Mommsen, Syme, Nagroda Nobla i Oktawian August

W powszechnej świadomości nazwiska Mommsen i Syme nie zajmują trwałego miejsca. Z pewnością zaś są godne zapamiętania, a w przypadku pasjonata historii starożytnego Rzymu wręcz muszą być dobrze poznane. Co łączy te dwie postaci?

Po pierwsze: Nagroda Nobla w dziedzinie literatury: Theodor Mommsen otrzymał ją w 1902 roku za monumentalną pracę Römische Geschichte. Sir Ronald Syme był jednym z nominowanych w roku 1962, za pracę Roman Revolution.

Po drugie, choć tu rzecz, która łączy – dzieli, całkowicie odmienne zdanie na temat Oktawiana Augusta i jego rządy. Mommsen w swoich pracach historycznych wyrobił pogląd, jakoby za rządów Oktawiana, system władzy zwany pryncypatem, tworzony był przez równorzędnych sobie: Cesarza (oficjalnie princepsa) i Senat. Syme z kolei, wydając w 1939 r. Rewolucję Rzymską opowiedział się po całkowicie przeciwnej stronie. Jego praca była rzeczywiście rewolucyjna – za względu na treść, która obalała pogląd głoszony przez jego wielkiego poprzednika; ze względu na temat – panowanie Augusta – które (co było umyślnym anachronizmem) według Syme’a miało wszelkie cechy podobieństwa do wielkich rewolucji z wieków XIX-XX. W Rewolucji Rzymskiej autor dokładnie udokumentował przewrót w elitach władzy (całkowite usunięcie rządzących Rzymem od setek lat rodów patrycjuszowskich) prowadzący do uczynienia Augusta najpotężniejszym samowładcą. Oktawian nie jest tu dobrym opiekunem z Res Gestae – Syme ukazał jego cynizm, makiawelizm, który połączony z genialnym umysłem politycznego stratega doprowadził go na szczyt.

Choć nie ułatwia tego polskiemu czytelnikowi dostępność tłumaczeń (Historya Rzymska ostatnio wydana w 1880(!), zaś Rewolucja Rzymska w 2009 r. w liczbie 1000 egzemplarzy), zdecydowanie warto przeczytać te dwa dzieła – nie tylko w celu zwiększenia swojej wiedzy, ale również dla samej przyjemności płynącej z literackiego kunsztu obydwu pisarzy.

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/mommsen-syme-nagroda-nobla-i-oktawian-august/

#rzym #antycznyrzym #imperiumromanum #historia #ciekawostki #gruparatowaniapoziomu #listaimperiumromanum #ciekawostkihistoryczne #ancientrome #wojsko #europa #swiat #militaria #venividivici #qualitycontent #archeologia
--------------------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

Tego dnia w Rzymie
Tego dnia, 217 n.e. – w drodze do miasta Karre zamordowano cesarza Karakallę. Śmierć zadano mu w czasie postoju i oddawania moczu. Uczyniono to z podpuszczenia prefekta pretorianów – Makrynusa. Żołnierze okrzyknęli go cesarzem, co wkrótce potwierdził senat.
https://imperiumromanum.pl/tego-dnia-w-rzymie/#8-4

#imperiumromanum #ciekawostki #antycznyrzym #tegodniawrzymie #wydarzenia #gruparatowaniapoziomu #historia #tegodnia #tegodniawrzymie #ancientrome #rzym #venividivici #liganauki

