1022 + 1 = 1023
Prywatny licznik: 4/? (ale bida )

Tytuł: Kosmos
Autor: Witold Gombrowicz
Kategoria: literatura piękna
Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie
ISBN: 978-83-08-04123-9
Liczba stron: 169
Ocena: 7/10

Piszę tę recenzję jako laik, osoba czytająca niewiele i - z premedytacją - przed zapoznaniem się z posłowiem. Zobaczę później, jak wiele mi umknęło, lub jak bardzo moja interpretacja odbiegała od tej "właściwej".

Kosmos opowiada historię dwóch znajomych, którzy w ramach oderwania się od swoich problemów przybywają do Zakopanego. Wynajmują pokój w jednym z pensjonatów i tam, w desperackiej próbie wyrwania się z objęć doskwierającej im rzeczywistości, próbują niejako stworzyć ją "na nowo". Tak w skrócie i bardzo powierzchownie można by przedstawić fabułę.

Jednak Kosmos to coś znacznie więcej. To wycieczka w nieznane, nieoczywiste i niepokojące rejony własnego jestestwa i tego, co uważamy za pewnik - wyuczonego, "normalnego" postrzegania otaczających nas rzeczy, zdarzeń, intencji i wzajemnych powiązań. To dramatyczna próba uporządkowania chaosu, który z hukiem i bezwzględnością zalewa nas w każdej chwili z wszystkich stron. Drobiazgi i detale mieszają się, kotłują się między sobą, gotują jak w zupie w bezustannym ruchu, łącząc się, nachodząc i odnosząc do siebie, i brakuje tak niewiele, żeby to wszystko wykipiało.

Częste powtórzenia tworzą trzon nowego porządku, rozrastając się, umacniając nawracaniem i rozgałęziając na wszystkie strony. Są jak mantra, czy może modlitwa, czasem sprawiają wrażenie, jakby były ostatnią deską ratunku dla narratora, który tonąc w otaczającym go świecie zmysłów, domysłów i nadinterpretacji, próbuje desperacko złapać się czegoś konkretnego, czegoś co pozwoli mu na chwilę unieść usta nad powierzchnię i zaczerpnąć oddechu.

Nie jest to jednak lektura pozbawiona humoru, powiedziałbym wręcz, że nim ocieka. Sytuacji absurdalnych, groteskowych i zwyczajnie pokręconych jest tu mnóstwo i wielokrotnie parskałem przy nich śmiechem. Muszę jednak powiedzieć, że w przeciwieństwie do innych jego książek, w przypadku Kosmosu odczułem, że próg wejścia był nieco zbyt wysoki - początkowe rozdziały trochę mnie wymęczyły i wkręciłem się na dobre dopiero na kilka chwil przed kotem. Był to mój drugi raz z tą książką po jakichś dziesięciu latach i pamiętam, że wtedy również miałem podobne odczucia.

Uważam jednak, że warto przeczytać ten tytuł i osoby lubiące styl Gombrowicza będą zadowolone. Jest to dzieło zmuszające do innego spojrzenia na to, co znane, obdarowujące czytelnika interesującymi ideami, rozbierające i składające, trochę perwersyjne i obrazoburcze, ale przede wszystkim ciekawe. Kosmos to zdecydowanie książka, o której wielokrotnie myśli się po przewróceniu ostatniej strony.

#bookmeter #ksiazki #czytajzhejto #literaturapiekna