Wybrane rocznice wypadające 31 grudnia.

Nietypowe święta: Dzień bez bielizny

• 192 – W noc sylwestrową został zamordowany cesarz Kommodus. Do spiskowców należeli jego pokojowy Eclectus i konkubina Marcja. Zabójstwo było końcem panowania dynastii Antoninów i początkiem wojny domowej w Imperium rzymskim.
  
• 535 – Wódz bizantyński Belizariusz wylądował na Sycylii i wkroczył do Syrakuz.
  
• 1229 – Rekonkwista: po trzymiesięcznym oblężeniu wojska Jakuba I Zdobywcy zdobyły bronioną przez muzułmanów stolicę Majorki Palma de Mallorca.
  
• 1600 – Królowa Elżbieta I Tudor powołała Kompanię Wschodnioindyjską. Kompania była potem swego rodzaju państwem w państwie. Na terenach kolonizowanych przez Brytyjczyków instytucja ta miała szerokie uprawnienia polityczne i administracyjne, daleko wykraczające poza tradycyjny handel. Mogła utrzymywać własną armię, zawierać układy polityczne i sojusze, wypowiadać wojnę, miała prawo do posiadania własnej waluty i pobierania podatków. Na przestrzeni XVII i XVIII wieku podbiła Indie. W XIX wieku rząd Brytyjski stopniowo ograniczał władzę kompani, by ostatecznie zlikwidować ją w 1874 r.
  
• 1655 - Zmarł Janusz Radziwiłł (ur. 1612), książę, podkomorzy wielki litewski, hetman polny litewski, wojewoda wileński, hetman wielki litewski. Zdrajca który układał się ze Szwedami podczas Potopu.
  
• 1669 - Zmarł Bogusław Radziwiłł (ur.1620), książę, chorąży wielki litewski, koniuszy wielki litewski, generalny namiestnik Prus Książęcych, brat Janusza, też zdrajca.
  
• 1703 – Około 10 tys. osób zginęło w wyniku trzęsienia ziemi z epicentrum w okolicy Edo (dawna nazwa Tokio).
  
• 1726 – Papież Benedykt XIII kanonizował patrona młodzieży Stanisława Kostkę.
  
• 1759 – Arthur Guinness podpisał umowę wynajmu na 9000 lat za 45 funtów rocznie browaru St. James’s Gate Brewery w Dublinie, gdzie do dziś produkowane jest piwo Guinness. Ale bardziej znane od samego piwa są chyba księgi rekordów Guinessa.
  
• 1800 – Zakończyło istnienie Królestwo Wielkiej Brytanii, zastąpione następnego dnia przez Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii. Na fladze dodano dodatkową czerwień.
  
• 1851 – Cesarz Franciszek Józef I wydał patent sylwestrowy, który zastąpił konstytucję Austrii z 1849 roku. Przywrócił on władzę absolutną w ręce cesarza, ograniczał swobody obywatelskie, wolność słowa, stowarzyszeń i zgromadzeń oraz potwierdzał uwłaszczenie chłopów.
  
• 1853 - W Monachium rozpoczęto budowę Pałacu Szklanego.
  
• 1857 - Ottawa została stolicą Kanady.
  
• 1862 – Wojna secesyjna: rozpoczęła się bitwa nad Stones River (Tennessee). Wśród głównych bitew tej wojny wyróżniała się najwyższym odsetkiem strat po obu stronach. Mimo że nie przyniosła rozstrzygnięcia, Armia Unii odparła dwa konfederackie ataki, co zmusiło przeciwnika do wycofania się, podbudowując morale unionistów nadszarpnięte klęską poniesioną podczas I bitwy pod Fredericksburgiem i jednocześnie niwecząc nadzieje konfederatów na opanowanie środkowej części stanu Tennessee.
  
• 1868 – Wojna paragwajska: wojska brazylijskie zdobyły stolicę Paragwaju Asunción.
  
• 1878 - Karl Benz złożył wniosek patentowy na pierwszy praktyczny silnik dwusuwowy.
  
• 1879 – Thomas Alva Edison zaprezentował publicznie oświetlenie elektryczne.
  
• 1898 – Uruchomiono linię telefoniczną Moskwa-Petersburg.
  