Starożytny Rzym – wizje kontra rzeczywistość
Z pewnością natrafiliście w Internecie wiele ciekawych wizualizacji ukazujących, jak Rzym mógł wyglądać w czasach cesarstwa. Imponujące, prawda? Jednak zawsze warto się zastanowić, ile prawdy kryje się w tych pięknych grafikach. I nie chodzi mi jedynie o to, czy konstrukcja poszczególnych budynków zostały prawidłowo rozrysowana przez artystę-grafika, ponieważ akurat kwestia architektury budowli, jakimi zabudowany był starożytny Rzym, zawsze będzie kwestią interpretacji danych archeologicznych, hipotez itd. Mam raczej na myśli to, czy wygląd miasta jako całości jest realistyczny.
I tu pojawia się słabość niemal wszystkich rekonstrukcji dostępnych w sieci: są idealne. Ukazują miasto w stanie, jak gdyby – aby użyć współczesnego porównania – deweloper zaledwie przed chwilą zszedł z placu budowy i oddał inwestorowi „klucze do miasta”. Pomijają to, że nawet w czasach swego największego rozkwitu w II wieku n.e. Rzym był miastem prastarym, o korzeniach sięgających już wówczas niemal tysiąc lat wstecz. Był zabudowany zarówno nowymi monumentalnymi budowlami cesarskimi, ale także niezliczonymi starymi budynkami o różnym stopniu „zużycia”. Już wtedy było to miasto kontrastów, w którym obok marmurowych budynków publicznych stały stare walące się insule, a obok nowych forów i- stare świątynie nadgryzione zębem czasu.
W tekstach źródłowych pełno jest wzmianek, że ten czy inny cesarz odnowił jakąś budowlę. To oznacza, że przed odnowieniem musiała ona znajdować się w stanie, w którym prace remontowe były już konieczne. Na przykład Witruwiusz pisze w swoim dziele „O architekturze ksiąg X”, że rzymscy rzeczoznawcy majątkowi, określając wartość budynku, od jego wartości początkowej odejmowali 1/80 część za każdy rok od jego budowy (lub – jak zakładam – od ostatniego remontu generalnego). To pokazuje, że sami Rzymianie w pewnym sensie zakładali, że budynki mają swoją „żywotność”, wymagają regularnego utrzymania i że po osiemdziesięciu latach bez istotnych prac naprawczych są już bezwartościowe. Na marginesie witruwiański przykład stanowi dowód, że znane naszym księgowym pojęcie amortyzacji środków trwałych istniało już dwa tysiące lat temu.
Wróćmy jednak do Rzymu: graficy raczący nas wspaniałymi wizualizacjami starożytnej stolicy zupełnie zapominają, że to miasto w każdym momencie swej bogatej historii zawsze składało się z budynków w różnym stanie. Jedne były nowe, inne podupadłe ze starości, jeszcze inne były strawione pożarami i czekały na odbudowę. Warto przypomnieć, że pożary były nagminnym problemem trapiącym Rzymian. I co ważniejsze, wielkie budowle zniszczone przez ogień często nie były odbudowywane natychmiast. Niekiedy na ich odbudowę trzeba było czekać nawet wiele lat. Na przykład tzw. pierwszy Panteon wybudowany przez Marka Agryppę na Polu Marsowym został zniszczony przez pożar w roku 80 n.e., a na jego miejscu Hadrian dopiero ponad 40 lat później zbudował świątynię stojącą w Rzymie do dziś. To oznacza, że przez kilka dziesięcioleci w tym miejscu straszyły ruiny, albo w najlepszym razie pusty plac… Świątynia Jowisza na Kapitolu także płonęła kilkakrotnie i niekiedy trzeba było długo czekać na jej odbudowę. Nieukończone i częściowo zdewastowane wielkie budowle na terenie Domus Aurea Nerona były zagospodarowywane przez kolejne dziesięciolecia, do tego zaś czasu musiały straszyć prowizorką. Innym przykładem jest Teatr Marcellusa, który był remontowany w I wieku n.e. (za Flawiuszów), a później został zaniedbany tak, że w czasach Sewerów (początek III wieku) wymagał kolejnego pilnego remontu.
Spójrzmy na nasze współczesne miasta będące mieszaniną budynków zupełnie nowych, tych nadgryzionych zębem czasu, takich, od których tynk odpada całymi płatami, ruin grożących zawaleniem, budynków w trakcie remontu i tych, gdzie właśnie zaczęto rozbiórkę. Mury naszych miast pokryte są bazgrołami i nie inaczej wyglądały mury Rzymu (tu dodatkowych argumentów archeologicznych dostarczają wykopaliska w Pompejach, gdzie świeżo po odkopaniu ściany domów wprost upstrzone były różnymi napisami – od oficjalnych ogłoszeń wyborczych po zwykłe grafomańskie pseudoerotyczne wytwory „męskiej poezji ludowej”).
Niestety na wizualizacjach komputerowych nie ma śladu po tym, że nawet u szczytu swej świetności Rzym był miastem o wielu twarzach – podobnie jak nasze współczesne metropolie. Nie ma śladu po koleinach na bruku, nie widać spękanych tu i ówdzie murów, odpadających tynków, wytartych gdzieniegdzie fresków, nie widać śladów erozji na kamiennych okładzinach najstarszych budynków, albo nierównych stopni wyślizganych przez setki tysięcy stóp stąpających po nich przez wieki. Nie widać murów poczerniałych od dymów ofiarnych ani ołtarzy zalanych zwierzęcą krwią. Na ulicach nie widać zwierzęcych odchodów ani gór śmieci. Na wizualizacjach wszystko jest nowe i sterylnie czyste.
Dlatego gdy oglądacie piękne wizualizacje starożytnego Rzymu, miejcie na względzie, że mają się one do rzeczywistości tak, jak folder dewelopera sprzedającego mieszkania w nowym osiedlu, do obrazów tego osiedla po kilkudziesięciu latach
Autor: Michał Kubicz - sekrety Rzymu
https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/starozytny-rzym-wizje-kontra-rzeczywistosc/
#imperiumromanum #rzym #ciekawostki #antycznyrzym #historia #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #ancientrome #rzym #venividivici
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

Plutarch o Lucjuszu Korneliuszu Sulli

„Morwa mąką posypana – to jest właśnie Sulla!” – tak był wyśmiewany przez szyderczych Ateńczyków1Lucjusz Korneliusz Sulla. Była to aluzja do jego czerwonej twarzy i chropowatej wysypki, na tle której błyszczały przenikliwe niebieskie oczy. Jak opisuje życie tego rzymskiego wodza Plutarch?

