A wiecie, czemu na ziemniaki mówi się pyry w WLKP? Kiedyś się mówiło perki. A czemu perki? Bo przywieziono je z Peru.

Dokładnie to prawdopodobnie Pizarro pierwszy poznał kartofle podczas swojej wyprawy do Ameryki Płd w 1532. W Europie najpierw uprawiano je na południu. Uprawy stały się powszechne w XVII w. Były one traktowane też jako roślina ozdobna loool. Kiedy zauważono, jak jest wydajny nasz ziemniak to wprowadzono go do uprawy zarządzeniami. Pamiętam, jak historyk mówił, że Fryderyk II w Prusach kazał sadzić, bo podczas wojny wystarczy podpalić zboże i ludzie głodują, a po ziemniakach wojsko się przejdzie, a one nadal tam są.
Ziemniaki kiedyś przechowywano w kopcach, takich jak ten na zdjęciu.

Smacznego. Kochajmy pyrę z gziką!!

#ciekawostki
5ac39e6e-e139-495d-a1dc-c4ff4897ae58
koszotorobur

@RogerThat - pyra to nadbulwa!

Half_NEET_Half_Amazing

@RogerThat

to jest niesamowite jak krótko ziemniak jest obecny w Europie

GrindFaterAnona

@Half_NEET_Half_Amazing to niesamowite jak krotko jest w europie stonka ziemniaczana

cebulaZrosolu

@RogerThat jako ciekawostkę dodam, że kiedyś w Niemczech stał pomnik Sir Francisa Drake-a z kwiatem ziemniaka :)


\\

Pomnik Drake’a, który od 1853 stał w niemieckim Offenburgu[1], przedstawiał wielkiego korsarza z kwiatkiem w ręku. Był to kwiat ziemniaka. Napis na postumencie głosił „Sir Francisowi Drake’owi, który rozpowszechnił ziemniaki w Europie. Miliony rolników całego świata błogosławią jego nieśmiertelną pamięć. To ulga dla biedaków, bezcenny dar Boży, łagodzący okrutną nędzę”. Pomnik został zniszczony przez nazistów[2].

\


Swoją drogą postać bardzo ciekawa, jak i cały temat wielkich odkryć geograficznych:)

ec8a741d-8316-497f-8169-751bfb2c06db
koszotorobur

@cebulaZrosolu - wiem, że ciekawa bo grałem w serię Uncharted

cebulaZrosolu

@koszotorobur ja nie grałem :/

koszotorobur

@cebulaZrosolu - a co Cię powstrzymuje?

cebulaZrosolu

@koszotorobur nie grałem w żadne gry od jakiś 12-14 lat, ostatnio próbowałem coś włączyć na Xbox coś tam na telefonie i jakoś mnie nic nie zainteresowało, nie chciało mi się zagłębiać w fabułę itp.

koszotorobur

@cebulaZrosolu - no to wiele wyjaśnia

A jak w takim razie marnujesz czas prócz siedzenia na hejto?

cebulaZrosolu

@koszotorobur w pracy to internet, sudoku, krzyżówki, książki. W domu to majsterkowanie, gospodarzenie na działeczce, gotowanie i ogólne przetwórstwo, oglądanie filmów i seriali.

koszotorobur

@cebulaZrosolu - to się nie nudzisz - i elegancko

cebulaZrosolu

@koszotorobur no raczej staram się nie nudzić, chociaż czasem tak jak dzisiaj się nudzę ale to potrzebne jest też :)

RogerThat

@szponovic wiem. Ale mama koleżanki stamtąd mówi "gziką", więc wiesz

tomir-szawok

@szponovic z gziką, z gziką. Chociaż większość mówi, że z gzikiem.

Heheszki

@RogerThat

Peru


Sądzę że nie jest to takie oczywiste_._

Pierwsza wzmianka którą znalazłem to w formie nazwiska - z pierwszej połowy XVI w. Trudno mi uwierzyć że słowo przetrwało jako pomnik uznania dla kraju z Ameryki Południowej mając na uwadze że chłopstwo+geografia to związek dość abstrakcyjny.


@ M.Arcta Słownik staropolski:

Pyra-stos drewna

Pyrka -ziemniak


IMO: określenie mogło powstać od skojarzenia ze stosem: tradycyjny sposób przechowywania.

A może to charakterystyczny dźwięk gotowania (kartofle kipią więc gotujemy je ostrożnie - pyrkanie, pyrkać, pykać) miał wpływ na ukształtowanie tego regionalizmu.

W Peru nie uwierzę :)

4e393268-3488-41ed-8429-83214df76702
19242072-d007-43b2-9f91-544dd31a2ca5
16202106-8566-4f14-848f-c1272ae2deeb
Heheszki

Szukając etymologii pyry warto wziąć pod uwagę jeszcze pureé - funkcjonujące w Anglii i Francji (już w XIII w.) określenie na masę z wygotowanych warzyw owoców.

Takie "pyre" pewnie i świniom się gotowało. A że minutników w xvi w. nie było to i chłopu się trafiło 😉

13c353e4-e5df-4a8a-b4c8-e692b4ab4d6b
a4ba875a-455b-4722-90da-1a7b4ff81483
t0mek

@RogerThat "dokładnie to prawdopodobnie". Jedno przeczy drugiemu.

RogerThat

@t0mek i w tym całe piękno

Zaloguj się aby komentować