#venividivici

0
1162
Wiara Seneki w Opatrzność

Lucjusz Anneusz Seneka (ur. ok. 4 p.n.e.- zm. 65 r.n.e.) zwany Seneką Młodszym zasłynął ze swoich Dialogów, które wyrażały jego światopogląd filozoficzny. W dialogu O Opatrzności Seneka opowiada Lucyliuszowi o swojej wizji działania Boga w świecie. Według Seneki bogowie otaczają świat swoją opieką i nic nie jest przypadkowe. Należy pamiętać, że sam Seneka stosuje zamiennie nazwy Bóg i bogowie nie czyniąc tu rozróżnienia.
Seneka widzi w przyrodzie określone prawidła i przyczynowość, otaczająca nas natura układa się w jedną spójną rzeczywistość. Seneka twierdzi, że dobrzy ludzie żyją w trudach a źli pławią się w rozpuście. To Bóg celowo utrudnia życie cnotliwym, hartując ich i kształtując na swoje podobieństwo.
Filozof rozmyśla nad tym jak to możliwe, że dobrych ludzi spotyka nieszczęście i wyjaśnia, że wszystko dla ludzi uczciwych i cnotliwych obróci się na ich korzyść. Dzięki pokonywaniu przeciwności człowiek staje się silniejszy i bardziej doświadczony. Pisarz twierdzi, że tak jak rodzice surowo wychowują dzieci, tak też Opatrzność doskonali człowieka i przemienia go na godnego i podobnego sobie. Seneka przywołuje obraz lekarza, który ratując życie musi odciąć choremu kończynę, tak samo czyni Bóg zsyłając na człowieka nieszczęście, które ma go uzdrowić. Ci którzy zażywają rozkoszy, pijaństwa i obżarstwa sami siebie trują i to jest przykład prawdziwego nieszczęścia.
Seneka podsumowując swoje rozważania wysuwa tezę, że Bóg poprzez hartowanie człowieka oddala od niego pokusy haniebnych występków i w ten sposób uzdrawia człowieka z jego ułomności. Pod koniec dialogu Bóg przemawia i dziwi się obawom człowieka, który lęka się śmierci, ona trwa krótko i sprawia, że dusza rozstaje się z ciałem. Bóg zauważa, że człowiek przez całe życie martwi się czymś, co trwa błyskawicznie.
Zadziwiające jest jak tezy Seneki pokrywają się z teologią chrześcijańską, niewątpliwie jego myśl miała wielki wpływ na średniowiecznych teologów. Filozofia stoicka, którą wyznawał myśliciel, w znaczący sposób ugruntowała chrześcijańską naukę moralną. Czytając Dialogi Seneki można odnieść wrażenie, że jego myśl jest bardzo bliska naszemu rozumieniu Boga i absolutu.

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/wiara-seneki-w-opatrznosc/

#imperiumromanum #rzym #ciekawostki #antycznyrzym #historia #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #ancientrome #rzym #venividivici
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/
2540f423-314c-4d67-9beb-2a6aa0c6b2b9

Zaloguj się aby komentować

Złota myśl Rzymian na dziś

Publiliusz Syrus (Publilius Syrus, I wiek p.n.e.) - mim i pisarz rzymski:

"Uciekać się do podwładnego to oddawać się we własne ręce"

• łacina: [Perfugere ad inferiorem, se ipsum est tradere]

• źródło: Publiliusz Syrus, Sententiae

https://www.imperiumromanum.edu.pl/kultura/zlote-mysli-rzymian/

#imperiumromanum #ciekawostki #historia #cytaty #cytatrzymiannadzis #gruparatowaniapoziomu #ciekawostkihistoryczne #sentencjalacinska #rzym #venividivici #ancientrome
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/
52865b21-9056-4037-ad54-d2ba6dfcd674