Pochodził Sulla ze zubożałej, patrycjuszowskiej rodziny. Z powodu biedy, w późniejszych latach popadał w kompleksy i często przechwalał się swoim zdobycznym bogactwem. Posiadał jeszcze jedną specyficzną cechę – z natury lubił uszczypliwy dowcip. Przy tym otaczał się aktorami i błaznami, pił z nimi codziennie i swawolił. Gdy zabawiał się przy stole, nie można było z nim rozmawiać o niczym poważnym. Rozwinął się w nim chorobliwy popęd do życia erotycznego. Jednakowo lubił kobiety, jak i mężczyzn. Z jednym z aktorów – Metrobiosem utrzymywał stosunki seksualne od młodości, ale równocześnie kochał się w bogatej kobiecie imieniem Nikopolis, po śmierci której odziedziczył duży majątek.

Był Sulla, jednak świetnym organizatorem, który umiejętnie wykorzystywał różnice interesów swoich przeciwników, siłę rzymskiego oręża i ambitne własne plany.

Kiedy jako kwestor popłynął do Afryki, zaprzyjaźnił się tam z królem Numidów Bokchosem. Dzięki tej przyjaźni udało mu się schwytać zbuntowanego Jugurtę3. Był to czyn, którego nie mógł dokonać Mariusz z całą swoją armią. Sulla stał się osobą popularną i znaną. Dumny ze swoich dokonań, zafundował sobie pierścień z wyrytą na nim sceną własnego czynu, co stało się powodem, do konfliktu i nienawiści z Mariuszem.

Pozostając pod dowództwem Mariusza, Sulla dokonał jeszcze kilka sławnych czynów. Wziął do niewoli wodza Tektosagów Kopillusa oraz nakłonił do przymierza z narodem rzymskim plemię Marsów. Jednak nieporozumienia z Mariuszem skłoniły go do przejścia do Katullusa, człowieka zacnego, ale mało energicznego5. Pod nowym zwierzchnictwem Sulla urósł w siłę i na znaczeniu. Okazał się nie tylko zdolnym dowódcą wojskowym, pokonując ludy barbarzyńskie w Alpach, ale również dobrym organizatorem w zakresie aprowizacji armii. Jak podaje Plutarch, potrafił Sulla zdobyć takie zapasy wszystkiego, że i żołnierze Katullusa obfitowali w dostateczne zasoby, i można było robić z tego jeszcze pewne dostawy dla ludzi Mariusza. Sława, jaką zdobywał rodziła wielką niechęć i wrogość oponentów. Sulla jednak liczył, że dzięki niej zdobędzie najwyższe urzędy polityczne w Rzymie.

Nadmierna ambicja polityczna skłoniła go do przekupstwa i obietnic aby zdobyć poparcie senatu i otrzymać posadę pretorską. Bardzo ciekawą anegdotę odnoszącą się do tego wydarzenia podaje Plutarch. Mianowicie, gdy jako pretor, groził raz Cezarowi, że użyje przeciw niemu prawa swojej władzy, Cezar odpowiedział mu na to ze śmiechem: „Całkiem słusznie nazywasz ją swoją władzą, boś sobie ją kupił za pieniądze”. W niedalekiej przyszłości musiał Cezar ukrywać się przed jego siepaczami.

Również w późniejszych czasach ambicje polityczne nie opuszczały Sulli i stawiały niejednokrotnie kraj na krawędzi wojny domowej, albo groziły załamaniem jego kariery politycznej.

Sulla uważał się jednak za szczęśliwca i wszystkie przeciwności losu traktował z przymrużeniem oka. Uważał, że kieruje nim opatrzność boska i zachęcał do tego innych, by temu wierzyli. Dobre stosunki ze swoimi współpracownikami i ludźmi zaufanymi traktował jako szczególny dar boskiej życzliwości.

Swoje doświadczenia i przekonania opisał w swoich „Wspomnieniach”. Pamiętniki te jednak zaginęły i znamy je tylko z relacji innych autorów starożytnych. Zdaniem Plutarcha, stwierdzał w nich, że wszystko, co zrobił nie według własnego namysłu, lecz na co odważył się tak, jak mu to dyktowała bieżąca chwila, powiodło mu się zawsze lepiej niż to, co sobie z góry dokładnie zaplanował.

Swoich dalszych losów dopatrywał się w szczególnych znakach nadprzyrodzonych. We „Wspomnieniach” opisał to następująco, mianowicie, gdy wyjeżdżał z Rzymu wysłany z wojskiem na wojnę ze sprzymierzeńcami powstała w ziemi koło Lawerny wielka czeluść, z której buchnął potężny ogień i jasny słup płomienia wzbił się w górę do samego nieba. Prawdopodobnie, wieszczkowie oświadczyli mu, że mąż jakiś wyjątkowy, o niezwykłym wyglądzie osiągnie władzę i oddali od państwa obecne niepokoje. Sulla wierzył, że to siły nadprzyrodzone wskazują na niego i jego posłannictwo. Oprócz niepohamowanej żądzy władzy, Sulla w życiu prywatnym był bardzo skomplikowany. Jego osobowość była pełna sprzeczności i czasami niezrównoważenia. Okradał podbite prowincje, ale jeszcze więcej rozdawał swoim zaufanym poplecznikom i przyjaciołom, jednakowo okazywał ludziom szacunek jak i pogardę. Schlebiał tym, których potrzebował, a tych którzy potrzebowali jego – lekceważył. Nieraz karał ludzi śmiercią za przypadkowe wykroczenia, natomiast największe przestępstwa puszczał płazem. Zwykle ścierały się w nim dwie natury: mściwa i agresywna, oraz niepohamowana ambicja zdobywania coraz to wyższych awansów. Stąd też, nie brakowało mu męstwa w sytuacjach trudnych i czasami bez wyjścia. Potrafił tego dowieść w czasie licznych kampanii wojennych przeciwko Jugurcie, plemionom italskim, Mitrydatesowi, czy przeciwko całej Helladzie.

