#historia #historiazarroyo #hitzarroyo
Bitwa pod Szeikan - katastrofa wojsk egipskich.
5 listopada 1883 r. pod wioską Szeikan ucichły odgłosy wystrzałów i walki wręcz. Sudańskie powietrze stało się znowu czyste... prawie. Pod tą małą wioską zwolennicy Mahdiego świętowali sukces - pokonali wojska egipskie dowodzone przez brytyjskiego generała porucznika Williama Hicksa, znanego w armii Indii Brytyjskich dowódcę.
Mahdi, a właściwie Muhammad Ahmad ibn Abd Allah*, był religijnym przywódcą pochodzącym z okolic Dongoli. Jako wędrowny kaznodzieja Muhammad niósł ludom Sudanu słowo Allaha. Z czasem odbył wędrówkę do meczetów w Kairze, Jerozolimie, Konstantynopolu i Mekce. Uważano, iż to sam Allah nakazał mu w wizjach, które go dręczyły, by odbył tę pielgrzymkę**. Uznał te wizje za znak, żeby odrzucić osmańską zwierzchność i stać się zbawcą islamu. W 1881 roku ogłosił się Mahdim. Jego nauki niosły ze sobą mix religijno-nacjonalistyczny, zbierając swoje pokłosie wśród ludów Sudanu. Egipcjanom nie pasowało zachowanie szyickiego kaznodziei, więc postanowili go aresztować w Chartumie. Zdołał uciec.
W czerwcu 1881 roku sytuacja Egiptu, w którym coraz większe nadzieje na wyrwanie się z więzów osmańskiej administracji, była nie do pozazdroszczenia. Dość szybko stała się jeszcze gorsza, gdy Mahdi zgromadził około 10 tysięcy zwolenników i pokonał armię Egiptu, którą wysłano w pogoń za stanowiącym zagrożenie przywódcą religijnym, liczącą blisko 5 tysięcy ludzi. W ciągu dwóch lat armia Muhammada stała się jeszcze liczniejsza, a kolejne plemiona Sudanu zaczęły przechodzić na jego stronę. W El-Obeid armia Mahdiego zdobyła 17 stycznia 1883 r. 6 tysięcy sztuk egipskiej broni i 5 dział oraz przekonał do siebie 3,5 tysiąca egipskich jeńców.
W 1882 roku kedywa Taufika Paszę wsparli Brytyjczycy, którym nie była na rękę utrata Kanału Sueskiego. Przeciwko puczystom, którzy zgromadzili się wokół Ahmada Arabiego, wysłano blisko 40 tysięcy żołnierzy, rozbijając buntowników.
Mimo początkowych sukcesów Mahdiego, Brytyjczycy nie zdecydowali się wesprzeć zbrojnie Taufika Paszę. Co innego wysyłając tam doradców wojskowych, którzy mieli przejąć dowództwo nad wojskami egipskimi. Jednym z nich był William Hicks, emerytowany generał porucznik armii Indii Brytyjskich - bardzo cenny i doświadczony dowódca. Jednakże nawet on, popełniwszy błędy logistyczne, nie zdołał pokonać rosnącego zagrożenia ze strony Mahdystów.
W październiku 1883 roku pod wodzą Hicksa zgromadzono 7300 żołnierzy regularnych, 800 nieregularnych, 1000 jeźdźców i łącznie 20 dział i karabinów maszynowych. Problemem było morale zgromadzonych przez Hicksa żołnierzy - było niskie lub praktycznie go pozbawione. Przez 3 tygodnie przemierzali pustynię od wodopoju do wodopoju, będąc obserwowani przez ludzi Mahdiego. W końcu wyczerpani 3 dnia listopada wpadli w pułapkę zastawioną przez około 40 tysięcy ludzi Mahdiego. Otoczeni, ostrzeliwani przez Mahdystów, zdołali wytrzymać 2 dni - 5 listopada wycięto europejskich oficerów, zmuszono niektórych do ucieczki. Według niektórych źródeł zdołało się wydostać z kotła około 300 Egipcjan, z czego większość z czasem została schwytana i później zabita.
Obraz z kolei przedstawia śmierć generała porucznika Williama Hicksa pod Szeikan. Choć ukazuje poprawnie miejsce śmierci Hicksa, autor ilustracji popełnia błąd - ukazał jednego z ansarów w jeddihu (bluzie wojskowej Mahdystów) uregulowanej dopiero w latach 90.tych XIX wieku.
Opracowanie:
"British infantryman vs Mahdist warrior - Sudan 1884-1898" aut. Ian Knight
*Mahdi to tytuł oznaczający islamskiego zbawiciela.
**Tak podaje Ian Knight w krótkiej pracy porównującej wojskowość Brytyjczyków i Mahdystów w XIX wieku przy okazji wstępu.