Mięśnie grzbietu
hejto.plPowierzchowne mięśnie grzbietu
- Mięśnie kolcowo-ramienne :
Mięsień Czworoboczny (m. Trapezius, trapeza- stół; dawna nazwa m. Mensalis = m. stołowy lub m. Kapturowy = m. cucullaris, cucullus= kaptur mnisi). Rozpoczyna się włóknami ścięgnistymi :
-
Na przyśrodkowej cz. kresy karkowej górnej (superior nuchal line) i guzowatości potylicznej zewnętrznej k. potylicznej (external occipital protuberance of occipital bone)
-
Na więzadle karkowym
-
Na wyrostkach kolczystych C7 i Th1-Th12 oraz na odpowiednich częściach więzadła nadkolcowego (supraspinous/supraspinal ligament)Przyczep:
- Przyczepy
-
Włókna górne do końca barkowego obojczyka
-
Część środkowa do wyrostka barkowego i grzebienia łopatki
-
Włokna dolne na części przyśrodkowej brzegu górnego grzebienia łopatki
- Unerwienie:
-
g. zewn. N. dodatkowego XI
-
Gałązki splotu szyjnego C2-C4
- Unaczynienie:
-
T. poprzeczna szyi
-
T. nadłopatkowa od t. podobojczykowej
-
Gałązki grzbietowe tt. Międzyżebrowych tylnych
-
T. potyliczna od t. szyjnej zewnętrznej
M. Czworoboczny, zwany niekiedy kapturowym (od kapturów mnisich) jest najbardziej powierzchownym z mięśni grzbietu. Zgodnie z przebiegiem włókien można podzielić go na 3 części, co ma znaczenie czynnościowe i jest lepiej widoczne tu . Włókna górne biegną skośnie ku dołowi i do boku, przyczepiają się do końca barkowego obojczyka. Środkowa część biegnie poprzecznie, by przyczepić się do wyrostka barkowego i grzebienia łopatki. Włókna dolne biegną skośnie ku górze i w kierunku bocznym, przechodzą nad trójkątnym początkiem grzebienia łopatki i kończą się płaskim trójkątnym ścięgnem na części przyśrodkowej brzegu górnego grzebienia łopatki.
Omawianie czynności mięśnia zaczniemy od zdziwienia, gdyż aktywność częsći górnej jest ważną składową kulturowo ugruntowanego gestu "powątpiewania", czyli wzruszania ramionami - dźwiga staw ramienny o ok. 10cm ku górze, w czym wspomaga go dźwigacz łopatki i m. równoległoboczny. Dźwiga też ciężary na stawie ramiennym więc zgina głowę ku tyłowi. Część środkowa zbliża łopatkę do kręgosłupa. Część dolna opuszcza staw ramienny lub unosi tułów ku górze. Górna i dolna część obracają łopatkę w sposób iż kąt górny zbliża się do kręgosłupa, dolny przesuwa się do przodu i bocznie, a panewka stawowa kieruje się ku górze co umożliwia uniesienie ramienia ponad poziom. Cały mięsień cofa staw ramienny, zbliża łopatkę do kręgosłupa i przyciska ją do klp.
Klinika:
Porażenie nerwu dodatkowego
Nerw dodatkowy - XI nerw czaszkowy jest jedynym nerwem który wchodzi do czaszki i z czaszki wychodzi. Ma dwie części: część czaszkową, która w niektórych klasyfikacjach uchodzi za część nerwu błednego oraz właściwą część rdzeniową która prowadzi włokna ruchowe zaopatrujące mięsień mostkowo-obojczykowo-sutkowy oraz czworoboczny. Prowadzi też do nich włokna prioprioceptywne. Szczegółowe omówienie przebiegu i dwojakiej natury w innym wpisie. Skupimy się na części rdzeniowej. Część rdzeniowa wchodzi do czaszki przez otwór wielki gdzie łączy się z częścią czaszkową i wspólnie opuszczają ją przez otwór szyjny. Tam dzielą się na gałąź wewnętrzną która łączy się z pniem nerwu błędnego i gałąź zewnętrzną która zasila m. m-o-s i czworoboczny. Jak można zobaczyć na ostatniej rycinie mniej więcej obrazującej przebieg nerwu potencjalny uraz podstawy czaszki może prowadzić do porażenia nerwu (przerwanie gdzieś tu https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b8/Base_of_skull_18.jpg ), podobnie wszelkie urazy jatrogenne podczas zabiegów na przebiegu nerwu. Objawia się niemożność uniesienia barku, zanikiem napięcia mięśni, utratą masy, fascykulacjami.
Zespół Poland-a
Jako iż unaczynienie mięśnia zależy od g, tętnicy podobojczykowej, jego niedorozwój może być składową zespołu Pollanda . Zaburzenia przepływu tętnicy ok. 46. dnia życia płodowego może warunkować niedorozwój mięśni zasilanych przez gałęzie ww. tętnicy . Na zespół składa się głównie aplazja lub hipoplazja mięśni klp, brodawki sutkowej, syndatkylia palców po tej samej stronie.
Ćwiczenia
Mięsień czworoboczny można ćwiczyć poprzez:
-
Podciąganie pionowe sztangi do brody (wąski uchywtem)
-
wzniosy i obroty barków ze sztangielkami
-
Tzw. "Martwy ciąg"
-
"Martwy ciąg" wykonywany techniką sumo
-
wzniosy ramion z wykorzystaniem stelaża lub przyrządu
Bibliografia:
Atlas treningu siłowego Delavier
Bochenek Tom 1, tom 5
Netter Atlas anatomiczny PL
Wikipedia.org
https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0306987714003326