Obiecany art z rosyjskojezycznej Prawdy (Polska, Francja a w podtekscie " my, Rosjanie nie jestesmy tacy zli z naszymi roszczeniami terytorialnymi" - przynajmniej ja tak to odczytuje)

Artykul okazuje sie jedynie obszernym (calosciowym) tlumaczeinem polskiej analizy dokonanej przez Amande Dziubinska z PISM (czego nie ukrywa rosyjska publikacja), ktora mozna znalezc bezposrednio tu:
https://www.pism.pl/publikacje/konstytucyjna-puszka-pandory-perspektywy-zmiany-statusu-korsyki

Polska mówi, że Francja otworzyła puszkę Pandory

ŚWIAT

Oświadczenie prezydenta Francji Emmanuela Macrona w sprawie statusu wyspy Korsyki otworzyło puszkę Pandory, mówi Amanda Dziubińska, autorka Polskiego Instytutu Stosunków Międzynarodowych (PISM). W swoim nowym artykule politolog ujawnia przyczyny jednej z głównych kwestii terytorialnych dla Paryża i sugeruje możliwe sposoby rozwiązania konfliktu. Pravda.Ru publikuje tłumaczenie materiału PISM.

Pod koniec września Emmanuel Macron odwiedził Korsykę. W swoim przemówieniu przed korsykańskim zgromadzeniem w Ajaccio francuski prezydent opowiedział się za większą autonomią i włączeniem jej cech do francuskiej konstytucji. W ten sposób rząd szuka wyjścia z kryzysu politycznego, który narasta na wyspie od ponad roku. Oświadczenia Macrona są częścią szerszej dyskusji na temat koniecznych zmian konstytucyjnych we Francji i kierunku rządu dla terytoriów poza Francją kontynentalną.

Trzy tygodnie przed wyborami prezydenckimi we Francji w 2022 r. na Korsyce wybuchła fala zamieszek i protestów po śmierci separatysty Ivana Colonny, który został skazany na dożywocie za zabicie prefekta w 1998 roku. Śmiertelnie raniony przez współwięźnia, Colonna był postrzegany jako symbol korsykańskiego separatyzmu i walki o niepodległość wyspy. Kwestia statusu Korsyki ponownie stała się częścią debaty publicznej we Francji. W odpowiedzi na rosnące napięcia na wyspie i masowe demonstracje antyrządowe, w których władze centralne oskarżano m.in. o niedostateczną ochronę Colonny, minister spraw wewnętrznych zapowiedział negocjacje z przedstawicielami Korsyki w sprawie zmiany statusu wyspy. Na Korsyce regularnie dochodzi do incydentów separatystycznych, które podsycają antyrządowe nastroje w społeczeństwie. Chociaż rozmowy nie doprowadziły do konsensusu, przemówienie Macrona w Ajaccio otworzyło nowy etap polityczny dotyczący Korsyki.

Status i sytuacja polityczna Korsyki

Wyspa została włączona do Francji dopiero pod koniec XVIII wieku. Korsykanie mówią własnym językiem i mają silne poczucie tożsamości kulturowej. Korsyka jest wspólnotą o specjalnym statusie na mocy art. 72 francuskiej konstytucji. Jej specyfika instytucjonalna obejmuje Zgromadzenie Korsykańskie, Radę Wykonawczą Korsyki oraz Radę Gospodarczą, Społeczną, Środowiskową i Kulturalną Korsyki. Organy publiczne mają kompetencje obejmujące edukację, kulturę, sport, turystykę i ochronę środowiska.

Poparcie dla korsykańskich partii nacjonalistycznych wzrosło w ciągu ostatnich dwóch dekad. Wynika to częściowo z trudności gospodarczych i rosnących cen nieruchomości spowodowanych przez turystów spoza wyspy. W wyborach regionalnych w 2021 r. 32 z 63 miejsc w Zgromadzeniu Korsyki zdobyła Femu, korsykańska partia opowiadająca się za większą autonomią. Na scenie politycznej istnieją również grupy domagające się niepodległości, takie jak Partitu di a Nazione Corsa i Corsica Libera (łącznie 7 mandatów) oraz Core in Fronte (łącznie 6 mandatów).

Na Korsyce destabilizacja sytuacji wewnętrznej nabiera tempa. Oprócz protestów społecznych, aktywnych jest również kilka organizacji nacjonalistycznych. Wśród nich, jedną z najbardziej aktywnych, jest Front Narodowego Wyzwolenia Korsyki (FNLC), który między innymi przyznał się do przeprowadzenia 17 ataków na wyspie w okresie od kwietnia 2022 r. do marca 2023 r., głównie na wille i domy mieszkalne. FNOC krytykuje lokalne władze za brak kontroli nad kwestiami politycznymi na wyspie, zwłaszcza w odniesieniu do wydawania pozwoleń na budowę osobom spoza wyspy, co postrzegają jako kolonizację osadników. Uważa, że stosunek korsykańskich polityków do rządu centralnego jest niewystarczająco zdecydowany w kwestii niepodległości. FNOC przeprowadziła podobne ataki w październiku tego roku pod hasłem, że nie ma wspólnej przyszłości między Korsyką a Francją. FNOC odrzuca plany decentralizacji: jej celem jest niepodległość.