Zaloguj się aby komentować

Kamienny nagrobek w kształcie kolumny

Kamienny nagrobek w kształcie kolumny, datowany na III wiek n.e., z widoczną inskrypcją napisaną w grece.
Jak głosi napis, w grobie pochowano niejakiego Poseidermosa, mieszkańca Massalii (obecna Marsylia, południowa Francja), syna Pitagorasa, który był wyróżniającym się cudzoziemcem na tle lokalnej społeczności. Mężczyzna została skierowany do miasta przez grecką boginię losu Mojrę ze swojej ojczyzny.
Artefakt znajdują się na wystawie w Parco Archeologico di Lilibeo w Marsali (Sycylia).

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/kamienny-nagrobek-w-ksztalcie-kolumny/

#imperiumromanum #rzym #ciekawostki #antycznyrzym #historia #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #ancientrome #rzym #venividivici
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/
abd5d998-ee56-4957-a3bd-2bd002b5a814

Zaloguj się aby komentować

Zostań Patronem Hejto i odblokuj dodatkowe korzyści tylko dla Patronów

  • Włączona możliwość zarabiania na swoich treściach
  • Całkowity brak reklam na każdym urządzeniu
  • Oznaczenie w postaci rogala , który świadczy o Twoim wsparciu
  • Wcześniejszy dostęp, do wybranych funkcji na Hejto
Zostań Patronem
Złoty rzymski brelok na klucze

Złoty rzymski brelok na klucze, datowany na III-IV wiek n.e. W środku znajduje się cameo z onyksu z wizerunkiem ręki trzymającej za ucho i inskrypcją "MNHMNEYE"} czyli "Pamiętaj ".

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/zloty-rzymski-brelok-na-klucze/

#imperiumromanum #rzym #ciekawostki #antycznyrzym #historia #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #ancientrome #rzym #venividivici
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/
ddf84e02-7ab4-4558-b885-b9f8a59de186

Zaloguj się aby komentować

Złota myśl Rzymian na dziś

Cyceron (Marcus Tullius Cicero, 106 - 43 p.n.e.) - mówca, polityk i filozof:

"Co kto często widzi, temu się nie dziwi, chociażby nie wiedział, dlaczego to się dzieje; czego przedtem nie widział, to jeśli się zdarzy, uważa za dziw"

• łacina: [Quod crebro videt non miratur, etiamsi cur fiat nescit. Quod ante non vidit, id si evenerit, ostentum esse censet]

• źródło: Cyceron, De Divinatione, II. 22

https://www.imperiumromanum.edu.pl/kultura/zlote-mysli-rzymian/

#imperiumromanum #ciekawostki #historia #cytaty #cytatrzymiannadzis #gruparatowaniapoziomu #ciekawostkihistoryczne #sentencjalacinska #rzym #venividivici #ancientrome
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/
dbe5daac-e28a-4337-9e39-4c6b14991d16

Zaloguj się aby komentować

Rzymski fresk ukazujący srebrne naczynie

Rzymski fresk ukazujący srebrne naczynie (situla), którym w starożytności nabierano wodę. Obiekt datowany na I wiek p.n.e. Artefakt znajduje się w Narodowym Muzeum Archeologicznym w Neapolu.

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/rzymski-fresk-ukazujacy-srebrne-naczynie/

#imperiumromanum #rzym #ciekawostki #antycznyrzym #historia #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #ancientrome #rzym #venividivici
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/
42ed4484-8464-4319-a07e-362c88a7bc7c

Zaloguj się aby komentować

Rzymskie malowidło ukazujące młodego asystenta w trakcie oficjalnego rytuału

Rzymskie malowidło ukazujące młodego asystenta w trakcie oficjalnego rytuału (tzw. camillus), który trzyma w rękach naczynie. Zgodnie z rzymską tradycją camillus musiał być poniżej wieku dojrzewania, a oboje rodzice musieli być przy życiu. Chłopiec zazwyczaj pochodził z bogatego rodu.
Fresk odkryto w Herkulanum i datowany jest na I wiek n.e. Artefakt znajduje się w Narodowym Muzeum Archeologicznym w Neapolu.