Rzadkie zjawisko siły woli w sytuacjach beznadziejnych okazał w czasie kampanii wojennej w Helladzie, gdzie wyruszył jako konsul po ostatecznym rozprawieniu się z Mariuszem. Trzeba było dużo odwagi jak i bezczelności, by na potrzeby prowadzonej wojny zabrać skarby świątyni w Olimpii i w Delfach.

Na szali zwycięstwa i przegranej potrafił położyć swoje życie, gdy w bitwie pod Cheroneją sam rzucił się do ataku w obliczu ogólnej paniki jego wojsk. Osobistym przykładem potrafił zmobilizować żołnierzy i odwrócić losy bitwy11.

Był również nazywany lisem i lwem. Zdobył to miano po powrocie z Grecji do Italii. Otoczony pod Kapuą przez wielokrotnie silniejszego przeciwnika, rozpoczął pertraktacje i podstępem przeciągnął na swoją stronę całą armię wroga tak, że w obozie jego został tylko sam dowódca.

Taki był Sulla, gdy do końca nie był pewny swojej władzy i musiał często dzielić się nią z innymi.

Przyszedł jednak czas, gdy otrzymał upragnioną władzę, nieograniczoną i bezwzględną.

Człowiek ten zmienił się radykalnie. Rzym i okoliczne miasteczka spłynęły krwią. Żołnierze Sulli mordowali na placach miejskich, w domach na oczach żon i dzieci, w świątyniach i pałacach. Dla przykładu, w mieście Preneste, Sulla kazał zamordować około 12 tysięcy mieszkańców. Ogłaszając się dyktatorem ogłosił, że za wszystko co się stało nie ponosi odpowiedzialności. Przypisał sobie również prawo karania śmiercią, konfiskowania majątków, zakładania i burzenia miast, odbierania i nadawania władzy królom.

Przyszedł jednak czas, że Sulla, pewny swego szczęścia i szacunku ze strony obywateli, zrzekł się absolutnej władzy i przekazał ją w ręce narodu, sam zaś usunął się w cień jako prywatny człowiek.

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/plutarch-o-lucjuszu-korneliuszu-sulli/

#rzym #antycznyrzym #imperiumromanum #historia #ciekawostki #gruparatowaniapoziomu #listaimperiumromanum #ciekawostkihistoryczne #ancientrome #wojsko #europa #swiat #militaria #venividivici #qualitycontent #archeologia
--------------------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

Tego dnia w Rzymie
Tego dnia, 451 n.e. – Hunowie splądrowali miasto Divodurum Mediomatrici, obecne francuskie Metz. W 450 roku n.e. Hunowie rozpoczęli najazd na Germanię i Galię. Splądrowania nie uniknęły także miasta takie jak Colonia Agrippinensis (dziś Kolonia), Magoontiacum (Moguncja), Colonia Augusta Treverorum (Trewir), Argentorate (Strasburg), Durocortorum Remorum (Reims) i inne.
https://imperiumromanum.pl/tego-dnia-w-rzymie/#7-4

#imperiumromanum #ciekawostki #antycznyrzym #tegodniawrzymie #wydarzenia #gruparatowaniapoziomu #historia #tegodnia #tegodniawrzymie #ancientrome #rzym #venividivici #liganauki

Rzymska rzeźba ukazująca Homera
Rzymska rzeźba ukazująca Homera. Obiekt jest rzymską kopią, z okresu panowania cesarza Hadriana (117-138 n.e.), greckiego oryginału z IV wieku p.n.e. Artefakt znajduje się w Narodowym Muzeum Archeologicznym w Neapolu.
https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/rzymska-rzezba-ukazujaca-homera-2/
#imperiumromanum #rzym #ciekawostki #antycznyrzym #historia #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #ancientrome #rzym #venividivici
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

Błędne zrozumienie przemowy Cezara

Według przekazu Swetoniusza, kiedy Juliusz Cezar w roku 49 p.n.e. przekroczył Rubikon, zdecydował się wystąpić na wiecu przed swoimi żołnierzami i przemówić do nich, aby udowodnić swoje racje.

W trakcie przemowy Cezar intensywnie gestykulował, ponosząc często palec lewej ręki, na którym nosił swój pierścień ekwicki, zapewniając że wynagrodzi wszystkich, którzy staną u jego boku i pozwolą mu ocalić honor. Wielu legionistów uznało ten gest za obietnicę przyznania statusu ekwickiego; pojawiła się także plotka, jakoby każdy legionista miał otrzymać po 400 tysięcy sesterców.