• 1901 – Tomás Estrada Palma został wybrany na pierwszego prezydenta Kuby, będąc jedynym kandydatem w głosowaniu powszechnym.
  
• 1908 – Wilbur Wright ustanowił rekord długości lotu samolotem (124,7 km).
  
• 1909 – Otwarto Manhattan Bridge nad East River w Nowym Jorku. budowy. Most ma 2089 m długości i 37 m szerokości. Najdłuższe przęsło ma 448 m długości.
  
• 1923 – Rozgłośnia BBC po raz pierwszy transmitowała bicie dzwonów Big Bena.
  
• 1929 - 71 dzieci zginęło, a 40 odniosło obrażenia w wyniku pożaru kina w szkockim Paisley.
  
• 1931 – W nocy z 30 na 31 grudnia w willi architekta Henryka Zaremby pod Lwowem doszło do zabójstwa podczas snu jego 17-letniej córki Elżbiety. Proces oskarżonej o dokonanie zbrodni guwernantki Rity Gorgonowej był jednym z najgłośniejszych w II RP. W 1977 roku na kanwie tej historii powstał film fabularny "Sprawa Gorgonowej" w reżyserii Janusza Majewskiego z Ewą Dałkowską w roli tytułowej.
  
• 1932 - Polscy matematycy pod kierownictwem Mariana Rejewskiego złamali szyfr niemieckiej maszyny szyfrującej "Enigma".
  
• 1935 – Charles Darrow opatentował grę planszową Monopoly. Monopoly, najlepszy niszczyciel więzów rodzinnych.
  
• 1937 - Urodził się Anthony Hopkins, brytyjski aktor. Uważany jest za jednego z najwybitniejszych aktorów współczesnych, potrafiącego zagrać role w szerokim spektrum gatunków filmowych i teatralnych. Dwukrotny laureat Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego (1992, 2021), trzech nagród BAFTA, dwóch nagród Emmy i Nagrody im. Cecila B. DeMille’a. Odtwórca roli Hannibala Lectera w "Milczeniu Owiec".
  
• 1938 – Dokonano oblotu Boeinga 307 Stratoliner, pierwszego samolotu pasażerskiego wyposażonego w kabinę ciśnieniową, umożliwiającą przeloty na dużej wysokości.
  
• 1939 – Odbył się pierwszy Koncert noworoczny Filharmoników Wiedeńskich.
  
• 1941 - Urodził się Sir Alex Ferguson, szkocki piłkarz i trener. W latach 1986–2013 był trenerem piłkarskim klubu Manchester United. W 1999 Ferguson otrzymał tytuł szlachecki przyznany przez Królową Elżbietę II za zdobycie potrójnej korony (Pucharu Anglii, Mistrzostwa Anglii oraz Pucharu Mistrzów). W swojej karierze Ferguson zdobył 49 trofeów, co czyni go najbardziej utytułowanym trenerem piłkarskim w historii, z Manchesterem United zdobył: 13 tytułów mistrza Anglii, 5 pucharów Anglii, 2 wygrane Ligii Mistrzów UEFA i wiele pomniejszych trofeów.
  
• 1942 - Do służby wszedł lotniskowiec USS "Essex". Pierwszy z 24 okrętów swojej klasy. Japonia obudziła potwora który dosłownie srał nowymi lotniskowcami w tempie o jakim oni mogli tylko pomarzyć.
  
• 1942 – Bitwa o Atlantyk: taktyczne zwycięstwo floty brytyjskiej nad niemiecką w bitwie na Morzu Barentsa. Starcie było porażką Niemców, którzy mimo znacznej przewagi jakościowej swoich okrętów i potencjalnie dobrego planu ataku w dwóch grupach, nie zdołali rozbić konwoju i uciekli, ponosząc porównywalne straty z zadanymi. Jedną z głównych przyczyn było pasywne dowodzenie niemieckimi krążownikami i niszczycielami, w odróżnieniu od śmiałych działań brytyjskich niszczycieli, powstrzymujących silniejszego przeciwnika. Bitwa miała dalsze następstwa, gdyż Adolf Hitler wpadł we wściekłość z powodu bezużyteczności okazanej przez ciężkie okręty nawodne i był bliski decyzji wycofania ich ze służby i złomowania na korzyść okrętów podwodnych. Konsekwencje ograniczyły się jednak do dalszego ograniczenia aktywności niemieckich okrętów nawodnych. Głównodowodzący Kriegsmarine wielki admirał Erich Raeder, między innymi na skutek tej bitwy, podał się 30 stycznia 1943 do dymisji i został zastąpiony przez Karla Dönitza, zwolennika okrętów podwodnych.
  
