Szlachcic wśród ptaków zagrożony?
Sokoła wędrownego nie tak łatwo jest zaobserwować w naturze. W Europie z rozpoznawalnego ptaka stał się on nawet bliski wyginięciu. W połowie XX wieku przez skażenie środowiska populacja tych ptaków zmniejszyła diametralnie do 15-30 tysięcy par lęgowych. Dlaczego aż tak bardzo? Winne temu były metale ciężkie oraz cząsteczki DDT (dwuchlorodwufenylotrójchloroetan) wynalezione na początku XX wieku. W założeniu miały niszczyć wszelkie szkodniki z europejskich upraw. W praktyce ptaki miały w tkance tłuszczowej dużą zawartość tego pestycydu. Kiedy na zimę pożywienie było ograniczone i musiały spalić tłuszcz – pestycydy zwiększały swoją objętość we krwi, a ptaki po prostu umierały od nadmiaru neurotoksyn. Zdarzało się nawet, że słabe skorupy jaj pękały pod ciężarem samicy podczas wysiadywania młodych. Zainteresowanych tym tematem zapraszam na stronę fundacji https://peregrinus.pl/pl/sokol-wedrowny, gdzie problematyka jest szerzej omówiona.
Na początku XXI wieku w Polsce gniazdowało tylko 10 par! Obecnie (dane z 2020 roku) ich „aż” 55 z czego jedna z nich od 1998 roku regularnie gniazduje na Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie. Można je obserwować pod tym linkiem http://www.peregrinus.pl/pl/warszawa-pkin. Gatunek jest intensywnie hodowany, a ptaki (głównie z Niemiec i Stanów) wypuszczane są na wolność w odpowiednich dla nich biotopach. Planowane jest także regenerowanie tego gatunku w lasach na Białorusi i Litwie. Lokalizacje lęgowisk są utrzymywane w tajemnicy przed kłusownikami wybierającymi jaja.
Sokoły należą do ptaków drapieżnych. Nic więc dziwnego, że odkąd tylko zostały zaobserwowane przez ludzi zaczęły cieszyć się bardzo dużym szacunkiem. Uważane za szlachetne, honorowe i dumne. Poza tym, nawet w naszej epopei, „Panu Tadeuszu”, pies Assesora wabi się Sokół
Dlaczego były aż tak uwielbiane? Głównie przez sposób ataku na inne ptaki. Poniżej znajduje się fragment z książki „O ptakach drapieżnych w Królestwie Polskiem” z roku 1860. Poniższy cytat opisuje sposób w jaki sokoły polują – chociaż z drobnym błędem. Książka jest dostępna w całości pod tym linkiem https://rcin.org.pl/Content/59331/PDF/WA058_9230_K7596_O-ptakach-drapi-Tacz.pdf, jeśli ktoś byłby zainteresowany
Sama szlachetność tego ptaka wiązała się właśnie z wykonywaniem przez nie lotu pikowego. Sokół wykonując atak z dużej wysokości po prostu nie może chybić. Kiedy nie trafi w ofiarę musiałby znowu wzbijać się w powietrze na dużą wysokość. Zanim będzie na odpowiedniej do pikowania – ofiara już dawno się schowa. Jest duże ryzyko, że wleci w las lub pomiędzy budynki, gdzie sokół już się nie odnajduje tak dobrze. Nawet gdyby chciał zaatakować ponownie tą samą ofiarę – jest to po prostu nieopłacalne. Honorowość jest więc koniecznością, a nie szlachetnością i smutkiem z powodu porażki.
Populacja naszego ptasiego szlachcica jest dalej bardzo mała. Pocieszające jest jednak to, że liczba par z roku na rok rośnie dzięki staraniom ornitologów, hodowców i wszystkich ludzi, którzy biorą udział w ponownym osiedlaniu sokoła w Europie.
Dajcie znać, jak Wam się podoba pierwszy wpis #ptasieciekawostki oraz co poprawić w tekstach. Możecie proponować w komentarzach o jakim ptaku chcielibyście przeczytać lub jaką problematykę tutaj poruszyć
#ptasieciekawostki #ptaki #ciekawostki
Sokoła wędrownego nie tak łatwo jest zaobserwować w naturze. W Europie z rozpoznawalnego ptaka stał się on nawet bliski wyginięciu. W połowie XX wieku przez skażenie środowiska populacja tych ptaków zmniejszyła diametralnie do 15-30 tysięcy par lęgowych. Dlaczego aż tak bardzo? Winne temu były metale ciężkie oraz cząsteczki DDT (dwuchlorodwufenylotrójchloroetan) wynalezione na początku XX wieku. W założeniu miały niszczyć wszelkie szkodniki z europejskich upraw. W praktyce ptaki miały w tkance tłuszczowej dużą zawartość tego pestycydu. Kiedy na zimę pożywienie było ograniczone i musiały spalić tłuszcz – pestycydy zwiększały swoją objętość we krwi, a ptaki po prostu umierały od nadmiaru neurotoksyn. Zdarzało się nawet, że słabe skorupy jaj pękały pod ciężarem samicy podczas wysiadywania młodych. Zainteresowanych tym tematem zapraszam na stronę fundacji https://peregrinus.pl/pl/sokol-wedrowny, gdzie problematyka jest szerzej omówiona.