Warto zaznaczyć, że ekwici oraz senatorzy mieli prawo nosić złoty pierścień i musieli posiadać majątek w wysokości 400 tysięcy sesterców. Stąd zapewne mylne przekonanie i błędne zrozumienie wystąpienia Cezara.

Później weterani wielokrotnie mieli wypominać Cezarowi obietnice zapłaty, przekazania ziemi i zwolnienia ze służby.

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/bledne-zrozumienie-przemowy-cezara/

#rzym #antycznyrzym #imperiumromanum #historia #ciekawostki #gruparatowaniapoziomu #listaimperiumromanum #ciekawostkihistoryczne #ancientrome #wojsko #europa #swiat #militaria #venividivici #qualitycontent #archeologia
--------------------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

Tego dnia w Rzymie
Tego dnia, 46 p.n.e. – Juliusz Cezar odniósł zwycięstwo w bitwie pod Tapsus w Tunezji. Główne siły pompejańczyków pod wodzą Scypiona Metellusa Nazyki podążały za armią Cezara. Cezarianie przygotowali się do obrony – w tym celu zbudowali umocnienia polowe w poprzek pobliskiej laguny. Wojska Scypiona wzmocnione silami króla Numidów Juby otoczyły cezarian budując fortyfikacje wokół jego stanowisk. Ostatecznie Cezar odniósł definitywne zwycięstwo i po uporządkowaniu spraw w Afryce, w lipcu 46 p.n.e. powrócił do Rzymu.
https://imperiumromanum.pl/tego-dnia-w-rzymie/#6-4

#imperiumromanum #ciekawostki #antycznyrzym #tegodniawrzymie #wydarzenia #gruparatowaniapoziomu #historia #tegodnia #tegodniawrzymie #ancientrome #rzym #venividivici #liganauki

Rzymski fresk ukazujący parę tańczących centaurów
Rzymski fresk ukazujący parę tańczących centaurów. Obiekt datowany na I wiek n.e.; odkryto w Stabiach. Artefakt znajduje się w Narodowym Muzeum Archeologicznym w Neapolu.
https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/rzymski-fresk-ukazujacy-pare-tanczacych-centaurow/
#imperiumromanum #rzym #ciekawostki #antycznyrzym #historia #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #ancientrome #rzym #venividivici
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

Rzymski teatr w Pietravairano

Cudowny rzymski teatr w Pietravairano, w Kampanii, w środkowej Italii. Na szczycie zbocza znajdowała się świątynia. Obiekt poddany został niedawno renowacji.

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/rzymski-teatr-w-pietravairano/

#rzym #antycznyrzym #imperiumromanum #historia #ciekawostki #gruparatowaniapoziomu #listaimperiumromanum #ciekawostkihistoryczne #ancientrome #wojsko #europa #swiat #militaria #venividivici #qualitycontent #archeologia
--------------------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

Premiera "Imperium" Conna Igguldena

Dnia 9 kwietnia ma miejsce premiera drugiej części powieści pt: "Imperium" z cyklu "Złoty wiek", której autorem jest znakomity Conn Iggulden.

Tym razem na głównego bohatera książki wysunięty zostaje Perykles, który po zwycięstwie nad Persami, planuje rozprawić się z głównym wrogiem Aten - Spartą.

Gdzie kupić? https://www.empik.com/imperium-zloty-wiek-tom-2-conn-iggulden,p1459469110,ksiazka-p

Recenzja pierwszej części - "Lew": https://imperiumromanum.pl/recenzje/recenzja-lew/

#imperiumromanum #reklama #rebis #ciekawostki #historia #rzym #antycznyrzym #gruparatowaniapoziomu #listaimperiumromanum #ciekawostkihistoryczne #ancientrome #wojsko #europa #swiat #militaria #qualitycontent #archeologia

Zachowany fragment ściany z Pompejów
Zachowany fragment ściany z Pompejów, na której widnieje enigmatyczny wyryty przekaz. Czytamy: „Jeśli kiedykolwiek miałeś okazję zauważyć, z jakim talentem młody Sepumius gra w węża, niezależnie od tego, czy jesteś widzem teatru, czy też pasjonujesz się końmi, obyś zawsze utrzymywał szalki wagi w równowadze, gdziekolwiek jesteś”..
https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/zachowany-fragment-sciany-z-pompejow/
#imperiumromanum #rzym #ciekawostki #antycznyrzym #historia #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #ancientrome #rzym #venividivici
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

Tego dnia w Rzymie
Tego dnia, 188 n.e. – urodził się cesarz Karakalla. Przydomek Karakalla pochodził od nazwy galijskiego płaszcza z kapturem, jaki lubił nosić ten władca. Według Aureliusza Wiktora, historyka rzymskiego z IV wieku n.e., cesarz miał rozdawać ludności szaty sięgające kostek, stąd właśnie jego przydomek. Oficjalnie jednak go nie używano. W źródłach występuje jego cognomen, czyli Antoninus.
https://imperiumromanum.pl/tego-dnia-w-rzymie/#4-4