• 1943 – Powstała Krajowa Rada Narodowa.
  
• 1943 - Urodził się Ben Kingsley, brytyjski aktor pochodzenia hinduskiego. Zagrał Mahatmę Gandhiego w filmie "Gandhi" z 1982 r., za co otrzymał Oscara za najlepszą męską rolę pierwszoplanową.
  
• 1944 - KRN powołała Rząd Tymczasowy.
  
• 1944 - Zbrodnia w Uhryńkowcach (powiat zaleszczycki), dokonana w nocy z 31 grudnia na 1 stycznia przez oddziały UPA i SKW na ok. 150 Polakach.
  
• 1945 – W USA zakończono reglamentację opon.
  
• 1946 - Ostatni żołnierze francuscy opuścili Liban.
  
• 1946 - Prezydent USA Harry Truman ogłosił zakończenie amerykańskich działań wojennych podczas II wojny światowej.
  
• 1947 – Wojna domowa w Palestynie: w odwecie za zamordowanie poprzedniego dnia w rafinerii w Hajfie 39 żydowskich robotników, do arabskiej wioski Balad asz-Szajch wkroczyły żydowskie kompanie szturmowe Palmach, dokonując masakry 14 (wg niektórych źródeł 60 mieszkańców), tracąc przy tym 3 żołnierzy.
  
• 1948 – Zawarto zawieszenie broni w I wojnie indyjsko-pakistańskiej.
  
• 1949 – W Chabarowsku zakończył się proces 12 oficerów i żołnierzy japońskiej Armii Kwantuńskiej, oskarżonych o popełnienie zbrodni wojennych, w którym zapadły wyroki od 2 do 25 lat pozbawienia wolności.
  
• 1953 – Zaprezentowano pierwszy, przedprototypowy egzemplarz Syreny.
  
• 1954 - Urodził się Hermann Tilke, niemiecki architekt, projektant torów wyścigowych i kierowca wyścigowy. Stworzył kilka spośród obecnych torów Formuły 1.
  
• 1955 – General Motors jako pierwsza amerykańska korporacja osiągnął jednoroczny zysk wynoszący ponad miliard dolarów.
  
• 1959 – Karczew, Karpacz i Szklarska Poręba otrzymały prawa miejskie.
  
• 1961 - W Long Beach w Kalifornii odbył się pierwszy koncert grupy The Beach Boys.
  
• 1963 - Rozwiązano Federację Rodezji i Niasy. Rodezja Północna i Niasa ogłosiły rok później niepodległość jako Zambia i Malawi. Rodezja Południowa ogłosiła ją dwa lata później, jako Rodezja. Decyzji tej nie uznał Londyn, ponieważ tamtejsze władze prowadziły politykę dyskryminacji rasowej na wzór RPA.
  
• 1965 - Dowódca armii Republiki Środkowoafrykańskiej Jean-Bédel Bokassa obalił prezydenta Davida Dacko i następnego dnia zajął jego miejsce.
  
• 1967 - Urodził się Tomasz Sakiewicz, polski prawicowy dziennikarz, publicysta. Jego Gazeta Polska Codziennie była niszową gazetką dopóki wyborów parlamentarnych nie wygrało prawo i sprawiedliwość. Posiadacz najsilniejszego guzika od marynarki w Polsce. #pdk
  
• 1968 – Dokonano oblotu naddźwiękowego samolotu pasażerskiego Tu-144. Tak jak pisałem kilka dni wcześniej, bardzo awaryjna i droga maszyna.
  
• 1970 – W katastrofie samolotu Ił-18B w Leningradzie zginęły 93 osoby.
  
• 1973 - W Sydney odbył się pierwszy koncert australijskiej grupy hardrockowej AC/DC.
  