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/rzymskie-malowidlo-ukazujace-mlodego-asystenta-w-trakcie-oficjalnego-rytualu/

#imperiumromanum #rzym #ciekawostki #antycznyrzym #historia #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #ancientrome #rzym #venividivici
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/
78e96508-40c7-4d7c-b56e-b00032aaa15f

Zaloguj się aby komentować

Złota myśl Rzymian na dziś

Publiliusz Syrus (Publilius Syrus, I wiek p.n.e.) - mim i pisarz rzymski:

"Nie czynisz niczego niestosownego, gdy szukasz sposobu na ocalenie"

• łacina: [Nihil turpe ducas pro salutis remedio]

• źródło: Publiliusz Syrus, Sententiae

https://www.imperiumromanum.edu.pl/kultura/zlote-mysli-rzymian/

#imperiumromanum #ciekawostki #historia #cytaty #cytatrzymiannadzis #gruparatowaniapoziomu #ciekawostkihistoryczne #sentencjalacinska #rzym #venividivici #ancientrome
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/
b3243cc1-fe13-4531-a547-2c0624fe75d4

Zaloguj się aby komentować

Kamea ukazująca Hadriana

Kamea wykonana z sardonyksu ukazująca cesarza Hadriana, ukoronowanego przez Oikoumene (personifikację podbitego świata).
Pierwotnie, kamea wykonana została dla cesarza Klaudiusza (około 50 roku n.e.). Głowa została później przerobiona na wizerunek Hadriana.

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/kamea-ukazujaca-hadriana/

#imperiumromanum #rzym #ciekawostki #antycznyrzym #historia #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #ancientrome #rzym #venividivici
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/
bec98704-6866-4eab-96f6-55336f6ffea7

Zaloguj się aby komentować

Cezar i mobilizacja

Gajusz Juliusz Cezar zasłynął w przekazach antycznych jako charyzmatyczny wódz i wojownik potrafiący odwrócić losy bitwy. Przykładem takich umiejętności jest chociażby historia przekazana przez Plutarcha z Cheronei.
Mianowicie po tym jak Cezar pokonał wojska republikańskie pod Farsalos (48 rok p.n.e.), podążył za uchodzącymi Katonem Młodszym i Scypionem Metellusem, którzy zbierali wojska przeciwko Cezarowi w Afryce. Pewnego razu oddziały Cezara zostały otoczone i zmuszone do ucieczki. Widząc panikujących żołnierzy, Cezar podczas bitwy złapał jednego z uciekających chorążych sztandaru za kark i odwrócił w przeciwną stronę, mówiąc: "Nieprzyjaciel jest tutaj!".

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/cezar-i-mobilizacja/

#imperiumromanum #rzym #ciekawostki #antycznyrzym #historia #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #ancientrome #rzym #venividivici
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/
fc6651b5-a87a-4359-86fb-1a5dd5471bc6
Helio09.

Sam o tym napisał, a jego potomkowie zadbali aby pisano podobnie...

Zaloguj się aby komentować

Złota myśl Rzymian na dziś

Publiliusz Syrus (Publilius Syrus, I wiek p.n.e.) - mim i pisarz rzymski:

"W zbyt zażartych sporach zatraca się prawda"

• łacina: [Nimium altercando veritas amittitur]

• źródło: Publiliusz Syrus, Sententiae

https://www.imperiumromanum.edu.pl/kultura/zlote-mysli-rzymian/

#imperiumromanum #ciekawostki #historia #cytaty #cytatrzymiannadzis #gruparatowaniapoziomu #ciekawostkihistoryczne #sentencjalacinska #rzym #venividivici #ancientrome
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/
894dcd3b-154a-4d50-a12c-ecba89627fd0

Zaloguj się aby komentować

Detal rzymskiej mozaiki ukazujący walkę centaurów z tygrysem

Detal z rzymskiej kolorowej mozaiki, ukazujący scenę walki między centaurami oraz tygrysem. Obiekt został znaleziony w Willi Hadriana, pod Rzymem. Obiekt datowany jest na około 130 rok n.e. i obecnie znajduje się w Starym Muzeum w Berlinie.
Mozaika ta była częścią większej dekoracji podłogowej w salonie. Zapewne rzymska mozaika była kopią wcześniejszego helleńskiego dzieła.

