce ich flag i transparentów. Próby obrony zostały odebrane jako atak i w tłum wjechała kolejna szarża jeźdźców. Wydarzenia zostały opisane w prasie jako "Masakra Peterloo", w odniesieniu do bitwy pod Waterloo. Dziennikarze, którzy przedstawili masakrę z pozycji przychylnej manifestantom, zostali później aresztowani.
  • 1858 – Królowa brytyjska Wiktoria i prezydent USA James Buchanan oficjalnie zainaugurowali działalność transatlantyckiego kabla telegraficznego, wymieniając telegramy z pozdrowieniami. Miesiąc później kabel, wskutek zastosowania zbyt wysokiego napięcia, uległ zniszczeniu.
  • 1865 – Na Dominikanie wybuchła rewolucja przeciwko powtórnej kolonizacji przez Hiszpanów. Sami kilka lat wcześniej zaoferowali Hiszpanom powrót pod ich opiekę, żeby nie zostać podbitym przez sąsiednie Haiti.
  • 1896 – Skookum Jim natrafił na złotonośne pokłady nad Bonanza Creek w Jukonie. Rozpoczęła się gorączka złota nad Klondike.
  • 1897 – Rozpoczęła się belgijska wyprawa antarktyczna, w której udział wzięli Henryk Arctowski i Antoni Bolesław Dobrowolski.
  • 1906 – Trzęsienie ziemi i wywołane nim tsunami zrujnowały miasto Valparaíso w Chile; zginęły 3882 osoby, a około 20 tys. zostało rannych.
  • 1919 – Wybuchło I powstanie śląskie.
  • 1920 – Wojna polsko-bolszewicka: rozpoczęło się polskie kontruderzenie znad Wieprza; rozkazem ministra wojny utworzono obóz dla internowanych w Jabłonnie.
  • 1920 - Zawodnik drużyny baseballowej Cleveland Indians Ray Chapman został trafiony piłką w głowę przez Carla Maysa z New York Yankees, w wyniku czego zmarł następnego dnia w szpitalu. Był to drugi i do tej pory ostatni śmiertelny wypadek w trakcie meczu MLB.
  • 1921 - Zmarł Piotr I Karadziordziewić (ur. 1844), król Serbii i Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców.Doszedł do władzy w wyniku puczu wojskowego w 1903, który obalił dynastię Obrenowiciów. Jako król Serbii wsławił się reformami konstytucji, wojska, systemu edukacji, rolnictwa i został zapamiętany jako król Piotr I Wybawiciel (cyr. Краљ Петар I Ослободилац).
  • 1927 - Rozpoczął się wyścig lotniczy z Oakland w Kalifornii do Honolulu na Hawajach, podczas którego sześć z ośmiu uczestniczących samolotów rozbija się lub znika.
  • 1930 - Premiera "Fiddlesticks", pierwszej kolorowej kreskówki z dźwiękiem. Link w komentarzu pod wpisem.
  • 1935 – Brytyjsko-duńska wyprawa zdobyła leżącą na Grenlandii Górę Gunnbjørna, najwyższy szczyt Arktyki (3694 m n.p.m.).
  • 1936 – W Berlinie zakończyły się XI Letnie Igrzyska Olimpijskie. Polska zdobyła 6 medali, 3 srebrne i 3 brązowe.
  • 1937 – Wybuch Wielkiego Strajku Chłopskiego w Polsce. Była to masowa, kierowana przez Stronnictwo Ludowe polityczna manifestacja rolników, która miała miejsce w dniach 16–25 sierpnia 1937 r., zorganizowana pod hasłem przywrócenia chłopom w Polsce praw do życia, a krajowi ładu, porządku i bezpieczeństwa. Wezwano do rezygnacji z władzy obozu piłsudczyków, przywrócenia konstytucji marcowej z 1921, demokratycznych wyborów do parlamentu, wzmocnienia obronności kraju. Akcja polegała na blokowaniu dróg do miast i wstrzymaniu dowozu żywności. W strajku wzięło udział kilka milionów osób, głównie polskich chłopów, ale również Białorusinów i Ukraińców. W czasie interwencji policji państwowej, zginęło 44 chłopów, 5 tysięcy osób aresztowano, a 617 uwięziono na mocy wyroków sądowych. Była to największa chłopska akcja strajkowa w okresie międzywojennym, jednak nie wywarła większego wpływu na politykę rządu.
  • 1939 – Żołnierz 2. Batalionu Strzelców z Tczewa Michał Różanowski został zastrzelony pod Miłobądzem, po omyłkowym przekroczeniu granicy z Wolnym Miastem Gdańsk.
  • 1941 - Józef Stalin wydał rozkaz nr 270, który nakazywał żołnierzom i komisarzom walczyć do końca pod groźbą śmierci dla nich i kary pozbawienia wolności dla ich rodzin.
  • 1944 - Zwycięstwem polsko-radzieckim zakończyła się bitwa pancerna pod Studziankami.
  • 1945 – Polska podpisała ze ZSRR układ ostatecznie regulujący kształt granicy wschodniej.
