"The Book of Lord Shang" to dzieło starożytnego chińskiego filozofa które stanowi podstawę chińskiego legizmu. Legizm (legalizm) był chińską szkołą filozoficzną której głównym celem było umocnieni państwa i panującej dynastii oraz armii. Legiści głosili pragmatyczną zasadę przestrzegania wszystkich spisanych i wydanych publicznie praw przez prawowitego władcę, niezależnie od ich moralnego znaczenia. W obliczu prawa wszyscy powinni być równi. W celu ich egzekwowania postulowano wprowadzenie rygorystycznego systemu kar i nagród. W przytoczonym przeze mnie dziele istnieje dość ciekawy fragment na ten temat.

Sophistry and cleverness are an aid to lawlessness; rites and music are symptoms of dissipations and licence; kindness and benevolence are the foster‑mother of transgressions; employment and promotion are opportunities for the rapacity of the wicked. If lawlessness is aided, it becomes current; if there are symptoms of dissipation and licence, they will become the practice; if there is a foster‑mother for transgressions, they will arise; if there are opportunities for the rapacity of the wicked, they will never cease. If these eight things come together, the people will be stronger than the government; but if these eight things are non‑existent in a state, the government will be stronger than the people. If the people are stronger than the government, the state is weak; if the government is stronger than the people, the army is strong. For if these eight things exist, the ruler has no one to use for defence and war, with the result that the state will be dismembered and will come to ruin; but if there are not these eight things, the ruler has the wherewithal for defence and war, with the result that the state will flourish and attain supremacy.

W skrócie takie cnoty jak spryt, zaradność, życzliwość, awans społeczny czy dobroduszność były potępiane. Zamiast tego chwalono bezwzględne posłuszeństwo wobec prawa. Co więcej głównym założeniem było to aby naród był słaby bo to umacnia państwo i dynastie, a silny naród działa odwrotnie. Myślę, że jeśli gdzieś szukać patologi chińskiego despotyzmu to właśnie tutaj.

#historia #chiny #polityka #filozofia #ksiazki