• 1977 - Urodził się PSY, a właściwie Park Jae-sang, południowokoreański piosenkarz, raper, tancerz i producent muzyczna. Wylansował kilka przebojów, takich jak "Gangnam Style" "Gentleman" czy "Daddy". "Gangnam Style" była pierwszą piosenką w historii która przekroczyła miliard wyświetleń na Youtubie.
  
• 1978 – W rosyjskiej miejscowości Ust-Czugor zmierzono najniższą temperaturę w historii Europy (−58,1 °C).
  
• 1978 – Zima stulecia dotarła na Podkarpacie, ostatni rejon kraju niedotknięty tą nadzwyczaj silną zimą..Od 1 stycznia 1979 roku cały kraj był już sparaliżowany przez zaspy i kilkunastostopniowy mróz. W kolejnych dniach wskutek zakłóceń w transporcie zaczęło brakować surowców energetycznych. Zamarznięte zwrotnice kolejowe i popękane w wyniku mrozów szyny spowodowały, że transporty węgla do elektrociepłowni docierały wyjątkowo rzadko, a rozmrażanie tych, które udało się dowieźć, było bardzo utrudnione. Do odśnieżania torów i dróg skierowano wojsko wyposażone w ciężki sprzęt (m.in. czołgi, które gąsienicami zrywały z dróg grubą warstwę zmrożonego i zbitego śniegu). Komunikacja w większości miast leżała. Autobusy w niektórych okolicach jeździły w „tunelach” wykopanych w śniegu. Zimowy paraliż ustąpił dopiero wraz z pojawieniem się dodatnich temperatur w marcu. Wśród krytyków tamtejszej władzy bardzo popularne stało się powiedzenie „Nam nie trzeba Bundeswehry, nam wystarczy minus cztery”. Ówczesny minister oświaty i wychowania Jerzy Kuberski podjął decyzję o wstrzymaniu powrotu z zimowisk dzieci i młodzieży. Duży mróz i zamarznięty grunt były także pośrednimi przyczynami wybuchu gazu w Rotundzie PKO w Warszawie w dniu 15 lutego 1979 roku.
  
• 1979 – 48 osób zginęło, a około 50 odniosło obrażenia w pożarze Opémiska Community Hall w Chapais w kanadyjskiej prowincji Quebec.
  
• 1980 – W zamachu bombowym na Fairmont The Norfolk Hotel w stolicy Kenii Nairobi zginęło 20 osób, a 87 zostało rannych.
  
• 1981 – Prezydent Ghany Hilla Limann został obalony w wojskowym zamachu stanu przeprowadzonym przez por. Jerry’ego Rawlingsa, który rozpoczął 19-letnie dyktatorskie rządy.
  
• 1982 – Zawieszono stan wojenny.
  
• 1983 - Na dworcu kolejowym w Marsylii i na pokładzie pociągu TGV Marsylia-Paryż wybuchły bomby, zabijając 5 osób i raniąc kilkadziesiąt. Zamachy są przypisywane organizacji terrorystycznej Ilicha Ramíreza Sáncheza ps. „Carlos” lub „Szakal”.
  
• 1984 – Stany Zjednoczone wystąpiły z UNESCO.
  
• 1986 – W pożarze Dupont Plaza Hotel w San Juan na Portoryko zginęło 97 osób, a 140 zostało rannych. Przyczyną pożaru było podpalenie przez trzech skonfliktowanych z kierownictwem hotelu pracowników
  
• 1987 – Robert Mugabe został prezydentem Zimbabwe. Jeden z bardziej rozpoznawalnych dyktatorów Afrykańskich.
  
• 1989 - Prezydent Wojciech Jaruzelski podpisał pakiet ustaw składających się na tzw. plan Balcerowicza.
  
• 1989 - Weszła w życie tzw. nowela grudniowa. Nowela grudniowa całkowicie zmieniła treść pierwszego rozdziału konstytucji. Zmieniono nazwę państwa na „Rzeczpospolitą Polską”, usunięto artykuły dotyczące kierowniczej roli partii oraz przyjaźni ze Związkiem Radzieckim. Pojawiły się także nowe zasady ustrojowe – zasada demokratycznego państwa prawnego, zasada tzw. „sprawiedliwości społecznej”, pluralizm polityczny, swoboda działalności gospodarczej oraz ochrona własności. Orzeł w polskim godle odzyskał swoją korone.
  
