Komórka. To od niej wszystko się zaczyna. Najpierw dzieli się na dwie. Te dwie na cztery. Po 47 kolejnych podziałach Twoje ciało jest gotowe.
• Twoje ciało składa się z 10 000 000 000 000 000 (dziesięciu biliardów) komórek (wg „Microcosmos”, Margulis, Sagan)
• każda komórka posiada pełną kopię kodu genetycznego – zna nie tylko swoją rolę, ale także rolę wszystkich innych komórek Twojego ciała
• wewnątrz Twojego ciała funkcjonuje min. 200 000 różnych typów białek. Jak dotąd rozumiemy nie więcej niż ok. 2% z nich
• w stanie wolnym tlenek azotu jest bardzo groźną trucizną. Ale w Twoich komórkach jest on produkowany i odpowiada między innymi za przepływ krwi, poziom energii komórek, atakuje nowotwory, reguluje zmysł węchu i wspomaga erekcję
• nitrogliceryna jest silnie wybuchową substancją, którą równocześnie łagodzi bóle serca zwane dusznicą bolesną. Dlaczego? Otóż jest ona przetwarzana we krwi na tlenek azotu zmniejszający napięcie wewnętrznej wyściółki naczyń krwionośnych i ułatwia przepływ krwi
• średnica przeciętnej komórki to 20 mikronów czyli dwie setne części milimetra.
• jajo do którego dociera zmęczony plemnik jest 85 000 razy większe od niego
• wszystkie komórki Twojej skóry są martwe, zakończyły one aktywną fazę swojego życia. Dorosła osoba o przeciętnych rozmiarach mieści się w 2 kilogramowym worku martwej skóry, z której codziennie odpada kilka miliardów małych fragmentów
• większość komórek rzadko żyje dłużej niż miesiąc. Ale komórki wątroby mogą przetrwać całe lata choć niektóre ich składniki są wymieniane co kilka dni.
• komórki mózgu żyją tak długo jak ich właściciel. W momencie urodzin mózg składa się ze 100 miliardów komórek i jest to wartość skończona. Co godzinę tracisz ok. 500 komórek w mózgu. Ale pojedyncze elementy komórek mózgowych są często odnawiane więc żadna część mózgu nie jest starsza niż miesiąc.
• istnieją hipotezy mówiące o tym, że żadna część Twojego organizmu jeszcze dziewięć lat temu nie była jego częścią
• wewnątrz komórki jest ciasno, jest dużo ruchu i oddziaływań. Nie istnieje tu pojęcie góry i dołu gdyż grawitacja nie odgrywa istotnej roli w skali komórkowej. Nie ma żadnego pustego obszaru, nawet o rozmiarze pojedynczego atomu
• wewnątrz komórki rządzi energia elektryczna. Procesy elektryczne zachodzą w bardzo małej skali rzędu 0,1 wolta na odległościach mierzonych w nanometrach. Gdyby przeliczyć to na skalę jednego metra to mielibyśmy pole elektryczne rzędu 100 000 000 woltów na metr!
• w środku komórki znajdują się miliony obiektów, poruszających się błyskawicznie, zderzających się ze sobą. Każda nić DNA jest atakowana i często uszkadzana co ok. 8,4 sekundy – 10 000 razy dziennie!
• szczególnie aktywne są białka, które wirują, pulsują i wpadają na siebie nawet do miliarda razy na sekundę. Niektóre z nich istnieją krócej niż pół godziny, inne żyją wiele tygodni. Przeciętna komórka zawiera ok. 20 000 różnych typów białek, z których ok. 2 000 jest reprezentowane przez minimum 50 000 pojedynczych cząstek
• Twoje serce pompuje 343 litry krwi na godzinę, ponad 8 000 litrów dziennie, 3 000 000 litrów rocznie. W basenach olimpijskich będzie to ok. czterech, a to tylko w spoczynku – podczas ćwiczeń tempo rośnie nawet sześciokrotnie.
• prawie całe spożywane jedzenie jest po przetworzeniu przekazywane do mitochondriów, gdzie przy użyciu tlenu zostaje zamienione w adenozynotrifosforan w skrócie ATP.
ATP to w zasadzie małe baterie, które dostarczają energii wszystkim procesom wewnątrz komórki.
• przeciętna komórka Twojego ciała zawiera ok. miliarda molekuł ATP.
W ciągu dwóch minut wszystkie zostaną rozładowane, a ich miejsce zajmie następny miliard
Każdego dnia Twój organizm produkuje i zużywa taką ilość ATP, która odpowiada około połowie masy Twojego ciała!
Kiedy czujesz ciepło czyjegoś ciała doznajesz działania jego cząstek ATP.
• gdy komórki nie są już potrzebne – giną. Zaprogramowany proces umierania komórki to apoptoza. Gdy komórka nie ginie w przewidziany sposób, a zaczyna się dzielić i mnożyć mamy do czynienia z nowotworem. Rak to przypadek – jeden śmiertelny nowotwór przypada na sto miliardów miliardów podziałów komórek.
• prawdopodobnie najbardziej niesamowity jest fakt, że wszystko o czym przeczytałaś/eś powyżej dzieje się samo – gładko, powtarzalnie i niezawodnie.
Działaniu komórek nie towarzyszy żaden proces myślowy.
Opracowanie na podstawie książki "Krótka historia prawie wszystkiego", Bill Bryson, Zyski i S-Ka Wydawnictwo, 2016, rozdział 24 „Komórki”, strony 433-444
Zdjęcie: Schemat budowy komórki prokariotycznej / LadyofHats / własność publliczna
___________________
Dołącz do grupy Nauka - to społeczność dla wszystkich zainteresowanych nauką, jej zdobyczami, rozwojem, sukcesami i porażkami; dla głodnych wiedzy i sprawdzonych informacji!
https://www.hejto.pl/spolecznosc/nauka
Obserwuj też wartościowe tagi #qualitycontent #nauka oraz @arcy