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/detal-rzymskiej-mozaiki-ukazujacy-walke-centaurow-z-tygrysem/

#imperiumromanum #rzym #ciekawostki #antycznyrzym #historia #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #ancientrome #rzym #venividivici
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/
2679d3dc-a7f5-4b8a-ac17-743e90121a16

Zaloguj się aby komentować

Rzymska figura Amora w Pompejach
Rzymska figura Amora w Pompejach. Postać trzyma w rękach kaczkę oraz winogrona. Obiekt znajduje się w Domu Wettiuszów.

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/rzymska-figura-amora-w-pompejach/
#imperiumromanum #rzym #ciekawostki #antycznyrzym #historia #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #ancientrome #rzym #venividivici
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/
c0adccbf-90ee-417e-a47d-670a7e195c62

Zaloguj się aby komentować

Złota myśl Rzymian na dziś

Owidiusz (Publius Ovidius Naso, 43 p.n.e. - 17 lub 18 n.e.) - poeta:

"Zazdrosnego człowieka tylko płacz bliźniego do śmiechu pobudzić potrafi"

https://www.imperiumromanum.edu.pl/kultura/zlote-mysli-rzymian/

#imperiumromanum #ciekawostki #historia #cytaty #cytatrzymiannadzis #gruparatowaniapoziomu #ciekawostkihistoryczne #sentencjalacinska #rzym #venividivici #ancientrome
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/
37af2684-67dd-4cbb-be91-569f36bf55db

Zaloguj się aby komentować

Rzymski "cud" społeczny

Rzymski "cud" społeczny i obyczajowy polegał na tym, że obce wpływy były asymilowane bez utraty tożsamości kulturowej. Na wizualizacji zrekonstruowany wygląd jednej z mieszkanek York z IV wieku n.e. Miasto było multikulturowe, a przykładowa kobieta miała czarnoskórych i białych przodków, co z pewnością było powszechne w czasach Imperium.

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/rzymski-cud-spoleczny/

#imperiumromanum #rzym #ciekawostki #antycznyrzym #historia #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #ancientrome #rzym #venividivici
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/
e8d57dbb-5848-439c-9c54-793cb37132fd
Opornik

@imperiumromanum

>co z pewnością było powszechne w czasach Imperium.


Ma pan dowód?

To_Stan_Umyslu

@Opornik na zdjęciu powyżej ewidentnie można to zaobserwować.

Opornik

@To_Stan_Umyslu Tylko że to nie jest zdjęcie.


Jarają się tą jedną, jedyną rekonstrukcją bo pasuje im do tezy o tym jakie to multi kulti jest zajebiste itd. (copium).

https://www.yorkmuseumstrust.org.uk/blog/celebrating-ivory-bangle-lady/


https://phys.org/news/2010-03-roman-era-york-diverse-today.html

Zaloguj się aby komentować

Rzymska mozaika ukazująca scenę na targu

Rzymska mozaika ukazująca scenę na targu. Obiekt datowany na II-III wiek n.e. Wykonany z małych tesserae - kwadratowych kawałków kamienia i szkła. Wymiary: 314 x 320 cm.