• 1990 - Rosjanin Garri Kasparow pokonując swego rodaka Anatolija Karpowa obronił tytuł szachowego mistrza świata.
  
• 1991 – Przestały działać ostatnie instytucje ZSRR, co oznaczało że formalnie przestał on istnieć.
  
• 1993 – Bieżuń, Działoszyn, Kamieńsk, Pilica, Torzym i Wąchock otrzymały prawa miejskie.
  
• 1994 - 15 osób zginęło, a 164 odniosły obrażenia w pożarze hotelu „Switel” w Antwerpii. Pożar wybuchł o godzinie 22:50 w sali balowej, gdzie odbywał się bal sylwestrowy. W pewnym momencie w ogniu stanęły dekoracje sali. Prawdopodobnie pożar został spowodowany przez nieostrożne posługiwanie się sztucznymi ogniami przez jedną z przebywających na sali osób. Gdy zauważono płomienie, goście pośpiesznie ruszyli do wyjść ewakuacyjnych. 15 osób zmarło w wyniku odniesionych poparzeń. Większość ze 164 rannych osób również została poparzona, a nieliczni podtruli się dymem.
  
• 1999 - Borys Jelcyn złożył dymisję ze stanowiska prezydenta Rosji. Tymczasowym prezydentem został premier Władimir Putin. Dzień w którym Rosja obrała kurs ku dyktaturze i bycia zakałą cywilizowanego świata.
  
• 1999 - Otwarto koło obserwacyjne London Eye.
  
• 1999 - Panama przejęła zarząd nad Kanałem Panamskim.
  
• 2000 - Ostatni dzień XX wieku i drugiego millenium.
  
• 2004 - Otwarto oficjalnie najwyższy wówczas budynek na świecie Taipei 101. Budynek ma 509 metrów z iglicą, a 449 do dachu. Nazwa 101 wzięła się od ilości pięter i kodu pocztowego dzielnicy w której się znajduje. Taipei 101 wyposażony jest w systemy zabezpieczeń zdolne oprzeć się trzęsieniom ziemi i huraganom, często nawiedzającym tę część świata. Wielopiętrowe
  
• 2004 - W elektrowni atomowej w Ignalinie na Litwie wyłączono reaktor nr 1.
  
• 2007 – W Bhutanie odbyły się pierwsze w historii wybory parlamentarne.
  
• 2009 - W elektrowni atomowej w Ignalinie wyłączono ostatni reaktor nr 2. Wyłączenie przestarzałej elektrowni było jednym z warunków przyjęcia Litwy do Unii Europejskiej.
  
• 2009 - W fińskim Espoo kosowski imigrant Ibrahim Shkupolli zamordował nożem swoją żonę i zastrzelił 4 osoby w pobliskim supermarkecie, po czym popełnił samobójstwo.
  
• 2011 – Konflikt wewnętrzny w Sudanie Południowym: w okolicy miasta Pibor ok. 6 tys. członków plemienia Lou Nuer i Białej Armii Nuerów rozpoczęło masakrę ok. 3 tys. członków plemienia Murle (31 grudnia-2 stycznia).
  
• 2013 – Telekomunikacja Polska i PTK Centertel połączyły się w Orange Polska.
  
• 2014 – W wyniku wybuchu paniki podczas imprezy sylwestrowej na promenadzie w Szanghaju zostało zadeptanych 36 osób, a 47 odniosło obrażenia.
  
• 2018 – W wyniku wybuchu gazu w wieżowcu w rosyjskim Magnitogorsku zginęło 39 osób, a 17 zostało rannych.
  
• 2019 - WHO zostało powiadomione o przypadkach zapalenia płuc nieznanego pochodzenia w chińskim Wuhan.
  
• 2022 - Zmarł Joseph Ratzinger/Benedykt XVI (ur. 1927), niemiecki duchowny katolicki, arcybiskup Monachium, kardynał, emerytowany papież.
  

https://youtu.be/wzEWsXGPGkk

#rocznicanadzis #ciekawostki #ciekawostkihistoryczne #historia