  • 1948 - W wieku 53 lat na raka przełyku zmarł Babe Ruth (ur. 1895), legendarny amerykański gracz baseballu.
  • 1951 – We francuskiej miejscowości Pont-Saint-Esprit doszło do masowego zatrucia i wywołanych nim halucynacji u kilkuset osób. Jakie zachowania przejawiali? m.in. jedenastolatka usiłująca udusić swoją babcię czy mężczyzna, który połamał nogi w wyniku wyskoczenia z czwartego piętra z okrzykiem „Jestem samolotem!”. Odnotowano ponad 250 takich przypadków, z których 50 osób zostało umieszczonych w ośrodkach dla psychicznie chorych, a 7 zginęło. Całą sprawę wyjaśniono halucynogennym sporyszem, którym skażona miała być mąka wykorzystana przez miejscowego piekarza do wypieczenia feralnego dnia chleba. Jednak pod koniec 2009 roku, w swojej książce „A Terrible Mistake”, dziennikarz Hank P. Albarelli Jr opublikował nowe dowody. Bazując na oficjalnych dokumentach rządu Stanów Zjednoczonych, twierdzi on, że „zbiorowe szaleństwo w Pont-Saint-Esprit” było wynikiem testów CIA z użyciem LSD jako broni, prowadzonego w ramach programu MKUltra.
  • 1952 - W wiosce Lynmouth w angielskim hrabstwie Devon w powodzi wywołanej oberwaniem chmury zginęły 34 osoby, a 420 straciło dach nad głową.
  • 1954 - Wydano pierwszy numer amerykańskiego czasopisma sportowego "Sports Illustrated".
  • 1958 - Urodziła się Madonna (właściwie to Madonna Louise Ciccone) , amerykańska piosenkarka, kompozytorka, autorka tekstów, producentka muzyczna, aktorka pochodzenia włoskiego. Ze względu na sukcesy w przemyśle muzycznym nazywana jest „królową popu”, W 2022 roku oszacowano, iż jej nagrania sprzedały się w liczbie ponad 400 milionów.
  • 1960 - Abp Makarios III proklamował niepodległość Cypru (od Wielkiej Brytanii).
  • 1960 - Projekt „Excelsior”: Amerykanin Joseph Kittinger ustanowił nieaktualny już rekord wysokości skoku spadochronowego (31 300 m).
  • 1962 - Urodził się Steve Carell, amerykański aktor, komik, producent i scenarzysta filmowy. Grał rolę Michaela Scotta w serialu The Office.
  • 1966 – W bazie lotniczej Chacor wylądował iracki myśliwiec MiG-21, którego pilot Munir Redfa został namówiony przez Mosad do ucieczki do Izraela. W ten sposób uzyskano dostęp do zaawansowanej radzieckiej technologii lotniczej.
  • 1972 - Marokańskie myśliwce usiłowały bezskutecznie zestrzelić samolot wracającego z Francji króla Hassana II. Następnego dnia minister obrony gen. Mohammed Oufkir, stojący na czele spisku mającego wprowadzić w kraju rządy republikańskie, popełnił samobójstwo.
  • 1974 - Wojska tureckie wstrzymały ofensywę na Cyprze, zajmując do tej pory 37% powierzchni wyspy.
  • 1974 - Urodził się Tomasz Frankowski "Franek łowca bramek", polski piłkarz, polityk, eurodeputowany. Jako piłkarz występował na pozycji napastnika. Reprezentant Polski, czterokrotny król strzelców polskiej ekstraklasy, w której strzelił łącznie 168 goli, stając się jednym z najskuteczniejszych graczy ligi Cały naród zachodził w głowę jak Janas mógł jego i Dudka nie powołać na mundial 2006.
  • 1975 – Został aresztowany amerykański seryjny morderca Ted Bundy. Był jednym z najkrwawszych seryjnych morderców w historii USA. W latach 1974–1978 zabił wiele młodych kobiet (potwierdzono 30, zidentyfikowano 20 z nich), zwykle przy użyciu tępego narzędzia, czasami przez uduszenie. Często wykorzystywał seksualnie swe ofiary, przed morderstwem i po morderstwie, dopuszczając się nekrofilii. Przez ponad dekadę wypierał się że dokonał zabójstw, w końcu przyznał się do 30. Dwukrotnie uciekał z budynków wymiaru sprawiedliwości. Został skazany na śmierć i stracony na krześle elektrycznym 24 stycznia 1989 r.
  • 1975 - Urodził się Taika Waititi, nowozelandzki aktor, reżyser, scenarzysta i producent filmowy. Laureat Oscara za najlepszy scenariusz adaptowany do filmu Jojo Rabbit (2019), zagrał też w tym filmie rolę Adolfa Hitlera.