#imperiumromanum #ciekawostki #antycznyrzym #tegodniawrzymie #wydarzenia #gruparatowaniapoziomu #historia #tegodnia #tegodniawrzymie #ancientrome #rzym #venividivici #liganauki

Panorama Pompejów z murów obronnych
Panorama Pompejów z murów obronnych. Pompeje (Pompeii), nazywane także Pompeja, uważane były za jedno z najatrakcyjniejszych miast starożytnego Rzymu. Budowle wznoszone były z harmonią i pięknem.
Jednak dnia 24 października 79 roku n.e. Pompeje spotkała tragedia. Wybuch wielkiego wulkanu, Wezuwiusza spowodował ogromne zniszczenia w mieście. Na szczęście popiół wulkaniczny, który zasypał Pompeje doskonale zakonserwował budowle i przedmioty, co pozwala nam poznać wygląd rzymskiego miasta i życie jego mieszkańców. Oprócz Pompejów zniszczone zostały miasta: Stabie i Herkulanum.
https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/panorama-pompejow-z-murow-obronnych/
#imperiumromanum #rzym #ciekawostki #antycznyrzym #historia #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #ancientrome #rzym #venividivici
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

Recenzja: Vandal Heaven

Książka „Vandal Heaven. Reinterpreting Post-Roman North Africa” autorstwa Simona Elliotta to pozycja poruszająca historię Wandalów, plemienia germańskiego, które swoją ekspansją przyczyniło się do osłabienia cesarstwa rzymskiego i finalnego jego upadku. Książka angielskojęzyczna wydana została przez wydawnictwo Pen and Sword Books.

Autorem książki jest wybitny historyk brytyjski, który jest twórcą licznych publikacji historycznych, zwłaszcza tych tyczących się historii Rzymu. Tym razem, autor skupia się na przedstawieniu ludu Wandalów, który najbardziej znane jest ze złupienia „Wiecznego Miasta” w 455 roku n.e. Właśnie to wydarzenie zbudowało wizerunek Wandalów, jako tych niszczących i niosących zgubę. W mowie codziennej używamy nawet słowa „wandalizm”, co ma podkreślić całkowite i nieuprawnione zniszczenie czegoś. Jak sam autor podkreśla, celem jego książki jest próba rehabilitacji opisywanego ludu germańskiego, które po długim marszu przez Galię, Hiszpanię i północną Afrykę osiedliło się na ziemiach antycznej Kartaginy, tworząc swego rodzaju imperium morskie i skutecznie działając na obszarze śródziemnomorskim.
Wandalowie podbijając ziemie obecnej Tunezji de facto po prostu zajęli miejsce rzymskich elit i podjęli współpracę z mieszkającymi tutaj Rzymianami czy Berberami. W ten sposób zachowano polityczne, gospodarcze i społeczne powiązania, a region mógł dalej się rozwijać.

Wandalowie w latach 439-530 rządzili Kartaginą, Mauretanią, Korsyką, Sardynią a nawet częścią Sycylii, stanowiąc istotą siłę na zachodnim Morzu Śródziemnym. Dopiero zwycięska kampania Belizariusza w 530 roku doprowadziła królestwo Wandalów do upadku.

Książka podzielona została na sześć rozdziałów. Pierwsze dwa skupiają się na omówieniu relacji rzymsko-barbarzyńskich. Kolejne rozdziały pozycji z kolei to przedstawienie pochodzenia omawianego ludu, opis migracji, podboje i upadek państwa. Autor, jak zawsze, nie pozostawia Czytelnika bez wstępu, swoich wniosków oraz przydatnej bibliografii dla ciekawych.

Podsumowując, książka jest jak najbardziej wartościową i przyjemną w czytaniu publikacją. Autor na ponad 150 stronach przedstawia w sposób wystarczający plemię Wandalów i de facto stara się poprawić wizerunek tego ludu w historii. Otrzymujemy fachową książkę, która posiada wiarygodne źródła, cytaty i odniesienia do literatury. Co więcej, na stronach znajdziemy także mapki poglądowe, pomagające lepiej zrozumieć omawiane wydarzenia. Gorąco polecam!

Recenzja: https://imperiumromanum.pl/recenzje/recenzja-vandal-heaven/
Gdzie kupić? https://amzn.to/3vrR5jS

#imperiumromanum #ksiazki #recenzja #ciekawostki #historia #rzym #antycznyrzym #gruparatowaniapoziomu #listaimperiumromanum #ciekawostkihistoryczne #ancientrome #wojsko #europa #swiat #militaria #qualitycontent #archeologia

Plan domu rzymskiego

Plan ukazuje typowy rzymski dom (domus) w antycznym Rzymie. Oczywiście liczba izb oraz struktura ulegały przeobrażeniom, w zależności od czasów i bogactwa gospodarza; mimo wszystko jednak schemat i rozlokowanie pokoi w domu były w zasadzie podobne.