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/rzymska-mozaika-ukazujaca-scene-na-targu/

#imperiumromanum #rzym #ciekawostki #antycznyrzym #historia #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #ancientrome #rzym #venividivici
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/
19c39244-f25f-4b46-b71f-6bac751de6da

Zaloguj się aby komentować

Złota myśl Rzymian na dziś
Lukan (Marcus Annaeus Lucanus, 39 - 65 n.e.) - poeta:
"Prześladowana cnota wzrasta"
• łacina: [Crescit sub pondere virtus]
• źródło: Lukan, Farsalia
 https://www.imperiumromanum.edu.pl/kultura/zlote-mysli-rzymian/
#imperiumromanum #ciekawostki #historia #cytaty #cytatrzymiannadzis #gruparatowaniapoziomu #ciekawostkihistoryczne #sentencjalacinska #rzym #venividivici #ancientrome
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/
13d569e9-ba90-44b8-8a55-026c4c73c707

Zaloguj się aby komentować

Antinous ukazany jako Bachus

Rzymska rzeźba Antinousa, ukazanego jako Bachusa. Obiekt datowany na II wiek n.e. Artefakt znajduje się w Narodowym Muzeum Archeologicznym w Neapolu.
Antinous był to grecki młodzieniec z Bitynii, który gdy skończył 12 lat został przygarnięty przez dwór Hadriana. Cesarz Hadrian spotkał go w trakcie swych licznych podróży i zachwyciwszy się jego urodą, uczynił go swoim kochankiem. W 130 roku n.e., w trakcie podróży flotą po Nilu, niespodziewanie Antinous zmarł w tajemniczych okolicznościach.
Utrata kochanka bardzo zabolała Hadriana. Cesarz ogłosił Antinousa herosem, wznosił ogromne świątynie i urządzał igrzyska na jego cześć. Ponadto kazał wykonywać ogromne ilości rzeźb i portretów kochanka. Kult Antinousa przetrwał aż do czasu upadku Rzymu, jednak często spotykał się z krytyką zarówno ze strony chrześcijan jak i osób wierzących w tradycyjne bóstwa Rzymian.

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/antinous-ukazany-jako-bachus/

#imperiumromanum #rzym #ciekawostki #antycznyrzym #historia #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #ancientrome #rzym #venividivici
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/
85dfe056-68e3-4108-a5e5-c78c3ce4c45d

Zaloguj się aby komentować

Akwedukt Delikkemer

Zachowane pozostałości po akwedukcie rzymskim w antycznym nadmorskim mieście Patara (południowo-zachodnia Turcja). Wodociąg określany jest także jako akwedukt Delikkemer.
Obiekt powstał w czasie panowania cesarza Klaudiusza (41-54 n.e.), a restaurowany był za rządów Wespazjana (69-79 n.e.). Akwedukt pobierał wodę ze źródła, znajdującego się niemal 700 m nad poziomem morza, i dostarczał do miasta na odległość ok. 23 km.

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/akwedukt-delikkemer/

#imperiumromanum #rzym #ciekawostki #antycznyrzym #historia #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #ancientrome #rzym #venividivici
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/
4b6651cd-6e3d-4101-ac03-ca8cd54561f3
sireplama

Prawilnie ołowiany?

Zaloguj się aby komentować

Złota myśl Rzymian na dziś

Cyceron (Marcus Tullius Cicero, 106 - 43 p.n.e.) - mówca, polityk i filozof:

"Słyszę Sokratesa mówiącego, że najlepszą przyprawą potrawy jest głód; napoju pragnienie"

• opis: własne tłumaczenie na bazie wersji angielskiej.

• źródło: Cyceron, De Finibus Bonorum et Malorum, II. 28

https://www.imperiumromanum.edu.pl/kultura/zlote-mysli-rzymian/

#imperiumromanum #ciekawostki #historia #cytaty #cytatrzymiannadzis #gruparatowaniapoziomu #ciekawostkihistoryczne #sentencjalacinska #rzym #venividivici #ancientrome
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/
3f8b085e-da60-44d4-83ef-bc31cfc07c47

Zaloguj się aby komentować