  • 1977 - Na zawał serca zmarł Elvis Presley (ur. 1935), amerykański piosenkarz i aktor często nazywany „Królem rock and rolla” , jeden z najsłynniejszych piosenkarzy wszech czasów. Lata 50 i 60 to szczyt jego kariery. W 1977 był cieniem samego siebie, otyłym i uzależnionym od używek. Popularna anegdota głosi że Elvis zmarł na kiblu na zawał serca gdy nie mógł się wykasztanić, a jeszcze popularniejsza że Elvis wcale nie umarł.
  • 1980 – Sierpień 1980: w Gdańsku powstał Międzyzakładowy Komitet Strajkowy z Lechem Wałęsą na czele.
  • 1984 - Dokonano oblotu włosko-francuskiego samolotu pasażersko-transportowego ATR 42.
  • 1987 – W wyniku katastrofy samolotu McDonnell Douglas MD-80 pod Detroit w stanie Michigan zginęło 156 osób, w tym 2 motocyklistów na ziemi, a 5 kierowców zostało rannych. Spośród osób będących na pokładzie przeżyła jedynie 4-letnia dziewczynka. Za główną przyczynę wypadku uznano błąd pilotów, którzy nie dopełnili podstawowych obowiązków polegających na sprawdzeniu przedstartowej listy kontrolnej (ang. check-list). Bezpośrednią przyczyną był brak wysuniętych klap na skrzydłach samolotu, które są niezbędne przy starcie samolotów. Samolot, startując ze schowanymi klapami i slotami, nie wytwarzał odpowiedniej siły nośnej, co doprowadziło do przeciągnięcia oraz utraty części lewego skrzydła w wyniku kolizji ze słupem oświetleniowym, prowadzącej do utraty sterowania nad maszyną.
  • 1990 – Irak i Iran podpisały traktat pokojowy kończący wojnę iracko-irańską.
  • 1991 - Jan Paweł II jako pierwszy papież przybył na Węgry.
  • 1995 – W referendum na Bermudach odrzucona została propozycja ogłoszenia niepodległości od Wielkiej Brytanii.
  • 2003 - Na wygnaniu zmarł Idi Amin, ugandyjski polityk, dyktator, marszałek polny (ur. 1925). Nazywany „Rzeźnikiem z Ugandy”. Uważany jest za jednego z najbardziej brutalnych dyktatorów w historii świata. Historia tego tępego brutala jest zaskakująco ciekawa. Więcej o jego życiorysie zawiera link w komentarzu do tego wpisu.
  • 2005 - 17 hiszpańskich żołnierzy sił pokojowych ISAF zginęło w katastrofie śmigłowca koło afgańskiego miasta Herat.
  • 2005 - 90-letni brat Roger, założyciel Wspólnoty Taizé, został zamordowany trzema ciosami nożem przez 36-letnią, psychicznie chorą Rumunkę.
  • 2005 - Rosjanin Siergiej Krikalow pobił należący do Siergieja Awdiejewa rekord łącznego pobytu w kosmosie (748 dni).
  • 2005 - W zachodniej Wenezueli rozbił się po błędzie pilota (przeciągnięcie) samolot McDonnell Douglas MD-80 (znowu MD-80 rozwalony 16 sierpnia) należący do West Caribbean Airways, w wyniku czego zginęło 160 osób.
  • 2006 - Japoński kuter rybacki został ostrzelany przez rosyjski kuter patrolowy na spornych wodach koło Wysp Kurylskich, w wyniku czego zginął Japończyk, a 3 zatrzymano.
  • 2007 - Wojna w Afganistanie: miał miejsce incydent w Nangar Chel. Żołnierze polscy przeprowadzili ostrzał wielkokalibrowym karabinem maszynowym i granatami moździerzowymi kal. 60 mm (cztery granaty spadły na zabudowania), w wyniku którego śmierć poniosło sześć osób, trzy zostały ciężko ranne. Wśród poszkodowanych znajdowali się mężczyźni, kobiety i dzieci. Ciężko rannych przewieziono później na leczenie do Polski, a rodzinom zabitych wypłacono odszkodowania.
  • 2008 – Podczas XXIX Letnich Igrzysk Olimpijskich w Pekinie reprezentant Jamajki Usain Bolt ustanowił ówczesny rekord świata w biegu na 100 m (9,69 s).
  • 2009 – Podczas odbywających się w Berlinie XII Mistrzostw Świata w Lekkoatletyce Usain Bolt poprawił własny rekord świata w biegu na 100 m (9,58 s).
  • 2010 – Początek budowy II linii warszawskiego metra.
  • 2012 - 34 górników zostało zastrzelonych przez południowoafrykańską policję podczas strajku w kopalni platyny Marikana koło Rustenburga.

https://youtu.be/DiJKCQSkjOw?t=447

Obserwuj tag #rocznicanadzis by nie przegapić nowych wpisów.

#ciekawostki #historia #ciekawostkihistoryczne
51479e08-3ce6-4509-9788-52778f7656b4
78212099-add2-4da9-a6fa-8db4abe2e73c
9a146c08-688d-432c-92ea-9d03e0472d99
f89bd907-b44c-42e3-8bf3-39000e7b0a45
454a406a-a18d-4c88-b338-e43390415c2d