Drzwi wejściowe i tabernae (sklepy)

Drzwi wejściowe do domu (ostium) były najczęściej dwuskrzydłowe i otwierane były do wewnątrz; na drzwiach znajdowała się także kołatka. Poza głównym wejściem w domu znajdowały się jeszcze dodatkowe drzwi (posticum), które służyły niewolnikom i pomocy domowej. Czasem korzystał z nich pan domu, chcąc udać się na przechadzkę, nie narażając się przy tym na inwigilację ze strony innych domowników.

Z przodu domu, mogły znajdować się również sklepy (tabernae), który wydzierżawiono innym obywatelom. Wejścia do nich były od strony ulicy.

Westybul – przedsionek

Gość wchodząc do domu wpierw pokonywał westybul (vestibulum), dzisiejszy przedsionek/wiatrołap. Czasami na podłodze westybulu, gospodarz witał gościa dodatkowym ostrzeżeniem „strzeż się psa” (cave canem), bądź też oznajmiał nam swoją radość z zawitania do jego domostwa, słowami „bądź zdrów” (salve). Wszystko naturalnie wykonane było małymi kamyczkami w formie mozaiki.

Atrium – izba reprezentacyjna

Z korytarza wchodzono wprost do atrium, izby reprezentacyjnej i poczekalni dla gości. Nazwę swoją wywodzi od słowa – ater, czyli „czarny”, co zawdzięczało zadymionym ścianom; czerń pochodziła od palenisk w ołtarzach umieszczanych w tym pomieszczeniu. W atrium znajdowało się sanktuarium dla larów (lararium), popiersie pana domu, a także maski przodków (imagines maiorum). Wszystkie te elementy miały na celu ukazać gospodarza oraz jego ród w jak najlepszym świetle.

Centralne miejsce w atrium zajmowało impluvium, płytkie zagłębienie w podłodze, wypełnione wodą. Nad atrium wznosił się dach, w którego środkowej części był otwór (compluvium), przez który woda deszczowa spływała wprost do impluvium. Wodę tę następnie odprowadzano kanałami do podziemnej cysterny, w której gromadzono ją do użytku w domu.

Tablinum – biuro

Bezpośrednio za atrium znajdowało się tablinum. Początkowo pomieszczenie to było sypialnią małżeńską. W późniejszym okresie, pokój przekształcił się w miejsce pracy pana domu i jego biuro. Przed tablinum znajdowała się skrzynia, w której gospodarz trzymał oszczędności. Oprócz tego, pełnił funkcję przejścia z atrium do peristylium. Od atrium, tablinum oddzielała zasłona, natomiast od peristylium, drewniany ekran albo szerokie drzwi.
Z czasem jedną z funkcji tablinum, pomieszczenia łączącego atrium z peristylium, przejęło niewielkie przejście andron.
Cubilculum – sypialnie

Dookoła atrium sytuowały się sypialnie (cubiculum), w których znajdowały się łóżka (lectus lub cubile). U bogatszych znajdował się jeszcze mały przedpokój, w którym spał osobisty służący (procoeton). Standardowym wyposażeniem sypialni była także skrzynia na pieniądze (arca) oraz krzesło dla gości. Rzymianie unikali zbytniego „zagracania” domu i cenili sobie przestrzeń; zdobieniami były mozaiki i freski.

Na końcu atrium, znajdowały się alae. Były to otwarte pokoje, umieszczone po obu bokach. Ich użytek jest w wielkiej mierze dzisiaj nieznany; być może pełniły formę magazynu lub przechowalni.
Triclinium – jadalnia

Obok tablinum znajdowała się jadalnia (triclinium), czyli dosłownie „pokój z trzema tapczanami”. Nazwa wzięła się stąd, że w pomieszczeniu tym znajdowały się wspomniane wyżej leża, na których goście spożywali posiłki w pozycji leżącej. W Rzymie przyjęty został grecki i etruski zwyczaj spożywania posiłków w pozycji leżącej na łożu w kształcie litery U (kline).

W czasie uczty posiłki przynosili niewolnicy, z kuchni (culina). Umieszczano ją jak najdalej od triclinium, gdyż przyjmowano, że osoby spożywające posiłki, nie powinny być rozpraszane przez zapachy dochodzące z miejsca ich przygotowywania.
Hortus/perystyl – ogród

Przez tablinum przechodziło się do ogrodu (hortus), który stanowił najmniej publiczną część domu. Rosnący w bogactwa senatorzy, chcieli powiększać swoje posiadłości. Cel osiągnięto poprzez dodanie perystylu (peristylium). Z atrium do ogrodu prowadził niewielki wąski korytarz (fauces).

W perystylu znajdowało się większe, aniżeli w atrium, oczko wodne (piscina), a niekiedy także wydzielona przestrzeń na dyskusje (exedra).