Na początku XXI wieku w Polsce gniazdowało tylko 10 par! Obecnie (dane z 2020 roku) ich „aż” 55 z czego jedna z nich od 1998 roku regularnie gniazduje na Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie. Można je obserwować pod tym linkiem http://www.peregrinus.pl/pl/warszawa-pkin. Gatunek jest intensywnie hodowany, a ptaki (głównie z Niemiec i Stanów) wypuszczane są na wolność w odpowiednich dla nich biotopach. Planowane jest także regenerowanie tego gatunku w lasach na Białorusi i Litwie. Lokalizacje lęgowisk są utrzymywane w tajemnicy przed kłusownikami wybierającymi jaja.
Sokoły należą do ptaków drapieżnych. Nic więc dziwnego, że odkąd tylko zostały zaobserwowane przez ludzi zaczęły cieszyć się bardzo dużym szacunkiem. Uważane za szlachetne, honorowe i dumne. Poza tym, nawet w naszej epopei, „Panu Tadeuszu”, pies Assesora wabi się Sokół
Dlaczego były aż tak uwielbiane? Głównie przez sposób ataku na inne ptaki. Poniżej znajduje się fragment z książki „O ptakach drapieżnych w Królestwie Polskiem” z roku 1860. Poniższy cytat opisuje sposób w jaki sokoły polują – chociaż z drobnym błędem. Książka jest dostępna w całości pod tym linkiem https://rcin.org.pl/Content/59331/PDF/WA058_9230_K7596_O-ptakach-drapi-Tacz.pdf, jeśli ktoś byłby zainteresowany
„[..] Sokół ten posiada w wysokim stopniu przymioty szlachetnych ptaków. Lot i wzrok ma doskonały: siedząc wśród pola na odosobnionem drzewie lub na bryle z daleka postrzega zdobycz, za którą puszcza się z niewymowną szybkością, wkrótce dogania i silnem uderzeniem piersią, ogłuszoną strąca na ziemię, lub też upadającą chwyta i unosi. Lecz gdy przed dopędzeniem ptak zdoła się ukryć na ziemi, niema zwyczaju go szukać na piechotę jak to zwykły czynić jastrzębie, myszołowy i orły, lecz zaraz opuszcza i czeka na innego. [..]”Ten drobny błąd, o którym wspominałam wcześniej, dotyczy samego uderzenia. Największa zmierzona prędkość z jaką porusza się sokół wędrowny w trakcie ataku, czyli w locie nurkowym wynosi 389 km/h co czyni go najszybszym zwierzęciem na świecie. Uderzenie piersią (gdzie znajdują się też inne organy wewnętrzne) mogło być dla tego zwierzęcia śmiertelne. Poza tym ptaki mają bardzo kruche kości, więc żadne zwierzę nie będzie ryzykować w dziczy ewentualnym złamaniem. Sokół nie uderza więc piersią, ale swoimi silnymi szponami (zdjęcia poniżej).
Sama szlachetność tego ptaka wiązała się właśnie z wykonywaniem przez nie lotu pikowego. Sokół wykonując atak z dużej wysokości po prostu nie może chybić. Kiedy nie trafi w ofiarę musiałby znowu wzbijać się w powietrze na dużą wysokość. Zanim będzie na odpowiedniej do pikowania – ofiara już dawno się schowa. Jest duże ryzyko, że wleci w las lub pomiędzy budynki, gdzie sokół już się nie odnajduje tak dobrze. Nawet gdyby chciał zaatakować ponownie tą samą ofiarę – jest to po prostu nieopłacalne. Honorowość jest więc koniecznością, a nie szlachetnością i smutkiem z powodu porażki.
Populacja naszego ptasiego szlachcica jest dalej bardzo mała. Pocieszające jest jednak to, że liczba par z roku na rok rośnie dzięki staraniom ornitologów, hodowców i wszystkich ludzi, którzy biorą udział w ponownym osiedlaniu sokoła w Europie.
Dajcie znać, jak Wam się podoba pierwszy wpis #ptasieciekawostki oraz co poprawić w tekstach. Możecie proponować w komentarzach o jakim ptaku chcielibyście przeczytać lub jaką problematykę tutaj poruszyć
#ptasieciekawostki #ptaki #ciekawostki
Materiał jest w pytę
Zaloguj się aby komentować