Badanie wykazało, że osoby o silnym negatywnym nastawieniu do nauki mają tendencję do nadmiernego przekonania o swoim poziomie zrozumienia
hejto.plBadanie przeprowadzone wśród ponad 2000 dorosłych osób w Wielkiej Brytanii wskazuje na potencjalne pułapki w komunikacji naukowej.
Publikacja recenzowana
PLOS
To nie jest to, co wiesz, tylko to, co myślisz, że wiesz
zdjęcie: Naukowcy badają, dlaczego niektórzy ludzie mają silne nastawienie do nauki, podczas gdy inni są bardziej neutralni.
Credit: mathew schwartz, Unsplash (CC0, https://creativecommons.org/publicdomain/zero/1.0/))
Dlaczego ludzie mają bardzo zróżnicowany stosunek do dobrze udokumentowanej nauki? Przez wiele lat badacze skupiali się na tym, co ludzie wiedzą o nauce, uważając, że "znać naukę to ją kochać". Ale czy ludzie, którzy myślą, że znają się na nauce, rzeczywiście ją znają? Nowe badanie opublikowane 24 stycznia w czasopiśmie PLOS Biology z otwartym dostępem przez Cristinę Fonseca z Genetics Society, Wielka Brytania; Laurence Hurst z Milner Centre for Evolution, University of Bath, Wielka Brytania; i współpracowników, stwierdza, że ludzie o silnym nastawieniu mają tendencję do wierzenia, że rozumieją naukę, podczas gdy neutralni są mniej pewni siebie. Ogólnie rzecz biorąc, badanie wykazało, że ludzie o silnym negatywnym nastawieniu do nauki mają tendencję do nadmiernego przekonania o swoim poziomie zrozumienia.
Niezależnie od tego, czy chodzi o szczepionki, zmiany klimatyczne czy żywność modyfikowaną genetycznie, nauka ważna dla społeczeństwa może wywoływać silne i przeciwstawne postawy. Zrozumienie, jak komunikować naukę, wymaga zrozumienia, dlaczego ludzie mogą mieć tak skrajnie różne nastawienie do tej samej nauki. W nowym badaniu przeprowadzono ankietę wśród ponad 2000 dorosłych Brytyjczyków, pytając ich zarówno o stosunek do nauki, jak i o wiarę we własne zrozumienie. Kilka wcześniejszych analiz wykazało, że osoby negatywnie nastawione do nauki mają stosunkowo niską wiedzę podręcznikową, ale silną wiarę w swoje zrozumienie. Mając to spostrzeżenie za podstawę, zespół starał się dowiedzieć, czy silna wiara w siebie leży u podstaw wszystkich silnych postaw.
Zespół skupił się na naukach genetycznych i zadawał pytania dotyczące postaw, takie jak: "Wiele twierdzeń na temat korzyści płynących z nowoczesnych nauk genetycznych jest znacznie przesadzonych". Ludzie mogli powiedzieć, jak bardzo zgadzają się lub nie zgadzają z takim stwierdzeniem. Zadawano również pytania dotyczące tego, jak bardzo wierzą, że rozumieją taką naukę, w tym: "Kiedy słyszysz termin DNA, jak oceniłbyś swoje zrozumienie tego, co ten termin oznacza". Wszystkie osoby były oceniane od zera (wiedzą, że nie mają zrozumienia) do jednego (są pewni, że rozumieją). Zespół odkrył, że osoby znajdujące się na skrajnych postawach - zarówno silnie wspierające, jak i silnie antynaukowe - mają bardzo wysoką wiarę w siebie w zakresie własnego zrozumienia, podczas gdy osoby odpowiadające neutralnie nie mają takiej wiary.
Z psychologicznego punktu widzenia, jak sugeruje zespół, ma to sens: aby mieć silną opinię, trzeba mocno wierzyć w poprawność swojego rozumienia podstawowych faktów. Obecny zespół mógł zreplikować wcześniejsze wyniki stwierdzając, że ci najbardziej negatywnie nastawieni również nie mają wysokiej wiedzy podręcznikowej. Natomiast osoby bardziej akceptujące naukę zarówno wierzą, że ją rozumieją, jak i osiągają dobre wyniki w pytaniach o fakty podręcznikowe (prawda/fałsz).
Kiedy uważano, że tym, co ma największe znaczenie dla alfabetyzacji naukowej jest wiedza naukowa, komunikacja naukowa skupiała się na przekazywaniu informacji od naukowców do społeczeństwa. Jednak takie podejście może nie być skuteczne, a w niektórych przypadkach może przynieść odwrotny skutek. Niniejsza praca sugeruje, że lepszą strategią może być praca nad rozbieżnościami między tym, co ludzie wiedzą, a tym, co uważają, że wiedzą.
Profesor Anne Ferguson-Smith, prezes Genetics Society i współautorka badania komentuje: "Konfrontacja z negatywnymi postawami wobec nauki, jakie mają niektórzy ludzie, będzie prawdopodobnie wymagała dekonstrukcji tego, co myślą, że wiedzą o nauce i zastąpienia tego bardziej dokładnym zrozumieniem. Jest to spore wyzwanie."
Hurst podsumowuje: "Dlaczego niektórzy ludzie mają silne nastawienie do nauki, podczas gdy inni są bardziej neutralni? Stwierdzamy, że silne postawy, zarówno za jak i przeciw, są podbudowane silnym zaufaniem do siebie w zakresie wiedzy o nauce."
#####
*** Przetłumaczono za pomocą www.DeepL.com/Translator (wersja darmowa) ***
https://www.eurekalert.org/news-releases/976864