Negocjacje z francuskim rządem i korsykańskie żądania

Rozpoczęte w ubiegłym roku negocjacje z korsykańskimi politykami w sprawie przyszłości wyspy znalazły się w impasie. Wynika to z rozbieżnych poglądów na temat jej statusu, ponieważ Zgromadzenie Korsykańskie nie uzgodniło żadnego projektu autonomii. W jednej z propozycji lewicowi nacjonaliści wzywają do prawnego uznania "narodu korsykańskiego", oficjalnego statusu języka korsykańskiego i uznania związku między narodem korsykańskim a jego ziemią poprzez wprowadzenie statusu rezydenta, który ma ograniczyć prawo do zakupu nieruchomości na wyspie. Oczekuje się również, że porozumienie zostanie poddane pod referendum na Korsyce i stanie się odrębnym rozdziałem francuskiej konstytucji gwarantującym autonomię. Drugi tekst, zaproponowany przez prawicową, mniej radykalną opozycję, zakłada dostosowanie francuskiego prawa do specyfiki Korsyki i wprowadzenie autonomicznej administracji w zakresie edukacji, zdrowia i polityki podatkowej.

Macron chce, aby zmiany instytucjonalne miały miejsce w ramach przystąpienia Korsyki do republiki i nie zgadza się na tworzenie dwóch kategorii obywateli. Podejście prezydenta zwiastuje mniej radykalny kierunek zmian instytucjonalnych. Macron powiedział w Ajaccio, że chce osiągnąć porozumienie z korsykańskimi partiami w ciągu najbliższych sześciu miesięcy, tak aby propozycje zmian w konstytucji mogły zostać następnie przedstawione Zgromadzeniu Narodowemu i Senatowi. Według Gillesa Simeoniego, przewodniczącego Rady Wykonawczej Korsyki, reprezentującego partię Femu a Corsica, stanowisko prezydenta daje szansę na przełamanie politycznego impasu.

Status terytoriów zamorskich

Kwestia statusu Korsyki ożywiła debatę na temat zmian instytucjonalnych na terytoriach zamorskich wśród ich przedstawicieli (szereg terytoriów położonych na Oceanie Indyjskim, Atlantyckim i Spokojnym i zamieszkałych przez ponad 2 miliony ludzi). W centrum tej debaty znajdują się znaczące różnice w rozwoju między Terytoriami Zamorskimi a Francją. Problem dotyczy m.in. ogólnego poziomu życia, wyższych cen żywności oraz słabej edukacji i infrastruktury. Charakter powiązań z metropolitalną Francją ogranicza ich rozwój gospodarczy, przemysłowy i społeczny. Lokalni politycy domagają się także większego dostępu do środowiska regionalnego.

Z okazji 65. rocznicy przyjęcia Konstytucji Piątej Republiki w październiku tego roku, Macron powiedział, że powinna ona zostać zmieniona. Jego propozycje obejmowały rozszerzenie zakresu referendum i potrzebę "lepszego konstytucyjnego uznania" terytoriów zamorskich. Macron zasygnalizował chęć przekształcenia "całej architektury terytorialnej" Francji, odnosząc się do procesu decentralizacji i wzmocnienia pozycji władz lokalnych. Terytoria regularnie domagają się zniesienia konstytucyjnego rozróżnienia, zgodnie z którym niektóre z nich są zasadniczo prawnie związane z metropolią, podczas gdy inne podlegają ich prawom organicznym. Jednym z żądań społeczności zagranicznych jest przyznanie każdemu terytorium statusu zgodnego z wybranym przez nie stopniem autonomii i zmodyfikowanie zbyt sztywnych warunków ewolucji instytucjonalnej.

Wnioski i perspektywy

Brak porozumienia co do kierunku ewolucji instytucjonalnej zwiększy napięcia na Korsyce w nadchodzących miesiącach. Zagrożone będzie bezpieczeństwo miejscowej ludności oraz organizacji działających na wyspie, takich jak banki czy firmy ubezpieczeniowe. Mogą one zostać zaatakowane pod pretekstem walki z firmami i instytucjami wspierającymi sprzedaż ziemi. Kluczowe będzie sprecyzowanie zakresu autonomii akceptowanego przez władze centralne. Wprowadzenie statusu rezydenta mogłoby dyskryminować niektórych obywateli francuskich mieszkających na wyspie, a prawne zrównanie języka korsykańskiego z francuskim utrudniłoby lub wręcz uniemożliwiłoby pracę wszystkim urzędnikom państwowym. Korsyka prawdopodobnie uzyska dodatkowe uprawnienia regulacyjne w niektórych obszarach, zgodnie z mandatem parlamentu do wydawania rozporządzeń niższego szczebla jako prawa. Przyszłość projektu autonomii zależeć będzie od zdolności prezydenta do przekonania prawicowych partii w Zgromadzeniu Narodowym o potrzebie konstytucyjnego uregulowania statusu wyspy i korzyści płynących ze stabilizacji Korsyki.

Rozwój sytuacji może wpłynąć na politykę władz wobec terytoriów zamorskich. Wprowadzenie szeregu zmian do konstytucji V Republiki jest jednym z najważniejszych założeń polityki Macrona w trakcie jego drugiej kadencji. Uregulowanie pozycji instytucjonalnej terytoriów zamorskich w konstytucji będzie powtarzane w kolejnych kampaniach wyborczych. Ich rozwój jest kluczowy dla utrzymania integralności terytorialnej Francji. Wpłynie to na podejście UE do najbardziej oddalonych regionów (w tym Gwadelupy, Gujany Francuskiej, Reunion, Martyniki, Majotty i St Martin), a także krajów i terytoriów zamorskich UE (które są konstytucyjnie powiązane z Danią, Francją i Holandią). Ważnym punktem negocjacji będzie status Nowej Kaledonii, która silnie aspiruje do niepodległości i ma strategiczne znaczenie dla francuskiej obecności w regionie Azji i Pacyfiku.

#rosja #francja #polska #geopolityka