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/plan-domu-rzymskiego/

#rzym #antycznyrzym #imperiumromanum #historia #ciekawostki #gruparatowaniapoziomu #listaimperiumromanum #ciekawostkihistoryczne #ancientrome #wojsko #europa #swiat #militaria #venividivici #qualitycontent #archeologia
--------------------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

Rzeźba rzymska ukazująca Aleksandra Wielkiego lub innego helleńskiego władcę
Rzeźba rzymska ukazująca Aleksandra Wielkiego lub innego helleńskiego władcę. Artefakt znajduje się w Narodowym Muzeum Archeologicznym w Neapolu.
Ekspansja Rzymu w II wieku p.n.e. na wschodnie tereny Morza Śródziemnego wywołała olbrzymie zainteresowanie Rzymian imperium macedońskim i powstałymi po jego rozpadzie wielkimi monarchiami. Wyższe warstwy społeczne interesowały się zwłaszcza postacią Aleksandra Wielkiego, którego wciąż znajdujemy liczne wizerunki.
https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/rzezba-rzymska-ukazujaca-aleksandra-wielkiego-lub-innego-hellenskiego-wladce/
#imperiumromanum #rzym #ciekawostki #antycznyrzym #historia #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #ancientrome #rzym #venividivici
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

Rekonstrukcja piekarni rzymskiej w Pompejach

Rekonstrukcja ukazuje piekarnię rzymską w Pompejach. Autorzy ilustracji w środkowej części grafiki ukazali niewolnika napędzającego młyn (pistrium) do mielenia zboża. Wiemy o tym, jednak że do mielenia wykorzystywano także siłę zwierząt.

Widniejący z tyłu napis: Hic habitat felicitas, przetłumaczyć można jako:: „Tu mieszka szczęście”, z kolei widniejący na ścianie fallus był symbolem szczęścia, który miał zapewnić dobre obroty przedsiębiorstwu.

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/rekonstrukcja-piekarni-rzymskiej-w-pompejach/

#rzym #antycznyrzym #imperiumromanum #historia #ciekawostki #gruparatowaniapoziomu #listaimperiumromanum #ciekawostkihistoryczne #ancientrome #wojsko #europa #swiat #militaria #venividivici #qualitycontent #archeologia
--------------------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

Ulica rzymska w Pompejach
Ulica rzymska w Pompejach, z wciąż świetnie zachowanymi kamieniami brukowanymi. Konstrukcja dróg rzymskich była prawdziwym arcydziełem inżynierii Rzymian. Technika budowania dróg została przejęta od Etrusków i początkowo dokładnie naśladowana. Z czasem dopiero zaczęto przyjmować nowe technologie.
Pierwszą warstwą stanowił piasek, który ubijano i profilowano. Na tak przygotowanym podłożu układano 1 lub 2 warstwy płaskich kamieni, zalewano je zaprawą cementową lub zamulona gliną. Zamiast zaprawy stosowano też popioły wulkaniczne (pucolana). Tak powstawała dolna warstwa drogi, statumen, mająca grubości 20-30 cm, dochodzącą niekiedy do 0,5 m. Statumen obramowywano krawężnikami o ciężarze od 10, 15 kg do 50 kg, miało to na celu wzmocnienie brzegów drogi. Kolejna warstwa zwana rudus lub ruderatio grubości 20-30 cm składała się z kruszonego piaskowca, tłuczonej cegły lub tłucznia kamiennego. Ubijano je starannie okutymi ubijakami z drewna. Zalewano to wszystko zaprawą o stosunku cegły tłuczonej i wapnia – 3:1.
Następnie rozpoczynano kładzenie podbudowy, której pierwszą warstwą był nucleus, to jest cement z drobnymi odłamkami kamiennymi, żużlem, glinka i piaskiem. Całość tworzyła warstwę nieprzepuszczającego wody, szczelnego betonu drobnoziarnistego. Orientacyjny skład tej półmetrowej warstwy wynosił 3 części maczki ceglanej i 2 części wapnia.
Warstwę górna, summum dorsum, stanowiły żwiry o uziarnieniu do 6 cm zwane gloren strata albo wieloboczne płytki kamienne, silicea strata.
Sprofilowaną i starannie wyrównana nawierzchnię, parimentum, układano z płyt kamiennych grubości 5 cm o spadku 1:60 i powierzchni od 30 do 100 cm.
https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/ulica-rzymska-w-pompejach/
#imperiumromanum #rzym #ciekawostki #antycznyrzym #historia #ciekawostkihistoryczne #gruparatowaniapoziomu #ancientrome #rzym #venividivici
-----------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/

Odrestaurowany rzymski sarkofag w Belgradzie

Odrestaurowany rzymski sarkofag w antycznym Taurunum (obecny Belgrad, w północnej Serbii). Obiekt datowany jest na II-IV wiek n.e.

Sarkofag znajduje się w parku publicznym w części stolicy Serbii – Zemun. Obiekt przez wiele lat był celem aktów wandalizmu; w zeszłym roku jednak udało się znaleźć środku na jego odnowę.

https://imperiumromanum.pl/ciekawostka/odrestaurowany-rzymski-sarkofag-w-belgradzie/

#rzym #antycznyrzym #imperiumromanum #historia #ciekawostki #gruparatowaniapoziomu #listaimperiumromanum #ciekawostkihistoryczne #ancientrome #wojsko #europa #swiat #militaria #venividivici #qualitycontent #archeologia
--------------------------------------------------------------------------------------
Jeżeli podobają Ci się treści, jakie gromadzę na portalu oraz, którymi dzielę się na portalu, wdzięczny będę za jakiekolwiek wsparcie: https://imperiumromanum.pl/dotacje/