Front Bałkański w I wojnie światowej część 10, na podstawie "Through the Serbian Campaign -The Great Retreat of the Serbian Army" By Gordon Gordon-Smith wyd. 1916

#iwojnaswiatowa #historia #pierwszawojnaswiatowa #1wojnaswiatowa #ciekawostkihistoryczne #VoivodePutnik

Poprzednie części pod tagiem #voivodeputnik

Armia króla Ferdynanda [król Bułgarii] przystąpiła do kampanii ze wszystkimi atutami po swojej stronie. Zgromadziła prawie 400 000 ludzi, przeciwko którym Serbowie mogli przeciwstawić się zaledwie w sile 150 000. Od zakończenia drugiej wojny bałkańskiej odpoczywali prawie dwa lata i mieli czas na gruntowną reorganizację i ponowne wyposażenie swojej armii. Niemcy udzieliły im w sierpniu pożyczki w wysokości dwustu pięćdziesięciu milionów franków [~71 ton złota], aby byli finansowo przygotowani do kampanii.

Ponadto armia bułgarska miała przewagę nad armią niemiecką w tym, że walczyła na terytorium, na którym już operowała i robiła to z żołnierzami, którzy znali kraj i byli weteranami mającymi za sobą dwie kampanie. Jeszcze bardziej pragnęli zemsty za porażkę, którą dwa lata wcześniej ponieśli z rąk Serbów. W okresie odpoczynku, którym się cieszyli, wyprodukowali i sprowadzili ogromne ilości amunicji. Przez trzy miesiące przed rozpoczęciem kampanii korzystali z rady kilkudziesięciu oficerów sztabu niemieckiego, którzy w Ministerstwie Wojny w Sofii opracowali cały plan kampanii austro-niemieckiej i armii bułgarskiej. Mieli ponadto pewność, że w chwili, gdy połączą siły z armią feldmarszałka von Mackensena, będą mogli otrzymać amunicję w nieograniczonych ilościach, podczas gdy Serbowie, odcięci od wszelkiej komunikacji ze światem zewnętrznym, nie będą mogli odnowić swoich zapasów. Musieli zatem oszczędzać amunicję, podczas gdy ich wrogowie nie mieli takiej potrzeby. Mieli tego gorzko doświadczyć podczas kampanii. 
Jedną z głównych trudności, z jaką musieli się zmierzyć Serbowie, była nieznajomość siły armii, którą Austria i Niemcy były gotowe sprowadzić przeciwko nim. Jedyne, na czym mogli polegać aż do faktycznej inwazji, to raporty przyniesione przez francuskich lotników przydzielonych do armii serbskiej, a te, oczywiście, dawały jedynie ogólne wskazówki. Mogli jedynie meldować o oddziałach zgromadzonych w pobliżu granicy, podczas gdy serbski Sztab Generalny musiał liczyć się z trzymanymi poza zasięgiem wzroku niemieckimi posiłkami, które można było przywieźć koleją w ciągu kilku godzin. To właśnie ta niepewność bardzo utrudniała feldmarszałkowi Putnikowi realizację planów stawienia czoła inwazji austro-niemieckiej. Utrzymanie zbyt dużej liczby wojsk na froncie północnym osłabiłoby wschodnie, natomiast skupienie głównych sił przeciwko państwom centralnym naraziłoby Macedonię na inwazję. Oczywiście, jeśli chodzi o siłę armii bułgarskiej, wiedział to z dokładnością do batalionu. Wiedział, że w porównaniu do 150 000 ludzi maksymalną siłą, jaką mógł przeznaczyć, aby utrzymać Bułgarię w ryzach, było 36 pułków po 4 bataliony z formacjami rezerwowymi o jednakowej sile, 9 pułków artylerii i 4 baterie po 4 działa każda, 24 baterie górskie i 6 batalionów artylerii fortecznej, 12 pułków kawalerii, oprócz saperów, żołnierzy kolei, batalionów pontonowych, batalionów telegraficznych i innych jednostek technicznych. Ta potężna siła, o jedną trzecią silniejsza od całej armii serbskiej, była gotowa rzucić się na flankę Serbii w chwili, gdy ta znalazła się w uścisku z północnymi najeźdźcami. Jedyne, co mogła zrobić Serbia, to czekać na atak swoich wrogów i przetransportować swoją armię do miejsca, które było szczególnie zagrożone. Wiązało się to z ciągłym przemieszczaniem się wojsk, dywizjami zabieranymi z jednego frontu i śpieszącymi w stronę zagrożenia z drugiego, gdy nadarzyła się okazja. I to w kraju, w którym kolej jest jednotorowa, a tabor niezbyt obfity. Żadna armia nigdy nie stanęła w obliczu bardziej miażdżących przeciwności losu i nie stawiła im czoła z większą odwagą, nawet jeśli była to odwaga rozpaczy. Feldmarszałek Putnik musiał liczyć się także z niekorzystnym położeniem geograficznym stolicy i tymczasowej stolicy kraju; Belgrad znajdował się zaledwie kilkaset metrów od granicy węgierskiej, podczas gdy Nish, siedziba rządu w chwili wybuchu działań wojennych, był o jeden dzień marszu od granicy bułgarskiej. Ponadto utrudniał mu fakt, że linia kolejowa Saloniki-Uskub[Skopje]-Nish, od której tak wiele zależało w Strumicy, znajduje się zaledwie trzy krótkie mile od granicy bułgarskiej i tym samym jest narażona na nagły atak z tej strony.

Na zdjęciach.

1. Żołnierz bułgarski, austro-węgierski i niemicki na stacjo kolejowej w Skopje
   
2. Żołnierze bułgarscy w natarciu